Logboek 2018/3 Terug uit de Scillies

Kaart van Cornwall. Links de Isles of Scilly. In St Mary's Harbour (rood kruisje) lagen we aan een boei.

  Direct naar

  het laatste

  verslag

Dit wordt de tweede helft van ons seizoen in Zuid-Engeland. Het vorige seizoen sloten we na een koude start af met schitterend weer en permanente oostenwinden. Zullen we de Scilly eilanden bereiken? Ze staan linksboven op de kaart hierboven, die van 1944 dateert. Anna heeft er niet zoveel zin in, maar we zijn er in Falmouth al vlakbij (circa 50 mijlen). Halverwege is er nog een vissershaven - Newlyn. Als we daar heengaan, is de dagafstand niet zo groot meer. Het hangt ondermeer af van of die oostenwinden nog blijven doorstaan. Men zegt hier dat het in St Mary's Harbour door die oostenwinden erg druk is geworden. Ach, we zien wel, als het weer omslaat dan zullen de meeste boten in de Scillies ervoor kiezen terug te gaan. Dan hebben wij de kans.

Gezicht op de Inner Harbour van Falmouth (links), met Dulce in de rode ovaal.

Zondag 01-07-2018

Vanmorgen ontvangen we per email een overlijdenskaart. Onze oude vriendin Karin K. is op 25 juni jl. overleden. 'Na een kort ziekbed gebeurde waar ze naar verlangde', schrijft haar dochter Mirjam. We vroegen ons al af of er iets aan de hand was, omdat ze al bijna twee weken niet gebeld had. Ze volgde graag ons tochten. Karin werd 90 jaar, maar veel zin had ze er inderdaad niet meer in. Gorcum vond ze al helemaal niks; eigenlijk verlangde ze altijd terug naar Utrecht, de stad die ze goed kende. Bezoek fleurde haar steeds weer op. Ze was - meen ik - de laatste van de eerste generatie van televisie-omroepsters. (Hoewel ik later bedenk dat Lonneke Hoogland waarschijnlijk nog leeft). Op 6 juli wordt Karin in Driebergen begraven.

     Er is ook leuk nieuws. Van Floor hoor ik dat Thijs, mijn oudste kleinzoon, in het Amsterdamse Zuiderbad is geslaagd voor zijn zwemdiploma C. Op een foto houdt hij het beretrots omhoog (foto hier).

Gisteravond zijn we lekker de stad in geweest. Gezellig wat gedronken op een van de terrassen op Custom House Quay, met het onvermijdelijke shanty koor. Daarna een pizza gegeten op de eerste verdieping van een pizzarestaurant op Event Square met een schitterend uitzicht over de Inner Harbour (foro hierboven).

     Sinds vanmorgen zeven uur regent het, maar het is niet koud. De droge periode met oostenwinden, ongebruikelijk voor Engeland, heeft wekenlang geduurd. Het ziet ernaar uit dat we desopndanks komende week weer een niieuw hogedrukgebied boven ons krijgen. Ik ben mijn mooie rode brilletje kwijt, geen idee waar ik hem gisteravond heb neergelegd. We zoeken overal, maar niet te vinden. Ik weet zeker dat ik hem meenam uit het restaurant. Enfin, gelukkig heb ik reservebrillen mee.

De dag heeft een curieus verloop. Na elf uur houdt het op met regenen, de hemel klaart op en de zomer wordt hervat. Ik zie dat er een hele groep jachten vertrekt van een groep die met blinde mensen zeilt. Tja. Maar er komt plek aan de North Quay vrij. Snel schiet ik de havenmeester aan: mogen we daar liggen? Mag. Zo liggen we even later aan de punt van de North Quay, naast een watertappunt en met de neus naar de oostenwind, zodat we luwte in de kuip hebben - en niemand naast ons. Onze buurman van East Quay komt achter ons liggen. Het wordt zo heet, dat het zonder bimini en open buiskap niet uit te houden is. Bij het havenkantoor boek ik nog twee overnachtingen. Ik had naar een chandlery willen gaat voor een nieuwe afvoerslang, maar ook daarvoor is het tewarm. Niet voor luieren in de kuip. Onze achterburen, de voormalige buren, nodigen ons uit voor een glas bij hen in de kuip.

Ernstig voor de stabiliteit en wat er nog aan eenheid in Europa rest: in Duitsland spitst de politieke crisis zich toe. De CSU-coryfee Seehofer houdt zijn poot stijf. Binnen de CSU is geen eenheid. Straks moet Merkel verder met de Groenen in een nieuw kabinet. Dan denkt Seehofer electroraal zijn slag te kunnen slaan. Zijn politieke carrière is van groter belang dan menselijkheid, mensenrechten en Europese eenheid. Terug naar boven

Onze nieuwe ligplaats aan de North Quay in Falmouth Yacht haven (foto van gisteren).

Maandag 02-07-2018

Vannacht een enkele regenbui. Om kwart voor zes schrikken we wakker van een boot die naast ons afmeert. Het blijkt een grote, stalen tweemaster uit Nederland. De schipper is een jongeman die alleen vaart en helemaal uit Lyme Regis is gekomen. Een flinke afstand. Hij was hier al langs twee jachthavens geweest in de Inner Harbour – nergens een plek – en is blij dat hij naast ons kan liggen.

     Vandaag is het een warme, drukkende dag met overwegend zon. We besluiten dat het moment is aangebroken om het probleem van het achterste toilet definitief op te lossen. Daartoe haal ik de oude afvoerslang los. Niet meer zo moeilijk want er zit alleen maar zeewater in. We stoppen hem in een vuilniszak in het Spaanse boodschappenkarretje en lopen naar een chandlery in de winkelstraat achter ons. Daar hebben ze dit soort slang liggen op een vies, smal plaatsje achter de winkel. De verkoopster snijdt er een iets langer stuk van af met gelijke lengte. Kosten 8.50 pond. Daarna drinken we koffie en doen boodschappen bij een Oosterse toko en bij de Tesco in de stad. Ineen reformwinkel vinden we eindelijk mijn favoriete rookthee Lapsang Souchong.

     Terug aan boord vangen we aan met de klus (foto hier). Voor de noodzakelijke slingerbocht die de slang boven de waterlijn moet maken, vind ik een oplossing die meer ruimte geeft in het kastje waarin hij zit. Dat is gemakkelijk voor de mand met schoonmaakmiddelen en waspoeder die daar staat. Het is een gewurm om de slang door het smalle gat naar het toilet te krijgen, maar het lukt, evenals het op-de-slangtule schuiven en vastschroeven van de slangklemmen. De klus is over de helft. Het andere uiteinde moet op de slangtule van de 3-wegklep (die o.a. naar de vuilwatertank afvoert). Dat valt niet mee, de slang komt iets van onderen bij de tule en ik krijg hem ondanks eindeloos proberen er niet op. Wat nu? Een tang en een hamer geven geen soelaas, vaseline evenmin. De voordehandliggende oplossing weet onze buurman, die van beroep machinist op de grote vaart is: een bakje kokend water waar je het uiteinde van de slang in legt. Ei van Columbus. Ik heb grote bewondering voor praktische geesten. Soepel geworden door de warmte schuift hij de slang er zó op. Dat had ik zelf moeten bedenken. De slangklemmen erop, vastschroeven en klaar is de klus.

     We testen met de toiletpomp en zie: nergens lekkage. Het is half drie en we genieten een late maar verdiende lunch en een middagdutje. Onderwijl is het nog steeds windstil en drukkend. De hemel is bewolkt geraakt en het ziet er naar uit dat er een onweer zal komen. Maar ons achterste toilet doet het weer! Terug naar boven

Dinsdag 03-07-2018

De gemiddelde wereldtemperatuur zoals door satellieten gemeten in de lagere aardatmosfeer is over de maand juni + 0,21 graden Celsius boven het gemiddelde van de jaren 1981 - 2010 (zie hierboven). In Nederland heerst al langere tijd een recordwarme zomer. Met gemiddeld over het land een neerslagtekort van 155 mm hoort 2018 vanaf vandaag officieel bij de 5% droogste jaren sinds het begin van de neerslagmetingen in 1906. Het KNMI zegt dat er reden is om te veronderstellen dat de zomers in ons land in de toekomst mogelijk nóg droger zullen worden. Een eerste verkennend onderzoek met een nieuw, verfijnder klimaatmodel laat in de lente en zomer meer uitdroging zien dan de simulaties die door het KNMI voor de scenario's uit 2014 zijn gebruikt. Dat komt vooral doordat in deze seizoenen aan het eind van de eeuw een hogedrukgebied ontstaat boven het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Ook nu is dat weer het geval, maar wij in Cornwall, het uiterste zuidwestpuntje van de UK, zitten steeds iets teveel aan het randen ervan.

Vanmorgen is het uitbundig zonnig weer met een fikse oostenwind, Bf 5. Ik bel mijn jongste zoon Bas om hem te feliciteren met zijn 28e verjaardag, maar hij neemt helaas niet op. Zeker aan het werk. Vanavond nog eens proberen.

     We besluiten een wandeling te maken naar Pendennis Castle op de punt van het westelijk schiereiland bij de monding van de rivier de Fal. Het maakte deel uit van een hele serie kastelen langs de kwetsbare Engelse zuidkust, diue Henry VIII bouwde tegen aanvallen van de Fransen en de Spanjaarden. Het kasteel werd in de loop der eeuwen omringd door tal van nieuwe verdedigingswerken, vooral geschut, tot in WO II toe. De wandeling gaat heuvelopwaarts. Goed voor onze conditie. Boven staat er fikse wind en we kunnen zien dat zeegang erg onaangenaam is. Geen weer om verder te varen. Hier twee foto's van ons bezoek.

     Op de terugweg kopen we vers stokbrood bij de Tesco naast de haven. Na de lunch zakken we in een aangename sluimer, na een halfuur onderbroken door het aantrekken van de ONO wind tot Bf 5 - 6. De wanten fluiten en gillen en een plotselinge regenbui geselt de dekken. Er is veel meer misbaar als de Franse achterbuurman opeens vertrekt en van de zenuwen vergeet zijn buitenop liggende buurboot te waarschuwen. Die zit dus nog aan hem vast en gooit zijn motor aan om beide boten terug naar de steiger te drukken. Vertrekstress.

     Om zes uur (in NL zeven uur) krijg ik Bas toch aan de telefoon en feliciteer hem. Hij is vrolijk. Op de achtergrond klinkt gezellig geroezemoes. Kennelijk zijn verjaardag aan het vieren. Of hij nog met ons mee terug komt varen, weet hij nog niet.Terug naar boven

Op de steiger van Falmouth Yacht Haven.

Woensdag 04-07-2018

Aanvankelijk was ons plan om vandaag verder te varen, richting Scillies. Maar in de nanacht en vanochtend valt er flink wat regen en staat er een stevige oostenwind. Regen en wind minderen weliswaar in de loop van de dag, maar je kunt er donder op zeggen dat er buitengaats een fikse zeegang resteert die zonder druk in het zeil een nare, tuitelende voortgang belooft. De berichten voor morgen en verdere dagen beloven weinig wind, maar de zeegang is dan waarschijnlijk tot rust gekomen, zodat het ronden van Lizard Point en later Lands End niet problematisch hoeft te zijn. Morgen dus weg. Het geeft de kans om nog wat laatste boodschappen te doen, om wat extra geld te pinnen en om een antwoord te krijgen op de vraag wat voor brandstof ik in ons 2-tact buitenboordmotortje moet stoppen. Daartoe bel ik onze vraagbaak Fons terwijl we op een terras in Church Street aan de café latte zitten. Kun je ongelode benzine in dat motortje stoppen? Gelode brandstof (vroeger '; normale benzine' geheten) is nergens meer te koop. Het antwoord van Fons is: het kan want ons bb-motortje is inderdaad een 2-tact, en heeft dus geen kleppen. Wel moet je er olie bijmengen, maar dat deed ik altijd al.

     Terug op het havenkantoor boeken we nog een nacht en daarna vul ik bij de bunkersteiger ons tankje. Aldus hoeven we op de Scillies niet van en naar onze ankerplaats te roeien. Met slechts 19 graden is het een koude dag. De rest van de middag zien we hoe er steeds meer jachten arriveren. We krijgen een Franse buurman, die uit St Malo komt, een grote Deense stalen roestbak om de hoek en en een grote Franse stalen bak achter ons. Dit is het land van de stoere SUV's onder de jachten. Vannacht kan er nog wat regen vallen, maar later zou het zonnig worden. Waarschijnlijk gebruiken we de vissershaven Newlyn voor de overnachting halverwege, maar het is ook mogelijk dat we in één keer doorstomen als het tij flink meewerkt. De afstand is 60 mijlen. Terug naar boven

Peninnis Head. Aanloop Saint Mary's Sound, Isles of Scilly

Donderdag 05-07-2018

Vandaag 60 mijlen naar de Scillies. Aangekomen 19.00 uur. Nu hangen we aan een mooring in St Mary's Harbour. Verslag volgt morgen. Terug naar boven

Afgemeerd in St Mary's Harbour, de avond valt, voor ons de redingboot.

Vrijdag 06-07-2018

Gisterochtend vroeg vertrekken veel jachten uit Falmouth omdat de wind voor het eerst in langere tijd uit westelijke richting waait. Noordwestelijk, in feite, ze gaan naar het oosten. Onze Franse buurman en die achter ons willen – net als wij – naar de Scillies. Ze vertrekken om 9.15 uur en wij even later. Eerst naar de bunkersteiger, want ik heb graag de tanks vol. Maar de diesel is op, zegt de man van de bunkersteiger, iedereen heeft vanmorgen getankt. Enfin, we hebben nog genoeg brandstof. De hemel is bewolkt en er is geen wind (Noord 1 – 2), later is het zonnig maar nog steeds geen wind. We motoren langs het schiereiland met Pendennis Castle en langs Black Rock. De zee is volkomen vlak en Anna is gelukkig en belooft straks koffie te zetten. Het MetOffice belooft op de Navtex dat NW 4 voor later op de dag. We zetten koers naar de eerste kaap, The Manacles, op 6 mijlen, voorbij Helford River, een mooi riviertje dat we mogelijk op de terugweg zullen aandoen. Het tij loopt nog tegen, de SOG is om 9.50 uur 6.6 knopen.

     Om 10.35 uur naderen we Manacle Point, een gebied met veel rotsen onderwater. Een oostkardinale boei geeft duidelijk aan waar je langs moet varen. Er ligt een tankertje voor anker. Een van de Franse boten dacht een stuk af te kunnen snijden en moet nu voorzichtig tussen de rotsen doorscharrellen om bij de oostkardinaal te komen. Er staat iemand op de voorplecht om de rotsen aan te wijzen in het heldere water. Ik zet de koers op de volgende kaap: Black Head op 4 mijlen, een gebied met enige stroomrafelingen. De SOG zakt er meteen terug naar 5.7 knopen. Ervoor ligt Coverage, een mooi kustdorpje. We varen nog in de volle zon, maar boven de kust hangen donkergrijze wolken. Echt warm is het ook aan boord niet door de koude wind die opsteekt. Kaapwind. Het is nog 5.5 mijlen naar de grote, zuidelijke kaap Lizard Point. Als we verder van Black Head raken licht de hemel op en zakt de wind weer in. De SOG is 6.2 knopen.

     Tegen 12 uur naderen we Lizard Point, met terzijde het dorpje Lizard. We lopen onze Franse buren in en maken foto’s van elkaar. Veel tegenliggers, jachten die vanaf de Scillies komen nu de wind eindelijk west is. Hoog is de kaap met een witgekleurd vuurtorencomplex erop niet (foto hier). Opnieuw kaapwind, West tot Noordwest 3. Tegen dus. De zee heeft een mooie, groenblauwe kleur. De SOG is 6.8. We zetten de koers op de Scillies: bijna pal west (265 graden) en 42 mijlen. Van de beruchte stroomrafelingen bij Lizard Point is niets te merken, hoewel de SOG terugzakt naar 5.3 knopen. De tijwisseling is over een uur. Voorbij de kaap liggen twee zeeschepen voor anker. Nog steeds zijn er veel tegenliggende jachten, de Scillies lopen leeg zoals we gecalculeerd hadden.

     Om 13.00 uur neemt de wind iets toe en ruimt iets naar noordwest. De genua kan uitgedraaid en dat scheelt meteen aardig: SOG 7.1. Zo leggen we mijl na mijl af over een redelijk rustige zee. Deze baai heet Mounts Bay, de Engelse kust verdwijnt in lage nevel. Als er niets gebeurt is alles een gebeurtenis. Dus ook als wind krimpt en SOG weer inzakt, ook als er een containerschip passeert op tegenkoers, ook als er niks gebeurt. Het is erg saai. De uren verstrijken. In de verte verschijnt aan stuurboord de lage kust van Lands’ End, de zuidwestelijke kaap van Engeland. Ik mijmer over de dichteres Gertrude Starink, die niet ver hiervandaan aan de noordkust van Cornwall woonde in het dorp St Ives, met Jan Starink, de liefde van haar leven. Ze komt voor in een kleine, maar belangrijke rol in mijn boeken. Ze stierf in St Ives en Jan ging terug naar Nederland, naar Den Bosch meen ik. Hij overleed in 2014.

     Om 15.00 uur is de wind NW 3 en de genua weer ingedraaid. SOG 6.8. In de verte onderscheiden we Wolf Rock (foto hier), de rots met vuurtoren die op de rand van de noordgaande shipping lane staat. Het TSS. De tijstroom komt op gang en  maakt (wind tegen stroom) de zeegang onrustiger. Anna fronst de wenkbrauwen. Veel scheepvaart is er niet, een containerschip dat Mirror heet en volgens de AIS op weg is naar Antwerpen. Schuin achter ons zakt Lands’ End in de nevel. Een kwartier later ruimt de wind iets en trekt weer aan, met de genua uit maken we opeens 7.4 knopen. Een uur later draait een vrachtschip met de naam Telamon het TSS in, we zien een grote ongelukkig kijkende vogel op de golven drijven (later determineren we hem als een Jan van Gent), we zien een helikopter vanaf de Scillies langsvliegen. Om half vijf ziet Anna de donkere strepen van de Scillies in de verte. Om 17.45 uur rijzen de tamelijk lage eilanden als donkere kartelmuurtjes uit zee op, het lijkt wel of we terug in Griekenland zijn. Nu goed opletten op rotsen en boeien in de St Mary’s Sound, de invaart. We oefenen met de Zweedse haak, ooit gekocht in Bornholm, het aanmeren aan een mooringboei. De SOG is 7.2. Niet ver van ons vaart een ander Nederlands jacht, de Mallemok, een naam die we al eens eerder zagen. De invaart is niet moeilijk. Aan stuurboord is een ankerbaai met een tiental jachten, mooi in de luwte voor de NW-wind. Maar we willen eerst eens aan de andere kant in Hugh Town zien, met de St Mary’s Harbour, ook al ligt dat in de wind. Daar is ruim plaats. Om 19.00 uur meren we met de Zweedse haak succesvol aan een van de groene visitorsmoorings  aan, de boeien voor de jachten van meer dan 40 voet lengte. Wind en binnenlopende swell vallen mee. De Scillies zijn in feite tamelijk openliggende eilanden met niet veel luwte, maar met een indrukwekkende, ruige schoonheid. Naast ons ligt helaas een luidruchtige Fransman, iemand die met een harde, sonore stem aan één stuk door praat. Tenslotte breng ik het geduld niet meer op en maan hem tot stilte, hetgeen hem boos maakt, maar wel helpt. We improviseren wat eten, in koken hebben we geen zin. Later zitten we nog een tijd te kijken naar de lichten van het stadje en de vallende schemer. Voor ons ligt de reddingsboot aan een mooring (foto hierboven). De Fransman is naar bed.

Vannacht zakken wind en swell ineen. We hebben een rustige nacht. Om acht uur vertrekt de Fransman. De hemel is grijs en het is windstil. Volgens het BBC-weer is dit de enige plek in Engeland met bewolking - en daar liggen wij. Maar in de loop van de dag valt het mee, de wolkenlaag is dun en de zon komt er nu en dan door. Tijd om deze plek te verkennen. We laten het bijbootje te water, installeren het bb-motortje en gieten er benzine en wat olie in. Mengsmering. Tot mijn grote voldoening start het na een paar keer trekken aan het koord. We varen tussen de afgemeerde vissersboten door naar de dinghysteigers en lopen verwonderd Hugh Town in. Een schilderachtig stadje aan een strand langs de baai. Veel palmbomen en bloeiende planten, vetplanten en agapanthus. Hier een foto. We drinken koffie op een terras boven het strand. Daar reserveren we een tafel voor het diner morgenavond. Terug aan boord kijken we wat er rond ons gebeurt. Geleidelijk aan raken de gele en de groene moorings bezet. Er zijn opmerkelijk veel Franse boten. De havenmeester komt langs en rekent 25 pond per overnachting af. We boeken alvast voor drie dagen. Terug naar boven

Gezicht op St Mary's Harbour vanaf The Garrison Walls. Dulce in de rode ovaal.

Zaterdag 07-07-2018

Gisteravond keken we naar een razend spannende WK-wedstrijd: België tegen Brazilië. De Belgen wonnen, Brazilië is eruit. Wel veel vuil spel.

     Rustige nacht. De ankerplaats ligt vol, maar vanochtend vertrekken een aantal boten en er komen nieuwe bij. We krijgen een heerlijk zonnige dag met temperaturen rond de 23 graden en weinig wind uit NO. Ergens boven ons heerst een nieuw hogedrukgebied en dat schijnt een tijd te blijven aarzelen. Niet te geloven hoe we het nu treffen met het weer. We varen rond half elf met de dinghy (motortje start meteen) naar de wal voor een wandeling rond The Garrison Walls, het uitgestrekte fort ten westen van Hugh Town. De Scillies, liggend aan de noordzijde van de invaart van het Engels Kanaal, werden al halverwege de 16e eeuw gemilitariseerd. Dat bleven ze tot en met WO II, toen vanaf het vliegveldje naast onze ankerbaai vliegtuigen de Duitse U-boten op de korrel namen.

     De uitzichten vanaf de fortheuvel zijn ongewoon mooi. Welk een paradijs! We zien onze Dulce vreedzaam aan zijn boeitje liggen (foto hierboven). Nog hogerop gelopen zien we de eilandjes uitgezaaid liggen over een azuurblauwe zee. Opnieuw wanen we ons terug in Griekenland. Overal zie je wonderschoon bloeiende planten en struiken: hortensia, agapanthus, vele soorten vetplanten, ik weet niet wat. Er zijn honderden soorten insecten en één kleine vaalbruine vlindersoort. De vestingwallen hebben driehoekige redans, geschutstellingen van waaruit men kruisvuur kon geven om de opvarenden van aanvallende schepen in verwarring te brengen. Doortrapt en effectief. Nu zijn het romantische plekken met schitterende uitzichten over de verschillende sounds die tussen eilanden van elkaar scheiden. Op de terugweg zien we het mooie zandstrand Porthcressa, aan de zuidzijde van het plaatsje. Er liggen zeker tien jachten voor anker. Hier een drietal foto's van de wandeling.

     Terug in Hugh Street (wie is die Hugh toch?) bezoeken we de supermarkt, die verrassend ruim gesorteerd is. Hebben we in Falmouth allemaal voorraden aan boord gehaald, blijkt het helemaal niet nodig. Enfin, het komt wel op. Op het havenkantoor halen we folders. Morgen willen we met een veerbootje naar Tresco, een ander eiland. En vanavond lekker aan de wal uit eten.

Wat iedereen met enig benul al dacht: Noord-Korea voelt niets voor "eenzijdige denuclearisatie". Het wil zijn kernwapens alleen opgeven als de Verenigde Staten hetzelfde doen, heeft het communistische land laten weten in een verklaring. De top van Trump en Kim is al snel uitgelopen op een fiasco. Wat gaat de impulsieve president nu doen? 'Little Rocket Man' een lesje geven? Terug naar boven

De kade op Tresco.

Zondag 08-07-2018

Gisteravond prima aan de wal gegeten bij 'The Atlantic', een pub, restaurant en hotel.  Gezellig aan een raam met uitzicht over het strand en de baai. Terug aan boord genoten van een bloedrode zonsondergang (foto hier). Ik wachtte nog op een green flash, maar die kwam niet. Dat zeldzame fenomeen zagen we ooit in 2003 op de Noordzee, toen we op weg naar Schotland waren.

Vandaag hebben we een wolkeloze zomerdag, 24 graden, noordoostenwind kracht 4. We gaan met een veerbootje naar het noordelijk gelegen eiland Tresco, over de St Mary's Sound. Tussen Tresco en het buureiland Bryher ligt een beschutte ankerplaats met visitormoorings. Ze zijn allemaal bezet. Op Tresco lopen we op basis van een tip van een lezeres van de website naar een stille vallei, waar een oude abdij is. Die dateert uit de 12e eeuw. De abdij sneuvelde niet door de Reformatie, maar door de voortdurende aanvallen door piraten uit Frankrijk. De inwoners van Tresco bleven er hun doden begraven en plantten er steeds meer uitheemse bomen, planten en bloemen. Het milde klimaat van de Scillies - die midden in de warme Golfstroom liggen - bevorderde er het ontstaan van een sub-tropische lusthof, een betoverde tuin met betoverde dieren. Tenminste, zo beleven wij het. De inwoners hebben overigens een nieuwe begraafplaats gekregen. We dwalen er een paar uren verbaasd en verrukt rond. Zie de foto hierboven en 1 foto hier en 4 in het volgende album. We lunchen in een eenvoudig paviljoen, waar de vogels (mussen en merels) uit je hand eten en nemen het veerbootje van half drie terug. Op onze ankerplaats melden zich steeds meer jachten en het rafting-up neemt een aanvang. Zonder uitzondering Fransen. Nog niet naast ons maar dat zal nog wel komen. Terug naar boven

De SC 11, onze buurman, zet het afval van een rijke vangst overboord. Op de achtergrond de 'Scillonian', de veerboot naar Penzance.

Maandag 09-07-2018

Vandaag houden we een rustdag. 's Ochtends doe ik alleen wat boodschappen aan de wal met het bijbootje en breng het vuil weg (foto hier). De rest van de dag is gewijd aan lezen en luieren.  Jachten komen en gaan. Het is opnieuw onbewolkt en zeer zonnig. De bimini geeft schaduw. De wind is nog steeds noordoost Bf 3 - 4. Wat gebeurt er allemaal? Een buikige man met een buikig motorjacht en een tierende en buikige echtgenote ankeren midden in de haveninvaart, tot de havenmeester hem wegstuurt. Daarna haken ze verderop aan een mooring aan, er komt een ander buikig motorjacht naast liggen, tot ze een uur later alletwee met veel vaart en misbaar wegvaren. 's Middags legt een een Duits zusterschip van onze Dulce aan. Mogelijk beginnen we morgen aaan de terugweg, mogelijk woensdag. Op ons gemak. Ondertussen ontstaat er een kabinetscrisis in Londen over de gematigde Brexit die Theresa May wil. Die wordt door de opgestapte Boris Johnson 'een opgepoetste drol' genoemd. Persoonlijk denk ik dat Boris er zelf één is. Terug naar boven

Vanmorgen is het nog zonnig. Ons uitzicht op Hugh Town.

Dinsdag 10-07-2018

Tamelijk wat wind en swell vannacht, uit het noordoosten Bf 4 - 5, vanmorgen ook nog. Eerst is het zonnig (foto hierboven), daarna bewolkt. Vanwege de swell besluiten we niet te vertrekken. Buitengaats over het hele stuk naar Lizard Point staat zonder twijfel een nare, tuitelige zeegang. daar hebben we geen zin in. Overigens vertrekt er uit het drijvende, schommelende dorp van jachten ook niemand. Tegen het middaguur zakt de wind in, als dat zo blijft is morgenochtend de swell op zee uitgedoofd. Dus hebben we vandaag een rustige dag, temeer omdat we gisteravond het bijbootje al op het voordek hadden vastgesjord en te lui zijn om het weer te water te laten om naar de wal te gaan. Derhalve blijven we aan boord en lezen. Er gebeurt weinig tot niks, behalve het bezoek van een gevederde vriend (foto hier).

Ik lees enige honderden bladzijden in de geweldige monografie 'Oxigen' van de Britse biochemicus Nick Lane (Oxford Univ. Press, 2002). Een boek dat beslist niet achterhaald is omdat het ruim vijftien jaar geleden verscheen. Integendeel, het is vol van vermetele gedachten en theorieën, onder andere over het proces van veroudering. Sex en veroudering zijn in evolutionair opzicht elkaars tegenpolen. Toch hebben ze beide evolutionair voordeel. Zet dat maar eens uiteen; ik begin er niet aan. Terug naar boven

Op weg naar Lands' End varen we naar de opgaande zon.

Woensdag 11-07-2018

Gisteravond leden we mee met de Belgen, die op het WK-voetbal van Frankrijk verloren. Ze hadden zich natuurlijk nooit van de Noordelijke Nederlanden moeten afscheiden, die Belgen. Hoewel: in hoeverre zijn nationale teams nog nationaal? De globalisering heeft meegebracht dat mensen met grote verscheidenheid, ras en afkomst in nationale teams spelen. Dat lijkt me winst. Nationale teams, het slaat eigenlijk nergens meer op.

Vanmorgen zijn we vroeg wakker. Dat is meestal voor een grote oversteek, die we liefst zo vroeg mogelijk beginnen, zodat je niet als laatsten in de haven van bestemming moeizaam een plekje moet zoeken. Het is 6.40 uur als we de boot losmaken van de mooring waaraan we 6 dagen met plezier hingen. Het is al anderhalf uur licht, het is fris en helder, de ‘wind’ is NO Bf 1. In het westen lijkt regen te vallen uit grijze wolken boven het eiland St Agnes. We motoren de St Mary’s Sound uit. De ankerbaai aan de andere kant van Hugh Town ligt vol ankeraars: wel 30 jachten voor het maagdelijke zandstrand. Buitengaats is er wind, Noord Bf 3, de genua kan uit en dat is maar gelukkig ook, want het tij staat flink tegen. We varen in de richting van de opkomende zon (foto hierboven), maar maken slechts een SOG van 4.7 knopen. De Scillies schuiven tergend langzaam achter ons weg. Om 8 uur is de SOG nog maar 6.2 knopen, om 8.30 uur 6.4. We naderen het TSS (Traffic Separation Scheme) langs de kaap Lands’ End naar het noorden, de Ierse Zee in. Het MS ‘Dream’ nadert en is op weg naar Europoort, vertelt de AIS.

     We wisten dat we de eerste helft van de dag de tijstroom tegen zouden hebben. Daar is niets aan te doen, of je moet ’s nachts willen varen maar dat is bij ons uitgesloten. Het verschil om 9 uur is SOG 6.2 knopen en op het log 7.8 knopen. Het ligt niet aan ons. Niettemin maak je voortgang. Zee en hemel zijn grijs. Om 9.30 uur zien we de merkwaardige vuurtoren van Wolf Rock in de verte. We zien hoe het grote platform Wavewalker 1 (dat we een kleine twee weken geleden nog in Falmouth fotografeerden) door een sleepboot naar het noorden wordt getrokken. De AIS vertelt meer verhalen. Het cargoship ‘Toreador’ passeert op ruime afstand achter ons, op weg naar Le Havre. Op 10 uur komen we bij Wolf Rock, het TSS ligt achter ons. Opeens: dolfijnen! We springen overeind en zie, de zandloperfiguur op de lijven die zich smeuïg in de golven wentelen, We zien de zandloperfiguur op hun huid, het zijn Common Dolphins. Een stuk of vier, vijf. Helaas zijn we te laat met de camera’s.

      Intussen loopt de SOG op naar 7 knopen. In de verte tekent de kaap Lands’ End zich af. De bewolking is licht, het is niet koud. Om half elf zien we de eerste tegenliggers, jachten op weg naar de Scillies. Voorbij de kaap zakt de wind vrij snel ineen tot NO 2 – 3. De genua klappert en moet ingedraaid terwijl de SOG maar 5.3 knopen is.

     12.00 uur: afgeblakte zee, wind Oost Bf 1, SOG 5.5 knopen. Opnieuw enige tegenliggers, op 15 mijlen ligt Lizards Point.

     13.00 uur: ONO Bf 1, een paar keer bruinvissen te zien, nu de zee is afgevlakt zie je een heel trage oceaandeining met een zeer lange golflengte.

     14.00 uur: Lizard Point. OZO Bf 1. SOG 7.4 knopen. Ik had tevoren uitgekiend dat we hier de tijwisseling zouden hebben. Gematigd wild water, wat rafelingen, enige kaapwind. De ‘Ice Runner’, een containerschip, passeert aan stuurboord, op weg naar Cork. We zetten onze koers op 56 graden, naar kaap The Manacles. De genua kan weer uit, SOG 7.7 knopen, dat schiet op – maar niet lang. Een paar minuten later zakt de wind in naar Zuid Bf 1. Genua in. De rest van het traject – Black Head, The Manacles en Falmouth – levert geen bijzonderheden op. Er liggen veel zeeschepen voor anker.

     16. 15 uur: Invaart Falmouth bij het rode baken bij Black Rock. In het noorden lijkt een onweersbui te hangen. Lekker laten hangen. Hoe eenvoudig is alles als je een haven eenmaal kent. Een halfuur later meren we af aan een 40-voet Nederlands X-yacht uit Boskoop aan de North Pontoon van onze favoriete Falmouth Yacht Haven. Anna is zeer content dat alles zo vreedzaam verliep. Terug naar boven

Bij Beerwolf Books in Falmouth.

Donderdag 12-07-2018

Gisteravond zagen we de UK verliezen tegen een van de Balkanstaatjes op het WK-voetbal. Vanmorgen was het ach en wee op de Britse televisiejournaals, maar in de straten van Falmouth merk je er niks van. Het leven gaat gewoon door en zo hoort het. We zijn in de stad om een lege gasfles te laten vullen. Volgens het havenkantoor kan dat bij de chandlery in Churchstreet, waar we ook de nieuwe afvoerslang van het achtertoilet kochten. Maar het is niet waar, in heel Engeland kun je niet Primagaz-flessen inruilen of laten vullen, vertellen ze in de winkel. Wel in Frankrijk, wel in Nederland, niet hier. Het lijkt wel of de Brexit al is ingegaan. Overigens vulde men in Spanje, Italië, Griekenland en Turkije onbelemmerd onze gasflessen, maar ja, de zuidelijke EU-staten.. We hebben nog een gedeeltelijk volle fles en besluiten om die te sparen door in principe elektrisch te koken  of met de magnetron.

     Het is een zonnige en winderige dag, N 4 – 5. De wasmachine maakt overuren en de was wappert snel droog in de wind (foto hier). We ontvingen deze week twee leuke foto’s van kleinkinderen: van Floor een schoolfoto van Thijs en Lisa (foto hier, ach die tandjes!) en van Tessa een van Vajèn, haar oudste, die trots haar juist behaalde zwemdiploma A omhoog houdt (foto hier). De boot is schoongemaakt en er liggen schone lakens op het bed. Ik heb de watertanks na de Scillies en de wasbeurten weer bijgetopt. We drinken koffie in Churchstreet en terwijl Anna de Marks & Spencers doorkruist vind ik aan het eind van een schuin omhooglopend zijstraatje een bijzondere boekwinkel: Beerwolf Books op Bells Court. Wow! Niet alleen een boekwinkel, maar ook een café/bar met een toneeltje voor literaire avonden en concerten. En een terrasje buiten op het court. De kasten staan vol met een keur aan goede boeken die, en dat is het meest merkwaardige, allemaal ongeveer de helft kosten van de officiële prijzen (die staan bij Engelae boeken op het achterblad) en toch nieuw zijn. Hoe dat kan, weet ik niet. Ik neem een recente uitgave van New Scientist mee over multiversum-theorieën (‘The Universe next Door’), van de zweverige Amerikaanse filosoof Jacob Needleman ‘An Unknown World. Notes on the Meaning of the Earth’ (Penguin USA, 2012) en vooral een hardcover-editie van de ‘Selected Poems’ van John Updike (Knopf, 2015) – slechts zes pond!

     Volgt een uitrustmiddag. Voor vanavond hebben we een tafel gereserveerd in een Grieks-Cypriotisch restaurantje (‘Stavros’) aan Highstreet. Terug naar boven

Genieten in Grieks-Cypriotisch restaurant 'Stavros' in Falmouth.

Vrijdag 13-07-2018

Een heerlijke avond samen, gisteravond in Grieks-Cypriotisch restaurant Stavros op Highstreet (foto hierboven). Dolmades, mussels saganaki en gegrillde zeebaars. Lekker! De jonge vrouw die ons bediende was van Roemeense komaf. We deelden onze herinneringen aan dat land, dat nu ook in handen van een corrupte regering is gevallen. Alleen de president geeft zwak tegengas. Zie de achteruitgang van de wereld. Over de escapades van Trump in Brussel en de UK hoef ik het niet te hebben, je wordt er niet goed van. Het begrip 'fake news' krijgt een volledig nieuwe inhoud.

     Het is een warme dag vandaag met lichte winden uit verschillende richtingen en een bijna volledig egaal blauwe hemel. De Nederlandse buurman vertrekt naar Plymouth en wij gaan omgekeerd op zijn plaats liggen, dezelfde plek waar we voor ons vertrek naar de Scillies lagen. Omgekeerd omdat de wind in de komende dagen naar het westen zal draaien, en dan hebben luwte achter de buiskap. We nemen uitgebreid de tijd voor koffie, slenteren door de stad en maken de kuip schoon. Veel lezen en verder is er niks te melden. En dat terwijl het vrijdag de 13e is. Terug naar boven

Gyllingvase Beach, Falmouth.

Zaterdag 14-07-2018

Een ochtend met zon, een middag met wolken, weer eindigend met zon. De zwakke wind draait in alle richtingen zoals het in een hogedrukgebied hoort. We willen eens wat anders van Falmouth zien en maken een wandeling over de heuvelrug waar de stad overheen gespreid ligt en komen terecht in een mooie wijk met groene lanen en riante woningen. Het blijkt de universiteitswijk. Nooit geweten dat Falmouth een universiteit heeft. We komen langs de campus, met mooie parken eromheen. In de fraaie woningen wonen vast de hoogleraren en de bestuurders. Je kunt je hier de talrijke lokale idylles van intriges en overspel voorstellen; denk aan 'Onder professoren' van W.F. Hermans. Tenslotte dalen we af naar de andere zijde van de heuvel en vinden een mooi zandstrand: Gyllingvase Beach. Het ligt vol met dagjesmensen en hun kinderen. We drinken er koffie (foto hierboven) en kijken rond. Helaas voor al die mensen: er zijn wolken op komst uit het zuidwesten, die al gauw de zon verduisteren en een plotselinge kilte brengen. Meteen is al die vrolijke blootheid niet meer zo lekker.

     We keren terug over glooiende straten met veel bloemen naar de haven, langs een onmetelijk aantal pensions en guesthouses, allemaal voorzien van bordjes met 'no vacancy'. Hoogseizoen. Ook hier vermoed je achter de gesloten gordijnen tal van geheime intriges. The British seaside, land van Agatha Christie. West Europa heeft een mooie zomer. Engeland ook, de droogte veroorzaakt watertekorten, temperatuurrecords worden gebroken. In Californië breken weer wildfires uit, de VS kent ook al een recordhittegolf. En dat allemaal in een La Niña-jaar, waarin het normaal wat gematigder toe zou moeten gaan. 'What’s unusual is the hemispheric scale of the heatwave', zegt klimaatwetenschapper Michael Mann in The Guardian. Er zou deze zomer sprake zijn van een persistente 'hittekoepel' over Eurazië, door hogedrukgebieden die weinig van plaats veranderen. Het verontrust me en dat doet het al jaren. Het is alsof het leven nog even genoten mag worden, nog een paar jaren voordat de klimaatrampen ook bij ons toeslaan en onze levens voorgoed veranderen.

     Morgen maar eens verder, besluiten we, naar Plymouth. Vanavond gaan we tapas eten met uitzicht. Terug naar boven

Het Black Rock baken in de uitvaart van Falmouth vanmorgen. Geen spatje wind.

Zondag 15-07-2018

Echt lekker, die tapas gisteravond. Er is een Portugese espetada bij, een spies met stukjes gegrilld kippenvlees die aan een haak boven (in dit geval) couscous hangt en waar een saus overheen druppelt uit een lekbakje (foto hier). Heerlijk. We zaten bij een venster dat uitzag over de haven en de plek van ons schip. Prima geslapen. Vanmorgen om 8 uur is er geen wind en geen wolkje aan de hemel. We tanken bij de bunkersteiger 200 liter diesel en betalen inclusief VAT. Geen gezeur later in België, als de afrekening kunt laten zien. Om 8.40 uur passeren we het baken van Black Rock (foto hierboven). Buitengaats is de wind ONO 2, pal tegen. Het zij zo, we zijn dus nog niet van de oostelijke winden af. Het is een kleine 40 mijlen naar Plymouth met grotendeels tij tegen. Mijn waypoint zet ik op de westkardinale boei bij Hand Deeps, iets voor Eddystone Light. Vandaar kunnen we eventueel nog kiezen, naar Plymouth of door naar Dartmouth.

      Om 10 uur naderen we de kaap Dodman Point. Van Dodeman? Misschien een naam van Hollandse oorsprong? De wind is OZO 1 – 2, de SOG nog 6.8 knopen. We hebben nog wat tij mee. Uitziend over de kalme zee peins ik over een sterke vrouw uit onze omgeving, iets jonger dan wij, die afgelopen week overleed. Uiterlijk krachtig en stijlvol leefde ze naar het onvermijdelijk einde toe. Vaak denk ik dat het leven een val is, waar we in zijn geplaatst. Een volmaakte val.  Zie maar hoe je eruit komt. Zelfmoord? Ik herinner me levendig de woorden van de Russische dichter Vladimir Majakovskij. Op 14 april 1930 pleegde hij zelfmoord en liet een briefje achter, waarin stond: 'Dit is geen oplossing. Ik raad het niemand aan.' Er moet een andere oplossing zijn. Die heeft nooit iemand gevonden.

     11.00 uur. We zien een paar bruinvissen. SOG 6.2 knopen, het tij loopt al tegen. De wind is ZZO 2, en ruimt dus wat. We proberen de genua en dat helpt, de SOG is 6.7. In de verte ligt Fowey, waar het megadruk moet zijn, vertelde men ons. Drie kwartier later verleg ik de koers op Plymouth, we zijn toch nieuwsgierig naar die stad. Het is nog ruim 15 mijlen. De SOG is 6.7, op het log staat 8.0 knopen. Niet ver van de kardinale boei van Hand Deeps ligt een marineschip, onzichtbaar op de AIS. Verder urenlang niks te melden, het scheepje spoedt zich voort.

     Om 113.30 uur hebben we Zuid Bf 1, de SOG is 6.0 knopen. Tegen 14.00 uur naderen we Penlee Point met de rode boei die Draystone heet. De invaart van de grote haven van Plymouth, in de monding van de rivier de Ply. Een gecompliceerde haven met een lange muur als golfbreker in de ingang. We draaien de genua in en motoren van boei naar boei, goed lettend op het drukke scheepvaartverkeer. We varen voorzichtig door een zeilwedstrijd heen en vermijden de vele ondiepten. Het is eb. We moeten een goede twintig minuten wachten voor de Sutton Lock sluis. Voor ons een boot met sportduikers, achter ons drie jachten waaronder een Hollander. Als we erin liggen spuit het water na een minuut of vijf, zes tevoorschijn door openingen in de deuren (foto hier). Een plotseling bruisend geweld dat ons doet denken aan de sluizen in het Zweedse Götakanaal in 2005. Op VHF krijgen we van Sutton Harbour Marina een ligplek op de A-steiger, helemaal achterin. Een moderne marina, zeer prijzig, tussen nieuw ontwikkelde appartementengebouwen in, de gebruikelijke natte droom van vastgoedjongens. Plymouth heeft vijf of zes marina's, maar dit is de enige die direct naast het oude centrum van de stad ligt. Het is maar voor twee dagen.

     Als we liggen gaan we even in de stad kijken. De haven ligt direct tegen het oude centrum aan, dat Barbican heet. Een gebied dat bestaat uit oude pakhuizen aan knobbelige straatjes en stegen. Overal kroegen en restaurants, overal mensen met grote literglazen bier en overal televisieschermen voor de finale van het WK-voetbal. We zien hoe Frankrijk zijn derde doelpunt scoort tegen Kroatië, maar het is te druk, te zweterig en er zijn teveel dikke vette kerels en meiden om aangenaam tussen te verpozen. Bezopen Engelsen zijn verschrikkelijk. Uiteindelijk winnen de Fransen met 4-2.  Terug aan boord verleen ik nog eerste hulp aan dronken vrouw die van boord is gevallen, keihard op haar schaambeen. Geen shock, geen bloeding, stevige pols. Twee paracetamol en ijs in een washandje tegen de zwelling. En wachten op de ambulance. Dat duurt uren. De NHS, zeggen ze. Gelukkig kan ik het overlaten aan haar man, die van thuis gekomen is. Hij is neonatoloog. Terug naar boven

Het cebtrum van Plymouth doet aan Rotterdam jaren 60 denken.

Maandag 16-07-2018

Vandaag wordt enige lichte regen verwacht en hoewel er meer bewolking is, is van regen vanochtend nog geen sprake. We maken het bakboord vrijboord schoon van de viezigheid uit de sluis van gisteren, en de wasmachine draait de was. Daarna lopen we door de historische Barbican wijk naar het nieuwe centrum. Wel even anders! Barbican is een aardige oude wijk met Dickensiaanse straatjes en huizen, dicht op elkaar gebouwd. Van deze kades vertrokken op 6 september 1609 102 kolonisten, behorende tot de Pilgrim Fathers, op weg naar de Amerikaanse oostkust met het schip Mayflower. Streng religieuze lieden, die er Plymouth Colony stichtten in het huidige Massachusetts. In het nieuwere centrum brede winkelpromenades lijkt ontworpen in de jaren 60 van de vorige eeuw (foto hierboven). Het doet kaal en winderig aan en maakt dat je denkt aan de Rotterdamse binnenstad met zijn Lijnbaan. Niettemin vind ik op New George Street een prima boekwinkel, eentje uit de Waterstones keten. Ondertussen verkent Anna enige warenhuizen in de buurt.

     De opbrengst bestaat in mijn geval uit ‘Life 3.0’, het nieuwe boek van fysicus Max Tegmark (Penguin, 2017), over ‘Being human in the age of Artificial Intelligence’, verder een geactualiseerde uitgave van ‘The Strange Death of Europe’ van de politieke journalist Douglas Murray (Bloomsbury, 2018) over immigratie, identiteit en Islam, en tenslotte een boek waar ik meteen in begin te lezen als we terug aan boord zijn: ‘Prisoners of Geography. Ten maps that tell you everything you need to know about global politics’ van Tim Marshall (Elliot & Thompson, revised and updated edition 2016). Marshall is geen oppervlakkige beschouwer en zijn analyses zijn scherp en helder. Overigens valt me op dat je hier ook nieuwe boeken in goedkope aanbiedingen hebt. In dit geval 'Buy one, get one half price'. Vermoedelijk bestaat er geen vast boekenlrijs zoals bij ons (overigens is die vaste prijs een groot goed). Het begint licht te regenen als we teruglopen, maar het zet niet door. In de loop van de middag keert de zon weerom. Vanavond ergens iets eten in Barbican, morgen verder naar het oosten, waarschijnlijk Dartmouth. Terug naar boven

Op weg naar Dartmouth. In het zuiden hangt een bui.

Dinsdag 17-07-2018

Een bijzondere ontdekking gisteravond in de Barbicanwijk van Plymouth: Kapadokya Restaurant op een hoekje in New Street. Een knus Turks eethuisje met een uitstekende keuken. We eten keftedes, dolmades en suzu siš kebab, in feite gerechten die net zo goed in de Griekse keuken horen, en drinken er een lekkere rode Kavaklidere wijn bij uit Anatolië, een wijn die we ons nog goed herinneren uit de tijd dat we daar waren. Een gouden avond. Na afloop slenteren we naar huis c.q. de boot en Anna zette me op de foto met de feestelijk verlichte Barbican-kades op de achtergond (foto hier).

Vanmorgen om 8.20 uur verlaten we de Sutton Harbour Marina. Het sluisje staat open (3 uur voor/na HW). Buitengaats op de Plymouth Sound is het WNW 2 - 3. Het is tamelijk bewolkt maar niet koud. We varen langs de lange golfbreker door het Eastern Channel. Het water staat zo hoog, dat de muur bijna onder water staat. Er ligt een marineschip achter geankerd (foto hier). Aan bakboord zien we al gauw de invaart van de Yealm River, waar we op de heenweg waren. Ervoor ligt de hoge rots van Great New Stone. Daar kan de genua erbij en we maken een SOG van 7.7 knopen. Mooi zo. Helaas is de zeegang nogal tuitelig, schuin van achteren, hetgeen Anna doet fronsen. Op die wijze moeten we de tien mijlen van de Bigbury Bay over. Al gauw is de wind helemaal weg, mioet de genua in. Geen spatje wind. Toch is de SOG 7.8 knopen. Het tij staat mee. Heel geleidelijk zakt ook de zeegang in.

     Om 10.15 uur is de SOG 8.1. Drie kwartier later varen we langs de kapen Bolt Tail en Bolt Head. Bij de eerst is er wild water. warrige kruiszeeën gooien het bootje heen en weer. Bij de laatste kaap is het minder; daar is de invaart van Salcombe. De SOG is 8.0. In het zuiden hangt een bui (foto hierboven) en de vraag is of hij naar ons toe komt. Om 11.15 uur passeren we Prawle Point, een kaap met een paardenhoofd. Boven de hoge kliffen zie je lieflijke landschappen van Devon. Nu komen we in de golfschaduw, de zeegang vlakt snel af, de snelheid neemt toe naar SOG 8.2 knopen. Het is een stuk warmer als we de laatste kaap voor Dartmouth passeren, Start Point (foto hier). De zee is volledig gekalmeerd, Anna is blij. na de kaap hebben we WZW 3 - 4 en met genua uitgedraaid schieten we goed op, al is het tij nu tegen: 6.9 SOG.

     Om 12.55 uur varen we de rivier de Dart op en draaien de genua in. De regenbui is ons niet gevolgd. Hier staat een forse ebstroom tegen. Bekend gebied. Anna roept op VHF 80 Darthaven Marina op, waar we een ligplaats krijgen toegewezen aan de D-steiger. Opstrooms acheruit varend weet ik de boot aan de vingetseiger te parkeren, waarbij Anna met ware doodsverachting met een touwtje op de steiger springt.

Toen we een - hoelang terug? - uit de Scillies vetrokken, hoorde ik na het starten van de motor dat de V-snaar even slipte. Vanmorgen hoorde ik dat ook weer. We tillen de kajuittrap op en stellen vast dat er veel te veel speling in zit en dat de snaar warm is. Die moet nodig vervangen worden. Voor de zekerheid ook even Fons gebeld. Gelukkig heb ik er nog één. De marina heeft een werf en een jongeman vervangt de V-snaar in een paar minuten. Geregeld. Morgen steken we waarschijnlijk Lyme Bay over. Terug naar boven

De Mew Stone rots bij de monding van de rivier de Dart. In het oosten gloort de zon aan de einder.

Woensdag 18-07-2018

Vandaag steken we de Lyme Bay over. Circa 50 zeemijlen. Om 7.15 uur maken we los in Dartmouth. Op de rivier is er al enige stroom tegen. Het is bewolkt en wind is er in het geheel niet. Opnieuw een hogedrukgebied over Engeland. Another engine jump, dus. Buitengaats is de zee vrijwel vlak, tot genoegen van Anna. We ronden de kardinale boeien bij de Mew Stone rots en zetten de koers op 81 graden naar de grote kaap Portland Bill. In het oosten gloort zonlicht aan de kim (foto hierboven). Het logwieltje zit vast na één nacht in Dartmouth, maar Anna verbiedt op strenge toon dat ik het uit de bodem trek en schoonmaak. Dan maar geen log; de SOG is 6.7 knopen. Stroom tegen derhalve. Verderop liggen twee zeeschepen geankerd, maar de een na de ander vertrekt voorlangs. Het containerschip Lapis Arrow heeft de Turkse haven Izmir als bestemming, het tweede heet Cosco Himalayas en gaat naar Piraeus. Dat zie ik op de AIS. Wat hebben ze hier voor Dartmouth gedaan? Waarschijnlijk gewacht op nieuwe instructies; de zeevaart wordt geregeerd door de klok. We motoren over een zacht wiegende zeegang uur na uur. De ‘wind’ is de hele ochtend ZZW 2 terwijl de SOG langzaam oploopt van 6.1 naar 7.2 om 11.00 uur. Dan zijn we halverwege. We lezen en houden beurtelings uitkijk. De kust van Devon verdwijnt uit zicht.

     Om 12.00 serveert Anna soep met brood. Om 13.00 uur is de SOG opgelopen naar 8.3 knopen. Zo schieten we goed op. De wolken zijn helemaal verdwenen en de zon schijnt uitbundig. Het is pas 13.45 uur als we de hoge bult van Portland Bill ronden of beter: we spoelen er omheen. Opeens is er wild water met schuimkoppen, rare hoge golven en draaikolken. Op de heenweg hadden we dat hier niet. Lang duurt het niet. We varen langs de oostkant van het hoge eiland en de enorme, kale haven van Portland met stroom tegen. De SOG is opeens 5.2 knopen. Een uur later zijn bij de invaart van Weymouth. Anna roept de havendienst op VHF 12 en we krijgen een plek bij de lange steiger op B1. Het Britse jacht dat daar net aanmeert stelt voor dat wij aan de steiger gaan liggen en zij naast ons, omdat ze morgenochtend vroeg weg willen. Dat is attent, we hoeven dus niet vroeg op te staan. Het is half vier als alles in orde is. Het is warm; de zomer lijkt teruggekeerd in de gezellige haven van Weymouth. Op het havenkantoor laat ik mijn spaarkaart van ons vorig bezoek afstempelen, zodat we één gratis overnachting krijgen. We blijven dus twee nachten. Terug naar boven

Dulce aan de steiger in Weymouth. De foto is in de richting van de uitvaart naar zee.

Donderdag 19-07-2018

We genieten van een heerlijke zomerdag, met temperaturen boven de 25 graden. Lekker samen slenteren door deze leuke stad en langs het strand. Koffie in het centrum op een terrasje, wat boodschappen. Verder niks. Ons idee was om morgen verder te varen naar Yarmouth aan de westkant van Wight, maar hioer vertellen mensen dat het er dit weekeinde erg druk moet zijn vanwege een of andere regatta. Dus wachten we maandag af, het is geen straf. Vanavond ergens een hapje eten.

Het boek dat in Plymouth kocht vanwege de intrigerende titel 'The Strange Death of Europe' (Bloomsbury, 2017) blijkt er eentje te zijn van een tamelijk rechtse auteur, Douglas Murray. Op zich hoeft dat geen bezwaar te zijn, maar helaas gaat Murray voornamelijk de weg op van het karikaturaliseren van de mensen en ideeën die hij op de korrel neemt. Migratie is ons grootste probleem en dat doen we onszelf aan door de grenzen niet te sluiten. Als we dat zouden doen, zou alles worden opgelost. Net als Wilders beweert hij dat hij, anders dan de overige politici, de problemen met migranten serieus neemt maar zijn oplossingen zijn simplistisch en komen altijd neer op 'het eigen witte volk eerst'. Ondertussen kraait de Italiaaanse minister Salvini victorie, maar de praktijk is dat zijn weigering om bootvluchtelingen te weigeren chaos schept en nieuwe doden op de Middellandse Zee.

In Nederland heeft minister Blok van buitenlandse zaken ook een paar domme dingen gezegd, vooral over onze genetische bepaaldheid. Die maakt aldus Blok 'waarschijnlijk dat het ergens diep in onze genen zit dat we een overzichtelijke groep willen hebben om mee te jagen of om een dorpje te onderhouden. En dat we niet goed in staat zijn om een binding aan te gaan met ons onbekende mensen.' Blok leek me altijd zo verstandig, maar als een politicus zich met wetenschap inlaat, let dan extra op. Terug naar boven

Dulce aan de steiger in Weymouth (foto van gisteren).

Vrijdag 20-07-2018

Quiet days in Weymouth. De zon gaat iedere dag stralend op, er is soms wat bewolking, enige wind aan het eind van de middag. Opnieuw hogedruk boven Engeland. Net als het weer lijkt ons leven tot stilstand gekomen. We slenteren 's ochtends wat rond, doen een boodschapje, lopen een warenhuis binnen (Anna) of een boekwinkel binnen, en brengen de lange middag lezend door in de kuip in een lome onverscilligheid, die slechts kort onderbroken wordt als we een (Hollandse) buurman krijgen. Vanwege de drukte op en rond Wight hebben twee nachten bijgetekend.

     Ik ben verder lezend in Douglas Murray wat beter te spreken over zijn boek 'The Strange Death of Europe' (Bloomsbury, 2017), daar waar hij de tragiek van het migrantenlot op een eerlijke manier beschrijft, deels zelfs uit eigen waarneming. Minder overtuigend zijn de manipulaties met cijfermateriaal. Daar heb ik het gevoel dat hij zaken achterhoudt. Waasr hij een punt scoort is het in de vaststelling dat de Islam als onverzoenlijk en intolerant type godsdienst gevaar kan opleveren in een samenleving al de onze, die meer waarde hecht aan relativitering en twijfel.  Terug naar boven

Weymouth Harbour.

Zaterdag 21-07-2018

Een zeer kort regenbuitje verrast ons gisteravond. Vandaag is het opnieuw een warme dag. In de BBC-journaals spreekt men van een komende hittegolf. Het kan op grote schaal tropisch warm  worden (30-33 graden). Ook in Nederland blijven de temperaturen hoog en is er sprake van een hittegolf in de loop van de komende week. Gisteren schreef ik dat ons leven is stilgevallen; dat is vandaag ook zo. Niet vervelend overigens, wel verontrustend.

We steken vanochtend Town Bridge over en lopen om de volgende havenkom heen. Daarin ligt Weymouth Marina, een saaie haven waar niks te beleven valt. Dan is het hier aan de steiger (voor de brug) beduidend leuker met alle af- en aanvarende jachten. Ik schroef het logwieltje uit de bodem en zet het in een kopje azijn. We hebben overigens opnieuw veel sliertige aangroei op de waterlijn. Ook andere schepen hebben dat. Ik veronderstel dat het zeewater door de lange droogte de hoge temperaturen ongewoon warm is. Lust om het weer af te schrapen heb ik niet.

's Middags lezen in de kuip, in de genadige schaduw van de bimini. Met deze warmte kun je niet zonder. In zijn boek 'The Strange Death of Europe' (Bloomsbury, 2017) neemt Douglas Murray een merkwaardige koers. Het falen van de aanpak van de migrantencrisis en het islamitisch terrorisme komt volgens hem door een soort slapheid van de Europese regeringen, die lijden aan iets als neurasthenie ten gevolge van 'geschiedenismoeheid'. Die wordt veroorzaakt door het wegvallen in het Westen van het Christelijk geloof, de opkomst van het Darwinisme en het inzakken van de grote ideologieën als communisme en fascisme. Ik had totaal niet verwacht dat het boek die kant zou opgaan, Murray noemt zichzelf per slot atheïst, maar vooruit, nog even doorzetten, ik heb het nog niet uit. Terug naar boven

Town Bridge, Weymouth. De brug kan open en geeft toegang tot Weymouth Marina, een saaie haven. Wel rustig en geschikt als je je boot een tijd wilt wegleggen.

Zondag 22-07-2018

Opnieuw een warme dag, 26 graden. Het noopt tot weinig doen. Ontbijt in de kuip onder de bimini, koffie om elf uur op een terras, lichte lunch in de kuip en 's middags lezen. Douglas Murray in mijn geval, die steeds curieuzer stellingen betrekt. De mensen in Europa kunnen niet leven zonder de zekerheden van geloof en ideologie, vindt hij. Nationalisme is ook al passé. Ze hebben geen houvast meer, twijfelen en leven in onzekerheid. Daardoor kunnen ze zich niet teweer stellen tegen een fanatieke religie als de Islam. Dus? Terug naar de oude geloven en opvattingen? Het blijkt hem vooral te gaan om het handhaven van onze eigen identiteit - whatever that may be - tegenover de 'moslim-tsunami'. Zucht. Dit is wel een heel enge blik. Deze man zal de oplossing niet brengen. We hebben geen behoefte aan dominees en ideologen, maar aan wetenschappers en praktische geesten. Verderop bepleit hij op een wat verhulde manier massa-deportaties van illegalen uit Europa. Ik lees het boek plichtnatig uit, maar het is duidelijk, deze man brengt de oplossing niet van de serieuze problemen die we hebben met de influx van migranten.

Anna is al een paar dagen aan het kwakkelen met keelpijn en een hardnekkinge droge hoest. We bestrijden het met Strepsils en hoestdrank. Morgen gaan we weer varen, naar Yarmouth op het eiland Wight. Terug naar boven

Nadering van het Needles Channel (rode boei). Links ervan staat het vuurtorentje voor de rotspunten van de Needles.

Maandag 23-07-2018

Vlak naast de plek waar je de steiger verlaat in Weymouth is een restaurantje, dat er met zijn beide serre's aan de straat gezellig uitziet. We waren er al vaak voorbij gelopen en zeiden tegen elkaar: daar gaan we nog een keer eten. Dat deden we gisteravond en zaten in zo'n serre. Het restaurantje heet Les Enfants Terribles. Frans dus, en de eigenaar/kok Eric Tavernier is een Fransman. Hij begon het in 2016 en hij kookt heerlijk, dat kunnen we getuigen uit eigen ervaring. Gisteravond genoten we van de primaire smaak van zijn zeebaars en pappilote, vis met groente in de oven gaargestoomd. Aanbevolen!

Vanmorgen varen  we af om 7.45 uur. Wind, nou ja wind, ZZW 1. Voor vertrek schroef ik het schone logwieltje in de bodem. De zee is glad als een spiegel. Twee vissers varen gelijk met ons uit. Ik heb de vertrektijd afgestemd op de tijwisseling vanmiddag na twee uur in het Needles Channel bij Wight. Het logwieltje draait. Buitengaats liggen twee zeeschepen voor anker: vrachtschip Puerto Rosario met bestemming Plymouth (aldus de AIS) en de tanker Kiber die daar ook heen moet. Op weg naar de eerste kaap Saint Albans moeten we door een militair schietgebied, de Lulworth Fire Range. Vandaag zijn er schietoefeningen. Een boot van Range Control vaart naar ons toe en wijst ons op VHF 08 de koers aan om het gebied te vermijden. Het is gelukkig niet ver om. De oefeningen zullen om 9.30 uur beginnen; het is nu 8.30 uur, de wind is ZW 1 -2 en de SOG bedraagt 5.5 knopen. We motoren langs de mooie krijtrotsenkust van Dorset. Een stuk verderop aan de noordkant is de fameuze Lulworth Cove, die we op de heenweg bezochten. Met de kijker zie ik dat er paar kleine jachten voor anker liggen.

     Om 9.30 uur is de wind WZW 2 en de SOG 5.4 knopen. Flink stroom tegen. Tij tegen is onvermijdelijk op langere trajecten. Nu zouden de militairen overigens met schieten moeten beginnen, we verheugen ons op vuurwerk maar er gebeurt niks. Om tien uur loopt een duwbakduwboot (hoe heet zo'n ding?), de Navigator ons achterop, volgens de AIS is hij op weg naar Portsmouth. Er verschijnen meer wolken aan de hemel. We hebben nog geen schot gehoord. Er is meer tegenstroom, de SOG is 4.9 knopen. Was er maar wat meer wind.

     Om 10.25 uur naderen we de kaap Saint Albans met een lange zandrug ervoor, waartegen de zeegang flink oploopt. De ondiepe bank (11 meter) versterkt ook de tegenstroom; we lopen niet meer dan SOG 3.5 knopen. Misschien krijgen we kaapwind?, denken we hoopvol. Even later waait het West 3, de genua kan uit en dat helpt, we gaan nu SOG 4.0. Zolang het duurt, zeggen we tegen elkaar, maar het duurt lang. We verleggen de koers richting Wight en varen 70 graden. Het is nog 18,5 mijlen naar het Needles Channel. De zee wordt wilder en we varen al wiegelend voor het lapje. De hemel betrekt steeds meer.

     Om 11.30 uur waait het WZW b3, de zeegang blijft ongemakkelijk, de lucht is grauw, we maken 4.1 knopen SOG met een nare achteroplopende zee. Ik maak beneden een eenvoudige lunch klaar. Waar komt al die bewolking vandaan? Het antwoord is: van de kapen. Bij kapen is er altijd wat mis. Als we om 12.30 uur kaap Anvil Point passeren verdwijnen de wolken na een paar mijlen als sneeuw voor de zon De hemel is bij de oversteek van Poole Bay weer blauw.

     Om 13.30 uur hebben we WZW 3 - 4 en de SOG is 5.7. De genua trekt goed mee. wat is het toch een fantastisch zeil. In de verte zijn de bleke, hoge krijtrotsen van het eiland Wight goed te zien, met de beruchte Needles ervoor. Om 14.15 uur zijn we bij de rode boei die de invaart van het Needles Channel markeert (foto hierboven). Er staan warrige kruiszeeën en de boot wordt heen en weer geslingerd als de was in een wasmachine. De SOG loopt bijzonder snel op in de volgende tien minuten, van 6.1 tot 8.3 knopen als we Solent binnen spoelen. Zal het erg druk zijn in Yarmouth? Een halfuur later blijkt dat mee te vallen. De drukte van afgelopen weekeinde, toen er een regatta was, is kennelijk voorbij. Om 15.15 uur leggen we begeleid door een boot van de harbour master aan op het uiteinde (hammerhead) van een lange steiger. Die is met de wal verbonden, zodat we niet van de haventaxi afhankelijk zijn.

     Na een uurtje rust lopen we naar het dorp. Ik was hier ooit in 1998 (schat ik) met de Frihet van mijn zeilmentor Erik de H. Zonder aarzelen, alsof er geen twintig jaar voorbij gegaan zijn, loop ik naar het etablissement waar we toen aten (King George Hotel). In de tuin. Maar dat doen we vanavond niet. We drinken wat in een andere biertuin (leuke foto hier) en voor het eerst in weet-ik-hoeveel jaren drink ik een lager. Ik drink nooit bier. Helemaal niet verkeerd toch, zo'n half pint. Vanavond eten we aan boord, morgen opnieuw vroeg op weg voor de 70 mijlen naar Eastbourne. Op weg naar een hittegolf in Holland? Terug naar boven

Passage van Beachy Head.

Dinsdag 24-07-2018

We willen vandaag een grote sprong naar huis maken: ruim 70 mijlen naar Eastbourne, met grotendeels de tijstroom tegen. Daarom zijn we vroeg uit de veren en varen af om 7.15 uur. Wind is er niet – West 1 – en zal er ook nauwelijks komen. Maar voor Anna is het de ideale dag voor een grote oversteek. Buitengaats staat er slechts NNO 2, een richting die nogal eens zal variëren gedurende de dag. Op de kaartplotter piept: no data. Rechts bovenaan vermeldt het scherm: No fix; dat wil zeggen dat hij geen gegevens van de GPS ontvangt (of kan weergeven). Het komt vaak voor, maar meestal is het na een paar minuten in orde. Nu duurt het wat langer. Ik reset de apparatuur en even later werkt het weer. Je merkt hoezeer je op die apparatuur bent gaan bouwen, maar ik heb altijd het alternatief klaarliggen: mijn smartphone en de papieren kaarten.

     We hebben het tij nog mee. De SOG is 8.4 knopen. Het wateroppervlak van de Solent is vlak als een spiegel. De zon staat nog laag in het oosten en het zicht is wazig. De wereld ziet eruit alsof hij pas geschapen is en wij de eersten zijn die hem betreden, pardon, bevaren. In de verte steekt bij Cowes een Red Funnel veerboot over.

     Om 8.30 uur varen we bij Cowes. We wijzen elkaar het strand met kiezelstenen aan waar we een maand of wat geleden samen liepen. Soms is deze tocht terug een reis naar het verleden. De wind is WZW 1 – 2, de SOG is teruggelopen naar 6.0 knopen. Na Cowes zien we op de beboste noordoever van het eiland Wight majestueus het geelkleurige Osborne House oprijzen tussen de bomen, het zomerpaleis van Koningin Victoria en haar Albert. We bezochten het vanuit Cowes.

     Om 9.00 uur passeren de veerboten tussen Portsmouth en Wootton Creek voor ons langs. Wind WNW 2, SOG 5.7. Een halfuur later ligt de havenstad Portsmouth aan bakboord uitgestrekt. We zien de –tower en een groot reuzenrad. Hier liggen de merkwaardige forten die de stad tegen aanvallers moesten beschermen. Bij No-Mans-land fort ligt een ondefinieerbaar Noors onderzoeksschip te wachten; het heet Edda Fonn. Wat doet het hier? De grote veerboot over Het Kanaal Normandie naar Cherbourg vaart uit in de vaargeul voor grote schepen. Ik kan nog gemakkelijk voor hem langs oversteken naar de (groene) bakboordzijde van de geul, tussen No-Mans-land en fort Horse Sand door. Verder geen zeeschepen, behalve het dozijn dat een paar mijl verderop voor anker ligt.

     Om half elf zijn we bij het begin van het Nab Channel, de route naar het zuiden voor de grote scheepvaart. Een lang, zwaargeladen containerschip loopt binnen. Onze koers is 107 graden, naar het betonde doorgangetje over de Boulder bank ten zuiden van de lage kaap Selsey Bill. Wind: WNW 1, SOG 5.2 knopen.

    Om 11.50 uur zijn we bij het gaatje. Er staat een sterke tegenstroom, de SOG zakt ineens naar 4.2 knopen. Maar er komt wat meer wind! ZZW 2. Snel rollen we de genua uit en zie: we gaan nu 5.2 knopen over de grond. We motoren nu pal oost over de lange, brede en platte zandplaat van The Looe. Het is nog ruim 40 mijlen naar Beachy Head. Een zeer saai traject dat we voornamelijk lezend onder de bimini doorbrengen. Soms is het een uurtje bewolkt, dan breekt de zon weer baan en dan zitten we een kwartiertje op het voordek. Kwamen er maar wat dolfijnen voorbij, maar niets doorbreekt de saaiheid. Slechts wat jachten op tegenkoers, meestal Hollanders voor wie de vakantie net begonnen is.

     Om 14.00 uur is de wind WZW 2, de genua helpt mee, de SOG is 5.3.

     Om 15.00 uur bereiken we het windmolenpark Rampion Wind Farm. Win d ZW 2, SOG 6.0. Mijn petje valt in het water als ik op het voordek mijn t-shirt uittrek, vergeten dat ik het nog op had. Maar ik heb er meerdere meegenomen. We horen een halfuur lang gedempte knallen, alsof de Britse marine schietoefeningen houdt in het omver knallen van de windmolens (maar ze raken er geen). Het zal wel ergens anders zijn.

     Om 16.00 uur bereiken we het einde van het windpark, dat dus circa 6 zeemijlen lang is (foto hier). De krijtrotsenkust van Sussex komt heel langzaam nader. Het lijkt alsof het steeds warmer wordt en de wind zakt volledig in. Dus de genua weg. Al uren zien we in de verte Beachy Head. Aan bakboord ligt Brighton met zijn mega-jachthaven, maar daar hebben we geen zin in. Ik lees ‘The Songs of Distant Earth’ uit, een wat sentimentele SF-roman van de meester Arthur C. Clarke uit (Serendib, 1986), gevonden in de zeilersbookswab van Weymouth. Hij stelt een goede vraag: wat is het evolutionaire voordeel van verdriet? Tja. Wat levert verdriet eigenlijk op voor het voortbestaan? Al peinzend vergeet ik de vraag, die toch wel belangrijk is.

     Om 18.30 uur zijn we eindelijk bij Beachy Head, een favoriete plek voor zelfmoordenaars (foto hierboven). De SOG is nu lekker 8.3 knopen. Na de kaap (zonder veel kaapwind) is het nog ruim 4 mijlen naar de haveningang van Eastbourne. We varen langs stranden en een boulevard met statige hotels, die we een aantal maanden geleden niet zagen. Toen voeren we hier in de mist. Er is een echte pier met een paviloen, waarop een torentje met een goudkleurig dak.

     De ondiepe (maar nu betonde) haveninvaart geeft geen problemen, want het is opkomend water. Tot onze verbazing staat de sluis naar de jachthaven nog open en ligt hij vol Hollandse jachten. We schuiven ertussendoor, want een visser moet er achter ons ook nog bij. Daardoor komen we geheel voorin te liggen. We krijgen een ligplaats aan het verre uiteinde van het complex (met zijn tientallen appartemententorens de natte droom van vastgoedjongens), in de North Harbour. Wat kan het ons schelen, we zijn blij dat we er eindelijk zijn. Wat we morgen doen, zien we morgen wel. Terug naar boven

Geen wind naar Dover. Schipper in de zon.

Woensdag 25-07-2018

Opnieuw vroeg op. Opnieuw een warme dag voor de boeg, met ’s middags een verwachting van 28 graden. Als ik de motor aanzet zie ik dat een rood contrôlelampje blijft branden. ‘Charge’, staat erop. Je moet nooit terugschrikken voor het stellen van een domme vraag, daar word je alleen maar wijzer van, dus bel ik Fons even. Dat is de dynamo, zegt hij, die maakt bij stationair draaien kennelijk te weinig laadstroom, geef maar even gas. Inderdaad, het lampje gaat uit. Om zeven uur varen we naar de brug tussen de North Basin en de havenkom met de sluis van Sovereign Harbour. Hij staat open. Anna roept de sluis op. We kunnen zo invaren en er komen zes vissersboten bij (foto hier). Om half acht zijn we buitengaats. Gisteravond zocht ik het op: we hebben tot circa half twee het tij mee richting Dover. Dat moet genoeg zijn. De zon staat nog laag in het oosten, het is licht bewolkt en de wind is NW 3, voldoende om de genua bol te zetten. Aldus maken we een SOG van 8.0 knopen. De koers is 74 graden bij de oversteek van Pevensey Bay, langs de Engelse badplaatsen Bexhill en Hastings. Rijen hotels langs de stranden.

     Helaas, om 8.20 uur zakt de wind volledig in. We draaien de genua maar weer in. De SOG is nog maar 7.0. Veertig minuten later valt de voortgang zelfs terug naar 6.6 knopen. Heb ik het fout berekend?

     Om 9.30 uur passeren we de kliffen van Ecclesbourne Glen en beginnen aan de oversteek van Rye Bay. Wind NO 1 – 2, SOG 6.5 knopen. Kaap Dungenes met zijn kerncentrale is al van ver te zien. De uren verglijden, de zee is vlak. Ik doe het nooit maar nu ga ik maar eens zonnen op het voordek (foto hierboven). We bereiken Dungenes om 11.20 uur en ronden hem ruim. Op de heenweg waren we nieuwsgierig en voeren vlak langs de centrale. Toen kwam er een wachtschip naar ons toe, dat ons verzocht om er ruimer om heen te gaan. Dat gebeurt nu met diverse jachten op tegenkoers, allemaal Nederlanders, ook nieuwsgierig. Ik zet de koers op 50 graden; Dover ligt op 18.7 mijlen. Naast ons op een mijl of zes, zeven ligt het TSS, de shipping lane door Dover Strait. Daar schuiven de zeeschepen voorbij, als olifanten in de pas. De SOG blijft hoog: 7.4 knopen.

     Om 13.00 uur is de wind Oost 1, de SOG is 7.0. Mijn becijfering klopte waarschijnlijk. Het is amechtig makend warm. Onderhand hebben we zo’n 40 jachten op tegenkoers gehad, het grootste deel Nederlanders. Ons land stroomt leeg. Het is 14.15 als Anna Dover Port Control permissie vraagt en krijgt om via de Western Entrance naar de marina te varen. We tanken bij de bunkersteiger 182 liter diesel en mogen vannacht in de tidal marina overnachten. Dus niet door de sluis in Granville Dock.

     Tukje na het afmeren. Ook hier is de hittegolf een feit. Zeer ongewoon voor Engeland en ook voor ons eigen land.  Gelukkig waait er een verkoelend windje door de kuip. Eind van de middag lopen we even naar de M&S Foodhall voor boodschappen. We zijn terug op de plek waar 10, 11 weken geleden onze reis langs de Engelse zuidkust begon. Het was succesvol en we hebben de Scillies gehaald, de eilanden achter de horizon. Dat stemt topt tevredenheid. Morgen naar het continent terug. Tja die extreme temperaturen. 'Deze temperaturen zijn niet meer zo zeldzaam', zegt Geert Jan van Oldenborgh, klimaatdeskundige van het KNMI tegen de NOS. 'De hittegolven zijn nu ongeveer drie graden warmer dan honderd jaar geleden. In de toekomst gaat het alleen maar warmer worden, dan zullen we dit een koele zomer noemen.' Terug naar boven

We verlaten Dover door de Eastern Entrance. Links komt een P&O-veerboot uit Calais aanstormen.

Donderdag 26-07-2018

Gisteravond achtereenvolgens alle drie mijn kinderen aan de telefoon. een zeldzaamheid, meestal zijn er enigen niet bereikbaar in their busy lives. Fijn om te horen dat het goed gaat. Helaas vaart Bas dit jaar niet met ons terug naar Nederland, de eerste week van augustus vanuit Oostende. Zijn vakantie is twee weken uitgesteld en, tja, dan is er niet veel terugreis over. Overigens heb ik het zomergriepje van Anna overgenomen: snotteren, keelpijn en een nare hoest.

     Om 7.00 uur afvaart. Het is een zonnige dag. Anna vraagt Port Control permissie om de Eastern Entrance te nemen. Dat mag, we moeten langs de zuidelijke golfkering varen en bij het vuurtorentje weer oproepen. We mogen voor een aankomende ferry uit Calais naar buiten. We horen dat hij de veerboot informeert: ‘I have a yacht to clear.’ Inderdaad, bij de uitvaart zien we de ferry aan komen razen (foto hierboven). De wind is NNO 3. Ik zet koers op de MPC-boei in de middenberm van het TSS, op 10 mijlen. De SOG bedraagt 4.3 knopen. De genua kan uitgerold en dat maakt een halve knoop verschil. We hebben nog een paar uren tij tegen, maar ik heb uitgezocht dat we vanaf half tien de stroom mee zullen hebben. Dan kunnen we al aan de overzijde zijn. Langzaam zakken achter ons de fameuze white cliffs van Dover in zee. Aan stuurboord varen de veerboten Calais/Dover af en aan. We tellen er 7 tegelijk.

     Om 8.00 uur is de wind Noord 3 en de SOG 5.4. Het zicht is vanmorgen minder wazig dan gisteren. Op de AIS houd ik de bewegingen in de westgaande scheepvaartroute in de gaten. Naast ons steekt DFDS-ferry langs ons heen over richting Duinkerken. Een dik halfuur later bereiken we het westgaande deel van het TSS. Helaas valt de wind weg en moet de genua in. De SOG zakt naar 3.7 knopen. Het vrachtschip ALLER laat een CPA (Closest Point of Approximation) zien van 0,1 mijl. Even later zie ik hem aankomen. Ik wijk uit.

     Om 9.00 uur is de wind NO 2 en de SOG 4.1. Het werkschip Despina met als bestemming Dieppe gaat achterlangs en de tanker Stella Virgo uit Dordrecht gaat voorlangs. Hij toetert, mogelijk als groet of omdat hij vindt dat ik te dichtbij ben (0,2 mijl).

     Om 9.45 uur zijn we bij de MPC-boei (foto hier). De middenberm van het stelsel. Vanaf nu komen de schepen van rechts. Ik zet de koers op de Ruytingen boei op de rand van de shipping lane, op 5,26 mijl afstand. De SOG is 5.8. Er komen drie schepen aan: de Sierra Queen, CPA 0,2 mijl), een vrachtschip dat naar Amsterdam gaat, de tanker Amonith bestemd voor Gent (CPA 0,2 mijlen) en de Northern Ocean, ook een tanker, op weg naar Rotterdam (CPA 0,5 mijlen). Steeds opnieuw verbaas ik me hoe snel ze bij je zijn. Ik rem dus wat af en laat ze voor me langs passeren. Northern Ocean neemt opeens snelheid terug en komt stil te liggen. Er verschijnt een klein vliegtuig dat er een aantal malen omheen cirkelt. Controle van de Franse douane? Een vliegtuig zie je niet op de AIS.

     Om 10.30 uur is de wind nog NO 2, maar de SOG is toegenomen, 6.4 mijlen. Het vrachtschip Ventura, op weg naar Antwerpen, heeft een CPA van 0,7 mijlen. Het gaat achterlangs. Tien minuten later zijn we bij de Ruytingen boei en het TSS uit. Naar de de volgende boei, de rode Dyck, is het 4,3 mijlen. De boei markeert de aanvaart voor het Canal Ouest naar de Franse industriehaven Gravelines. In de verte zien we Calais en kaap Gris Nez. De SOG is 6.8. Mijn becijfering lijkt te kloppen. Op de rede van Calais liggen een vijftal schepen voor anker. We varen tussen ze door. De NO-wind neemt oe tot Bf 3, de genua kan we weer bij. Anna wisselt het Britse gastenvlaggetje voor het Franse, mede bedoeld om de straks de Belgische douane niet op het idee te brengen dat we misschien wel Britse rode diesel in de tank hebben.

     Om 11.10 uur bereiken we de rode Dyck-boei. Ik zet koers naar de ingang van het Canal Ouest. De wind neemt toe tot NNO 4, de SOG tot 7.6. Er passeert weer een DFDS-ferry naar Duinkerken. De tijstroom trekt aan, we maken 8.8 knopen SOG. Drie kwartier later varen we het Canal in. Wind N 3 – 4. We zetten de klokken en de horloges een uur vooruit. Westeuropese tijd, wat zonde van dat uur.

     Om 13.30 uur zien we de kranen van de industriehaven Gravelines. Wat een ontzettend saai stuk is dit! Er passeren veel jachten op vakantie op tegenkoers. Een uur later passeren we ze boei met de zeemeermin voor de haveningang van Duinkerken. SOG terug naar 7.7, de wind N3. Maar het voorzeil blijft meetrekken. Om 15.05 uur gaat de genua in, want we moeten door de Pas van Zuydcoote, het gaatje tussen twee zandbanken onder water. De wind is N 2 – 3 na de Pas, het zeil kan weer uit, maar de SOG zakt naar 6.6. Anna wisselt opnieuw het gastenvlaggetje (foto hier). Om half vijf passeren we Nieuwpoort en varen door een zeilwedstrijd zonder iemand in de weg te zitten. Helaas maken we niet meer dan 5.8 SOG. Nog een kleine 10 mijl naar Oostende langs de eindeloze rij flatgebouwen waar de Belgen hun kust mee hebben verpest. Aan de stranden is het nog druk. We zien het kusttrammetje rijden, waar we wel eens mee hebben gereden. Dat was vorig jaar in Nieuwpoort.

     De tijstroom keert. Om 17.45 uur is de SOG 5.3, maar we geraken geleidelijk voor Oostende. De bekende gebouwen, de lange colonnade van het vroeger zomerpaleis van de Belgische monarchen, nu een hotel, het voormalige koninklijk chalet, nu een revalidatiekliniek. De hoge ronde wand van het Casino. Om 18.15 motoren we de haven binnen. Bij de RNSYC is het zoals verwacht overvol, maar we kunnen buitenop aanmeren in tweede positie, in de invaart (zeg maar onder de stopsignalenpost), naast een boot die we nog van Weymouth kennen. Woelig is het gelukkig niet en er is geen swell. Morgen zien we wel verder. Terug naar boven

Dulce aan de buitensteiger van de RNSYC in Oostende.

Vrijdag 27-07-2018

Warme nacht. Niettemin slapen we behoorlijk. In Nederland was geen enkele nacht zo warm sinds de aanvang van de metingen. Vandaag wordt een dag waarop vele records worden gebroken. Spoorrails verbuigen en bruggen kunnen door de warmte niet open. In diverse landen zijn enorme bosbranden. het is niet iets van Nederland alleen. Deze zomer breekt records op alle vier continenten in de niet-tropische noordelijke helft van de wereldbol. 'The impacts of climate change are no longer subtle', zegt klimaatwetenschapper Michael Mann tegen CNN. 'We are seeing them play out in real time in the form of unprecedented heat waves, floods, droughts and wildfires. And we've seen them all this summer.'

In Oostende blijft het wat koeler. Het wordt vandaag 32 graden. De stad ligt aan zee en 's middags brengt een zeewindje verkoeling. We doen niks, behalve eindelijk de wasmachine laten draaien. Het luieren is welverdiend na de gestrekte marsen van de afgelopen dagen. Zelfs geen boodschappen, we hebben nog genoeg aan boord en het lopen door de hitte in de stad is niet aantrekkelijk. Overigens liggen we wel op een rotplek, in tweede positie aan de buitenzijde van de RNSYC. De haven staat altijd wel open voor swell van noordelijke winden (vandaag is de wind west), maar hier vang je ook de golven van passerende schepen op. Die zijn soms niet mis. Eén keer stampen wij en de buurboot zo heftig langs elkaar na het voorbijvaren van zo'n onverlaat, dat er lichte schade is. Bij hem aan de verf van het vrijboord en bij ons een deukje in de voetrail. Helaas was iedereen juist onderdeks, dus we weten niet wie het deed. De havenmeester helpt ons aan plek direct aan de dezelfde steiger, maar iets verder naar binnen. Tegenover De Vistrap, zeg maar (foto hierboven). Het uitzicht is wel leuk en daar zitten we de hele dag onder onze bimini naar te kijken. Soms komt er iemand naast, maar ze gaan allemaal weer weg. 

     Rond half vier is er een kort onweer van vijf minuten. Bliksem, gerommel, dikke regendruppels. Hoelang zagen we geen regen? We hopen dat de boot lekker schoon gespoeld wordt, maar het is zo weer weg. Elders ontstaan ook onweersbuien, mogelijk krijgen we er nog een. We zijn benieuwd of we vanavond de bloedmaan kunnen zien, vanaf circa half tien. Tenzij het onweert. Het wordt tevens de langste maansverduistering van deze eeuw. Jaren geleden zagen we er eentje toen we in Hurghada, Egypte lagen. Dat was op 15 juni 2011 (lees hier). Terug naar boven

Het onweer van gisteravond, gezien uit de kuip. Links is de buitensteiger van de RNSYC, links vooruit de vuurtoren.

Zaterdag 28-07-2018

Geen bloedmaan voor ons gisteravond, maar verschillende onweren en regenbuien. We zitten in de kuip te kijken hoe de regenvlagen het water striemen, gepaard met heftige windstoten en bijgelicht door de zwiepende lichtarmen van de vuurtoren van Oostende, die achter ons aan de overkant staat (foto hierboven). De buien vallen de hele nacht door, maar vanochtend is er zon bij het opstaan. De vissersboten hijsen de een na de ander hun vangst van vannacht omhoog bij de Vistrap voor ons. Het is een stuk koeler dan de voorgaande dagen, maar even later valt er weer een korte, felle bui.

Het is een winderige dag, met buitengaats af en toe West Bf 7. Niemand vertrekt, niemand komt aan in de haven. Tegen de middag sterven de buien uit. We lopen met het boodschappenkarretje naar de grote Delhaize-supermarkt naast de Mercatorhaven om onze voorraden aan te vullen. Tevoren drinken we koffie bij 't Waterhuis tegenover het station, waar we in mei gewend waren te frequenteren (foto hier). Toen was de terrasverwarming aan, zo koud was het nog. Op de terugweg lopen we langs de Standaardboekhanden, waar ik de juist uitgekomen vertaling van Ben Rhodes boek over Obama koop, 'Mijn jaren met Obama' (De Bezige Bij, 2018). Rhodes schreef veel van de toespraken van de voormalige president.

     We genieten ervan om weer door Oostende te lopen, de stad die we zijn gaan waarderen. Op de Groentemarkt blijkt ons trouwe boodschappewnkarretje, meer dan tien jaar geleden gekocht in het Spaanse Ayamonte, te zwaar geladen; de as van de voorste set wieltjes breekt. Met achterste set geraken we toch met alles bij de boot.

     De middag brengen we lezend door in de kuip, in de luwte van de buiskap, beschermd tegen de harde windstoten. De zon schijnt inmiddels alsof hij nooit weg was. Ons vogeltje is erg tierig en fluit voortdurend, sinds we niet meer hele dagen varen. Niet bepaald een zeeman. Vanavond gaan we ergens in de stad mosselen eten. Terug naar boven

Gisteravond aten we mosselen bij Bistro Beethoven in Oostende.

Zondag 29-07-2018

Gisteravond verrukkelijke Zeeuwse mosselen gegeten op het terras van Bistro Beethoven op het St Petrus- en Paulusplein (foto hierboven). Met 'look' (Anna) en pikante (ik). We aten er vaker en het is zonder meer onze favoriet hier. Op de heenreis waren we er ook, toen het nog koud was en er een gas-openhaard op het terras stond.

Om half acht vanochtend brengt de Oostendse reddingboot een jachtje binnen, nog geen negen meter, met motorpech. Ze meren voor ons af. Op het zeil konden ze de haveningang, aan de hoge wal, niet doorkomen. De opvarenden: een jong gezin met twee kinderen (ca. 16 en 14). Cedric, de technicus die ons ook een paar keren met reparaties hielp, constateert ondermeer een verrot uitlaatspruitstuk. Daardoor kregen ze uitlaatgassen en een hoop water binnen. Cedric pompt het scheepje leeg. Het bootje kochten ze pas twee weken geleden en nu zijn ze op weg naar de ierse hoofdstad Dublin. Wat moeten ze daar? De mensen zijn zeer vrome katholieken en ze willen over drie weken het bezoek van de paus aldaar bijwonen. Tja. Of dat lukt? Er moeten nieuwe onderdelen voor de motor worden besteld, maar ze zijn vrolijk en ze hebben goede hoop. God zal uitkomst bieden. Een uurtje later sleept men ze verder de haven binnen naar een rustig plekje.

Vandaag het omgekeerde van gisteren. Ochtend met zon, middag met regen, en flinke windstoten uit het zuiden. De voorgenomen strandwandeling schrappen we. We kijken in de kuip, onder de bimini, naar alles wat er rond ons voorvalt: jachten die vertrekken, jachten die aankomen, ze worstelen allemaal met die windstoten. Er is een regatta voor draken, maar gisteren met bwindkracht 7 bleven ze wijselijk binnen. Vandaag gaan ze er op los. We kijken er niet naar vanwege de regenbuien. Rond het middaguur zet men alle verkeer in de haven stop, zelfs de pontveren naar de overkant. Er schuift een enorm gevaarte binnen, het werkschip Sea Installer dat een groot windpark op zee bouwt (foto hier). Een indrukwekkend geval.

Het boek van Ben Rhodes over zijn jaren met Obama is boeiende lectuur. Hij wordt beschouwd als een van de mensen die het dichtst bij de Amerikaanse president stonden. In de NRC stond deze maand een interessant interview met de auteur. Velen - onder wie ik - waren teleurgesteld dat Obama niet in Syrië ingreep toen Assad gifgas tegen zijn volk gebruikte en de 'rode lijn' overschreed. Daarvan zegt Rhodes: „Ik was de eerste die voor ingrijpen in Syrië pleitte, uit humanitaire overwegingen. Maar geleidelijk aan kreeg ik meer begrip voor Obama’s standpunt. Hij zei: ‘Natuurlijk kan ik Assad ten val brengen, maar wat gebeurt er daarna? We hebben Saddam Hoessein en Gaddafi afgezet en het hielp niet. Al hebben we hele goede redenen om Syrië binnen te vallen, ons leger kan Syrië niet repareren’. Later liet Trump voor de bühne een Syrische basis bombarderen toen Assad opnieuw gifgas gebruikte. Daar hield het mee op en het maakte niks uit, het was een loos gebaar, maar beeldvorming is voor de huidige Amerikaanse president belangrijker dan voor zijn voorganger.

Vandaag kwam het bericht dat de Russische scrijver en ex-Sovjetdissident Vladimir Vojnovitsj is overleden. Hij werd 89 jaar. Vojnovitsj was een scherp waarnemer en analyticus. In 2004 zei hij in een interview met De Groene Amsterdammer: 'Wij hadden de illusie dat vrijheid de literatuur ten goede zou komen. De vrije mens blijkt echter geen literatuur nodig te hebben. Die wil televisie en internet, die leest aan het strand alleen een thriller of een detective.' Terug naar boven

Onze nieuwe ligplaats bij de RNSYC. Eerst konden we niet bij de steiger komen vanwege laagwater.

Maandag 30-07-2018

Een aangename maandag. Het is weliswaar warm (25 graden), maar overwegend bewolkt met nu en dan wat regendruppels en een verkoelende wind uit het zuiden. 's Ochtends verhuizen we naar een ligplek dieper in de haven (foto hierboven), zodat we niet zo'n last hebben van de wash van passerende scheepvaart. Maar we kunnen aanvankelijk niet naast de steiger komen, omdat het er te ondiep is. Na twintig minuten is het tij voldoende gestegen om de boot naar de steiger te trekken. Voortaan zullen we dus bij laagwater met de kiel in de prut liggen en pas twintig minuten erna af kunnen varen.

     We lopen later door de drukte langs de boulevard. Op zee zijn de drakenjachten bezig met wedstrijden. Onze ochtendkoffie genieten we op een vertrouwd terras aan het Marie-Joséplein. We zaten hier vaak in het voorjaar, toen het nog koud was en de terrasverwarming aanstond. de sfeer in Oostende van nostalgie en vergane chique bevalt ons steeds weer. Anna gaat kledingwinkels langs en ik loop helemaal naar een verafgelegen filiaal van Western Union om onze Engelse ponden in euro's om te wisselen. Als we terugkeren aan boord blijkt Anna twee blousjes te hebben gekocht en in haar beurs nog zo'n 150 UK-ponden ontdekt te hebben. Die mag ze zelf terugwisselen. Ja zeg, nog een keer dat eind lopen!

     Middag lezen in de zon in de kuip, met de bimini weggenomen. We zijn tevreden met ons nieuwe plekje, waar het een stuk rustiger is dan aan de buitensteiger. Anna laat de wasmachine draaien en ik de generator, die we weinig nodig hadden dit jaar, maar die toch af en toe moet lopen. Aan het eind van de middag krijgen we een boot naast ons, juist op het moment dat er een regenbui losbarst. De was aan de lijn is dus weer nat, want ja, dat jacht moet eerst geholpen. Er zijn erger zaken. De lakens gaan in de droger, want het blijft regenen. Terug naar boven

Dinsdag 31-07-2018

Gisteravond gaat mijn telefoon. Het is Fons. Hoelang blijven jullie nog in Oostende? Is het leuk als we deze week een keer langskomen? Natuurlijk is dat leuk. Ze hebben een korte vakantie, want Jo-Ann is vandaag jarig. We spreken af dat ze morgen, woensdag, langskomen. Dan gaan we met zijn vieren eten en blijven ze een nacht slapen. Vandaar dat we vandaag de voorhut leegmaken, die toch geleidelijk in een berghok veranderd is. Bovendien heb ik een idee. Al een paar dagen speel ik met het idee om van de week naar het dorp Jabbeke te gaan, tussen Oostende en Brugge. Daar staat het huis 'De vier winden', waar de schilder Constant Permeke (1886 - 1952) lang woonde en werkte. Permeke is een oude liefde van me en ik schreef op dit blog wel eens iets over hem. Als Fons en Jo-Ann er zijn is het leuk er met de auto met zijn vieren heen te gaan. Jo-Ann werkt zelf in de kunsthandel. Het schilderij hierboven is erg karakteristiek en heeft in zijn oeuvre eenzelfde lading als bijvoorbeeld 'De aardappeleters' bij Van Gogh.

Vandaag blijven we aan boord, behoudens dat ik voor de lunch even een vers stokbrood haal. Het is winderig en zonniog, maar de wind neemt gedurende de dag af. Ik lees 'Mijn jaren met Obama' (De Bezige Bij, 2018) van Ben Rhodes uit. De overwinning van een demagoog als Trump had niemand van het team rond Obama voor mogelijk gehouden, ook de president zelf niet, en het treft Rhodes diep. 'Het was een gevoel van diepe angst, het gevoel dat je geen lucht kunt krijgen, een beklemming op de borst; het was al die dingen tegelijk - een gebeurtenis die mijn aannames over Amerika zou ondermijnen, en de koers van de wereld en mijn eigen leven zou veranderen.' 

In de haven verandert alles voortdurend. Schepen komen en gaan, soms in hele groepen afhankelijk van de richting van het tij en hun bestemming. Aan het eind van de middag komt er een grote 43-voeter naast ons liggen, erg onhandig en stuntelig. Het blijkt een charterboot met een gezelschap Polen. Ze komen vandaag uit Amsterdam, hebben een week, gaan morgen naar Ramsgate en donderdag naar Londen, blijven daar een dag en moeten het weekend terug zijn in Amsterdam. Gelukkig hebben ze het weer mee. Terug naar boven

In het atelier van Constant Permeke staat Anna bij een onafgemaakt schilderij.

Woensdag 01-08-2018

De zoveelste warme zomerdag op een rij. De Polen naast ons blijken problemen te hebben. Ze missen een aantal leuvers in het grootzeil en de bakboord lazy jacks zijn kapot. Op zich niet zo erg. Bovendien is er weinig wind dus hun voorgenomen tocht naar Ramsgate zou toch een engine jump worden, maar ze willen pas weg als de zaak gerepareerd is. Leuvers kunnen ze niet vinden maar ze komen wel terug van de watersportzaak bij de RYCO-jachthaven met een klos touw. De kleinste Pool wordt de mast in gehesen om het touw vast te maken en na een twee uur werken hebben ze, moet ik zeggen, keurige lazy jacks aangelegd. Ondertussen moppert de havenmeester, die onze havenkom niet kan volleggen met wachtende boten, dat ze moeten vertrekken. Om twee uur varen ze eindelijk af.

     Een uur eerder treffen we Fons & Jo-Ann bij Visserskaai. Hun auto mag op van de havenmeester op de strook langs de haven staan. Met zijn vieren rijden we naar het dorp Jabbeke aan de weg naar Brugge. Jabbeke, het dorp waar de Vlaamse schilder Constant Permeke (1886 - 1952) vele jaren woonde en werkte in het huis 'De Vier Winden', dat hij in 1929 liet bouwen. Het huis blijkt aan een rotonde te liggen aan de Gistelse Steenweg. Het is een groot blok, dat huis, als een uit de kluiten gewassen kubus, alle muren dicht met klimop begroeid (foto hier). We zijn er de enige bezoekers. Op de eerste verdieping is zijn schildersatelier, waar een groot onafgemaakt werk staat met zijn schilderspullen ernaast (foto hierboven). Permeke was een driftige, emotionele schilder. Meestal kon hij niet wachten tot een verflaag droog was om er een nieuwe over aan te brengen. Dat kwam de technische kwaliteit van de werken niet ten goede. De grote ruimte wordt verlicht door matglazen ramen in het plafond. Hier en daar staan radiatoren van CV-installatie, maar midden in de ruimte staat een eenzame ouderwetse potkachel (foto hier). Waarom valt me dat op? Kreeg hij de ruimte 's winters niet warm genoeg?

     In de kamers van het huis hangen werken van Permeke. Veelal zijn het zeer donkere schilderijen met elementaire voorstellingen uit het boerenleven in de buurt. Tobbende, vermoeide mensen. Spottend werd hij door sommigen 'de strontschilder' genoemd. Juist die elementaire kracht van Permeke sprak me altijd aan, en nu weer. In een kamer aan de achterzijde hangt het werk dat me steeds het meest aangreep: 'Het Afscheid' uit 1948. Het toont het doodsbed van zijn vrouw Marietje. In het witte bed ligt haar dode lichaam, de handen gevouwen om een zwart kruis, het hoofd achterover met de spitse neus van een gestorvene. Naast haar zit een massieve, donkere kolos van een man; dat is de schilder, een klomp van zwart verdriet, daarnaast het venster waardoor je nog juist de witte sneeuw ziet in de tuin. Ik ben blij dat ik dat schilderij nu in het echt gezien heb.

     Tja, die tuin. Permeke ontdekte in 1938 de beeldhouwkunst en liet naast De Vier Winden een atelier bijbouwen. Zijn beelden kon hij kwijt in de enorme tuin om het huis. Het zijn grove, ruwe beelden van klassieke aard: torso's en naakten. We lopen met zijn vieren door de tuin, die er verdroogd bijligt vanwege het uitblijven van regen. Hier een foto waar we bij een van zijn meest beroemde beelden staan: een Niobe die zich op een sokkel boven het verdorde gras wentelt. Overigens staan er tot onze verbazing niet veel beeldhouwwerken in de tuin. Het is er warm en zonder een zuchtje wind. De dame achter de kassa had ons gewaarschuwd voor een wespennest achterin de tuin, maar we zien geen enkele wesp.

     Ik zou hier uren stil geneietend en peinzend kunnen doorbrengen en ik zou ook uren over Permeke kunnen vertellen. In mijn vroegere woonplaats Deil kende ik iemand die een echte Permeke aan de muur had hangen. Wat een bezit! Als we terug naar de auto lopen, zien we dat er een beeld van Permeke zelf midden op de rotonde staat (foto hier), alsof hij er het verkeer zal gaan regelen. Zo eert Jabbeke zijn beroemdste inwoner.

We rijden terug over het dorp Gistel en verwonderen ons over de zeer uiteenlopende villa's, soms met complete kasteeeltorens, soms uiterst modern, langs de straatweg. In België mag bouwkundig alles, weten we. Oostende rijden we binnen via de Torhoutse Steenweg, waar we even stoppen bij het filiaal van de Western Union, ja dat filiaal dat een fors eind lopen is vanaf de haven, en wisselen er Anna's laatste Britse ponden om. In de haven blijken we volledig te zijn ingebouwd door boten, geen probleem, we hoeven morgen niet weg. Vanavond gaan we met Fons & Jo-Ann uit eten, vannacht slapen ze in onze voorhut. Terug naar boven

Donderdag 02-08-2018

De gemiddelde wereldtemperatuur (gemeten door satellieten in de lagere atmosfeer) is over de maand juli 2018 gestegen, en wel naar +0,32 graden Celsius boven het 30-jarig gemiddelde (zie hierboven). Met de talrijke weerrecords die vooral op het noordelijk halfrond de afgelopen maand gebroken werden, zal het geen verbazing wekken. Extra opvallend is dat het gebeurt in een La Niña-jaar, waarin hier eerder lagere temperaturen verwacht worden. Portugal en grote delen van Spanje staan aan de vooravond van een extreme hittegolf. Vanaf morgen komt de maximumtemperatuur in het Spaanse binnenland en in het midden en zuiden van Portugal op veel plaatsen uit op 40-45 graden. In bijna heel Europa is het tropisch heet. In De Bilt wordt morgen mogelijk een nieuwe officiële hittegolf geregistreerd. Sinds zondag is het er zomers warm en afgelopen maandag werd het 30,6 graden. Alleen in 1941 en 2006 kwam het in De Bilt ook tot twee hittegolven in de zomer. Naar verwachting zal het neerslagtekort in Nederland oplopen naar 308 millimeter. Dat is hoger dan dezelfde periode in droogterecordjaar 1976.

Gisteravond een vrolijke avond met Fons & Jo-Ann in Bistro Beethoven met een lange nazit in de kuip. We eindigen met het aanschouwen vanaf het havenhoofd van de helder verlichte planeet Mars, die al een paar dagen laag aan de zuidelijke hemel staat. Dat komt omdat in deze tijd zijn baan het dichtst bij de aarde loopt; iets dat eens in de vijftien jaar voorkomt. Vandaag drinken we met zijn vieren koffie in de stad op het Marie-José Plein. Fons & Jo-Ann vertrekken daarna naar Brugge, waar ze enige dagen willen doorbrengen. Het is opnieuw een warme dag, enigszins gematigd door een verkoelende zeewind. We brengen de middag lezend in de kuip door. Ons vogeltje verliest iedere dag meer veren; het lijkt wel dat hij in de rui gaat raken. Hij zingt echter nog steeds uit volle borst. Terug naar boven

Dertig graden Celsius in Oostende.

Vrijdag 03-08-2018

Met 29 tot 30 graden Celsius hebben we alweer een warme zomerdag. Het noopt tot uiterst kalm gedrag, een kort verslag en vooral uit de zon onder de bimini blijven. We ritsen de voorkant van de buiskap open om de wind door te laten voor verkoeling. 's Middags steekt er weer een zeewindje op. We lopen langs het strand waar een giga-drukte heerst. Ik maak er bovenstaande foto. Wat is er verder te zeggen?

Wat er verder te zeggen is. Er is geen sprake van een handelsoorlog met China, zei Trump een week of wat geleden. Maar nu dreigen de Chinezen met hoge importtarieven op Amerikaanse condooms. Ik heb altijd gedacht dat alle condooms uit Leerdam komen. Daar krijgen ze nu de kans om de hele Chinese miljardenmarkt te veroveren! Terug naar boven

De 'overzetboot' Roger Raveel vaart de Montgomeryhaven binnen.

Zaterdag 04-08-2018

Het is vandaag een fractie minder warm: 27 graden Celsius en meer wind uit het noorden, die een lichte swell de haven inzendt. De wind is plezierig; hier aan de kust is het goed uit te houden. Anders is dat in het binnenland van Portugal, waar het MetOffice een temperatuur van 45,5 graden voorspelt. Sommige weermodellen geven bij ons een weersomslag over een week; andere becijferen dat de warmte en de droogte nog weken voortduren.

     We spannen ons niet in en behoudens een ochtendwandeling met koffie bij een te warm Waterhuis, komen we niet onder de bimini uit. 's Ochtends zien we hoe de meeste boten vertrekken en in de loop van de dag worden we weer helemaal ingebouwd. Een veerpont heet hier 'overzetboot'. De foto hierboven is van de Roger Raveel, één van de twee frequente veerpontjes die zonder pauzes gratis mensen van en naar de overkant brengen. Sommige van de schppers varen te hard langs en laten ons allemaal in de haven op en neer dansen. Waarom is een van de pontjes vernoemd naar de Vlaamse postexpressionistische pop-art kunstschilder Roger Raveel (1921 - 2013)? Tja. De andere overzetboot heet 'Het Rode Vierkant op de Zee' en dat is minstens zo raadselachtig. Enig zoeken op Google levert op dat een stokoude Raveel in 2011 de veerboten nog beschilderd heeft. Zie nogmaals bovenstaande foto. Er zou nog een derde boot zijn, met de naam De Nieuwe Visie. Die hebben we nog niet gezien.

     Op onze kuier door de stad bezoeken we de uitstekende boekhandel Corman in de Witte Nonnenstraat. Levert twee nieuwe boeken op. Eén over de Kim-dynastie in Noord-Korea van de jonge freelance-journalist Casper van der Veen (Van Oorschot, 2018). Een slecht geschreven en slordig geredigeerd werk dat gelukkig wel veel informatie bevat. De andere is een geactualiseerde versie van 'China en de Barbaren' (Querido, 2018) van de sinoloog Henk Schulte Nordholt. Belangrijker is dat ik eindelijk weer eens een boek van de moeilijke filosoof Peter Sloterdijk ben gaan lezen: 'Wat gebeurde er in de 20e eeuw?' (Ned. vert, Boom, 2018). Sloterdijk is eenvoudig weg briljant en zijn boeken gaan gebukt onder een uitbundig taalgebruik en een overvloed aan boeiende gedachtengangen. Ook in dit boek, maar het is wel heel erg interessant. Niet teveel tegelijk is het motto.

     In de loop van de middag betrekt de hemel. De wind wakkert sterk aan tot Bf 4 - 5. Naargeestig gefluit en gejank in de scheepswanten. We hebben besloten om maandag, overmorgen, verder te varen. Terug naar Nederland. Terug naar boven

De aangroei aan de de waterlijn (bakboord voorzijde van Dulce).

Zondag 05-08-2018

Met 27 graden Celsius is het weer een warme dag, met 's middags een verkoelende zeewind. We hebben ongebruikelijk veel sliertige aangroei aan de waterlijn (foto hierboven). Vanwege het warme zeewater? Mogelijk, maar het logwieltje dat ik gisteren uit de bodem schroefde, had totaal geen aangroei. Voor ons gevoel is de aangroei vooral sterk toegenomen in de Zuidengelse riviertjes en op de Scillies. Enfin, over twee maanden gaan we uit het water en kan de aangroei afgespoten worden.

     Vanmiddag om twee uur verkassen we naar een positie schuin aan de overzijde van de havenkom, verder naar voren zodat we morgenochtend gemakkelijk kunnen uitvaren en geen anddere jachten lastig hoeven te vallen. De jachthaven stroomt weer vol, de hemel is staalblauw en of er komende week een weeromslag komt, zien we wel. Vanavond samen ergens lekker sushi eten. Terug naar boven

Zeilen van Oostende naar Zeebrugge.

Maandag 06-08-2018

De dag waar je ondanks een niet negeerbaar verlangen om thuis te komen tegenop ziet: terug naar Nederland varen. Het onvermijdelijk slothoofdstuk aan de vakantietocht. We ontwaken vroeg als altijd als we moeten varen. De buurman is al vertrokken, het is even voor half acht als we afvaren. Let op de groene haventoegangslichten! De staalblauwe hemel toont slechts wat hoge windveren, voor de rest is er geen wind. Buitengaats kan dat anders zijn.We doorstaan de kielzoggolven van een mee opvarend werkvaartuig (geen enkele compassie met toerzeilers), en varen uit. Ik bemerk dat ik vergat om het logwieltje in de bodem terug te schroeven. Dat is zelfs buitengaats zo gebeurd. Daar is er - verrassend - een totaal andere wind dan voorspeld: ZZO 4. Een zeilwind! Voorspeld was NW 3. Ook niet beroerd maar dit is beter. We rollen de genua uit en het effect is duidelijk (foto hierboven). Ten opzichte van het log is er (a) een verlies van minstens een knoop door de aangroei, en (b) een plus van 2 knopen door het tij. De som is een SOG van 8.3 knopen. Mooi zo, gezellig en goedgehumeurd zeilen.

    De tijstroom neemt snel toe. Om 6.10 uur is de SOG al 8.8 knopen. Net alsof je geen bossen aangroei meesleept. Er is veel vrachtvaart ten westen van ons. We gaan zo snel dat we om half negen al voor de uitvaart van Blankenberge zijn, de immer dichtslibbende haven. In het noordwesten zien we een groot windpark.

     Het schiet goed op. Om negen uur zijn we al bij de grote havenmond van Zeebrugge. Een aantal grote zeeschepen trekken voor ons voorbij en zijn binnengevaren als we voorbijvaren. Helaas zakt de wind in, maar toch loopt het tij (als becijferd) nog steeds mee. De SOG is 7.8 knopen. Even later zien we in de verte de Westkapelse duinen. De blonde duinkust van Nederland, na drie maanden. Het is pas 9.00 uur als we Cadzand passeren en het Belgisch gastenvlaggetje strijken. Wie vroeg vertrekt is vroeg thuis.

     Geleidelijk gaat het tij tegenstaan. Als we drie kwartier later de Wielingen binnenvaren is de SOG nog maar 7 knopen. De VHF gaat van kanaal 16 op kanaal 14, het kanaal van de Centrale Vlissingen. Het is druk in de Scheldemonding en het is elf uur. Containerschip Maersk Ohio loopt ons achterop. We willen erna de shipping lane oversteken. Je kunt het allemaal prima zien op de AIS. Vroeger hadden we die niet en hield je de zaak in de gaten met je peilkompas. Dat ging ook goed, maar dit biedt meer zekerheid - lijkt het, want het geldt natuurlijk alleen als men zijn koers vasthoudt. Zeeschepen doen dat doorgaans. Even verderop steken we de shipping lane over, voor de invarende tanker Moritz Schulte langs. Dan zijn we in de veilige 'middenberm' van de Wielingen. Voor ons ligt de mooie skyline van Vlissingen uitgestrekt. Nu nog de noordwestgaande scheepvaartroute over die valk onder Walcheren langs voert. Daar vaart alleen een tanker, de Solstraum, die net de loods van boord liet. Hij vaart voorlangs. Voor 12 uur bereiken we de zeesluis van Vlissingen, die na tien minuten opengaat. Daarna moeten we drie kwartier wachten op de opening van de Keersluisbrug, het begin van de Blauwe Golf door het Kanaal van Walcheren. Van de woelige zee zijn we in een kanaalidylle beland. Benauwd, warm en bekend. Om half drie draaien we Middelburg in. Iemand fluit doordingend vanaf de wal. Hè? Anna ziet dat het Piet K. is, doorrregen Zeeuw en de schipper van de Tartaan met wie we in 2015 opvoeren vanuit Portugal. Maar die zeilboot heeft hij ingewisseld voor een stoer motorschip en vanaf de achterplecht heet hij ons welkom. We leggen aan op onze favoriete plek aan de overkant van de stad. Het is amechtig makend heet: 32 graden. We richten ons in en duffen een uurtje of wat weg.

     s Avonds borrelen we met Piet & Ineke uitermate gezellig op hun nieuwe schip en dineren met zijn vieren bij de zeilclub 'De Prins op 't Witte Paard'. Wel een motorschip kopen of nog niet? Dat onderwerp is voor ons gelukkig niet echt aan de orde, er zijn immers veel belangrijker zaken te bespreken. Ik voel me raar. Haast displaced. We zijn na drie maanden terug in Holland. We wisselen van landen alsof we wisselen van kleren. Zomaar, het is niet de moeite. Er bestaan geen grenzen, lijkt het. Voor ons dan. Terug naar boven

Dulce in de voorhaven van Middelburg.

Dinsdag 07-08-2018

De warmste dag van de week. Vannacht hadden we de ventilator uit Israël tevoorschijn gehaald en op ons bed gericht. vele jaren niet meer gebruikt. Daar kon je er niet zonder, nu hier ook niet. Ziedaar klimaatverandering gedemonstreerd. Vanmorgen hebben we overdadige zon. We maken in de ochtend nog een wandeling. Wat een beminnelijk en mooi stadje is Middelburg toch! Op het marktplein voor het historische stadhuis staat de kermis; men is bezig de verschillende attracties en kramen op te starten (foto hier). We drinken koffie op een van de vele terrassen, in de schaduw onder grote pararsols, en lopen even door de fantastische boekhandel De Drukkerij door. Een paradijs voor liefhebbers van boeken, muziek en cultuur.  Het levert enige aanschaffingen op voor een toch al met boeken overladen boot; ik laat maar zitten welke boeken.

     's Middags krijgen we bezoek van mijn middelbare schoolkameraad Wim T. Hij woont al jaren in deze mooie stad. Het is drukkend warm; in de slaaphut meten we 34 graden Celsius. Gisteren begon deze tweede officiële hittegolf in Nederland deze zomer. Vandaag is het hoogtepunt. Alarmerende berichten van een internationaal team van klimaatonderzoekers in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences. Als de wereld door klimaatverandering nog 2 graden warmer wordt, zal er een hittetijd aanbreken, waarschuwen ze. Daar zijn we niet ver vanaf: al op dit moment is onze globale temperatuur 1 graad hoger dan voor de industrialisering. De temperatuur stijgt momenteel verder met 0,17 graad per decennium. Dat betekent dat het uiteindelijk wereldwijd 4 tot 5 graden opwarmt, de zeespiegel door smeltende ijskappen 10 tot 60 meter stijgt en meerdere delen van de wereld onbewoonbaar worden. Waaronder Nederland. Wij zullen het niet meemaken, maar onze kinderen en vooral onze kleinkinderen zullen niet zo'n vriendelijke wereld kennen dan wij.

     De hemel betrekt in de loop van de middag. Om half vijf haalt de wind opeens uit en vallen er enkele druppels. Daar blijft het vooralsnog bij. Vanavond is er een orgelconcert in een kerk in het centrum, waar ik graag heen wil. Paraplu mee. Terug naar boven

Buienradar van gisteravond 23.40 uur: het onweer passeert ruim ten oosten van Middelburg.

Woensdag 08-08-2018

De barometer was snel gezakt maar het viel erg mee met het onweer. Slechts enkele druppels eind van de middag. Daarna liep ik met een paraplu onder de arm naar het orgelconcert in de Nieuwe Kerk en om half tien terug. Niks onweer. Het kwam pas vannacht na circa half twaalf: flinke regenbuien, en weerlichten ver in het oosten, niet bij ons. Je ziet het hierboven op de buienradar: de onweerskern passeerde ons op ruime afstand. Vooral in de regio Breda was het zwaar, er viel veel regen: 18 mm. We hadden alleen aan bakboord geringe lekkage.

Het orgelconcert van organist Arno van Wijk, stadsorganist van Goes, op het Duyschot-orgel van de Nieuwe Kerk. De kerk is onderdeel van het abdijcomplex. De zomerwarmte hing zwaar tussen de pilaren van de hallenkerk. Voor de helft zaten de mannen in korte broek. De opkomst was van het niveau dat we in Gorcum gewend zijn, ongeveer 50 mensen. Velen trokken hun schoenen of teenslippers uit om hun voeten te verkoelen op de plavuizen, maar die zijn ook warm. 

     Organist Van Wijk studeerde ondermeer  aan de Hogeschool Gorinchem I.D.E., las ik in zijn bio, een instituut waar ik persoonlijk nog nooit van gehoord had en dat sinds 1991 in Wijdschild zou zetelen. Oh. Hij speelde een interessant programma: BWV 534 van Bach en verder drie werken die ik niet kende: een Thema mit Variationen Opus 26 van de Duitse organist en compopnist Ernst Köhler, een erg mooie Avondmuziek over twee Ambrosiaanse avondzangen (1951) van de Nederlander Paul Chr. van Westering, een mooie Sombere muziek over Psalm 103:8 (1920) van Jan Zwart, en een het dynamische en zeer fraaie Weinen, klagen, sorgen, zagen... (1863) van Frans Liszt. Van het stuk van Westering was ik zo gecharmeerd, dat ik het drie-delige CD-album kocht dat Arno van Wijk volspeelde met zijn orgelwerk. Grappig, Westering is veel meer bekend door de kinderliedjes van Annie M.G. Schmidt die hij op muziek zette (o.a. Dikkertje Dap en Pippeloentje), dan door zijn oergelwerk.

Vandaag is het onrustig door een grillige ZW-wind Bf 5 - 6. Maar het is wel droog en geleidelijk zonniger. We lopen naar de grote AH-vestiging aan de Pottenbakkerssingel. Uit de portemonnaie diepen we onze bonus- en airmileskaarten op. Het scannen met de zelfscanner lukt ons nog prima. Op een terras waar de Vlasmarkt overgaat in de Markt drinken we koffie en zien het kermispubliek aan ons voorbij trekken. De wind rukt aan de grote parasols. 's Middags komt er meer zon. In de kuip kijken we naar de grote hoeveelheid jachten die naar binnen drommen en allemaal een plekje moeten krijgen. Iedereen wil na de weeromslag naar de stad, want er komt heel veel regen aan, vannacht en morgen. Ook wij krijgen buren naast en achter ons. Terug naar boven

De weersituatie vandaag om 18.00 uur. Een lagedrukgebiedje trekt snel over ons land (bron: WXCharts.eu).

Donderdag 09-08-2018

Vanmorgen stromen de waarschuwingen binnen. Een krachtig lagedrukgebied trekt vandaag en komende nacht over ons land. Dit levert stevige buien op, waarbij kans is op zware windstoten en plaatselijk veel regen valt met mogelijke wateroverlast. Om 12.30 uur kondigt het KNMI voor de provincies Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland, Flevoland, Friesland en de Waddeneilanden code oranje af voor vanavond en vannacht, in verband met de kans op zeer zware windstoten. Voor vannacht wordt een zware noordwesterstorm verwacht. Dat kan wat worden: vanwege de droogte zijn de bomen in het land verzwakt en er hangen heel wat dode takken los. Bovendien staan ze nog vol in blad en vangen veel wind.

     Maar voorlopig is er nog niks aan de hand, het is droog, bijna windstil en half bewolkt. We lopen de stad in voor een bezoek aan het Zeeuws Museum. Maar daar blijkt helaas dat onze museumjaarkaarten verlopen zijn. Natuurlijk! De nieuwe liggen thuis in de brievenbus, aangekomen toen we al weken weg waren. Ik geloof dat we eerdere jaren ook zoiets hadden. Tja, dan niet. Kaartjes kopen terwijl we op die jaarkaarten geabonneerd zijn, vinden we te gek. Er is een voedingsmiddelenmarkt op het Damplein. We zien er een leuk taalvouwtje (foto hier). Koffie en naar het kermispubliek kijken op het terras van Café De Vriendschap. Op de hoek van de Korte Delft en de Reigerstraat valt ons een bronzen beeldje op een sokkel op. Het lijkt het meest op het hart van een afgeslachte alien, een buitenaardse bezoeker (foto hier en hier op Wikipedia). Op een stalen plaatje staat dat het uit 1978 dateert en van Theo Maassen is. Hè? Van de cabaretier? Nee, enig zoeken leert dat het om een gelijknamige beeldhouwer uit Apeldoorn gaat, geboren in 1943. De cabaretier is van 1966.

     Als we teruglopen, begint het te druppelen. De lucht wordt donkergrijs. Op het havenkantoor tekenen we nog twee overnachtingen bij. Na de lunch aan boord arriveren er kuddes boten die voor de komende storm beschutting zoeken. We vragen ons af hoe men ze allemaal een plek wil geven. Upraften, zeggen de Engelsen. Na twee uur vangt het serieus aan met regenen. Oostelijker in Brabant valt er nog veel meer. Veel wind is er nog niet, dat komt pas vanavond. De buren, die op de derde positie liggen, zijn niet aan boord. Voor de zekerheid - wie weet hoe laat ze terugkomen - span ik een extra lijn van hun voorplecht naar een ducdalf aan de kant. Wind is er nog niet. De stilte voor de storm. Terug naar boven

De voorhaven in Middelburg vanaf de voorplecht. De rondvaartboot komt juist langs. Het witte gebouwtje links van het midden is het havenkantoor.

Vrijdag 10-08-2018

Uiteindelijk kwam er gisteravond helemaal geen storm, alleen om half negen harde wind WNW 5 - 6 gedurende een halfuur. Wel veel regen, maar weinig lekkage. Ook in de rest van het land viel het mee. Elders in Europa waren er wel problemen met zware regenval en storm. Vanmorgen worden we wakker bij een helderblauwe hemel met wat wolkenpartijen in het westen. Toch kunnen we nieuwe regenbuien verwachten, soms met onweer en harde wind. En het is koeler, een graad of 20.

Nu we ons opmaken voor de terugkeer is er hilarisch nieuws uit Gorcum. Anja Broeken van AD Rivierenland berichtte deze week: 'De gemeente Gorinchem wil de inhuur van externe bureaus drastisch reduceren en veel meer inzetten op de kennis en kunde van de eigen ambtenaren.' Een goede zaak, want het vorige college spendeerde tonnen aan externe adviesbureaus en adviezen waar te zelden iets mee gedaan werd. Hoe gaat het nieuwe college het realiseren? Broeken citeert een woordvoerder: 'Dat vraagt om een cultuuromslag, maar om deze te bewerkstelligen is een deskundige ingehuurd.'

Het is vandaag een dag van wolken en zon. De wind komt uit het zuidwesten. Helemaal geen slechte dag. We blijven aan boord en luieren en lezen in de zon. Mijn HBS-vriend Wim T. komt langs op de thee. Vanavond gaan we met hem en zijn vrouw Angelique uit eten. Terug naar boven

Gezellig diner met Wim & Angelique bij Italiaans restaurant 'Il Senso' in Middelburg.

Zaterdag 11-08-2018

Mooie avond met mijn HBS-vriend Wim T. en zijn vrouw Angelique. Eerst een gezellige borrel in hun fraai gerestaureerde huis. Ik heb er al eens vaker over verteld: een huis vol fantasie en klassieke muziek. Anna toont vol trots foto's van haar jongste kleinkinderen (foto hier). Daarna lopen we de stad in naar Italiaans restaurant Il Senso, waar we zeer smakelijk eten (foto hierboven. Mooie gesprekken. Willem en ik blikken op onze levens terug. We zijn het erover eens dat we voor de wereld geen verklaring hebben. Die is zelfs niet eens mogelijk, aldus Kurt Gödel, Jacques Monod, en zo. Hij wordt daar vrolijk van en ik erger me eraan, dat is het verschil tussen ons. De avond is er niet minder plezierig om.

Vandaag hebben we een mooie dag met veel zon, alsof de zomer gewoon verder gaat. We doen boodschappen bij de grote AH-supermarkt en drinken koffie op het terras van De Vriendschap op de Markt. Dit keer niet onder een parasol. Het vakantieseizoen is nog steeds gaande, getuige de grote hoeveelheden jachten die gaande de dag vertrekken en aankomen.

Waarom bestaat er copulatie? Copulatie door penetratie, bedoel ik. Tja, dat kom ik tegen in het rijke boek 'Oxigen' van de biochemicus Nick Lane (Oxford University Press, 2002, bladzijde 315). Het komt door het ei. De harde schil van het ei, om precies te zijn. Daar kan een spermacel niet doorheen dringen. Vroeger in de evolutie, in het tijdperk van de amfibieën, kon dat wel, de schil van in poelen en moerassen gelegde eieren was zacht en doordringbaar. De mannelijke partner bevruchtte de eieren onder water, zoals vissen en kikkers dat nog steeds doen. Maar toen de aarde na een warme periode afkoelde, veel poelen verdwenen en de grond droger en harder werd, gingen die zachte eieren stuk op de bodem. Dus ontwikkelde er zich ter bescherming een harde schil om het ei, al in het lichaam van het dier. Ergo moest de bevruchting ook inwendig geschieden, in het lichaam, voordat de schil zich verhardde. 'Thus all reptiles copulate, and passed on this trait to their descendants - the birds and the mammals.' Wist iedereen dit al? Hm, het is me nooit eerder verteld. Het betekent overigens ook dat het ei er eerder was dan de kip. Terug naar boven

Avondrust in de voorhaven van Middelburg, gisteravond.

Zondag 12-08-2018

Een mooie zomerzondag vandaag, met een speelse wind die uit alle richtingen waait en vooral uit het oosten. Hoge en lage wolken zeilen voorbij in de blauwe hemel. We maken een zondagochtendwandeling door de stad. Uit de Nieuwe Kerk klinkt het slepende gezang van een kerkdienst, begeleid door amechtig zwoegende orgelakkoorden. We drinken koffie bij De Vriendschap op het terras en vluchten naar een tafeltje om de hoek, als iemand naast ons gaat zitten roken en ons in de smerige dampen zet. Wanneer komt dat rookverbod voor terrassen eindelijk eens? Na elf uur gaan er veel winkels open. In een winkelstraat zien we een voordeur met een merkwaardig opschrift (foto hier). 's Middags rust, lezen in de kuip en kijken naar het langskomend bootverkeer. Dat is alles voor vandaag.

Na de afgebroken lancering van gisteren vertrok vandaag de Parker Solar Probe van ruimtevaartorganisatie NASA voor een spectaculaire missie naar de zon, die zeven jaar gaat duren. Daarbij nadert hij de zon dichter dan ooit een ruimtevaartuig kwam. Het is de enige ster die we van dichtbij kunnen bestuderen. Mogelijk kunnen we vannacht overigens de Perseídenzwerm zien, als de wolken voldoende ruimte laten. Gisteravond lukte het niet (foto hierboven).

     Dezer dagen overleed de schrijver V.S. Naipaul, een man die ik erg bewonderde. Vooral zijn verslag van de Iraanse revolutie 'Among the Believers' (1981) maakte grote indruk op me. Zijn interview met de zelfingenomen Islamitische moord-rechter Khalkali, 'the hanging judge', was onvergetelijk. Naipaul was een ongemakkelijk mens. Ontroerend is de reactie van Salman Rushdie op het overlijden. Naipaul was een zelfzuchtig mens en zelden aardig voor hem. Het fatwa-vonnis van Ayatollah Khomeini tegen de auteur in 1989 deed hij lachend af als ‘een radicale vorm van literaire kritiek’. Nu zegt Rushdie: 'We zijn het ons hele leven oneens geweest, over politiek, over literatuur, en ik voel me bedroefd alsof ik een geliefde oudere broer heb verloren. RIP Vidia.' Naipaul werd 85 jaar. Terug naar boven

Een regenbui vanmorgen in de buitenhaven van Middelburg.

Maandag 13-08-2018

Geen vallende ster te zien gisteravond; het was zwaar bewolkt. Vanmorgen ontwaken we met regen, later klaart het wat op maar het blijft een wisselvallige dag. Even na elf uur horen we brandweersirenes aan de overkant van het kanaal. Inderdaad zien we vlakbij donkere rookwolken opstijgen uit een loods. In de PZC staat even later dat het een leegstande loods is en dat de brandweer binnen een uur de barnd meester is.

     Het is knus aan boord. Radio4 staat op terwijl buiten periodes van felle zonneschijn en donkere regenluchten elkaar afwisselen. Ons vogeltje raakt steeds meer in de rui. Niettemin blijft hij vrolijk kwinkeleren. Dat deed hij - anders dan onze grote zanger Lord Byron -  ook tijdens eerdere ruiperiodes.

Schande! Schepen op de Middellandse Zee weigeren steeds vaker om bootjes met vluchtelingen te helpen, meldt Artsen Zonder Grenen. Afgelopen vrijdag werden 141 migranten naar eigen zeggen pas gered nadat ze gepasseerd waren door vijf schepen. Bestaat het zeerecht niet meer? Schepen zijn krachtens internationaal recht wettelijk verplicht om bij een noodoproep op zee te helpen. Het is uiterst bedenkelijk dat dat nu niet meer gebeurt. Schepen die weigeren hulp te bieden, zijn strafbaar, maar wie zal ze identificeren, opsporen en vervolgen? Zeelieden voelden altijd een grote morele plicht om drenkelingen te redden. Per slot kan iedere zeevarende in moeilijkheden komen. Maar menselijke solidariteit erodeert sinds de vluchtelingencrisis, ook op zee.

Ik verbaas me over het optreden van de Turkse president Erdogan, of liever: over zijn niet-optreden tegen de tomeloze val van de Turkse lire. Begin dit jaar was een lira nog 22 eurocent waard, nu nog maar 12 eurocent. Aandelenmarkten, valutamarkten en obligatiemarkten lijken hun handen af te trekken van het land. Op de obligatiemarkt, de markt voor schulden, wordt Turkse schuld steeds duurder en stilaan onbetaalbaar. Van Trump kan Erdogan alleen maar verliezen, maar de belangrijkste vraag is hoever hij durft gaan bij de snel inzakkende economie. De bevolking zal snel last gaan hebben van de waardevermindering en ik geloof niet dat hij Turkije uit de NAVO durft te halen of de Amerikanen uit de luchtmachtbasis Incirlik zal sturen. Twee macho-demagogen spelen met de veiligheid van Europa. Het effect op ons werelddeel zou ernstiger kunnen zijn dan op de VS. Uiteindelijk vermoed ik dat Erdogan voor Trump op de knieën zal moeten gaan. Verder mag je verwachten dat de Turkse president ook geen geld meer over heeft voor de bekostiging van die belachelijke weekendscholen die hij in ons land wil oprichten.

's Middags klaart de lucht op. Geen regenbuien meer, maar mooie Hollandse wolkenluchten. We kunnen in de kuip zitten met de bimini weggenomen. Ons plan is om morgen de boot naar Numansdorp te varen en weg te leggen. Dan kunnen we woensdag het autootje inladen en terug naar Gorcum rijden. Terug naar boven

Sluis Veere.

Dinsdag 14-08-2018

De onafwendbare dag van de thuisreis. Maar laat ik niet zeuren: ook ik vind het wel fijn om straks weer thuis te zijn, te midden van al mijn boeken en muziek. We zijn om half zeven wakker. De hemel is zwaar bewolkt maar koud is het niet en er valt geen regen. Om acht uur varen we af. Wind is er nog niet. We motoren het kanaal op richting Veere (foto hier). Drie kwartier later liggen we in de sluis, de eerste van vier sluizen vandaag. Het schutten verloopt vlot (foto hierboven), om negen uur varen we het Veerse Meer op. Vakantieland. Druk is het niet. Anderhalf uur later bereiken we de Zandkreeksluis. Daar is het druk, maar het is een grote sluis dus iedereen past erin. De wind is intussen opgestoken en het waait NW 3 – 4.

     Om 11.15 uur varen we met een massa jachten de Zandkreek in. Het tij staat mee, zoals ik had becijferd. We maken een SOG van 7.7 knopen/uur. Ook op de Oosterschelde hebben we naar het noorden de tijstroom mee. Helaas is het Engelsche Vaarwater nét niet bezeild, maar toch varen we een SOG van 7.4 knopen. In de verte is de Zeelandbrug. Om ons heen hangen diverse regenbuien maar niet bij ons. Bij de EV2-boei varen we meer naar noordoost en kunnen zeilen en oh, wat gaat dat lekker! Hoewel de tijstroom nog even tegen blijft staan, maken we 6.7 SOG en al gauw loopt het op naar 7.5. Ik ben een beetje trots op het feit dat mijn berekening klopt en dat we op de Oosterschelde tweemaal het tij mee hebben. Om 12.30 uur voelen we op de Keeten druppels. We trekken de bimini over ons heen, maar de regen zet niet door. Elders wel, zien we om ons heen. Ondertussen sleurt de genua ons voort. Een dik uur later varen we de kom van de Krammersluizen in, waar het giga-druk is. We meren af naast een motorjacht. Iedereen gedraagt zich gelukkig voorbeeldig, niemand kruip voor en iedereen wacht op zijn beurt als de beide sluizen openen. Helaas pech, we kunnen er juist voor de ingang niet in. Dus weer aanmeren aan de wachtsteiger, maar nu op de voorste positie. Om 15.15 uur kunnen we er wel in en varen tot helemaal voorin en leggen voorbeeldig aan op de middenbolder.

     Over het Volkerak zeilen we onze laatste mijlen van deze reis. Ik mijmer en zie uit over de golven, terwijl op het Noordergat afkoersen, over de reis die ons langs de Engelse zuidkust naar de Isles of Scilly voerde, en weer heelhuids terug. Het maakt op een of andere manier dat ik me jaren jonger voel.

     Dan de laatste sluis, de Volkerak. De oversteek van het thuiswater, het Hollands Diep. Jachthaven Numansdorp. Het autootje staat er nog, de banden zijn vol en er lijkt na drie maanden niets aan de hand. Op het havenkantoor zitten Waldi & Jeannette klaar met een gezellige borrel. Wat aardig dat ze op ons gewacht hebben! Morgen de ontscheping. Terug naar boven

Terug in Gorcum: autootje uitladen en huis inruimen.

Woensdag 15-08-2018

De dag van inpakken en wegwezen is onontkoombaar. We werpen ons op de routine van zovele keren. Het is een grijze dag, zacht, met de dreiging van regen. maar tot meer dan wat druppen komt het niet. Anna pakt kleding, beddengoed, levensmiddelen, de kooi met het vogeltje en levensmiddelen. Ik klap de bimini in en trek de hoed erover, trek de hoes over de stuurstand, leg de boot aan de walstroom, pak de computer met toebehoren, de boeken en de CD's in. Sentimentaliteit komt er niet bij kijken. Per slot verliep onze tocht naar de Scillies prima, zonder grote problemen of veel slecht weer, integendeel. Ik denk ook niet aan de lange, lange wintermaanden die voor me liggen. Ach, misschien komen er nog wel mooie vaardagen voordat de boot wal op gaat. En ik heb alweer een cursus kunstgeschiedenis geboekt.

     Voor twaalf uur zijn we klaar. Het autootje start na 3,5 maand eenzaamheid meteen. Op de wegen vallen ons meteen de verdorde, geelkleurige wegbermen op. Bij de IKEA in Barendrecht stoppen we voor de aanschaf van een logeermatras, want mijn kleinzoon Thijs komt binnenkort logeren. Omdat er lange rijen in het restaurant staan kopen we onderweg bij een benzinestation wat broodjes voor de lunch. Om één uur rijden we Gorcum binnen. Een wonder, direct voor ons huis is een onbezette parkeerplek. Er staan borden dat de straat morgen ontruimd moet zijn, want het Eind wordt opgebroken. Waarvoor, staat er niet bij. Het zal niet de nieuwe indeling van onze straat zijn, want ik kan me niet voorstellen dat zoiets in één dag voor elkaar is.

Binnen in ons appartement ruikt het niet heel fris, dus eerst alles tegen elkaar open en laten doortochten. We sjouwen de boel uit de auto naar binnen (foto hierboven). Volgt de tweede routine: alles uitpakken, inrichten en opstarten. De bovenbuurvrouw brengt een bos bloemen. Vervolgens de post van ruim drie maanden doornemen, waarin niets verontrustends. Zie, je kunt gemakkelijk gemist worden, er gaat niets fout. Computers aansluiten, radio en TV en andere apparatuur, alles werkt weer. Het fijnst is het plaatsen van de onderweg gekochte boeken op de juiste plek in de kasten. Tenslotte glijd ik verzaligd in een warm bad, dat heb ik wél gemist.

Buiten over de sluis en het voetgangersbrugje om ons huis heerst grote drukte. Toeristen slenteren af en aan. Ook de haven ligt vol jachten. Op de kades aan onze kant staat een tentoonstelling van de bekende KLM-huisjes, de Canal House Parade. De zomer is nog niet voorbij. Anna reserveert telefonisch een tafel aan het water boven de haven bij Mykonos, de Griek op de Langendijk, voor vanavond, een jarenlange traditie bij iedere thuiskomst. Terug naar boven

Een blik uit het raam. Het Eind is afgesloten. Op de kade de KLM-huisjes van de Canal House Parade.

Donderdag 16-08-2018

Lekker geslapen vannacht in ons bed thuis. Dat is opvallend omdat we allebei onze matrassen op de boot aangenamer vinden. Anna sliep overigens slecht vanwege kiespijn. Vanochtend vroeg loop ik de stad in voor brood, yoghurt en muesli. Er zijn weer nieuwe winkels gesloten op de Langendijk. Anna maakt een afspraak voor de tandarts vanmiddag. Nu wordt duidelijk waarom onze straat afgesloten is: de Stedin, die de infrastructuur beheert voor gas en licht, breekt de straat open in het smalle stuk bij de kruising met de Tolsteeg om extra aansluitingen te maken bij de laatste huizen op de hoek. Daar hebben ze er meer nodig, omdat ze verbouwd worden tot appartementen. Met ons boodschappenkratje en tassen lopen we over de sluis naar de overkant (foto hier), waar het autootje staat. Op naar de vertrouwde Plus supermarkt op Oost, die tijdens onze afwezigheid heel veel groter is geworden. Zo vertrouwd is de winkel niet meer en het valt niet mee alles wat we nodig hebben te vinden. De Plus heeft natuurlijk extra kaliber nodig om zich te kunnen handhaven tegen het nieuwe winkelcentrum, dat binnenkort op Oost opengaat. Onze vertouwde Keurslagerij Visser is er nog wel. Hij heeft ook iets nieuws: dry, aged meat, vlees dat lang gelegen heeft en aseptisch gedroogd werd, en dat erg smakelijk zou zijn. We gaan een entrecôte proberen.

     Terug op het Eind kunnen we halverwege de auto parkeren. Toch een eind sjouwen met de boodschappen. We lopen even bij onze nautiache buren van Datema langs om te melden dat we terug zijn. Dat stellen Joop & Marja op prijs. Ze hebben een lange, warme zomer. Vol verlangen kijk ik naar de enerome collectie zeekaarten van zeeën die ik waarschijnlijk nooit zal bevaren, maar je kunt er wel over dromen.

In de haven en in de sluis is het druk met passanten. Het is vandaag wisselend bewolkt maar de temperatuur loopt op tot zo'n 27 graden. Een zomerse dag. De droogte in ons land en in Europa is nog niet voorbij, nog lang niet. De landbouw kampt met tekorten en de scheepvaart heeft last van een laag waterpeil. Er si in de media veel ophef over het artikel van de Nederlandse klimaatonderzoeker Sybren Drijfhout met een Franse collega in het vakblad Nature Communications. Met behulp van een statistische analyse becijferen ze dat het de komende vier jaar op aarde zeer waarschijnlijk een stuk warmer dan normaal gaat worden. De huidige warme zomer is dus niet meer uitzonderlijk, stellen ze. Ook een ander artikel, dat vorige week verscheen in Proceedings of the National Academy of Science (PNAS), trok veel aandacht Het artikel, met als hoofdauteur Will Steffen, heeft in totaal 16 auteurs, die verbonden zijn aan 13 wetenschappelijke instellingen in 8 landen en draagt als titel: Trajectories of the Earth System in the Anthropocene. De auteurs denken dat dat de aarde zichzelf naar een nieuwe, stabiele, warme toestand stuurt. Die mogelijke warme stabiele toestand noemen ze de “hothouse” aarde. Hier vind je een goede uitleg in het Nederlands van het artikel.

Anna gaat vanmiddag naar de tandarts en daarna door naar Tessa, om de kleintjes terug te zien. Straks loop ik er ook heen. Jeff gaat voor ons koken. Parapluutje mee: vanavond mogelijk onweer. Terug naar boven

Opname van het onweersfront dat vannacht overtrok. In Gorcum was een inslag.

Vrijdag 17-08-2018

Gisteren liep ik aan het eind van de middag even langs bij Boekhandel De Mandarijn. Er liggen al maanden een paar boeken op me te wachten: 'Loyaliteit' van voormalig FBI-directeur James Comey (Ned. vert. De Geus, 2018), ruim een jaar geleden ontslagen door Donald Trump, en vooral het lijvige 'Tien eeuwen Gorinchem. Geschiedenis van een Hollandse stad' door een 15-tal lokale auteurs (Uitgeverij Matrijs, 2018), een rijk geillustreerd werk van meer dan 650 bladzijden. Medewerkster Inge vertelt me dat zij en haar collega Emmy inmiddels de boekhandel hebben overgenomen van de vroegere stadsdichter (en huidig wethouder) Ro van Doesburg. Dat is groot nieuws en ik wens ze alle succes. Het is voor mij nu weer mogelijk om onbezwaard en onbekommerd de beste literaire boekwinkel van onze stad te frequenteren, na mijn curieuze aanvaring met een lichtgeraakte Van Doesburg voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart jl. (lees hier en hier).

     Daarna loop ik naar het huis van Tessa, waar Anna al was. Leuk om de kleintjes weer te zien. Ondertussen staat Jeff te koken en produceert voldoende extra eten om ook Michel & Barbara en hun kinderen te voeden, die intussen langs kwamen om Anna en mij te begroeten. Fijn om iedereen in goede gezondheid terug te zien.

Vannacht schrikken we tegen enen plotseling wakker van een paar geweldige klappen. Onweer! Eerst denken we dat we nog aan boord zijn. Buiten regent het. Het onweer duurt uiterst kort; na de grote klappen horen we niets meer. Letterlijk een bliksembezoek, maar de knallen waren zo schepr dat het een inslag moet zijn geweest. Vlakbij. Later lees ik op het FB-account van stadgenoot/fotograaf Bas 't Hoen dat de inslag op of omstreeks de hoek Keizerstraat - Balensteiger was. Hierboven zie je onweerslijn die vannacht over onze stad trok (bron: Lightningmaps.org). Het gaat duidelijk om een smalle band; in het noorden van Frankrijk was ging het heel wat ernstiger aan toe.

Vanmorgen stort Anna zich vol overgave op de schoonmaak van de schuiframen van de serre en de vitrage daar. Tijdens onze afwezigheid besmeurd door talrijke spinnen. Ik wijd me aan het oppoetsen van oudere delen van mijn weblog: grotere letters en foto's en het vernieuwen van de hyperlinks. Het is een mooie zomerdag met zon en wolkenluchten, iets koeler dan eerdere dagen na de passage van het onweersfront.

     De GGD geeft vandaag voor de rivier de Linge een negatief zwemadvies af. Dat komt door de Vibrio-bacterie in het water, lees ik bij Omroep Gelderland. Als het hier gaat om Vibrio Cholerae, de cholera-bacterie, dan is het een ernstige zaak, dunkt me. Mogelijk zit de bacterie nu in het rivierwater doordat de temperatuur ongewoon hoog is door de recordwarme zomer.

     's Middags heerlijk verzonken in een boek. Ik lees 'De Nijhoffs en ik - of de gevolgen van een genre' van de schrijfster en journaliste Marja Pruis (Nijgh & Van Ditmar, 2e druk 2018), een interessante herziene herdruk van haar eerder boek (uit 1999) over de schrijfster A.H. Nijhoff. Zij was de auteur van een roman die ik in mijn HBS-jaren met waardering las: 'Twee meisjes en ik', uit 1931. Van dat boek verscheen dezer dagen een nieuwe druk. In een inleidend essay bij de herziene druk schrijft Pruis dat de kritiek op haar boek haar destijds niet in de koude kleren ging zitten. Het was geen traditionele biografie en ook geen puur persoonlijk relaas over Nijhoff. Eigenlijk meer een verslag van een zoektocht naar de persoon van Netty Nijhoff, een vorm die tegenwoordig veel vaker gekozen wordt maar die 20 jaar geleden kennelijk not done was. Terugkijkend vindt Pruis het nog steeds 'mijn meest gave boek' en veranderde er niets aan. Aan de herdruk is een appendix toegevoegd met meer informatie over Netty Nijhoff. Terug naar boven

De julimaanden van 1880 - 2018 vergeleken.

Zaterdag 18-08-2018

Een evident probleem van democratieën is dat ze zwak en kwetsbaar zijn, en gevoelig voor demagogie en populisme. Noodzakelijke maatregelen om problemen op langere termijn tijdig aan te pakken, blijven uit. Klimaatverandering is het grootste voorbeeld ervan. Ik dacht daaraan toen ik gisteren het bericht las dat Australië terugkrabbelt van de Parijse klimaatakkoorden en toch niet de afgesproken klimaatdoelstellingen in de wet vastlegt. Die doelstelling was om in 2030 tussen de 26 en 28 procent minder CO2 uit te stoten. Waarom? De behoudende leden van de regeringspartij vinden de huidige klimaatdoelstellingen te hoog gegrepen. 'In de partij zijn er best veel mensen die denken dat de opwarming van de aarde niet wordt veroorzaakt door de mens', lees ik bij Nos/nieuws. Premier Turnbull, die vóór de CO2-reducties was, kiest ervoor zich aan het pluche vast te klemmen. Er komen immers verkiezingen aan. Ik moet sterk denken aan wat de SF-schrijver Isaac Asimov eens zei: 'Anti-intellectualism has been a constant thread winding its way through our political and cultural life, nurtured by the false notion that democracy means that "my ignorance is just as good as your knowledge."'

     Ondertussen deelde NASA onlangs mee dat de afgelopen maand juli wereldwijd de warmste was na de julimaanden van 2016 en 2017. Het hele jaar 2018 is op weg naar een hoge plaats (zie hierboven), en dat in een jaar dat er geen El Niño is. Er gebeurt veel te weinig en te laat iets aan; de wereldbevolking loopt en masse als een kudde lemmingen recht op een klimaatramp af. Je wordt er chagrijnig en fatalistisch van.

We hebben weer een mooie zomerdag, die alle somberheid lijkt te logenstraffen. 's Middags komt Tessa met haar kinderen langs. Met oma Ans gaan ze naar de stad om een ijsje te eten. Later, als Tessa c.s. al weg zijn, komen ook Barbara, Michel en Nikita op bezoek. Nikita begint over twee weken aan haar studie aan de Erasmus School of Health Policy & Managent in Rotterdam. Daarin is het iBMG opgenomen, het Instituut voor Beleid & Management, waar ik vroeger veel mensen kende en ook wel college heb gegeven. Morgen is Rommert jarig en komt mijn oudste kleinzoon Thijs logeren. Terug naar boven

Zondag 19-08-2018

Gisteravond stuitte ik op een cartoon dat ongeveer uitdrukt wat ik in mijn vorige blogpost schreef (zie hierboven). Verder commentaar overbodig. Opnieuw een mooie zomerdag, weliswaar overwegend bewolkt en het met wat meer wind, maar met 24 graden een prima temperatuur. Sinds het begin van de historische metingen in 1706 is de gemiddelde temperatuur 's zomers niet zo hoog geweest als dit jaar, schrijft Weeronline. Volgens de huidige verwachting komt de gemiddelde zomertemperatuur in De Bilt uit op 19,1 graden. Daarmee wordt het vorige record van 18,7 graden uit 1826 ruimschoots gebroken. De warmste zomer sinds 1901 was 2003 met 18,6 graden. In een normale zomer bedraagt de gemiddelde temperatuur op het hoofdstation 17,0 graden.

Anna maakt twee suffisante soepen voor het eind van de middag, als Floor haar zoon Thijs (8) komt brengen voor het afgeslroken logeerpartijtje. Vandaag is Rommert, mijn oudste zoon, jarig. Hij wordt 31. Ik bel om hem te feliciteren. Hij is vrolijk; over twee weken vertrekken hij en Loïs voor een vakantie van drie weken naar Madagscar. Lijkt met geweldig. Misschien heeft hij de zwerversnatuur van zijn vader geërfd.

Ik lees een boeiend artikel in de bundel 'The Universe Next Door' (NewScientist, 2017) van de natuurkundige Max Tegmark. 'Is consciousness just a state of matter?', vraagt hij zich af, tegen de achtergrond van zijn opvatting dat alle structuren die in de wiskunde bestaan ook in de werkelijkheid moeten bestaan. Het bewustzijn noemt hij 'een perceptronium', een staat van materie die bewustzijn ervaart. Materie kan in verschillende vormen bestaan: vloeistof, vaste stof, gas, plasma. Ook die vormen zelf kennen veel verschillen. Zoals er veel verschillende vloeistoffen zijn, zijn er ook verschillende vormen van bewustzijn. Het artikel staat vol met zinnen waar je lang op moet kauwen. 'I have long contended that consciousness is the way information feels when processed in certain complex ways.' Tegmark vertelt dat het cerebellum, onze kleine hersenen, geen bewustzijn produceren. Het is een informatie-processor., een feed-forward neuraal netwerk, onmisbaar bij het uitvoeren van complexe bewegingen. Maar niet bewust. Tegmark maakt de stap naar p-zombies, de filosofische zombies, waar ik het in dit weblog al eens eerder over had. Niet van echt te onderscheiden, maar zonder bewustzijn, lees hier.

     Er staat nog veel meer in het artikel, teveel om op te noemen, maar dan stuit ik opeens op een gedachtegang die me laat duizelen, zo simpel en tegelijk zó diep. In Einsteins algemene relativiteitstheorie modelleren we 'de waarnemer' als een fictieve, onbelichaamde en massaloze entiteit, die geen enkele invloed heeft op het waargenomene. In de quantumfysica is dat volledig tegenovergesteld: de waarneming verandert de werkelijkheid ('de golffunctie stort ineen', e.d,). Er is geen overeenstemming onder quantumtheoretici hoe je over de waarnemer moet denken. Zou het bewustzijn en zijn rol in het waarnemen het verschil kunnen uitmaken tussen Einsteins relativiteit en quantumfysica? Een duizelingwekkende gedachte. 'Some recent papers have argued that the observer is the key to understanding other fundamental physics mysteries, such as why our universe appears so orderly, why time seems to have a preferred forward direction, and even why time appears to flow at all.' Dat zou op een of andere manier de rol van bewustzijn in bewuste waarmers kunnen zijn. Ik heb twee boeken van Tegmark liggen, 'Our Mathematical Universe' (Penguin, 2014) en het recent in Plymouth aangeschafte 'Life 3.0' (Penguin, 2017). Die zal ik prioriteit geven. Terug naar boven

Mijn kleinzoon Thijs (8) logeert bij ons.

Maandag 20-08-2018

In de hal van het Gorcums station komt hij op me toe rennen. Opa! Thijs springt in mijn armen. Hij heeft duidelijk zin in het logeerpartijtje. Erachter komt Floor grijnzend aanlopen. Als we thuis zijn is Thijs' eerste vraag wanneer Jordin komt (om met hem op de PS4 een voetbalspel te spelen). Nou, Jordin komt vast wel langs dezer dagen, zeggen we. Eerst probeer ik zelf met hem te gamen (foto hier) en hoewel ik er niks van bak, laat Thijs me heel genereus een gelijk spel halen. Daartoe schiet hij de bal een paar keer in zijn eigen doel.

     Gezellig, zo'n gastje over de vloer. Hij vertelt honderduit en laat zich het avondmaal (bruinebonensoep) goed smaken. Daarna breng ik zijn moeder naar het station. Om kwart over acht gaat hij naar bed. Hij slaapt op een matrasje op mijn kamer. Nog even zijn moeder bellen en een kwartiertje het licht aan om te lezen. Erna slaapt hij meteen.

De rest van de avond kijken we naar Zomergasten met Pieter Waterdrinker. Hij toont zich een geboren verteller, die in staat is om bijna onafgebroken boeiende verhalen te vertellen. Ik herken het zoals ik het in één van zijn boeken las, 'Montagne Russe' (Arbeiderspers, 2007). De interviewster probeert een aantal keren tevergeefs om hem over zichzelf te laten praten. Dat is per slot in de mode. Van mij hoeft dat niet en Waterdrinker had er ook terecht weinig zin in. In onze tijd heeft men vaak meer belangstelling voor de schrijver dan voor wat hij schrijft. De auteur viel me helaas tegen toen hij zich mengde in het koor van angsthazen, die vinden dat meer rekening met de Russen hadden moeten houden en dat we de NAVO en de EU niet zo snel hadden moeten uitbreiden met de voormalige oostblokstaten en de Baltische landen. Wat dan? Hadden we al die mensen de vurig gewenste bescherming moeten onthouden? Ik heb die opvatting hier al enige malen bestreden. Allereerst vroegen bevolkingen in die landen er in grote meerderheid om; ze wilden dolgraag bij het Westen horen, heel begrijpelijk na al die jaren onder de knoet van Moskou te hebben geleefd. In de tweede plaats zijn er nooit toezeggingen aan Gorbatsjov, Jeltsin en Poetin gedaan; iets wat o.m. grondig werd onderzocht door Hubert Smeets. In de derde plaats luisteren de Russen sinds jaar en dag maar naar één ding en dat is machtspolitiek.

Vanmorgen worden we alledrie om half acht wakker. Thijs heeft de hele nacht door geslapen zonder één keer wakker te worden. Een dicht wolkendek geeft de zon geen kans. Het blijft echter  droog en tamelijk warm. De hitte is nog niet helemaal uit ons land weg. We gaan boodschappen doen op Oost en halen vervolgens het autootje door de wasstraat. Met zijn drieën blijven we op zijn verzoek in de auto zitten. Doet hij met zijn vader ook altijd. Wat maken die borstels een herrie!

     Om half twaalf rijden we naar Tessa. Met haar en Vajèn en Lina-Mae gaan we naar het speelcentrum Piratenland op de Kleine Schelluinsekade. Daar zijn we vrijwel de enige bezoekers. Een merkwaardig geheel, dat Piratenland. Vroeger kreeg je op school eenmaal per jaar 'apekooien' in de gymzaal. Dit is net zoïets, maar dan geïnstutionaliseerd en in ons geval voorzien van beklimbare piratenschepen, glijbanen, botsautootjes, springkussens, ballenbakken en spelletjes en zo meer. Je gaat zelf lekker met een kop koffie aan een tafeltje zitten en stuurt je kind(eren) erin. Hier 2 foto's. Even verderop zit een vader rustig op zijn laptop te werken. Een ouderpaar komt hun zoon brengen en vertrekt weer. Dat zijn overigens alle bezoekers. Lina-Mae geniet van de ballenbak naast ons tafeltje. Later spelen Thijs en ik voetbal aan zo'n bak met voetballers aan draaistangen. Tja, daar ben ik vanouds toevallig behoorlijk goed in. Ditmaal is het mijn beurt om in eigen doel te schieten om Thijs te laten winnen.

     Rond half drie houden we het voor gezien. De kinderen zijn vermoeid geraakt. Thuis gaat Thijs rustig lezen. Ik val in slaap. Om half vijf komt dan voor Thijs het toppunt van de dag, de bel gaat en zie: Jordin! Dat is aardig van hem. Met zijn tweeën spelen ze hele WK-wedstrijden.

     Morgen, als Anna weer haar oppastaak bij Tessa opneemt, ga ik met Thijs naar Loevestein. Terug naar boven

Met de Gorinchem VIII van Riveer naar Woudrichem.

Dinsdag 21-08-2018

Anna vertrekt al vroeg voor haar eerste wekelijkse oppasdag bij Tessa sinds onze terugkeer. Het belooft een bewolkte, maar warme dag te worden, met af en toe wat zon. Een paar uur later varen Thijs en ik met de Riveer-veerpont, de Gorinchem VIII, naar Woudrichem (foto hierboven). De eerste boot die doorvaart naar Slot Loevestein vertrekt pas om half één uit Woudrichem, waarom weet ik niet. Het is niet erg, we lopen door het oude vestingstadje naar de oever van de Afgedamde Maas, waar een voetveertje is. Vandaar lopen we op een smal pad door het Munnikenland naar het kasteel. Op het pad blijven, waarschuw ik Thijs, en niet in het hoge gras lopen; er kunnen teken zitten. Hij blijft braaf op het pad, maar zijn aandacht is vooral bij wespen. Thijs heef een fobie voor wespen opgedaan, sinds hij een keer gestoken is. Spheksofobie. Zijn ogen speuren onophoudelijk in het rond of er niet van de geelzwartgelijfde insecten in de buurt vliegen. Als je de wespen negeert, zeg ik, dan negeren ze jou ook. Hij gelooft het niet. Maar als hij aan het eind van het pad het slot ziet oprijzen, is hij toch even onder de indruk.

     Over de slotbrug lopen we het voorplein op met de soldatenhuisjes. Daar drinken we koffie met een koek (foto hier). Erg rustig zit hij niet, zeker als hij een dode wesp op de grond ziet. Dan maar naar het kasteel. De ophaalbrug vindt hij mega-tof (foto hier). Om door de slotpoort te komen heb je een sleutel nodig; die hebben ze ons bij de kassa verstrekt. Eerst dwalen we door de kelders. Ooit sliepen hier de soldaten, veilig voor kanongeschut - maar niet lang. Verdedigingswerken lopen altijd achter op de jongste ontwikkelingen, legt een audiostem uit. Op de andere verdiepingen zitten dames, die op een spannende manier in de hoge zalen het verhaal vertellen van Loevestein en de ontsnapping van Hugo de Groot in een boekenkist naar Gorcum. Dat boeit hem flink en bovendien zijn hier geen wespen (foto hier). Er is ook een zaal waar je je als ridder kunt uitdossen, met helm, kuras en zwaard. Dat vindt hij machtig (foto hier), maar niet lang, een harnas is wel erg zwaar.

     Terug beneden, op de vestinghof, keert ook de wespenangst weer terug. Toch trekt het schandblok zijn aandacht; daar wil hij wel in met zijn hoofd. Er zijn er twee, maar helaas: voor de grote is hij te klein en voor de kleine te groot. Tussenmaatje. Dus geen foto van Thijs in het schandblok. We lopen nog door wat munitiekelders en door de soldatenhuisjes. Skeletresten van een 8-jarig meisje, opgegraven onder het voorplein, trekt zijn grote belangstelling. Ze was net zo oud als ik, zegt hij nadenkend. De botjes en het schedeltje dateren uit 1450-1550, lezen we. Waar is door gestorven?, wil hij weten. Dat weet men niet, staat op de vitrine waar ze in ligt. Ze heeft dezelfde tanden als ik, zegt hij verrast, en verdraaid, ik zie het, zijn eigen tanden staan sinds een val inderdaad net zo scheef als die in de bovenkaak van het meisje. Die van hem moeten nog gecorrigeerd worden.

     Omstreeks half twee lunchen we op het voorplein. Een enkele keer verstijft Thijs opeens van angst; dan zoemt er een wesp langs, maar voor onze broodjes hebben ze geen belangstelling, zelfs niet voor zijn chocomel. Ik merk dat hij moe is. We lopen naar de aanlegplaats in de rivier. Al snel komt de Gorinchem VIII weer aanvaren en via Woudrichem varen we terug naar Gorcum. Het voelt de hele dag al benauwd warm, zelfs op de rivier. In het oosten lijken zich wat donkere onweerswolken te ontwikkelen. Thuis gaat Thijs op de bank zitten met zijn tablet-pc, limonade en snoep. Rustig gamen. Later ook op de PS4. Vanavond gaan Anna en ik met hem uit eten in de stad. Terug naar boven

Thijs in de doolhof op Geofort Herwijnen. Is hij verdwaald?

Woensdag 22-08-2018

Op de laatste dag voor onze logé Thijs ga ik met hem naar het Geofort, een oud fort in de Nieuwe Hollandse Waterlinie niet ver van Herwijnen, waar een educatief themaparkje  over natuurkunde en geografie is ontwikkeld. In 2016 werd het uitgeroepen tot Kindermuseum van de Wereld. Dat moet voor Thijs interessant zijn, had ik bij mezlef bedacht. Dat blijkt geen verkeerde gedachte, maar hij is in het begin wat sceptisch. Het weer is overigens ideaal: warm, windloos en vaak zonnig. We zijn er om half elf, als het nog niet druk is. Een gedeelte van het fort is gesloten; daar zijn ze een nieuw hoofdgebouw aan het bouwen. In de kazerne zijn verschillende boeiende ruimten, zodat het ook bij regen een leuke lokatie is. Zo zien we een prachtige evocatie van de Machten van Tien: uitzoemen tot aan de grenzen van het waarneembare universum, en dan terug inzoomen tot op quantumniveau. Thijs vindt het machtig interessant. Zou er een wetenschapper in mijn kleinzoon schuilen? Er is ook een kelder met een platform waarop je kunt leren aardbevingbestendig te bouwen. Met latjes maak je een toren en eens in de vijf minuten is er alarm en gaat de tafel schudden (foto hier). Slechte gebouwen storten in. Het leukst vindt Thijs de desoriëntatietunnel (foto hier), waar hij geen moment zijn oriëntatie verliest, de doolhof (foto hierboven), waar hij op geleide van geuren vindingrijk doorheen weet te komen, en de fotoscan die je in een van de gebouwen van je hoofd kan maken. Die slaat je als het ware plat, dus in 2D als bij een kaartprojectie. Wij kiezen de Mercatorprojectie en maken er allebei een. Je kunt ze daarna aan jezelf mailen. Ik heb ze inmiddels ontvangen (zie beide foto's hier). Wat lijkt hij daar erg op zijn oom Bas! Dat komt vast door dat brilletje. Verder waardeert Thijs de ondergrondse ruimte met rijen laptops waarop je Minecraft kunt spelen en op het virtuele fort zelf codes moet ontdekken, waarmee je daarna buiten op het terrein een woord moet zoeken. Wie daarin slaagt, krijgt een prijs. Het lukt Thijs en hij is danig trots.

     Tijdens de lunch blijkt zijn wespenangst wat afgenomen. Hij krimpt weliswaar ineen als er eentje langskomt, maar slaat tenminste niet wild met zijn armen om zich heen (waardoor je het risico vergroot). We zitten we naast een vader met een dik, verwend jongetje van Thijs' leeftijd. Het kind zeurt constant dat hij een 'superhonger' heeft, 'wanneer komt de bediening nou?', en weet tenslotte als de dienster er is niet wat hij wil eten en drinken. Nee, geef mij dan Thijs maar. Na het eten speelt hij een tijd in de Vleermuisspeeltuin (foto hier), tot hij moe is. We zijn om drie uur thuis. Daar strijkt hij verzaligd neer op de bank met zijn tablet-pc.

     Aan het eind van de middag zal zijn vader Pijke hem komen ophalen. Zijn schema is veranderd, dus Thijs blijft niet vier maar drie nachtjes. Het was erg gezellig met hem! Terug naar boven

Serge Reggiani (1922 - 2004)

Donderdag 23-08-2018

Onlangs stuitte ik op een prachtig lied van Serge Reggiani. 'La chanson de Paul' (1975). Ach, dat is lang geleden! Die donkere, gevoelige stem, die prachtige dictie, dat tere vibrato! Zo kan alleen hij het, die pas op veertigste begon te zingen, aangemoedigd door Simone Signoret en Yves Montand, en die tot een ware chansonnier uitgroeide. De muziek is van Alain Goraguer, de tekst van Jean-Loup Dabadie, schrijvers van meerdere grote chansons. Beluister het hier op YouTube. Doe het echt, het is zo verschrikkelijk mooi! 

De vertaling is van mezelf (met enige vrijheid in de laatste twee regels). Over wie gaat het chanson? Over een verloren liefde? Dat denk je in het begin, maar het is de dood, zou ik zeggen. Als ik verder zoek, blijkt dat Ramses Shaffy het lied zong, al in 1978, in een vertaling van Boudewijn Spitzen. Die cover werd ook gezongen door door Frank Boeijen (B-kant van single Hoe lang kun je samen), Frédérique Spigt en Liesbeth List. De titel was simpel 'Ik drink', en het is Shaffy zeker op het lijf geschreven, maar het gaat louter over een oude liefde, de betekenisvolle vermenging van liefde en dood zoals in het origineel, is verdwenen. (De tekst van de vertaling staat hier). Een verarming, vind ik.

     Wie is overigens die Paul van de titel? Naar ik begrijp zou het om een personnage gaan uit de film 'Vincent, François, Paul et les autres' (1974) van Claude Sautet. Reggiani speelde er de rol van de drankzuchtige schrijver Paul in, die het niet lukt het boek af te maken waar hij mee worstelt. Of hij het chanson in de film zingt, weet ik niet, maar Reggiani ontmoette bij het maken van de film Labadie, die het scenario schreef. Hij had al eerder voor de chansonnier geschreven, onder andere het beroemde 'Le petit garçon'. 

Gisteravond kwam schoonzoon Pijke Thijs ophalen. Zijn zusje Lisa was er ook bij; die had bij haar andere oma had gelogeerd. Ze wil nu ook wel een keertje bij ons komen slapen.

     Vandaag de laatste warme dag, volgens de weersites. Het blijft de hele dag bewolkt, terwijl een koufront over de Britse eilanden met regen en wind op ons af komt. De lange reeks zomerse dagen wordt vanavond doorbroken en tot na het weekeinde is het flink kouder. Komt er een einde aan de lange zomer? Komende week lijken er toch weer hogedrukgebieden te gaan overheersen.

     Anna en ik doen boodschappen in het Piazza Center en daarna repareer ik twee lampen. Vanavond komen de buren op de borrel, de varende buren  dan: Arina & Wiger en Joke & Lourens. Terug naar boven

Zware aardbevingen in Groningen sedert 2012 t/m 3 januari 2018 (bron: Telegraaf)

Vrijdag 24-08-2018

Laat in de avond viel gisteren toch nog wat regen. Niet veel, de droogte duurt nog voort. Voor het eerst in 61 dagen is het vandaag geen warme dag. Het is koel en winderig, en overwegend zonnig, vanwege een koufront dat ons arctische lucht bracht. Na het weekend keert de zomerse warmte toch weer terug. Zondag wordt het in ieder geval alweer rond de 20 graden.

     Het is een rustige dag. Anna gaat 's middags bij een vriendein op bezoek en ik begin aan een interessant boek: 'Lost in Math: How Beauty leads Fysics astray' van de Duitse theoretisch natuurkundige Sabine Hossenfelder (Basic Books, 2018). Ze valt het adagium aan dat over de laatste eeuwen door veel fysici werd aangehangen: schoonheid is waarheid. Integendeel, stelt Hossenfelder, schoonheid als criterium voor de waarheid van wetenschappelijke theorieën brengt ons op een dwaalspoor. Inderdaad, wat heeft wat wij schoonheid noemen (als waarheidsriterium) nu met de aard van de kosmos te maken? Toch denken velen dat. Het is niet voor niets dat de voortgang van de fysica al ruim dertig jaar stagneert.

Staatssecretaris Wiebes heeft besloten de gaswinning in Groningen volgend jaar terug te brengen tot  maximaal 19,4 miljard kuub. Dat is flink meer dan de 12 miljard kuub die hem werd geadviseerd door het Staatstoezicht op de Mijnen, om het risico op zware aardbevingen te verminderen. Hij maakt bij zijn beslissing listig gebruik van een vandaag verschenen rapport van het COT (Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement), dat heeft onderzocht wat de maatschappelijke gevolgen zijn als Groningen te weinig gas levert, bijvoorbeeld als de winning drastisch naar beneden moet na een nieuwe zware aardbeving. Dat liegt er niet om. Wat gebeurt er als bijvoorbeeld 200 grootverbruikers worden afgekoppeld? Daartoe horen onder meer zuivelbedrijven, de glastuinbouw, de energiesector en de chemie. De grootste schade is bij de zuivelindustrie, waar 49.000 mensen werken. In een aantal steden in het westen en zuiden van het land valt de stadsverwarming uit. Tja, dat en andere gevolgen leveren veel maatschappelijke onrust op, net als het alternatief: toch meer gas winnen in Groningen. Je mag hopen dat men in zo'n situatie voldoende gas uit het buitenland kan importeren, plus dat er veel meer haast wordt gemaakt met de energietransitie die er sowieso moet komen. Terug naar boven

Landingsplaats MA-9 op de planetoïde Ryugu (foto: JAXA/DLR)

Zaterdag 25-08-2018

Het gaat natuurlijk om een niet meer dan een piepklein hoekje van een kosmische achterbuurt, de planetoïde Ryugu. Maar toch gaat er een door mensen gemaakt ruimtevaartuigje landen. De plek op zijn oppervlak werd gisteren bepaald waar de onderzoeksonde MASCOT van de Japanse ruimtesonde Hayabusa2 op 3 oktober neergezet zal worden. De plek is niet groot, want de planetoïde is zelf nog geen kilometer groot. Het gebied - zie foto hierboven -  is minder blootgesteld aan kosmische (deeltjes)straling dan de negen overige potentiële landingslocatiesie. Het is krap op de planetoïde, want behalve de sonde zullen er nog drie kleine MINERVA-II rovers op het oppervlak worden neergezet, en Hayabusa2 zelf zal er ook nog op landen om bodemmonsters te nemen en die terug te vliegen naar de aarde. Daar moet hij in december 2020 aankomen. Lees er hier meer over. Een fascinerende operatie. De planetoïde is een zogenaamde NEO, een Near-Earth object, wat wil zeggen dat zijn baan om de zon hem potentieel in de buurt van de aarde kan brengen. Zelfs een botsing in de verre toekomst is mogelijk, maar de kans wordt klein geacht. De Japanners slaagden er al eerder in om materiaal van een NEO naar de aarde te brengen. Dat was de missie Hayabusa1 in 2005 naar de pindavormige asteroïde Itokawa. Een knap staaltje.

     Er zullen meer vluchten naar de grondstofrijke asteroïden volgen. Komende december zal NASA's OSIRIS-REx (Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification, Security, Regolith Explorer) missie, gelanceerd in september 2016, landen op de asteroïde Bennu, met een diameter van nog geen 500 meter. De sonde heeft een week geleden zijn eerste foto's van de asteroïde naar de aarde gezonden. Ook hij zal grondmonsters naar de aarde terugbrengen. Die worden in september 2023 verwacht. Met behulp van al die monsters hoopt men meer inzicht te krijgen in de evolutie van ons zonnestelsel en de rol die inslagen van asteroïden mogelijk speelden bij het ontstaan van leven op aarde. Want het staat niet vast waar het leven oorspronkelijk is begonnen, op de aarde zelf, op de vroeger groene planeet Mars, of ergens anders in het zonnestelsel. Asteroïden kunnen het versleept hebben en ondermeer op aarde hebben gedeponeerd bij inslagen. Bovendien zijn asteroïden rijk aan onmisbare mineralen die op aarde schaars beginnen te worden.

In de stad zijn deze week de jaarlijkse zomerfeesten (op de Groenmarkt en de Varkenmarkt). Vorig jaar veroorzaakten ze veel opwinding en overlast, door de toestroom van veel jongeren van buiten. Dronken mensen urineerden in brievenbussen, kotsten de boel onder, vochten en maakten veel lawaai. Groeien de zomerfeesten Gorcum niet boven de pet?, vroegen velen zich af. Dit jaar heeft mevrouw de burgemeester urban music verboden. 'Urban willen we hier niet.' Het haalde AD/Rivierenland en leverde veel meewarig protest op de sociale media op. Maar de burgemeester hield voet bij stuk: 'De vesting is te klein voor de toeloop, die dit muziekgenre met zich meebrengt.' Mijn lezers moeten me niet kwalijk nemen dat ik niet weet wat urban is. Gisteravond was er DJ Night op de Groenmarkt. 'Een volle Groenmarkt ging stuiterend het slotweekend in', schrijft De Stad Gorinchem vanmorgen. Ik geloof dat al Anna's kinderen en kleinkinderen erheen waren. Van overlast merkten we niet veel, behalve de hele avond en nacht af en toe geschreeuw en gelal van dronken jeugd. Dat viel dus mee.

     Vanmorgen wisselen felle zon en regenbuien elkaar af. 's Middags is het net zo. Tussen de buien door doe ik wat boodschappen in de stad, onder andere bij de groentestal die op zaterdag altijd op de hoek van de Gasthuisstraat en de Kelenstraat staat. En ik ga na vier maanden naar de kapper, de Syrische kapper op de Langendijk. Het is er druk na de vakantieperiode, maar omdat er liefst vijf kappers zijn, ben ik snel aan de beurt.  Terug naar boven

Reddingsactie KNMR. Een uur eerder zonk er een zeiljacht. Rechtsonder het reddingsvlot met 11 Denen, linksboven nader de reddingsboot.

Zondag 26-08-2018

Gisteren was in de binnenstad de voorlaatste dag van de Gorcumse Zomerfeesten. We merkten er niet veel van, behalve dat we 's nachts opnieuw wakker werden van geschreeuw en gelal van dronken mensen in de buurt. Om kwart over vier zitten er gillende meiden in de huurkano's van de havendienst. Vervelend, maar dat was het. De kinderen van Ans en de grotere kleinkinderen waren er ook, tot half drie vannacht. Vandaag is de laatste dag, alleen 's middags.

     Het blijft de hele dag droog en bewolkt. We brengen een rustige zondag door met een boeiende serie op Netflix: La Casa de Papel, een even zwarte als speelse gijzelingskomedie in het gebouw van Spaanse Munt.

Een opvallend bericht op Nos/nieuws: 'Voor de kust van Zandvoort zijn de elf opvarenden van een Deens zeiljacht gered door de KNRM. Het zeiljacht van 24 meter, met de naam Svartloga, is gezonken. Het jacht is door een windvlaag omgeslagen, heeft de schipper tegen de KNRM gezegd.' Opvallend, omdat er gisteren helemaal niet zoveel wind was. De bemanning van het jacht was in het reddingsvlot gekropen. Het gebeurde 10 kilometer uit de kust van Zandvoort. Daar werden ze door een helikopter van het vlot afgehaald. Hier wil je meer van weten! Uit het bericht maak ik op dat hun EPIRB een noodsignaal verzond, maar verder kun je uit het twitter-verslag van de Kustwacht niet veel opmaken. Wel staan er goede foto's, zoals die hierboven. In het NOS/nieuwsbericht staat dat het grote jacht op weg was van Den Helder naar Zeebrugge, en dan staat er iets vreemds: 'De opvarenden belden 112 en zeiden dat ze "ergens buiten Amsterdam" waren.' Een ervaren zeiler belt de Kustwacht in nood niet met zijn mobieltje. Was de VHF kapot? En de GPS, zodat ze geen positie konden doorgeven? Het lijkt erop dat er aan boord iets goed misgegeaan is. Mooi dat het EPIRB-noodbaken het wel deed.

      De website Marinetraffic geeft verdere details van de Svartloga, dat een trainingsschip blijkt te zijn. Op de kaart staat de positie voor zandvoort nog, maar bij de status staat 'lost'. Op Maritimebulltin vind je nog wat; het schip was vertrokken uit Aarhus voor een lange tocht over de Atlantische Oceaan, met 5 mannen en 6 vrouwen aan boord.  De schipper/eigenaar is Henrik Gronborg. In dat bericht is wel sprake van een 'strong storm'. Tenslotte vind ik de website van Svartlöga, waar een bericht over de schipbreuk staat in het Deens. Met Google Translate maak ik eruit op dat ze zonder problemen met halve wind zeilden, tot: 'Rond 16 uur werden we getroffen door een zeer zware bries met grote herfstwinden, die in een relatief korte tijd het schip neerhaalden. Iedereen droeg een pak en de veiligheidsprocedure werd gevolgd.'

Nog een schipbreuk: een cruiseschip, de Pacific Express, was op weg naar Dover toen het dertig mijlen uit de Britse kust het lichtsignaal van een reddingsvlot zag. De zee was enigszins woelig met golfhoogten van meer dan anderhalve meter. In het vlot zaten drie opvarenden van een gekapseisde Belgische vissersboot. Twee andere bemanningsleden worden nog vermist. Terug naar boven

Vandaag halen we in Numansdorp spullen van de boot.

Maandag 27-08-2018

Google bericht vanmorgen dat er om 1.21 uur iemand poogde in te breken in mijn account. Men presenteert een rijtje van plaatsen c.q. apparaten vanwaar werd ingelogd. Verdraaid, er staat een IP-adres in Moldavië tussen. Daar kende iemand dus mijn wachtwoord (of daar staat de server), niettemin heeft Google de poging geblokkeeerd en adviseert me meteen een nieuw wachtwoord in te stellen. Daar schrik je toch van. Uiteraard stel ik meteen een nieuw wachtwoord in, hetgeen terstond bevestigd wordt op mijn account. Tja, hoewel ik ze meestal vermijd, heb ik op reis met de boot soms openbare WiFi-netwerken gebruikt en dat heeft zijn risico's..

Het is een wisselvallige dag, met regenbuien en soms wat zon. We rijden naar Numansdorp om spullen van de boot te halen. Het scheepje is door de uitbundige regen van vannacht mooi schoon gespoeld. Lekkage aan stuurboord; we leggen droge handdoeken neer. Anna pakt allerlei houdbare levensmiddelen en kleding in, terwijl ik op het voordek de dinghy leeg laat lopen en opruim. We nemen ook de barograaf en het weerstation mee naar huis. Hopelijk komen er in september nog mooie dagen aan voor een tochtje in de omgeving. Op de terugweg doen we boodschappen voor de komende week in het Piazza Center.

Ik overweeg de frequentie van dit weblog terug te brengen. Niet meteen de volgende dag; ik wil de twaalf jaren van dagelijkse verslagen nog vol maken. Dat is op 26 september a.s. het geval. Het 'nulla dies sine linea' begint me echter tegen te staan. Niet omdat er geen stof zou zijn; er gebeurt altijd wat wat, maar de routine van dagelijkse stukjes vergt zijn tol, soms is de druk me te groot, er zijn allerlei gewoontes en trucjes ingeslopen en - wat me vooral tegenstaat - iedere dag schrijven en plaatsen veroordeelt je tot een oppervlakkigheid die te vaak oninteressante bijdrages oplevert. Wat heeft de lezer er voor belang bij waar en wanneer we boodschappen doen, wie er komen eten, enz.? Met het weblog zelf zal ik niet stoppen, maar de frequentie zal afnemen. Niet meer iedere dag. Als ik iets belangrijks te melden heb, blijf ik dat zeker opschrijven. Hopelijk komt dat de kwaliteit ten goede. Terug naar boven

Dit verkeersbord kende ik nog niet. Grote Markt, Gorinchem

Dinsdag 28-08-2018

Lezen: het nieuwe (het derde) boek van Yuval Noah Harari, '21 lessen voor de 21e eeuw' (Thomas Rap, 2018). Al gauw een te citeren tekst. Op bladzijde 26: 'Misschien zullen er in de eenentwinigste eeuw geen populistische revoltes uitbreken tegen een economische elite die mensen uitbuit, maar tegen een economische elite die ze niet meer nodig heeft.'

Vandaag is Anna's wekelijkse oppasdag bij Tessa. In de loop van de ochtend loop ik de stad in, leeg glaswerk weggooien, verse broden halen en mijn zeillaarzen wegbrengen voor reparatie. Het is een zachte, overwegend bewolkte dag. Op de Grote Markt zie ik een verkeersbord voor overstekende obers (foto hierboven). Koffie op het terras van het Museumcafé. En even een boek bestellen bij Emmy van De Mandarijn. (Bestel je boeken niet online, steun de goede boekhandel!) Middag: verder lezen in Harari. Terug naar boven

De brandweer oefent gisteravond op de Kriekenmarkt tegenover ons.

Woensdag 29-08-2018

Gisteravond rijden twee wagens van de brandweer het pleintje tegenover ons op (aan de Kriekenmarkt), een spuitwagen en een ladderwagen. Zonder sirenes maar met zwaailichten. Het lijkt een oefening. Ze rollen slangen uit, schuiven de ladder uit en beginnen de geometrische beelden van Ryszard Winiarski af te spuiten (foto hierboven). Een oefening gecombineerd met een schoonmaakactie? Ook spuiten ze nevel over de bladeren van de grote es bij de Altenawal. Geen brand in elk geval. We schuiven de gordijnen dicht en gaan de laatste afleveringen bekijken van de serie La Casa de Papel. Het einde is niet verrassend: de beide hoofdpersonen ontmoeten elkaar, schatrijk door de geslaagde overval op de Spaanse Munt, op een toeristeneiland in een of andere tropische archipel. Daar zullen ze gelukkig gaan worden. Iedereen weet hoe stierlijk vervelend zo'n luierend bestaan is en dat je er zeker niet gelukkig van wordt. Het is een typisch sjabloon, dat je ook vaak tegenkomt, bijvoorbeeld in de legal thrillers van John Grisham. Wat is er aan om met je mega-buit, iedereen te slim af geweest, schatrijk te zitten zijn  in dodelijk saaie vakantieparadijzen? Maar... er is een 3e seizoen aangekondigd, misschien gebeurt er toch wat dat leven in de brouwerij brengt.

Vanmorgen is het bewolkt en (nog) droog, maar er schijnt veel regen aan te komen. Mannen van de groendienst komen met een tankwagen vol water de bakken met geraniums rond de haven bevloeien. 'Over vijf weken gaan we wisselen', horen we ze zeggen. Dan moeten de geraniums het veld ruimen voor de winterviolen.

     Opvallend nieuws over nieuwe veiligheidsvoorzieningen in moderne auto's. Auto's die zijn uitgerust met veiligheidsopties als parkeersensoren en zelfremmende systemen zijn veel vaker betrokken bij ongelukken, schrijft de verzekeringsbranche in een rapport. Zonder die speciale veiligheidssystemen is de jaarlijkse kans op schade 14 procent. Een automobilist met vier veiligheidssystemen heeft bijna de helft meer kans op schade: 23 procent. Het is typerend voor veel technologische ontwikkelingen in onze samenleving: die beheersen we met onze primatenbreinen onvoldoende en ze maken het leven nodeloos ingewikkeld en duur. Het gaat natuurlijk niet altijd op. Zo ben ik bijvoorbeeld erg blij met de GPS, de AIS en de kaartplotter aan boord. Die verhogen zeker de veiligheid.

Met de regen valt het tot dusver wel mee. Omstreeks het middaguur is er een bui, daarna blijft het droog. Op Buienradar zie je dat het buienfront overwegend langs de kust naar het noorden trekt, maar nu - 17.15 uur - valt er een flinke bui.

     Het valt op hoezeer Rusland worstelt met de sancties van Europa en de VS. De economie blijft kwakkelen, ondanks het opbloeien van de wereldhandel. De economie van het drijft voornamelijk op olie en gas. De slechte staat van de economie beperkt Poetin in zijn ambities van Rusland een wereldmacht te maken. Er is weliswaar een grote militaire oefening samen met China aan de gang, maar verdere militair-strategische avonturen dan in Syrië en Oekraïne kunnen de Russen zich niet veroorloven. Te weinig geld in de kas, de staat heeft nauwelijks meer reserves. Als het westen concessies van Poetin wil, moet het dat nu proberen. Om financiële ruimte te krijgen heeft het regime besloten te gaan snijden in de pensioenen: de pensioenleeftijd van vrouwen gaat van 55 jaar naar 63. Voor de mannen: van 60 naar 65 jaar. Het levert wijdverbreide protesten op. Meer dan 90% van de bevolking zou mordicus tegen zijn, want de meeste mensen halen die leeftijd niet eens. De gemiddelde levensduur van de Russische man is namelijk 66 jaar. De autoriteiten zijn nu bang aan het worden.Vandaag poogt Poetin in een live-uitzending op de staatstelevisie de crisis te smoren door een concessie. De pensioenleeftijd voor vrouwen gaat niet omhoog naar 63 maar naar 60; voor mannen blijft het 65, kondigt hij aan. Of de protestgolf hierdoor zal afnemen? Ik betwijfel het. Terug naar boven

Het voorplein van het ziekenhuis (links). rechtsachter het verpleeghuis. rechtsvoor het beeld van Rainer Kriester.

Donderdag 30-08-2018

Het is alweer ruim een halfjaar geleden. Vanmorgen loop ik naar het ziekenhuis om mijn PSA te laten prikken. Het is droog en overwegend zonnig; aangenaam weer voor een flinke wandeling. In de Kerksteeg zie ik een venster met twee katten, één voor en één achter het glas. De beestjes fixeren elkaar alsof ze zometeen de aanval zullen inzetten (foto hier). Niet bepaald Romeo & Julia. Ik loop even door de Hazewindhondstraat, waar tijdens onze vakantie de herbouw van een aantal woningen door de Stichting Stadsherstel is begonnen. Dan door de Westwagenstraat, wachten voor de Korte Brug, langs het stadhuis, over de spoorlijn en door het Piazza Center. Bij de Bruna staan licht beschadigde, nieuwe boeken voor spotprijzen. Ik bezwijk niet en loop door. Na de parkeerplaats het pad langs het voormalig APZ-gebouw. Ik heb het nog zien  bouwen; maar de psychiatrie is allang vertrokken. Dan de oostzijde van het ziekenhuis, met de aanbouw voor revalidatie. Soms probeer ik me intens te concentreren om met behulp van zo'n beeld herinneringen aan het verleden op te roepen. Maar het wonder gebeurt niet. Ik loop om naar de hoofdingang. Bij het priklab tien minuten wachten. Er loopt niemand langs die ik nog ken, ja of wacht, een jongen van de transportdienst, nu geen jongen meer maar een middelbare man. Hij ziet me niet en ach, het is allemaal 20 - 30 jaar geleden. Na de bloedafname drink ik een kop koffie in het restaurant. Hier kunnen zijn na zo lange tijd, en nooit meer terug kunnen, gevangene van de richting van de pijl van de tijd.

     Weer buiten loop ik tussen de polikliniek en het verpleeghuis door naar de Banneweg. Er staat een beeld, een sculptuur als een onbegrijpelijke kop van het Paaseiland. Ik herinner het me nog, een mooi kunstwerk van de Duitse beeldhouwer Rainer Kriester, al 16 jaar geleden overleden. Het heet 'Großes schwarzes Kopfzeichen II' (foto hierboven). Het dateert van 1984, zegt Wikipedia, maar is het niet geplaatst toen ik al weg was bij Rivas? Waarom weet je dat niet meer?

     Met succes weerstreef ik op de terugtocht de neiging om naar de Bruna in het Piazza Center te lopen en toch zo'n afgeprijsd boek te kopen. Weinig kans dat ik het ooit lees. In plaats daarvan loop ik over de Nieuwe Hoven en de Concordiaweg terug de binnenstad in. Op de Langendijk, de kwakkelende winkelstraat, is men doende om lampekappen op te hangen boven de straat. Er is een schemermarkt belegd van 18.00 - 23.00 uur, met schemermuziek in een poging publiek te trekken. 'Beleef. Verwen. Proef. Geniet' staat erbij. Ze hebben gelijk, want het leven is zo kort dat je nooit genoeg hebt, daar leeft de midenstander van en daar draait de economie op.

Ach, Han ten Broeke, niet een van de slechtste kamerleden, geeft er de brui aan. Hij had vijf jaar geleden een korte affaire met een 20-jaar jongere fractiemedewerkster. Een affaire met instemming van beiden. Wat was daar zodanig mis mee dat hij nu nog weg moet? Het was 'een ongelijkwaardige relatie', zegt hij zelf, maar hij vertrekt pas vijf jaar na dato, dus eerder was het niet mis. Omdat HP/De Tijd hem er vandaag mee confronteerde is het bij nader inzien mis. Ongelijkwaardig? Ik snap het niet. De dame in kwestie was toen ruim volwassen (ca. 25 jaar, hij 45) en hij was niet haar directe chef. Het zijn andere tijden. Ik herinner me een Franse president in de jaren 80 die ook een beduidend jongere minnares had. Ernaar gevraagd door de pers, zei hij destijds 'Et alors?'. En regeerde rustig verder zonder dat iemand er iets van zei. Sinds MeToo slaat men door naar een verstikkende  preutse correctheid. Ten Broeke had van mij kamerlid mogen blijven, terwijl de VVD beter de kwalijke huisjesmelker uit de fractie had kunnen zetten. Terug naar boven

Het Kuipergordel-object Ultima Thule, gefotografeerd door de NASA-ruimtesonde 'New Horizons' op 16 augustus jl.

Vrijdag 31-08-2018

De levensverwachting van de Nederlander blijkt minder te stijgen dan verwacht. De oorzaak? 'Wellicht is de klimaatverandering hiervan de oorzaak', zegt Egbert Kromme, actuaris en partner bij KPMG Advisory. 'Als onze winters kouder worden en onze zomers heter, dan betekent dat meer sterfte onder ouderen. Als dit het geval blijft dan zal de levensverwachting structureel lager zijn dan eerder voorspeld.' Je verwacht dat men bij zo'n bericht gealarmeerd raakt, want bij alsmaar stijgende temperaturen zal de sterfte eveneens verder stijgen. Dus dat men ijlings aan de gang gaat om de emissies van broeikasgassen versneld te verminderen. Niets echter daarvan, men wil in plaats daarvan meteen 'de winst' binnen halen. Pensioenfondsen hoeven dan minder reserves aan te houden en de FNV eist meteen dat de voortgaande verhoging van de AOW-leeftijd wordt gestopt.

Nog vier maanden en dan zal de Amerikaanse ruimtesonde New Horizons zijn volgende bestemming bereiken: een klein object in de Kuipergordel dat de mooie naam Ultima Thule draagt. De zonde werd in 2006 gelanceerd, kreeg in 2017 een zwaartekrachtslinger van de reuzenplaneet Jupiter en passeerde in 2015 op 12.500 kilometer afstand de dwergplaneet Pluto. Daar maakte hij voor het eerst spectaculaire foto's met veel details van het oppervlak. Ik deed er op gezette tijden verslag van, lees ondermeer hier. Ook van de Pluto-maan Charon maakte hij foto's vanaf 27.000 kilometer. Daarna stuurde NASA hem in de richting van de kleine ijsdwerg Ultima Thule. waneer hij daar arriveert, zal het het verste object in het zonnestelsel zijn dat door een ruimtesonde bezocht wordt. Het object werd pas in 2014 ontdekt door de Hubble ruimtetelescoop, waarmee men op zoek was naar een bestemming die na de Pluto-passage binnen bereik zou zijn.

     De bovenstaande foto's zijn fascinerend. Ze werden gemaakt op 16 augustus jl., toen de sonde op 172 miljoen kilometer afstand van het ijsobject was (en op 6,5 miljard kilometer van de zon). De foto's zijn sterk bewerrkt. Om het zwakke schijnsel van de ijsdwerg te kunnen registreren, moesten 48 fotografische opnamen bij elkaar worden opgeteld. Daarna moesten ook nog eens alle achtergrondsterren van het resultaat worden afgetrokken. Men denkt dat de ijsdwerg een haltervorm heeft, is of zelfs uit twee afzonderlijke objecten bestaat, die op een kleine afstand om elkaar heen wentelen.

Over vandaag is weinig te melden. We doen boodschappen voor de volgende week op Oost. Het is een mooie dag en we krijgen nog een serie warme nazomerdagen. Als die aanhouden gaan we mogelijk volgende week nog wat varen. Terug naar boven 

Affiche op het Twitter-account van Francesca Borri.

Zaterdag 01-09-2018

Bij toeval stuitte ik van de week op een boek over Aleppo in de oorlog: 'Onze vrouw in Aleppo' (Ned. vert. De Geus, 2016), geschreven door de Italiaanse journaliste Francesca Borri (1980). Sinds we in september 2010 een paar dagen in de stad logeerden, nog geen half jaar voor het begin van het conflict dat het land volledig ruïneeerde, heb ik grote interesse te weten wat daar gebeurde. Een mooie stad, een historische binnenstad met eromheen veel eindeloze, troosteloze buitenwijken van beton en smalle ongeplaveide straten. Nu allemaal ruïnes. Het boek is al van ouder datum, maar alles over Aleppo interesseert me. Ons hotel was in die oude binnenstad, direct naast de eeuwenoude soek, de oudste ter wereld (lees ondermeer hier). Die soek stond op de Werelderfgoedlijst. Er is nu helemaal niets meer van over. Borri verbleef er twee jaar later, met onderbrekingen van september 2012 tot september 2013 met gevaar voor eigen leven aan de zijde van de rebellen. Embedded, zoals dat heet, bij het zogenaamde Vrije Syrische leger, de onsamenhangende oppositie tegen het brute regime van Assad, en ziet met lede ogen hoe de invloed van jihadistische groepen alsmaar groter wordt, hoe steeds meer buitenlandse strijders de leiding van de Syriërs overnemen, hoe de bevolking geslachtofferd wordt en de wereld op afstand blijft toekijken (met uitzondering van Rusland, Iran en het Libanese Hezbollah). Het affiche hiernaast fotografeerde ze toen en het staat nu op haar Twitter-account.

     Borri is een zeer betrokken journaliste. Ze schrijft ondermeer dat deze oorlog een volstrekt andere logica hanteert, bijvoorbeeld dat het beter is te verwonden dan te doden. 'Want als je de vijand doodt, dan ligt die daar en de anderen vechten gewoon door, maar als je hem verwondt, schakel je op dat moment zijn hele team uit omdat ze hem te hulp moeten komen. Zo zit oorlog in elkaar. Je luistert vol bewondering naar bepaalde scherpzinninge redeneringen en dan denk je: als we al dat vernuft nu eens voor onderzoek naar kanker zouden gebruiken...' Borri staat kritisch tegenover de rebellen, die er maar niet in slagen tot een eenheid te komen en elkaar ook onderling bevechten. Ook rond het gebruik van gifgas dat toen nog 'een rode lijn' voor Obama zou vormen (en dat niet was) is de logica van oorlog cynischer dan ooit. Iemand zegt: 'Want als het de bedoeling is gebruik van gifgas in de toekomst te ontmoedigen, dan is een Amerikaanse aanval de beste manier om ervoor te zorgen dat het opnieuw gebruikt wordt door eenieder die belang heeft bij ingrijpen van buitenaf...en dat zijn er heel wat. Je vindt ze onder tegenstanders van het regime, maar ook onder mensen van het regime die Assads plaats willen innemen.' De islamisten overheersen in de stad en strijden niet alleen tegen Assad, maar ook tegen elkaar en tegen de democratische oppositie. 'Apollo is onderhand alleen nog maar honger en islam.' 'In november (2013 - TZ) geven de imams toestemming om zwerfkatten te eten.' De internationale gemeenschap doet niets, de VN doet niets, maar stopt eind 2013 met de doden te tellen, in plaats van de oorlog te stoppen.

     Na twee jaren keert Borri naar Europa terug, naar Amsterdam, gedesillusioneerd. Ik herken iets in haar gevoelens uit de tijd toen ik, lang geleden, uit de Angolese oorlog terugkeerde en verloren door Utrecht liep. En dan waren mijn ervaringen weliswaar ingrijpend, maar beduidend minder bloedig.

     Journalisten zijn in Syrië doelwit geworden, niet alleen van Assad, maar ook van de islamisten. Maar er komt dit najaar een nieuw boek van haar uit: 'Destination Paradise' over haar verblijf bij jihadisten op de Malediven, de tropische eilandengroep in de Indische Oceaan. een favoriete toeristenbestemming. De toeristen verblijven in kleine, luxe enclaves en het geld dat ze binnenbrengen verdwijnt in de zakken van corrupte zakenlieden die collaboreren met het corrupte regime. Een land waar de verpauperde bevolking zich afslooft in de toeristenresorts, terwijl de lage eilanden geleidelijk onder water verdwijnen door de opwarming van de oceaan. Maar de archipel is tevens de voornaamste broedplaats voor IS en er zijn per capita meer buitenlandse jihadisten dan in enig ander land.

We hebben vandaag een zonnige nazomerdag. Ik krijg bericht dat mijn PSA, eergisteren geprikt, 0,3 ng/ml bedraagt. Mooi, alsof je een halfjaar vakantie erbij krijgt. Vanmiddag gaan we naar Tessa, om er de verjaardag te vieren van Lina-Mae (2), haar jongste. Terug naar boven

Zondag 02-09-2018

Ik had het na al die weerrecords niet verwacht, maar de gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer over de maand augustus is minder dan vorige maand: 0,19 graden Celsius boven het langjarg gemiddelde over 1989 - 2010. Zie hierboven. Bedenk daarbij dat we in een La Niña-jaar zitten, de tegenhanger van het regelmatig terugkerende El Niño weerverschijnsel, dat het weer extremer maakt. Het laatste El Niño-jaar was het recordjaar 2016. Dat tekent zich duidelijk af als een hoge piek in de bovenstaande grafiek. La Niña heeft een tegengesteld effect: minder extreem weer. Overigens kwam er dezer dagen een studie uit van Dr. John Fasullo en collega's van het National Center for Atmospheric Research in de VS, waarin wordt geconcludeerd dat de voortgaande opwarming van de wereld de komende El Niño's extremer zal maken. Ze vonden in hun modelstudies een toenemende impact van de El Niño/La Niña oscillaties op het lokale weer, vooral in Noord-Amerika en Australië. In La Niña-jaren verwachten ze ondermeer ernstiger droogtes en bosbranden in Californië. Fasullo zegt in The Guardian van 29 augustus jl. 'We can’t say from this study whether more or fewer El Niños will form in the future — or whether the El Niños that do form will be stronger or weaker in terms of ocean temperatures in the Pacific. But we can say that an El Niño of a given magnitude that forms in the future is likely to have more influence over our weather than if the same El Niño formed 50 years ago.' 

In Zweden voert een 15-jarige scholiere actie bij het parlementsgebouw voor een drastische aanpak van klimaatverandering (lees hier). Het was tijdens de afgelopen zomermaanden nog nooit zo warm geweest in Zweden en het land werd opgeschrikt door vele bosbranden. Ze hanteert het juiste motief: 'Ik doe dit omdat jullie volwassenen mijn toekomst verpesten', staat op de flyers die ze uitdeelt. Zo is het.

Mooie zomerdag. Tessa komt met haar kinderen op bezoek; samen met Oma Ans gaan ze naar het strandje bij Buiten de Waterpoort. En ik kom de deur niet uit, want ik heb 'Lost in Math' van Sabine Hossenfelder (Basic Books, 2018) Terug naar boven

Een drijvende kraan van bergingsbedrijf Multraship uit Terneuzen licht bij Zandvoort het gezonken zeiljacht Svartlöga (foto KNRM)

Maandag 03-09-2018

Dezer dagen werd de onlangs buiten Zandvoort gezonken Deense tweemaster Svartlöga door een bergingsbedrijf gelicht (foto hierboven). Het jacht sloeg om en maakte water na een heftige windvlaag (lees hier). Ik kon niet meer gegevens over de oorzaak van de schipbreuk vinden. Op de foto's ziet het ernaar uit dat het schip weer opgeknapt kan worden. Verzekeraar en bergingsbedrijf Multraship uit Terneuzenwerden  het eens over een snelle berging. Het schip lag niet diep; bij laagwater stak de punt van de langste mast (24 meter) boven water uit.

Een bewolkte en desondanks zachte dag met een middagtemperatuur van 24 graden. Vandaag hervatten we het 2xkeer per week sporten, maar dat gaat niet zomaar. Op het fintnesscentrum Living Well hebben ze nieuwe apparaten en zelfs onze vertrouwde Milon-cirkel is vervangen. (Dat de nieuwe cirkel anders dan de oude met de klok meeloopt is minder opzienbarend). We kunnen dus niet zomaar aan de slag en moeten eerst weer een introductieafspraak maken. dat kan volgende week donderdag pas. Enfin, ik heb wel 20 minuten geroeid.

     's Middags is er wat zon. Anna past op bij Tessa en lees ik zeer geboeid verder in Sabine Hossenfelder. De CD-speler speelt muziek af van de 3-delige CD-cassette met orgelmuziek van Paul Christiaan van Westering, die ik vorige maand in Middelburg kocht. Dat kan omdat Anna er niet is. Vandaag vertrekken Rommert & Loïs voor drie weken vakantie naar Madagscar. Terug naar boven

Zeiljacht 'DJO-DJO' schuift de sluis uit en de haven in.

Dinsdag 04-09-2018

Gisteren kwam er aan het begin van de middag een mooi zeiljacht door de sluis, een Dehler 43 CWS genaamd DJO-DJO. Thuishaven Zaltbommel stond op de achterplecht (foto hierboven). Hij schoof in de rij boxen schuin tegenover ons. Misschien een vroege wintergast? Hebben we die niet eerder gezien? Er overwinterde in 2015 ook een jacht uit Zaltbommel naast ons in de haven, maar ik geloof dat dit een andere is. Of komt hij voor de verkoop? Over een paar weken is de jaarlijkse Boten- en Camperbeurs in de haven.

Vandaag ga ik met Anna via de huisarts naar de SEH van het ziekenhuis. Na uitgebreid onderzoek blijkt er niets gelukkig niets acuuts aan de hand. De rest is privé. Vanmiddag reis ik met de bus af naar Utrecht voor een gesprek met mijn ex. Ook dat is privé. (Er is voor sommigen niks meer aan deze website). Als ik eind van de middag terugkeer is het Zaltbommels jacht verdwenen. Terug naar boven

Boreas, de Griekse god van de noordenwind, afgebeeld in een boek uit 1794 (bron: Wikipedia)

Woensdag 05-09-2018

Vanmorgen vergadering van de Gorcumse Poëzieroute.  Nu de financiering rond is geven we groen licht voor de plaatsing van een mooi gedicht van de in Gorcum geboren dichteres Ida Gerhardt op een muur van het treinstation in Arkel. vlak ten noorden van Gorcum. Een toepasselijk gedicht voor die locatie: 'De Reiskameraad', over een kompas dat ze eens als kind vond in een wegberm in Arkel:

De reiskameraad

Op een onaards uur vertrokken,
wars van alles, zonder reisplan,
elke overlegging mijdend
en mij weidend in mijn vrijheid
bij het dansen van de draden,
weet ik feestelijk in mijn jaszak
het kompas, dat onder Arkel
ik als kind eens op een morgen
heb gevonden in de wegberm.

Dat mijn trots was, dat het nog is,
dat ik Boreas gedoopt heb.
Waaraan nooit iets gemankeerd heeft.
Of ik zuidwaarts ga of zigzag,
onomkoopbaar, onverbiddelijk
richt zich de magneetnaald noordwaarts.
Eindelijk reizen wij weer samen,
twee die bij elkander horen,
twee die aan elkaar gewaagd zijn.

--------------------------------------
uit: 'De adelaarsvarens', 1988.

Strikt genomen valt Arkel ver buiten de route, die alleen door de binnenstad van Gorcum voert, maar het gedicht en locatie passen zó fraai bij elkaar dat we het niet kunnen laten. (En Arkel hoort natuurlijk eigenlijk bij Gorcum). De tekst handelt over het kompas, dat de dichteres eens in Arkel vond als kind en dat ze Boreas doopte, naar de Griekse god van de noordenwind. Gerhardt maakte nooit de indruk de weg kwijt te zijn, of het moest op het laatst in haar leven zijn geweest toen ze hoogbejaard dementeerde en paranoïde wanen kreeg. Ze was altijd sterk overtuigd van de opdracht die ze in het leven had om de schoonheid en de poëzie te dienen, met Boreas 'feestelijk in haar jaszak'. De god Boreas was onder de oude Grieken tegelijk gevreesd en gevierd. Gevreesd omdat het een harde, gure wind is, die we heden ten dage nog kennen als de meltemi, die vrijwel iedere dag in de zomer na het middaguur in de Egeïsche Zee de kop opsteekt en tot Bf 6 aantrekt. Ook wij hadden er ontzag voor en zorgden altijd voor tijdig een haven in te lopen. Maar Boreas was ook gevierd, vooral in Athene, omdat een harde noordenwind de Perzische vloot vernielde die onder Xerxes de de stad bedreigde. 

     Verder praten we over het onderhoud van de route. Het nummertje bij het gedicht van Jozef Eijckmans op ons huis is er door een onverlaat bijvoorbeeld alweer afgekrabt. En tenslotte staan we erbij stil dat de route in 2020 zijn tienjarig bestaan zal vieren. Hoe gaan we dat aanpakken? Daarover ontstaat een erg goed idee, dat we voor de komende vergadering verder willen uitwerken. Zolang blijft het even geheim. Terug naar boven

Het geborgen Deense jacht 'Svartlöga' aan de kade in Amsterdam, na de berging.

Donderdag 06-09-2018

Een lezer schrijft deze week: 'Net als jij ben ik nieuwsgierig hoe de Svartlöga zo dicht bij de kust kon kenteren en zinken terwijl er nu niet bepaald heel zwaar weer op de Noordzee was.' Hij vond een Deense website, waar (met behulp van Google Translate) Henrik Grønborg, schipper en eigenaar van Svartlöga zegt: 'Het weer was niet bijzonder slecht, maar er waren enkele zeer zware  regenbuien, dus we waren voorbereid en hadden een zeil gereefd. Het was een totaal, heel bijzonder en snel weer fenomeen dat ons trof. Het was alsof we werden getroffen door een verticale neerwaartse luchtstroom die we niet konden ontvluchten.' De sterkte van de vlaag was inderdaad erg hard: ruim 56 knopen/uur. ofwel Beaufort 11. Geen tijd meer om de schoten snel te vieren. Stabilieitsberekeningen van het schip zijn niet beschikbaar, maar op de bovenstaande foto zie je het na de berging in de haven liggen. De hoge stalen opbouw valt op. Over de diepte van de kiel vond mijn lezer geen gegevens. 'Zelf zou ik niet graag met dit schip op de Atlantic in een storm van Beaufort 11 terecht komen!', concludeert hij.

Nieuwe berichten over de impulsieve bruut in Het Witte huis. Er komt een boek aan van Bob Woodward genaamd 'Fear', waarin senior-functionarissen uit de staf van Trump vertellen hoe het daar toegaat. De adviseurs van de onbekookte president proberen continu zijn gevaarlijkste plannen af te zwakken of te dwarsbomen. Woodward is niet de eerste de beste; hij staat bekend als een integer journalist. Vandaag publiceert de New York Times een anonieme brief van een Witte Huis-medewerker met vergelijkbare inhoud. 'Onbesuisd, tegenstrijdig, bekrompen en ineffectief', noemt hij de president. Sommige beslissingen worden niet eens uitgevoerd en regelmatig merkt de opperbevelhebber van het Westen daar niets van. Het is zeer verontrustend dat Trumps' entourage de wereld tegen hem beschermen moet.

Het is vandaag koeler geworden en de wind zit weer in de zuidwesthoek. Af en toe valt er een bui. We gaan gehoorzaam sporten en rijden daarna naar de boot. Er is beperkte lekkage ondanks de vele regenbuien. 's Middags komt Barbara even op bezoek. Terug naar boven

(Cartoon: Milop in De Groene Amsterdammer, 23-08-2017)

Vrijdag 07-09-2018

Opnieuw voel ik woede en grote schaamte over het land waar ik woon. De reden is de aanstaande uitzetting naar Armenië van de minderjarige kinderen Howick (13) en Lili (12). Ze zijn sinds 2008 in Nederland. Ze spreken geen Armeens. Hun moeder is sinds vorig jaar weer in Armenië; met haar gaat het slecht en ze kan de kinderen niet huisvesten en verzorgen. Die dreigen morgen te worden uitgezet naar een land dat ze niet kennen. Hoe is het mogelijk? Het VN-kinderrechtenverdrag wordt sinds jaar en dag door ons land onderschreven. Daarin staat glashelder: 'Het belang van het kind moet een primaire overweging vormen bij elke beslissing die een kind raakt.' Terecht werd door Margrite Kalverboer, kinderombudsman van Nederland, gisteren gezegd dat bij uitzetting de fundamentele rechten van de kinderen worden geschonden. De advocaat van de kinderen doet vandaag nog een ultieme poging de uitzetting te verhinderen. Dit is hetzelfde land waar de voorman van de ING-bank mag aanblijven. hoewel de bank onder zijn leiding miljarden crimineel geld heeft witgewassen. Woede en schaamte. De cartoon van Milo uit De Groene van een jaar geleden drukt dat goed uit. Inderdaad: het land van Anne Frank.

In de nanacht valt er nogal wat regen. Het is verder helemaal geen onaardige dag, ook al wordt het niet warmer dan 19 graden. We doen onze boodschappen bij de Plus op Oost. De middag brengt Hollandse wolkenluchten en zon. Anna gaat vanmiddag naar vrienden van vroeger in Hardinxveld. Ik lees het boek van voormalig FBI-chef James Comey (Ned. vert. 'Loyaliteit', De Geus, 2018). Terug naar boven

Morgenrood boven de Kriekenmarkt.

Zaterdag 08-09-2018

De laatste poging om Nederland rond de kinderen Howick en Lili tot menselijkheid te brengen is gisteren mislukt. De rechter sprak in een kort geding dat 'er geen officiële diagnose gesteld was en dat langdurig onderzoek moest worden gedaan om vast te stellen hoe de moeder eraan toe is.' Het VN-kinderrecht kent niet de noodzaak van zo'n diagnose en de kinderen mogen het niet afwachten. Maar de minister-president zegt gisteravond: 'We moeten streng zijn.' Ondertussen gingen een aantal ministers gisteravond naar het optreden van de zangeres Anouk op het strand van Scheveningen, blijkt uit een misplaatste tweet van minister Hugo de Jonge. Die zit voor het christelijke CDA in het kabinet. Wat is wél een politiek gevoelige kwestie aan het worden? Het koninklijk jachtgebied bij paleis Het Loo. Nederland is opgehouden een fatsoenlijke samenleving te zijn. Het beschamende drama krijgt een vervolg. Vanmorgen komt het bericht dat de kinderen zijn weggelopen van hun pleeggezin.

     De politie is - godbetert! - actief naar hen op zoek. Vannacht werd er zelf een helikopter ingezet om ze te zoeken in de buurt van Wijchen bij Nijmegen, waar hun grootouders wonen. (Hun grootouders wonen dus niet in Armenië!) Tegelijkertijd lopen er tientallen veroordeelde criminelen vrij rond. De kinderen doen wat de meeste asielzoekers doen: verdwijnen in de 'illegaliteit'. Illegalen worden doorgaans met rust gelaten, althans niet actief opgespoord. Maar nu roept de politie zelfs de actieve hulp in van burgers, want ze 'maakt zich zorgen over de veiligheid en het welzijn van de kinderen.' Dat is een gotspe, welke ongevoelige idioot verordonneert dit? Het welzijn van de kinderen was veel meer gediend met hen in Nederland laten.

     Wat voor land is dit? Ook binnen de regeringscoalitie rommelt het eindelijk. Niet bij VVD en CDA maar bij D66 en de Christenunie. 'Veel D66-leden zijn teleurgesteld en verdrietig over de oorverdovende stilte van de D66-fractie", zegt de Weertse burgemeester Heijmans. "Wij willen geen land zijn waar op kinderen wordt gejaagd.' Ze willen op het D66-congres volgende maand formeel protest aantekenen. dat is natuurlijk veel te laat.

     ChristenUnie-Kamerlid Voordewind zegt in een tweet dat hij en andere betrokkenen nog steeds hopen dat de kinderen mogen blijven. Tja, hoop doet leven, stroop doet kleven, er mag wel wat krachtiger actie komen tegen de uitzetting. Ondertussen groeit de verontwaardiging in de samenleving uit naar orkaankracht. De sociale media ontploffen. 'Help niet mee met de mensenjacht! Mocht u de kinderen vinden, geef ze onderdak en raadpleeg een arts. Waarschuw in géén geval de politie', is een van de vele reacties. Er worden massaal onderduikadressen aangeboden. 

De hemel kleurde vanmorgen, toen de zon opkwam, ineens prachtig rood boven de Kriekenmarkt (foto hierboven). Morgenrood, water in de sloot, heb ik altijd geleerd. Maar dat lijkt vandaag niet op te gaan. Volgens de weersverwachting blijft het de hele dag droog. Er is van zondag tot en met donderdag zelfs kans op een reeks warme dagen met maxima van ruim 20 graden, aldus Weeronline. De grens tussen warme en koude lucht slingert dwars over ons land, zodat het niet helemaal zeker is. In het midden van het land komt de maximumtemperatuur uit op circa 23 graden. De kans op dit warme scenario is op dit moment ongeveer 60%.

Het is een raar kalme dag met veel wolken en soms wat zon. Ik doe een boodschap in de stad en voel me steeds onrustiger over het lot van Howick en Lili. Steeds kijk ik of er nieuws is. Tessa komt 's middags langs met Vajèn. Dan komt opeens om 15.40 uur het bericht dat staatssecretaris Harbers door de knieën is gegaan: de kinderen mogen blijven! Harbers zei gisteren nog dat de twee zouden worden uitgezet. Hij zag toen geen reden om dat te veranderen, evenals Rutte. Je kunt je voorstellen dat deze potsierlijke gang van zaken de beide kinderen bepaals schade heeft aangedaan. Even schiet emotie door me heen. Verzet loont soms. Nu de afschaffing van de dividendbelasting nog. En.. wat blijft is de zorg dat er nog zeker 300 kinderen in ons land in dezelfde wansituatie verkeren als Howick & Lili, maar die niet zo bekend zijn. Terug naar boven

De regelmatige zeshoek in de atmosfeer boven de noordpool van de planeet Saturnus (foto: NASA)

Zondag 09-09-2018

Het zonnestelsel blijft verbazing wekken. Ditmaal met de bovenstaande hexagon-structuur (zeshoek) in de atmosfeer boven de noordpool van de planeet Saturnus. De bizarre, stabiele wervel werd al in de jaren gezien door de Voyager 1-sonde, die toen de planeet passeerde. In 2012 maakte de sonde Cassini er opnames van, die nu in een nieuwe studie bewerkt zijn. Ze tonen een vortex van 30.000 kilometer in doorsnede, met in de kern een rondgaande polaire storm. De wervel in de atmosfeer steekt er honderden kilometers bovenuit. Polaire wervels vind je ook in de atmosferen op andere planeten en manen, zoals op Venus, Aarde, Mars, Jupiter, de Saturnusmaan Titan, Uranus en Neptunus. Daar vormen ze niet zo'n meetkundige structuur als op Saturnus. In wezen is het een straalstroom, maar met een andere structuur dan die bij ons rond noord - een zuidpool slingert. De niet-stabiele vortex aan onze noordpool is aan het verzwakken door de voortgaande opwarming en maakt dus tragere slingeringen. Met andere woorden, de uitzakkende  lussen blijven langer op hun plaats en veroorzaken steeds langduriger hittegolven en perioden met strenge winterkou. Wordt onze poolwervel op de duur net zo stabiel als die op Saturnus? Wie weet. De implicatie is in elk geval dat de menselijke soort in staat is om op planetaire schaal ingrijpende veranderingen te veroorzaken.

Een rustige en droge zondag. Vanmiddag ben ik in Utrecht voor een gesprek met mijn ex en onze jongste zoon. Terug naar boven

De Zweedse mijnenveger M48, zusterschip van de Svartlöga, die M49 was.

Maandag 10-09-2018

Nog één keer over de schipbreuk van het Deense charter-jacht Svartlöga voor de kust bij Zandvoort. Een zware windstoot deed eind vorige maand het jacht kapseizen en zinken, terwijl de weersomstandigheden niet exceptioneel waren. De vorige posts staan hier, hier en hier. Lezer Ferry heeft nog meer informatie over de boot gevonden. Relevante informatie, want het laat zien dat het schip niet erg zeewaardig was. Svartlöga is een tot tweemaster omgebouwde mijnenveger van de Zweedse marine, gebouwd in 1964. Tijdens de Koude Oorlog werd het ingezet voor de bewaking van kust en binnenwateren, waar met enige regelmaat Sovjet-onderzeeërs werden gespot, en het opsporen van mijnen (lees hier). Mijnenvegers hebben vanwege de veiligheid bij het opsporen van zeemijnen een houten romp, en een zware stalen opbouw; het zwaartepunt ligt daarom hoog en dat maakt dat ze niet erg stabiel zijn.

     Ferry vond op Navypedia de werfgegevens van het schip. Daarmee kon hij de precieze  afmetingen en de waterverplaatsing berekenen: 'Zo heb ik als eerste de "block coëfficient" of Cb uitgerekend die wat zegt over de vorm van de romp. Cb is het quotient van de waterverplaatsing of leeg gewicht in tonnen en van de rechthoekige 'doos' (L x B x D) waar het schip in past. (voor uitleg zie hier - TZ) Die doos is eigenlijk een ponton die een Cb van 1 heeft. De Svartlöga heeft zo uitgerekend een Cb van 0.65 wat erg veel is, de Cb van een vrachtschip! Ter vergelijking, jouw schip heeft een Cb van 0.1 wat erg goed is, lager kom je bijna niet. Het heeft ook hier mee te maken: jouw displacement is 12 ton en dat van de Svartlöga leeg 130 ton.' 

     Dat is interessant! Het laat volgens Ferry zien dat de Svartlöga met zijn grote waterverplaatsing eigenlijk om een erg lomp schip is, niet vooruit te branden. Hierboven staat een foto van een zusterschip (Svartlöga was M49). Deze schepen zijn gebouwd voor de kalme, ondiepe wateren tussen de Zweedse eilandjes, rotsen en scheren. Als het eenmaal kentert, is het niet meer te houden. Dat verklaart de snelle schipbreuk voor Zandvoort. Het schip werd onlangs geborgen; of het opgekalefaterd zal worden is niet duidelijk.

Vandaag hebben we een dag met wolken en zon. We sporten doen boodschappen op Oost. Anna past daarna op haar jongste kelindochter. Ik lees het boek van de journalist Craig Unger 'Het huis Trump. Het huis Poetin' (Ned. vert. Het Spectrum, 2018), dat wil aantonen dat Trump al jarenlang een pion is van het Kremlin. We zullen zien. Unger is een gerenommeerde onderzoeksjournalist, die een reputatie heeft te verliezen.

     Rutte vandaag na de beslissing om de kinderen Howick & Lili hier te laten blijven. Volgens hem is het onnodig om de discussie over het zogenoemde kinderpardon opnieuw te gaan voeren en staat het besluit over de Armeense kinderen Lili en Howick er los van. Je moet soms streng zijn, nietwaar? De MP heeft duidelijk zelf geen kinderen. Toch is er alle reden die discussie opnieuw te voeren, omdat er circa 400 kinderen in ons land in dezelfde onmenselijke omstandigheden verkeren. Omstandigheden een beschaafd land onwaardig. Wie het daarmee eens is, kan een petitie aan de Tweede kamer ondertekenen: Ze zijn al thuis. Er zijn al meer dan 85.000 ondertekenaars; bij 100.000 moet het parlement over het onderwerp praten. Zo'n debat zet met name de regeringspartijen D66 en ChristenUnie onder druk. Terug naar boven

Vijf orkanen boven de Pacific en de Atkantische Oceaan (op 11-09-2018, bron: Wunderground.com)

Dinsdag 11-09-2018

De redenering rond orkanen is: warmer zeewater door klimaatverandering veroorzaakt zwaardere orkanen. Niet méér orkanen, wel zwaardere. Warmer zeewater heeft immers meer energie. Dat het orkaanseizoen 2018 tot dusver rustig was, is hier niet persé mee in tegenspraak. Deze week waren er echter drie orkanen boven de noordelijke Atlantische Oceaan en vier boven de noordelijke helft van de Stille Oceaan. De afbeelding hierboven is van vandaag (op Wunderground). Orkaan Florence heeft de zwaarste kwalificatie M (major hurricane, winden < 180 km/uur) en is op weg naar de Amerikaanse oostkust. Ze zal waarschijnlijk aan land gaan in North Carolina en South Carolina. Zulke krachtige orkanen zijn zeldzaam in dit deel van de VS, aan de zuidkust komen ze vaker voor. De VS-regering heeft de evacuatie van meer dan anderhalf miljoen uit de kustregio's mensen aangeraden. Isaac is nog een tropische storm, maar versterkt zich snel tot orkaankracht boven het warme oceaanwater; hij heeft ook een M-kwalificatie en trekt naar de Bovenwindse eilanden. De exacte koers en snelheid van Isaac is nog onzeker, maar de Nederlandse eilanden Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius moeten zich in ieder geval voorbereiden op extreme weersomstandigheden. Er is kans op zeer zware windstoten, veel regen en hoge golven aan de kust. Tussen beide cyclonen in trekt orkaan Helene over de oceaan naar het noorden, in de richting van de Azoren. Helene is een klasse H (120 - 180 km/uur) en zwakt boven het allengs koudere, noordelijker water waarschijnlijk af tot een tropische storm. Bij Weeronline vind je hier ook informatie over de orkanen op de Stille Oceaan. Op de Indische Oceaan en het hele zuidelijk halfrond is momenteel geen orkaan actief.

Hoe werkt het mechanisme dat warmer oceaanwater sterkere orkanen teweegbrengt? Warmer water verwarmt de  lucht boven het wateroppervlak. Het is middelbare schoolkennis dat warmere lucht meer waterdamp kan bevatten. De hoeveelheid waterdamp die de atmosfeer kan bevatten is door de opwarming in de afgelopen halve eeuw met zo’n 5% toegenomen. Dat lijkt niet veel. Toch zijn de hoeveelheden neerslag van orkanen sterk gestegen. De becijferingen van die extra neerslag in het geval van orkaan Harvey (2017) lopen uiteen van 15% tot meer dan 35%. Dat is gigantisch veel water. Om een idee te geven: op sommige plekken viel er in totaal 1500 millimeter! Dat is bijna twee keer de gemiddelde jaarlijkse neerslag in Nederland. 'Dat de hoeveelheid neerslag veel meer toeneemt, komt omdat verdamping en condensatie van water ook voor de energievoorziening van een orkaan zorgen', schreef klimaatwetenschapper Hans Custers op het weblog Klimaatverandering. 'Meer verdamping zorgt daarom ook voor meer circulatie en mogelijk voor een toename van de diameter van de orkaan. Er verdampt dus meer water uit de oceaan, de sterkere circulatie voert de waterdamp sneller af en het oppervlak waarover dat gebeurt kan ook toenemen. En al dat verdampte water komt ergens weer als neerslag naar beneden.'

     Orkanen ontstaan als het oceaanwater warmer is dan 26 graden. Hoe hoger de watertemperatuur, hoe zwaarder de orkaan. De totale energie die Harvey aan het zeewater ontrok is enorm (6*10²⁰ Joule); dat is evenveel als de totale hoeveelheid die Nederland in één jaar gebruikt. Een deel van die warmte stijgt op tot bovenin de troposfeer, op circa 10 tot 15 kilometer, en kan naar de ruimte ontsnappen en verlaat dus het klimaatsysteem van de aarde. In feite werken orkanen dus als enorme koeltorens voor de oceanen, schrijft Custers. 'Een toename van de activiteit van tropische stormen zou dus een klein beetje kunnen helpen om de opwarming van de oceanen in de tropen te beperken. Maar, dat spreekt voor zich, wel tegen een hoge prijs.' In augustus 2017 lukte het orkaan Harvey echter niet om het water in de Golf van Mexico tot beneden 26 graden af te koelen. Zodat er nóg een orkaan kon ontstaan: Nate, die grote verwoestingen aanrichtte in ondermeer Costa Rica. De temperatuur van het zeegebied dat orkaan Florence nu gaat overtrekken is momenteel bijna 29 graden.

Opnieuw een dag van zon en wolken. Met vrij veel wind uit het zuiden. Geen onaangename dag. Anna past op bij Tessa en ik lees verbluft hoe de Russische penose vaste voet krijgt in de VS, ondermeer via Trump. Terug naar boven

Burgemeester Reinie Melissant geeft toelichting op het Dance Festival in Theater De Peeriscoop (foto gemeente Gorinchem) Rechts zit ik.

Woensdag 12-09-2018

Tijdens onze maandenlange afwezigheid was er een Dance Festival op Buiten de Waterpoort: Summer Start Dance, georganiseerd door Jaap Harder, eigenaar van twee kroegen in de binnenstad, Japie (Langendijk) en Flashback (Grote Markt). Dat was op 1 juni jl. De toegang was gratis en zorgde voor een grote toestroom van jongeren. In voorgaande jaren was het festival op de Groenmarkt, maar die werd te klein. je voelt het al aankomen: onze buurt ervoer overlast. Elf huishoudens uit de buurt sloegen alarm bij de gemeente. Niet alleen vanwege geluidsoverlast, vooral van de bonkende basdrums. En.. .‘Er lagen dronken kinderen in het gras op de donkere stadswal.' En bij het Tolhuis lagen honderden fietsen neergesmeten, zodat niemand daar zijn huis uit kon. Daarnaast is er bij dergelijke festijnen grote overlast van vertrekkend publiek, tot laat in de nacht, schetsen ze. 'Plassen en kotsen voor onze deuren. Zelfs ontlasting. Er waren vecht- en scheldpartijen en schade aan ramen en gevels.' Ik moet terugdenken aan de dronken meiden, die op de laatste dag van de zomerfeesten (wel op de Groenmarkt) om half vijf gillend beneden ons slaapkamerraam in de huurkano's van de havendienst zaten. Ze werden vrij snel door een BOA of een stadswacht gemaand tot vertrekken.

     Maar de gemeente is van goede wil en belegde gisteravond een bewonersavond in Theater De Peeriscoop (zie foto hierboven). Nieuwsgierig ging ik er naartoe. Naar schatting 40 tot 50 buurtbewoners waren op komen dagen, want in het weekeneinde van 21 en 22 september is er opnieuw een dance-festival op het terrein aan de rivier: Endless Summer. Een heel weekeinde zelf, met op vrijdagavond onder andere het lachebekje Gerard Joling en ene Lange Frans, en als (voor mij) onbegrijpelijke trekkers op zaterdagavond de rapper Lil'Kleine en Moombahbaas, DYNA, en de Lampegastuh.

     Terzijde: de komende vrijdagavond is de de viering van het 30-jarig bestaan van KNAKE, onze buurtvereniging, ook op Buiten de Waterpoort maar in het petit-restaurant 'Boulevard' bij de veerponten. Het zal dan op BdW niet druk en rumoerig worden, want KNAKE-leden zijn heel ingetogen en beschaafd. Terug naar het dance-festival. Hoe gaat de gemeente dat allemaal regelen en bewaken? Dat legden mevrouw de burgemeester en een ambtenaar van het bureau Vergunningen uit, terwijl een derde ambtenaar toestemming vroeg en kreeg om foto's te maken voor op het Twitter- account van de burgemeester (nogmaals foto hierboven).

     Het komt er vooral op neer dat er voor het dance-festival slechts 3500 kaarten verkocht mochten worden. Ja, zeiden sommigen. maar dan komt de rest van de jeugd gewoon buiten de tent en op de wal luisteren. En rotzooi trappen. Dat moet echter voorkomen worden door 10 extra BOA's en suswachten, totaal 30 man. Die blijven tot vijf uur 's nachts actief. Suswachten? Een mooi, nieuw woord voor BOA's die na afloop (na 01.00 uur) de vertrekkende jongeren de stad door gaan begeleiden, sussen dus. En de geluidsinstallatie gaat al om half één op cooling down, terwijl de bassen de hele avond aan een maximum gebonden zijn. De geluidsboxen worden op het water gericht, richting Merwedebrug. Er zal aan het geluid worden gemeten en er is een permanent telefoonnummer voor buurtbewoners met klachten. O ja, en er komt een grote fiestenstalling.

     Het trof me hoe geduldig en gelaten de aanwezigen luisterden. We zijn zelf ook jong geweest, hoorde ik zeggen. Nu ja, we zullen het wel merken. Tot dusver heb ik Buiten de Waterpoort gemeden, om niet te worden geconfronteerd met de bouw van het walgelijke hotel van Berry Voet. Zoveel schennis en misplaatstheid kan ik niet aanzien. Maar misschien gaat er wel een suswachter voor me staan, zodat ik het niet zie en het ga slopen.

Over tot de orde van de dag. Er is voor vandaag regen voorspeld, maar het blijft niet beperkt tot het halfuur motregen in de ochtend, later miezert het weer. Met verbijstering lees ik verder in Craig Ungers' boek over de banden tussen Trump en Poetin.

Orkaan Florence nadert de kust van de staten North- en South-Carolina met een snelheid van 17 knopen. Men vreest dat de categorie 4-orkaan boven het warme zeewater tot een vernietigende categorie 5 zal uitgroeien. This one really scares me', zei Ken Graham, directeur van het National Hurricane Center.  Terug naar boven

Donderdag 13-09-2018

Na een aarzelend begin met wat nevel wordt het vandaag een zonnige dag. We zijn vroeg op het fitnesscentrum voor een introductieles op Bio-circuit, 'Uniek in Gorcum!', het traningsprogramma dat van de zomer in de plaats van de Miloncirkel kwam. Dit is beter, legt onze trainer uit. Waarom is me niet goed duidelijk; het gaat met de klok mee in plaats van er tegenin, en de vreselijke crosswalker zit er niet meer in. Dat scheelt een hoop. We doen de ronde twee keer, één keer voor het instellen van de toestellen en daarna zelfstandig. Valt mee.

De kracht van orkaan Florence, die op de oostkust van de VS afkomt, is vannacht gedaald van categorie 4 naar 2 (foto hierboven). Toch kan ze gevaarlijk worden, met windsnelheden van 175 km/uur, stormvloeden en extreme hoeveelheden regen. Het zeewaterniveau komt 4 meter hoger te liggen dan normaal en daar komen nog golven van 5-10 meter hoogte bovenop. Aangezien de kustlijn van North en South Carolina uit laagland bestaat zijn grootschalige overstromingen onvermijdelijk, schrijft Weeronline.

     Nog zorgelijker is de Super-tyfoon Mangkhut (categorie 5) in het noorden van de Fillipijnen. Die zorgt daar op dit moment voor extreme windstoten tot 330 km/uur gemeten. Als hij morgenochten (Nederlandse tijd) aan land komt op het eiland Luzon is hij wat afgezwakt en brengt windstoten tot 270 km/uur en overvloedige regenval.

     Terug naar de noordelijke Atlantic: Orkaan Isaacis inmiddels afgezwakt tot tropische storm en neemt komende dagen langzaam verder in kracht af. Sint Maarten blijft gespaard, maar er zal veel regen vallen op Saba en Sint Eustatius. Dan is en nog orkaan Helene, die naar het noorden trok en voor de Azoren afzwakte tot een tropische storm en verder trekt naar de Britse eilanden, waar ze komende dinsdag verwacht wordt. Helene kan ook het weer bij ons beïnvloeden. Dat komt omdat ze mogelijk een hoop warme lucht uit het zuiden in onze richting meesleurt. In dat geval wordt het komende wek zomers. Tot slot is er sinds gisteren een nieuwe subtropische storm ontstaan, tamelijk noordelijk in de Atlantische Oceean: Joyce.

Vandaag is er een opvallende ontkenning van de Russen inzake de Skripal-vergiftigingen met het extreem giftige zenuwgas novitchok. Een verrassend snelle ontkenning, alsof hij al klaar lag. De Britse premier May wees vorige week twee mannen aan als daders, Alexander Petrov en Ruslan Bosjirov. Op diverse bijeen gezochte CCTV-filmpjes zie je ze lopen, twee onopvallende mannen. Daar is verder niets aan te zien. Wat deden ze eigenlijk in Salisbury, waar de woning van de Skripals was? Ze kwamen er zelfs twee keer. Hun antwoord is verbazingwekkend onschuldig: 'We gingen specifiek terug om de resten van de middeleeuwse stad Old Sarum en de kathedraal te bekijken.' Ze waren er als toerist. Velen geloven er geen barst van. NOS-correspondent Olaf Koens twittert: 'Natuurlijk, de kathedraal van Salisbury! De vieringtoren met enorme spits, het unieke uurwerk. De Magna Carta in het kapittelhuis. Zo’n prachtig voorbeeld van de vroeg-Engelse gotiek. Dat moet je gezien hebben!' Curieus inderdaad, maar het bewijs van het tegendeel is nog niet geleverd. Alleen gaan de Russen niet in op de vondst van sporen van novitchok in de hotelkamer van de twee mannen. Onwillekeurig denk je terug aan bijvoorbeeld de dood van Alexander Litvinenko, net als Skripal een ex-KGB'er en een vijand van Poetin, eveneens in Engeland op een ellendige manier vergiftigd met radioactief polonium in 2006. En juist vandaag aan Pjotr Verzilov, een van de leden van de punkband Pussy Riot. Hij verloor dinsdagavond plots zijn gezichtsvermogen, toen zijn spraakvermogen en kon vervolgens niet meer lopen. Nu ligt hij in kritieke toestand op de afdeling toxicologie van een ziekenhuis in Moskou. ‘We denken dat hij vergiftigd is’, schrijft Pussy Riot op Twitter. Ik denk het ook. Verzilov verstoorde met drie andere leden van de punkgroep in jl. juli de WK-voetbalfinale in Moskou, toen Poetin op de tribune zat. Ik heb grote bewondering voor die mensen. Het staatshoofd van het maffiose Rusland reageert echter altijd fel op wat hij als beledigingen ziet. Terug naar boven

Het kosmisch web. Computersimulatie van het heelal, bijeen gehouden door de zwaartekracht van de raadselachtige donkere materie (Andrew Pontzen and Fabio Governato)

Vrijdag 14-09-2018

Donkere materie, het geheimzinnige bestanddeel dat 85% van alle materie in het heelal uitmaakt, werd al in de jaren 30 van de vorige eeuw ontdekt door de Zwitser Fritz Zwicky en de Nederlander Jan Oort. Zwicky noemde het dunkle Materie en zo bleef het heten: materie die wel zwaartekracht uitoefent maar geen licht geeft. Onzichtbaar dus, maar door zijn zwaartekrachteffecten wel aantoonbaar. Sindsdien is men op zoek naar die raadselachtige substantie. De meest populaire kandidaat is de WIMP: Weak Interacting Massive Particle. Er zijn echter ook andere opties, zoals neutrino's met massa, of het axion.

     Omdat de totale massa van het universum geraamd wordt op 1.46×10⁵³ kilogram en het aandeel van dan donkere materie daarin ook bekend is, kon het aantal potentiële WIMP's becijferd worden. Dat is enorm: met een typische massa van 100 GigaelectronVolt passeren er iedere seconde 100 miljoen WIMP's door de palm van je hand - zonder dat je er ook maar iets van merkt, want ze zijn immers weak interacting.

     Sinds 1990 wordt op vele manieren gepoogd om de spookdeeltjes te detecteren: COSME, Na132, BPRS, DEMOS, IGEX, DAMA, CREST-I, om slechts de eersten te noemen. DAMA is interessant, een experiment diep onder grond door het Italiaanse Gran Sasso laboratorium dat liep van 1995 - 2002, omdat het over die zeven jaar een statistisch significant signaal leek op te pikken. De detector staat 1400 meter diep onder het bergmassief van Gran Sasso, om vervuiling door kosmische straling tegen te gaan. Andere donkere materie-detectoren hebben het signaal echter nooit bevestigd, dus niemand weet wat DAMA registreerde.

     Er werden talrijke nieuwe detectoren opgezet: EDELWEISS, ELEGANTS, CDMS, Rosebud, HDMS. GEDEOn, GENIUS, GERDA, ANAIS, CUORE, XELPLin, XENON 10 en XMASS. Andere ondergingen een upgrade en nieuwe, nog sensitievere kwamen erbij. XENON 10 werd XENON 100 en weer later XENONiT. In al die detectoren werd geen enkele aanwijzing voor donkere materie gevonden. XENONiT, de meest gevoelige detector op dit moment, is een factor van 100.000 gevoeliger dan XENON 10. Desondanks werd er in vier jaar meten niets gevonden. 'Geen signaal, maar mooie metingen', zei een astrofysicus. Het probleem is dat het donkere materie-deeltje erg zwaar zou moeten zijn (zwaarder dan 5 waterstofatomen), en tegelijk met (vrijwel) niets reageert. Zo bleef in dertig jaar tijd de hypothetische donkere materie onontdekt, maar aan het bestaan ervan twijfelen weinigen. Nieuwe, nog gevoeliger detectoren zijn in aanbouw.

Vandaag komt rond 14.00 uur Nederlandse tijd orkaan Florence in Nort- en South-Carolina aan wal. Verwacht wordt dat de gehele kust onder zo’n 3,4 meter zeewater zal komen te staan. Gevaarlijk is vooral de hevige regen. Door de dagenlange buien zal er in totaal meer dan een meter regen vallen, met als gevolg ‘catastrofale’ overstromingen van rivieren en kanalen landinwaarts. De zware typhoon Manghkut zal waarschijnlijk morgen Luzon bereiken, het grootste eiland van de Fillipijnen. De andere (eerste) orkanen van dit seizoen zwakken allemaal af (Isaac, Helene en Joyce). Maar de oceanen zijn ongekend warm; er zullen nog meer orkanen komen.

Veel zon vandaag. Later in de middag komen er wolken en wordt het frisser. Anna gaat naar een vriendin op de Schuttersgracht en ik lees verder in Craig Unger over Trump en de Russen. De relaties tussen hem en Poetin verliepen vooral via de Russische oligarchen en de maffia in de VS. Het boek is helaas nogal warrig. Het staat overvol met verontrustende feiten en meningen. De vertaling is niet al te best. Bovendien ontbreekt een namenregister. Iets terugzoeken is daardoor moeizaam. Wel is er achterin een illustratieve lijst van 59 connecties van Trump met de Russische maffia.

     In de NRC staat een kort essay van Bas Heijne: 'We zijn beter te manipuleren dan ooit'. Wat is waarheid? Wat kun je nog geloven? Met instemming een citaat: 'Behalve een kritische blik op je eigen geest, heb je een nietsontziend oog nodig voor degenen die onze fragiele relatie met feiten en het idee van de waarheid misbruiken voor hun ideologische agenda – de stokers, de schaamteloze leugenaars, de intimiderende trollen. Hun gaat het niet om de waarheid, maar zuiver om macht. We moeten bewust worden, maar we moeten vooral ook alert zijn.' Terug naar boven

Zaterdag 15-09-2018

Al een paar dagen geniet ik van een mooi pianowerk van César Franck (1822 - 1890), 'lief' zou ik het noemen of 'charmant', de Prelude, fuga en variatie opus 18 voor piano. Het blijkt in oorsprong een orgelwerk uit een serie van zes, die Franck in 1860 - 1862 componeerde. Ik kende het stuk niet, hoewel het een heel bekend werk blijkt te zijn. Het kwam langs op de 24-uurs convertenzender van Radio4, een station dat het enorme voordelen heeft dat het geen reclame bevat en er niet wordt gepraat. De orgelversie van het stuk heb ik nota bene in de kast staan, maar al vele jaren niet beluisterd. dat gaat er nu ook van komen, maar eerst die heerlijke pianoversie goed leren kennen. Het lieve thema wordt eerst geëxposeerd in de Prelude, verwerkt in een korte fuga en vervolgens in een erg fraaie variatie verder uitgewerkt. Het moet een genot zijn om het te (kunnen) spelen. Zoals altijd wilde ik het zelf op CD hebben; het werd een uitvoering door Aldo Ciccolini in 1969 in de Parijse Salle Wagram. Hij speelt het licht, dansant en niet te langzaam. Hier staat een uitvoering van hem op YouTube.

Gisteravond een gezellige avond in petit-restaurant Boulevard, bij de steiger van de veerponten op Buiten de Waterpoort. De viering van het 30-jarig bestaan van buurtvereninging KNAKE. Het was een warme avond met een lichte wind, de deur naar het terras stond open. Buiten had je mooi zicht op de rivier met langsvarende schepen. het lukte me om niet naar de bouwplaats van het wanstaltige hotel van Berry Voet te kijken. Suswachters waren niet nodig. Hier een foto van Anna, die met buurtgenoot Pim van M. (in typerende pose) praat.

Vandaag een zonnige ochtend en 's middags meer wolken. Mijn geliefde loopt de stad in voor wat boodschappen. Ik zie haar aarzelen op het Eind. Ze kijkt naar de grond. Als ik erheen loop blijkt dat ze een oorbel heeft verloren. Eentje van de twee die ze tien jaar geleden in Malta kocht. Niet duur,, wel leuk. Omstanders komen helpen zoeken en een mevrouw die verderop in de straat woont, vind hem op de kade. Thuis herstel ik hem terhwijl Anna blij verder loopt.

De orkanen. Orkaan Mangkhut trok verwoestend over het Fillipijnse eiland Luzon. Tot dusver vond men twaalf doden maar men verwacht tientallen meer. De schade is groot. Orkaan Florence, nu afgenomen tot een tropische storm, veroorzaakte in de staat North Carolina ten minste vijf doden en veel overstromingen. Terug naar boven

Het Sunspot Solar Observatory in Sunspot, New Mexico.

Zondag 16-09-2018

Hij is nog niet voorbij, die mooie zomer (vrij naar Gerard Cox, 1973). Volgens de voorspellingen komt er een nieuwe periode aan met warme dagen en veel zon. De oorzaak is de afgezwakte orkaan Helene, die nu als zware storm Ierland nadert en warme zuidelijke lucht meesleept naar onze regio. We hebben het voornemen om ervan te profiteren en na Anna's dinsdagse oppasdag voor een korte periode terug aan boord te gaan. De zomer van 2018 zal een record uit 2003 breken wat betreft het aantal zomerse dagen (dagen boven 20 graden). Dat waren er 45; dit jaar zullen het er beduidend meer zijn.

Een vreemd bericht. Het Sunspot Solar Observatory (foto hierboven) in Sunspot, New Mexico werd een week geleden opeens, zonder aankondiging, door de FBI gesloten en niemand weet waarom. Alle personeel moest het centrum verlaten. Ook het postkantoor in het nabije dorpje Sunspot moest dicht en geëvacueerd. 'Een veiligheidsmaatregel', is het enige dat bekend werd gemaakt, maar zelfs de plaatselijke sheriff weet niet wat er aan de hand is. De FBI doet geen enkele mededeling. De sterrenwacht doet onderzoek naar de zon. 'Vanzelfsprekend doen op internet inmiddels allerlei wilde theorieën de ronde over geheime militaire projecten en/of contacten met aliens, maar de ware toedracht blijft vooralsnog compleet onduidelijk', schrijft Govert Schilling op Astronieuws. Zojuist brengt ook Nos/nieuws het bericht: 'Het zijn geen aliens'. 'De sluiting is niet omdat we iets met onze telescoop hebben gezien', verzekert de directeur van Sunspot uiteindelijk.

Gisteren was ik in de tweede helft van de middag bij de uitreiking van de jaarlijkse stadsherstelprijzen door de Stichting Stadsherstel Gorinchem (SSG) in het knusse schuilkerkje aan de Langendijk. Eerst vertelde Bert van 't Land (foto hier) van de Bouwgroep over de voortgang van het prachtige project in de Hazewindhondstraat, waar de stichting vijf historische panden restaureert c.q. herbouwd, een project dat is verbonden met de legende van de heilige hazewindhond Guinefort, die een baby in het wiegje redt van de beet van een gevaarlijke slang. Over die legende schreef ik twee jaar geleden hier.

De SSG weet veel oude en onvervangbare panden en objecten in de stad te redden (maar helaas niet de historische muur- en torenrestanten aan de Duveltjesgracht). De Stadsherstelprijs ging dit jaar naar een een klein huisje aan het Melkpad, dat enige decennia als garage gebruikt werd en nu door nieuwe eigenaren in oorspronkelijke staat hersteld werd. De Stadsherstel Publieksprijs 2018 werd toegekend aan de eigenaars van het gerestaureerde woonhuis aan het Nonnenveld, met die roestkleurige uitbouw eraan.

Het aantal dodelijke slachtoffers van de super-typhoon Mangkhut liep inmiddels op richting honderd. Tientallen mensen worden vermist. 'Het monster raast nu over Hongkong', schrijft Nos/nieuws, hetgeen feitelijk niet juist is want de kern passeert op honderden kilometers afstand en is nu op weg naar de kust van China. Bijna een half miljoen mensen is geëvacueerd uit zeven kuststeden, honderden vluchten zijn geannuleerd en in de gokstad Macau zijn de casino's gesloten. Twee kerncentrales zijn in de hoogste fase van paraatheid. De resten van de orkaan Florence trekken verder over land als tropische depressie. Het dodental is opgelopen naar 17. Een groot probleem is de enorme hoeveelheid regen die valt als gevolg van de storm. Het National Hurricance Center spreekt over een 'catastrofale hoeveelheid', want de grootste overstromingen moeten nog komen. Vooralsnog zijn er geen nieuwe orkanen in de maak.

Zoals verwacht hebben wij een mooie nazomerdag. Gorcummers en toeristen wandelen in grote getale langs over het voetgangersbrugje en de sluis, een pantalonnade die periodiek stagneert als de sluis opengaat en een stoot bootjes uit- of inlaat. We spenderen een rustige zondag thuis met lezen en muziek. Terug naar boven

Maandag 17-09-2018

Het derde boek van de Israëlische filosoof en historicus Yuval Noah Harari, '21 lessen voor de 21e eeuw' (Ned. vert. Thomas Rap, 2018) vond ik wisselend van kwaliteit, maar de laatste hoofdstukken zijn prima. Het trof me dat hij de toekomstroman 'Brave New World' van Aldous Huxley uit 1931 aanhaalt. Hij noemt het 'het meest profetische sciencefictionboek van de twintigste eeuw'. Terecht, het is nóg beter dan George Orwells '1984', (1949) de donkere utopie van Big Brother is watching you, waaraan je in de huidige tijd van digitaal voyeurisme bepaald ook profetische waarde kunt toerekenen. Maar Huxley beschrijft een samenleving van overvloedige consumptie, zonder ziekte of gebrek, waar vrede en voorspoed heersen. Bevrediging van behoeften staat voorop en vormt geen probleem; je kunt alles genieten wat je wil. Daarvoor zorgen ICT en geavanceerde biotechnologie. 'Het geniale aan Huxley is juist dat hij laat zien dat je mensen veel veiliger onder de duim kunt houden met liefde en genot dan met angst en geweld', schrijft Harari (blz. 310). Er heerst in de heerlijke nieuwe wereld vrede en welvaart. Door de staat georganiseerd hedonisme, wat kan daar nu verkeerd aan zijn? De hoofdpersoon eist aan het eind van het boek echter het recht op om ongelukkig te zijn. 'Ga uw gang', zegt de wereldleider tegen hem. De hoofdpersoon verhangt zich. Het recht op ongeluk is niet zo gemakkelijk in de praktijk.

     Opmerkelijk: het boek speelde een grote rol in mijn middelbare schooljaren. Ik hield er zelfs in 1964 - in Breda een lezing over. Meer dan een halve eeuw geleden. Dat kom je tegen in deel 1 van mijn romancyclus. Vandaag de dag kun je zeggen dat in het westen een aanzienlijk deel van die utopie (dystopie wordt ook gebruikt om het boek te typeren) tot werkelijkheid gemaakt is, maar er zijn evidente verschillen met Huxley's wereld. Handelsoorlogen, klimaatverandering en de steeds grotere kloof arm/rijk in onze wereld brengen steeds grotere onzekerheid teweeg. Wat wel overeenkomt is dat je uit de werelden van Orwell en Huxley niet kunt ontsnappen, overigens evenmin als uit de onze. Daar heeft globalisering voor gezorgd, een ontwikkeling die niet terug kan worden gedraaid - hoe graag populisten en nationalisten dat ook willen. Rest alleen oneindig consumeren of de zelfgekozen dood, zoals Huxley's hoofdpersoon hem kiest.

Het is een warme en vredige nazomerdag. We sporten en doen boodschappen op Oost. Anna gaat oppassen en ik lees Harari uit. Een boeiende uiteenzetting over wereld- en levensbeschouwingen; ik kom er nog op terug. Terug naar boven

Klimaatplan van het kabinet: 2030 als tussendoel.

Dinsdag 18-09-2018

Vandaag genieten we een warme dag, ongewoon voor de tweede helft van september. Het aantal warme dagen overtreft dit jaar het record van 2003. Eerder deze maand zei minister Wiebes tegen leden van de Tweede Kamer dat het kabinet met het klimaatbeleid op weg is naar de doelstellkingen van Parijs 2015. Toen werd internationaal is afgesproken om de temperatuurstijging op aarde te beperken tot ruim onder 2°C en te streven naar een stijging van 1,5°C. Waarden die op zich al grote klimaatrisico's inhouden. Die uitspraak van Wiebes werd gisteren gecheckt door de NRC. De conclusie: het is half waar.

     De reductiedoelen van de regering staan in de bovenstaande grafiek: reductie van broeikasgassen tot 49% in 2030 en vrijwel volledige reductie in 2050. Om een stijging van 1,5 graden in 2100 te halen, zou de reductie in 2030 55% moeten zijn. Die laatste reductie staat als 'streefdoel' voor de EU in het regeerakkoord. Prima dus. Maar er zijn veel onzekerheden en de grote vraag is of een beperking van de opwarming tot 1,5 graden überhaupt nog haalbaar is. De berekeningen kloppen bijvoorbeeld alleen als de internationale lucht- en scheepvaart (goed voor eenvijfde van de Nederlandse uitstoot) ook meedoen. Dat is nu niet zo. En Nederland loopt nu al achter op zijn eigen planning (zie de grafiek). Er moet een tandje bij worden gezet; vandaar het NRC-oordeel 'half waar'.

Het is Anna's oppasdag. Ik negeer Prinsjesdag. De inhoud is al bekend en de hoedjes zie ik vanavond wel op het Journaal. In het zonnetje in de serre (met opengeschoven schuifpanelen) lees ik een nieuw boek van de Amerikaanse theoretisch natuurlundige Lisa Randall, een expert in snaartheorie en supersymmetry. Beide theorieën kennen al tientallen jaren geen experimente verificatyie. Maar ze kan goed schrijven. Het boek heet 'Dark Matter and the Dinosaurs' (Vintage, 2015). Hoe die met elkaar te maken hebben moet nog blijken.

Verbaasd lees ik dat het weer bal is in de gemeenteraad. Raadslid Hans van Mourik de fractie van Stadsbelang heeft verlaten. Pikant, want Stadsbelang is een van de coalitiepartijen. Pikant ook omdat Van Mourik het kunstje al eerder uithaalde. Vier jaar geleden stapte hij uit de fractie van Gorcum Actief en ging in die van Stadsbelang zitten. Een beweeglijk ventje, die verdere versplintering in de raad veroorzaakt (nu 10 partijen voor 25 zetels) omdat hij als eenling verdergaat, want de afspraak de zetel in te leveren bij vertrek vindt hij niet van toepassing. Wat schreef hij ook alweer in zijn profiel op de site van Stadsbelang? 'Niet slabakken en passief afwachten wat er op je afkomt, maar actief de verbinding met elkaar zoeken.' Daar is hij druk mee bezig.

     Waar ging het conflict nou over? Dat blijkt helaas niet uit het stukje en niet uit de verklaring die Stadsbelang uitbracht. Maar in de loop van vandaag bestoken Van Mourik en Stadsbelang elkaar in de lokale pers. Lees hier Van Mouriks reactie en hier die van Stadsbelang. Daaruit blijkt dat er een doorziekende controverse was over Van Mouriks kritische optreden in de vertrouwenscommisie bij de benoeming van wethouder Ro van Doesburg. Die commissie had toen bedenkingen; er was 'iets' in het verleden van de kandidaat-wethouder. Daardoor was de vereiste VOG (verklaring omtrent gedrag) er niet. (Die kwam later wel). 'Een bom onder de coalitie', brieste Stadsbelang. Maar volgens die partij rezen er van de zomer meer bezwaren tegen Van Mourik. 'Te eigenzinnig'. Hm. Van Mourik blijft wel het nieuwe college steunen, zegt hij zelf. Misschien wil mevrouw de burgemeester wel bemiddelen. Terug naar boven

Nuamnsdorp. Opruimen van alle lijnen aan dek.

Woensdag 19-09-2018

Van de week schreef ik over de geheimzinnige sluiting op 7 september jl. van de sterrenwacht in Sunspot, USA, door de FBI (lees hier). Twee dagen terug werd het weer geopend. De organisatie maakte bekend dat 'a subject' aanwezig was geweest, was een bedreiging voor de veiligheid van de staf en de bewoners vormde. Die is nu weg. Veel duidelijker wordt het niet. Kranten wezen erop dat in de buurt in 1947 het mysterieuze Roswell-incident met een veronderstelde UFO plaatsvond. het was het belangrijkste UFO-incident ooit. Talrijke getuigen hielden, soms tot aan hun dood, dat toen op die plek een buitenaards ruimteschip met buitenaardse lijken door het Amerikaanse leger werd geborgen. Er is nooit klaarheid over gegeven, maar door de tijdelijke evacuatie van Sunset Observatory dachten sommigen er weer aan. Aliens!

Het is geen handelsoorlog, zei Trump dit voorjaar, maar eergisteren ging hij onverstoord tegen China de volgende ronde in. Hij kondigde voor 200 miljard dollar nieuwe importheffingen af. China kondigde meteen tegenmaatregelen aan die, zo zei een woordvoerder van de Amerikaanse  president, ook weer niet onbeantwoord zullen blijven: 'We zullen onmiddellijk doorgaan met fase drie, wat neerkomt op tarieven over nog eens 267 miljard dollar aan importproducten’. Verdere destabilisering van de wereld.

     Al een paar uur later komt de Chinese tegenzet. China gaat maandag heffingen van 5 tot 10 procent invoeren op 5207 soorten Amerikaanse producten met een totale importwaarde van 60 miljard dollar. Het wachten is nu op die 'fase 3' van Trump.

     Amerika heeft ook een groot handelstekort met Zuid-Korea, dat Trump op gezette tijden woedend maakt. Dan wil hij het vrijhandelsakkoord met dat land opzeggen en een handelsoorlog beginnen. Voor de economie van Zuid-Korea is het verdag vitaal; opzegging zou het einde van de betrekkingen betekenen. Trump dreigt er al maanden mee. Maar mensen in zijn omgeving grissen het document van zijn bureau, steeds als het daar opduikt. De VS heeft de waarnemingsposten in dat land broodnodig om tijdig een raketlancering met kernbom, gericht op Los Angeles, door Kim Jong-un in Noord-Korea te signaleren. Dat geeft de VS een halfuur om die raket te vernietigen (de raket van Kim doet er 38 minuten over). Als de geheime waarnemingsposten weg moeten vanwege een handelsconflict, dan hebben de VS slechts een kwartier. Dat lees ik op de eerste bladzijden van 'Fear' van Bob Woodward (Ned. vert. Prometheus, 2018). Af en toe vraagt Trump om het document, even later vergeet hij het weer. De veiligheid van de mensen in de VS hangt aan een zijden draadje, als het verhaal klopt.

Vandaag de voorlaatste warme dag (als het klopt). Ik mis de Algemene Politieke Beschouwingen zonder veel spijt, want we rijden naar de boot in Numansdorp. Helaas niet om ons voor de laatste keer dit jaar in te schepen zoals eerst de bedoeling was. Anna voelt zich niet zo lekker en ziet er tegenop. In plaats van uitvaren beginnen we alvast met opruimen: de bimini en de buiskap wegnemen, en alle lijnen aan dek opnemen en opbergen (foto boven en eentje hier). Het gaat met enige melancholie gepaard. Liefst zeven maanden voor we weer zullen varen. Het is niet anders. Binnen zijn er vrijwel geen lekkages. We pakken de laatste kleding en levensmiddelen in. Ondertussen staat er flink veel wind: Zw 5 - 6. Bij Jachtwerf Numansdorp spreken we af wanneer de boot op de wal gekraand wordt: donderdag 11 oktober om drie uur, de winterstalling en het winterklaar maken. Tegen half vier zijn we terug in Gorcum. Terug naar boven

'Thérèse dreaming'', oil on canvas, Bathus, 1938, The Metropolitan Museum of Art, New York.

Donderdag 20-09-2018

Kijk eens goed naar dit schilderij. Het stamt uit 1938 en heet 'Thérèse dreaming', geschilderd door de Franse kunstschilder Balthus. Het is een topstuk in het Metropolitan Museum of Art in New York. Ik vind het persoonlijk wel mooi en - eh - ondeugend, al zou ik niet in de woonkamer hangen. Maar....mág het vandaag de dag wel? Er kwam eind vorig jaar een protestbrief bij The Met binnen van ene Mia Merrill. 'Given the current climate around sexual assault and allegations that become more public each day, in showcasing this work for the masses, The Met is romanticizing voyeurism and the objectification of children', schreef Merill. Mag je wel in het huidige MeToo-klimaat naar een (geschilderde) onderbroek van een 13-jarige kijken? Merill kreeg tienduizenden steunbetuigingen, maar The Met liet het schilderij op zijn plaats hangen. Ik ben het daarmee eens. Het schilderij verheerlijkt seksueel geweld allerminst; het is wel erotisch van aard. Erotiek is een essentieel onderdeel van leven en mag getoond worden. Daarmee is de MeToo-beweging beslist niet gediskwalificeerd, maar af en toe schiet men zijn doel voorbij. Nog tijdens mijn eigen generatie zijn we gelukkig bevrijd geraakt van de knellende banden van obscurantisme, onverdraagzaamheid en preutsheid - en dat moet zo blijven. Ik ben blij dat we van die hypocriete braafheid af zijn.

Het doet me denken aan de zaak Buruma, die van de week vertrok als hoofdredacteur van het prestigieuze The New York Review of Books, naar verluidt omdat hij een artikel had gepubliceerd dat omstreden was. Ian Buruma, die ik graag lees, werkte er pas een jaar. Het gewraakte artikel was een online essay van de Canadese radiomaker Jian Ghomeshi, die in 2014 in ongenade viel door de beschuldigingen. Vrijpartijen met Ghomeshi zouden zijn uitgelopen op mishandelingen, waarbij hij de vrouwen had geslagen, gebeten en tegen het hoofd gestompt. In het stuk, getiteld Reflecties van een hashtag, beschrijft Ghomeshi zijn status als 'sociale gifstof'. Hij ziet zich als een slachtoffer van 'massabeschaming', die 'genoeg vernedering voor een heel leven heeft ondergaan' (aldus de NRC). Voeg daarbij dat Ghomeshi in 2016 van vrijwel alle aanklachten werd vrijgesproken; het is bekend dat dergelijke beschuldigingen nu eenmaal moeilijk te bewijzen zijn.

     Waarom moest Buruma zo nodig vallen? Woord en wederwoord is toch een onmisbaar beginsel in de journalistiek? Zijn uitgever had - zo blijkt - aanvankelijk ingestemd met het stuk, dat onderdeel zou worden van een drieluik over het thema 'The Fall of Men'. Vervolgens stak er een storm van verontwaardige reacties op en hem krabbelde de uitgever, Rea S. Hederman, terug. Zelf zegt Buruma deze week in Vrij Nederland daarover: 'Hij heeft mij wel duidelijk gemaakt dat de universiteitsuitgeverijen die met hun advertenties het verschijnen van The New York Review of Books mede mogelijk maken, met een boycot dreigden. Ze zijn bang voor de reacties op de universiteiten, want die zijn oververhit. Het gevolg is dat ik me gedwongen voel om ontslag te nemen – in feite capitulatie voor intimidatie in de sociale media en door de universiteitspers.' Het geval Buruma laat helaas zien dat het vrije woord onvoldoende leeft bij de spraakmakende en over-correcte goegemeente van universiteiten en media. Dat is een kwalijke ontwikkeling.

Tss... Iets anders. Wat bleek er nou uiteindelijk aan de hand op de sterrenwacht Sunspot? Geen aliens en geen UFO's, maar een conciërge die kinderprono downloadde met het netwerk van de telescoop. De werkelijkheid is vaak alledaagser dan de fantasie. Bij zijn arrestatie werd de man woest en dreigde met van alles en nog wat. Dus werd de sterrenwacht ontruimd en ging tien dagen dicht. Dat lijkt bepaald een overtrokken reactie van de FBI.

Ach, wat is het vandaag nog schitterend weer! Waren we maar op de boot. Ik moet niet zeuren. We gaan vanochtend sporten en doen boodschappen. Het is de laatste nazomerdag; vanaf morgen is het koud en herfstig met de allereerste herfststorm. Terug naar boven

Regen en harde wind vanmorgen. De eerste dag van de herfst.

Vrijdag 21-09-2018

Regen en harde wind bij het opstaan. Buiten in de haven klapperen de vlaggen van de haven in de wind, de grote boom op de Altenawal ruist hevig en de parasols van het terras op de 3e Waterkering klapperen ook (foto hierboven). De eerste dag van de herfst gaat gepaard met de eerste herfstorm en code geel voor het hele land, met uitzondering van Limburg. Vooral in het noordwestelijk kustgebied is kans op storm, met windstoten tot 120 km/uur. Op de buienradar is een felle buienllijn voor de kust te zien, die snel hierheen komt. Dat is een koufront. Na de passage van deze buienlijn haalt de wind fors uit en stroomt koudere lucht ons land binnen. Nu is het nog 17-20 graden, daarna 14-17 graden.  Eind van de middag en begin van de avond zal de wind opnieuw toenemen, met in het westen en noorden kans op zeer zware windstoten van 100-130 km/uur. Mogelijk vallen er felle onweersbuien. Het Endless Summer dance-festival op Buiten de Waterpoort treft het niet.

     Ons vogeltje zit in een erg lange rui-periode. Normaliter had die al lang voorbij moeten zijn. Hopelijk heeft hij niet een stokrui; dat is een rui die niet meer overgaat. Dan zingt hij nooit meer.

     Ondertussen wassen we de lijnen van de boot in de wasmachine. Daarna zitten ze aardig in de knoop. Metj ontwarren zijn we even bezig.

De harde wind is vervelend voor ons, want vanmiddag hebben we een afspraak op de polikliniek neurologie van het LUMC, het academisch ziekenhuis in Leiden. Dat is vanwege de chronische slaaphoofdpijn van Anna; ze kampt er al jaren mee en het wordt allengs erger. Reden voor een bezoek aan de hoofdpijnspecialisten van dat ziekenhuis. We vertrekken tegen twaalf uur. Het is droog en waait minder hard. We zullen pas in de vroege avond thuis zijn. Terug naar boven

Dubbele regenboog over de haven (foto: Riveer).

Zaterdag 22-09-2018

De hoofdpijnspecialist in het LUMC heeft het gisteren snel door: Anna heeft inderdaad alle symptomen van slaaphoofdpijn (hypnic headache). Oorzaken niet bekend. Er komt voor de zekerheid nog een MRI-onderzoek. En een andere medicatie dan de pijnstillers die ze nu gebruikt. Niet de zwaarste. Helaas is de prognose beroerd: je komt er zelden of nooit meer vanaf. Im Herbste des Lebens.

     We rijden door de files terug naar Gorcum. Als troost gaan we eten bij Bistro Piccolo in de Korenbrugstraat, een typisch Gorcums etablissement dat wordt gefrequenteerd door echte Blieken. Die waren er dan ook en het eten was prima.

We merken vannacht weinig van het dance festival op Buiten de Waterpoort. Je moet zelfs je best doen om er wat van te horen. De afspraken met de gemeente werken blijkbaar. Alleen om kwart over één lopen er luidruchtige lieden over het Eind, maar dat is alles. Vanmorgen minder wind en soms wat zon. Maar er is regen op komst en meer dan 16 graden zou het niet worden. Gisteren maakte de buurman, de havendienst, een mooie foto van een dubbele regenboog over de stad; die staat (met dank) hierboven.

Ik loop even de stad in. Uiteraard even langs bij De Mandarijn. Daar ligt het volledige werk van de Russische dichteres Marina Tsetajeva (1892 - 1941), (Van Oorschot, 1999). Een deel uit de nooit genoeg te prijzen Russische Bibiotheek. Het is het type vertaling met op de linkerbladzijde het origineel en rechts de vertaling, maar aan het Russisch heb ik natuurlijk niks. Niettemin onmogelijk om te laten liggen. Ik heb een paar bundels van haar, maar het volledige werk! Tsetajeva wilde nooit 'dichteres' werden genoemd; alleen 'dichter'. Ze schreef:

'Vreters van kranten metersdik,

Die gretig roddelpraat vergaren...

Zij zijn van deze eeuw, maar ik - 

Van toen er nog geen eeuwen waren!'

(Uit de cyclus 'Tafel', 1934)

Op de Langendijk is de laatste dag in de uitverkoop van de Radiobeurs. Een gerenommeerde Gorcumse TV/audiozaak met een lange geschiedenis. Er staat een bak met snoeren. Dat brengt me op een idee. Ik gebruik voor de TV- en audioaansluiting nog altijd simpele coaxkabels. In de bak liggen goed beschermde kabels mit Absorber, slechts voor 1 euro per stuk. Thuis verwissel ik ze en het resultaat is een merkbaar verbeterde ontvangst. Er volgt een middag met regen. Terug naar boven

Foto door de ruimtesonde van het oppervlak van Ryugu (rechtsonder). De mini-verkenners zijn losgelaten en naderen de planetoïde. De vage vlek links is een refflectie van zonlicht.

Zondag 23-09-2018

Een fascinerende foto hierboven. Hij werd eergisteren gemaakt om 13.07 uur Japanse Standard Time (JST) en toont de landing van de twee mini-robotverkenners, losgelaten door de Japanse ruimtesonde Hayabusa 2, op de planetoïde Ryugu. Ik schreef hier een maand geleden meer over de missie. De mini-verkenners zijn intussen geland en zenden gegevens door naar de aarde. Een eerste analyse van de data laat zien dat minstens een van beide modules zich (springend) over het oppervlak verplaatst. Helaas zijn de beelden (nog) niet erg scherp. Op 3 oktober a.s. zal er nog een derde onderzoekssonde neergezet worden en later zal Hyabusa2 zelf ook op de planetoïde landen, monsters van de bodem nemen en ermee terugvliegen naar de aarde.

De Britse premier May werd deze week afgeserveerd door de leiders van de EU-landen. Is dat verstandig? Ik weet het niet. Haar Chequers-voorstel vond geen genade. Cherry-picking, wel de voordelen maar niet de nadelen van het lidmaatschap, kreeg ze te horen. Want anders willen er wel meer landen uittreden (Hongarije, Italië). Dat begrijp ik. Nu zit ze klem tussen Europa en de hardliners van haar partij zoals Boris Johnson, en ze wordt gegijzeld door de Ulster Unionisten die beslist geen grens op de Ierse Zee willen. Zonder dat mini-partijtje heeft ze geen meerderheid in het Lagerhuis. Een kat in het nauw maakt rare sprongen. May zit in een impasse. Dat begrijp ik ook. Britse premiers gokken vaak en verliezen dan. Cameron met het Brexit-referendum, May met de verkiezingen van vorig jaar. Toen verloor ze haar meerderheid en werd afhankelijk van de Unionisten. Nu schijnt ze mogelijk met (alweer) nieuwe verkiezingen in november te proberen om van die Unionisten af te komen. Verliest ze dat, dan valt ze. En lijken we onafwendbaar op een no-deal brexit, de meest harde en meest schadelijke Brexit af te stevenen. Dat begrijp ik niet. De wereld lijkt onmachtig een zinnige koers te bepalen. Het soort onvermijdelijkheid als voorafgaand aan WO I.

     Maar is dat wel zo? Premier May kan natuurlijk ook kiezen een tweede Brexit-referendum te houden; volgens peilingen wil meer dan de helft van de Britten - geschrokken van de gevolgen van een Brexit - toch maar liever in de EU blijven. Dan is het probleem van May, die zelf nooit voor een Brexit was, meteen opgelost. Maar ze zit zo raar elkaar dat vaststaat dat ze dat niet zal doen. En dát begrijp ik nou ook al niet.

     Vervroegde verkiezingen in november leveren voorts een nieuwe kans voor Labour en de euroscepticus Jeremy Corbyn. Die schijnt niet langer afwijzend te staan tegenover een tweede Brexit-referendum, 'als partijleden dat wensen.'

'Gluurbeelden honderden Nederlandse vrouwen gedeeld op online netwerk', lees ik verbaasd. Honderden Nederlandse vrouwen zijn op openbare plekken met smartphones stiekem onder hun rok gefilmd. Die beelden plaatst men op een wereldwijd geheim netwerk. Kan niet waar zijn, denk je, te zielig. Maar het is wel waar. Er is vermoedelijk niks tegen te doen, maar misschien dat alle vrouwen uit protest een weeklang in niqaab kunnen gaan lopen.

Gisteravond was de tweede avond van het dance festival Endless Summer op Buiten de Waterpoort. Ditmaal met o.a. rapper Lil'kleine. Van de muziek was bij ons weinig te horen, maar opnieuw (en méér) geluidsoverlast rond half twee van dronken jongelui op het Eind. Onmogelijk om te slapen, wel een halfuur lang. Waar waren de suswachten?

     Het is een zondag met veel regen. Binnen blijven dus. Tegen het eind van de m iddag breekt de zon even door. We vermaken ons met een topserie op Netflix: Peaky Blinders, een criminele bende in Birmingham na WO I. Terug naar boven

Maandag 24-09-2018

Dit wordt moeilijk - maar niet meteen. We kunnen dingen zien dankzij elementaire deeltjes. In ons geval fotonen, lichtdeeltjes. Die kunnen we detecteren met gespecialiseerde cellen in het netvlies van onze ogen (staafjes en kegeltjes), en omzetten in electrische impulsen die naar de hersenen gaan. Daar worden ze verwerkt tot beelden. Wat fotonen zijn is een heel stuk ingewikkelder. Ze worden ook wel lichtquanta genoemd, maar zijn het deeltjes of golven? Of beide? Fotonen worden verstrooid en in verschillende richtingen teruggekaatst als ze objecten treffen en door die verstrooiing nemen we ze waar. Zichtbaar licht is niets anders electromagnetische straling met golflengtes van ongeveer 380 nm (violet) tot 780 nm (rood). Kortere en langere golflengtes kunnen we niet zien. De kegeltijes en staafjes in het netvlies reageren er niet op, dus ultraviolet en infrarood en alles wat daar buiten ligt, zijn onzichtbaar. Bijvoorbeeld röntgenstralen of radiogolven. Toch zijn dat ook fotonen. Er is meteen al iets filosofisch aan de hand. We weten niet hoe de werkelijkheid écht is; we kennen alleen de verwerking ervan die bewust wordt door ons brein, maar die is over het algemeen tamelijk adequaat want er gaat niet zoveel mis met ons acteren in de werkelijkheid. (Dat vindt niet iedereen).

Nu wordt het moeilijker. Er is namelijk een andere limiet aan wat we kunnen zien. Hoe kleiner een object, hoe moeilijker zichtbaar. Een bacterie zien we bijvoorbeeld niet. Daarom gebruiken we microscopen - die met licht werken - maar ze hebben ook een grens. De limiet voor het waarnemen met zichtbaar licht is bij de golflengte ervan. Alles dat kleiner dan de golflengte van licht is, kan niet worden waargenomen. Daarom gebruikt men deeltjes met een kortere golflengtes, bijvoorbeeld electronen (electronenmicroscoop). Daarmee kun je zelfs grote moleculen zien. Geringere golflengte is identiek met hogere massa c.q. energie, vanwege de equivalentie van massa en energie (door Einstein ontdekt; de beroemde formule E = mc²). Wie dieper wil doordringen en atomen en zelfs atoomkernen wil zien, moet dus deeltjes met hogere energie gebruiken.

     Je ziet dat in het schema hierboven. Links staat het foton en wat verderop het electron. Ongeveer in het midden staat de Large Hadron Collider (LHC), de grote botsingsmachine van CERN op de grens van Frankrijk en Zwitserland. Daar laat men protonen met hoge energie botsen. Hiermee kan men objecten 'zichtbaar' maken ter grootte van slechts 10^-3 fentometer (een fentometer = 10⁻¹⁵ meter, ofwel 0,000 000 000 000 001 meter, ofwel 1 biljardste van 1 meter). Dat leverde ondermeer in 2012 het lang verwachte Higgsdeeltje op. Daarna volgt er een breed gebied van steeds hogere energieën waarin we tot dusver niet zijn doorgedrongen, en waarin mogelijk ook helemaal niks te vinden is. Daarom noemen sommigen het 'de woestijn', the energy desert (rode ovaal hierboven). Alleen met nog sterkere botsingsmachines kun je daarin doordringen, zoals de Future Circular Collider (FCC, zie schema) van 80 tot 100 kilometer lengte, die de mensen van CERN hopen te bouwen. Dan zou je een stukje verder in de woestijn zijn. Het bouwen ervan zal 20 jaar vergen. Misschien vindt men dan eindelijk de supersymmetrie-deeltjes of de deeltjes waaruit de mysterieuze donkere materie bestaat. Of andere. Of niks. Het zal allemaal ver achter de horizon van mijn eigen leven liggen.

Voorbij de energie-woestijn is de energie van de Grand Unification, waarbij alle fundamentele natuurkrachten verenigd worden (ook de zwaartekracht) tot één enkele kracht. Die zou in het begin van het universum bestaan hebben, ten tijde van de oerknal. Toen het prille heelal afkoelde, splitsten de natuurkrachten zich een voor een af. Om iets dergelijks te maken met een botsingsmachine, zou die de omvang van de totale kosmos moeten hebben. Om één of andere reden vindt ik dat niet onlogisch klinken.

     Helemaal aan het eind van de schaal is de Planck-lengte, de kleinste betekenisvolle eenheid van lengte volgens de snaartheorie en andere modellen. In andere termen heb je te maken met de Planck-massa, die gedefinieerd wordt als de grootst mogelijke massa die één enkel kwantum kan hebben. Als twee kwanta met deze massa elkaar treffen kunnen ze een elementair zwart gat vormen, dat ofwel verder uitgroeit doordat het steeds meer deeltjes aantrekt, ofwel vrijwel meteen verdampt als gevolg van de Hawkingstraling.

Je kunt zeggen dat je je hier ongelooflijk klein bij voelt, maar vergeleken met de Planck-massa ben je ongelooflijk groot. Ook dat is een natuurkundig raadsel: hoe macro-structuren als lichamen, werelden en sterrenstelsels zich kunnen vormen vanuit dermate onooglijke elementen.En vooral: waarom ze zo in elkaar zitten dat ze in staat zijn een macro-wereld voort te brengen.

Vanmorgen regent het als we gaan sporten; vanmiddag is er steeds meer zon. De grootte van ons geluk samen te kunnen te zijn is ook een raadsel, dat we dankbaar aanvaarden. Terug naar boven

De Merwede, kijkend in de richting van Woudrichem vanaf de Altenawal..

Dinsdag 25-09-2018

Een nieuw hogedrukgebied bezorgt ons een paar heerlijke dagen vol zon en spinnenwebben, na alle regen van de laatste dagen. Spinnenwebben, gisteren was er een man van de gemeente op een ladder met een ragebol bezig om de lantaarnpalen  - type ouderwetse gaslamp - langs de haven van ze te ontdoen. Anna prees hem: goed werk, het was wel eens nodig! Ja, antwoordde de man, maar ik ben zo bang voor spinnen, die vallen steeds op mijn kop. Anna: waarom zet u dan geen pet op? Daar had hij nog niet aan gedacht.

     Vandaag ruimen ze van de havendienst de huurkano's op. Het seizoen is voorbij. Voor onze serre spuiten ze de boten schoon. Nu moeten alleen nog de winterviolen in de bloembakken komen; jammer, want de geraniums bloeien nog vol overdaad. Wolken van geraniums, dat zijn het (foto hier).

Vorige week donderdag stemde de oppositie in de gemeenteraad tegen het raadsvoorstel voor de Perspectiefnota (PPN) 2019-2022, met uitzondering van D66 en Van Mourik, de kampioen-dissident die vorige week Stadsbelang verliet.  Waarom? In die nota reserveren B&W het geld voor plannen die nog uitgewerkt en aan de raad voorgelegd moeten worden. 'De grootste zorg van de oppositiepartijen is het feit dat de coalitie "potjes maakt" zonder concrete plannen aan dat geld te koppelen', schrijft De Stad Gorinchem. Wat een raar verwijt. Reserveren is nog niet uitgeven. Je voorkomt ermee immers dat bij de bespreking van de uitgewerkte plannen - zoals zo vaak - gezegd wordt 'Mooi plan, maar er is geen geld voor'. Dat hoorden we bij eerdere colleges vaak, dus het is alleen maar verstandig alvast geld opzij te zetten. Dankzij oppositiepartijen SP, GroenLinks en Gorcum Actief werd er wel een motie aangenomen om te onderzoeken of Gorcum eraan kan bijdragen dat elke inwoner met zijn of haar woning van het gas af gaat. Dat is een goede zaak (maar is er geld voor?).

Anna heeft haar wekelijkse oppasdag en ik scharrel rond in huis, lees wat, knutsel aan de verbinding van de laptop met het modem van Ziggo in de meterkast, loop een stuk over de wal (foto hierboven), haal een herhaalrecept af bij de apotheek, doe de afwas, ruim het oud papier op, declareer online een nota bij de ziektekostenverzekeraar, overleg per email over een lezing ergens volgend jaar en luister naar muziek. Ontspannen dagje. Bericht van Rommert & Loïs dat ze heelhuids terug zijn van hun vakantie in Madagascar. Vandaag maak ik 12 jaar van dagelijks bloggen vol. Of ik nu meteen op een lagere frequentie overga? Vooralsnog niet, het is zo'n ingesleten gewoonte geworden. Ik zie nog wel. Terug naar boven

Artist's impression van 'Oumuamua (beeld: ESO/M. Kornmesser)

Woensdag 26-09-2018

In december 2017 vloog een merkwaardig object door het zonnestelsel. Een soort langgerekte ruimtekomkommer, die 'Oumuamua werd gedoopt. Het object kwam van buiten het zonnestelsel, maakte een scheervlucht om de zon en vloog weer terug naar de interstellaire ruimte. Ik schreef er een paar keer over, hier, hier en hier. Sommigen dachten/hoopten dat het een artefact was van een buitenaardse beschaving. Waar kwam het object vandaan? Berekeningen aan zijn baan wezen uit dat het ergens uit de buurt van het sterrenbeeld Lier kwam, een brokstuk van de accretieschijf of van een compleet planetenstelsel van een verre ster. Dat zou betekenen dat dat 'Oumuamua al honderden miljoenen jaren in alle eenzaamheid door de Melkweg zou zwerven. een fascinerende gedachte.

     Een team van astronomen van het Max-Planck Institut für Astronomie in Heidelberg heeft nu precies berekend waar ze waarschijnlijk vandaan kwam (persbericht hier), rekening houdend met ondermeer de kleine baanvariaties, die de uitgassing van de komeet veroorzaakt. Daarbij moesten ook de trajecten terug becijferd worden die de sterren in het herkomstgebied al die tijd afgelegd hebben. Op die manier wist men te achterhalen welke ervan zich ooit ongeveer op dezelfde plaats in het Melkwegstelsel bevonden moeten hebben als 'Oumuamua. Zo vonden de astronomen een groep van vier dwergsterren, waar het object meer dan een miljoen jaar geleden waarschijnlijk vandaan kwam. Niet in het sterrenbeeld Lier, maar in Cetus (Walvis).

     Het dichtstbij was 'Oumuamua toen bij de rode dwergster HIP 3757 en zou uit diens planetenstelsel (in wording) geslingerd kunnen zijn, als de ster er een had. Een andere kandidaat is HD 292249. een ster die op onze zon lijkt. Voor een preciezere bepaling is nog iets anders nodig. Om objecten uit een exoplanetenstelsel te kunnen slingeren, moet het een reuzenplaneet bevatten zoals onze planeet Jupiter. Die kan zo'n brokstuk voldoende snelheid geven om het weg te slingeren en te ontsnappen. Een dergelijke planeet is nog niet ontdekt bij de vier dwergsterren - maar er is nog nooit onderzocht of ze überhaupt planeten hebben.

     Je vraagt je misschien af wat het nut van die kennis is. Dat is ondermeer dit: in de zoektocht naar de oorsporng van het leven op onze aarde is een gangbare hypothese, dat extrastellaire kometen zoals 'Oumuamua organische moleculen uitzaaiden. Moleculen die ze onderweg in de onafzienbare ruimte tussen de sterren 'opveegden' en als het ware verzamelden. Bij botsingen met stellaire objecten kwamen ze daar op het oppervlak terecht. Complexe organische moleculen zijn in significante hoeveelheden aangetoond in interstellaire gebieden, maar ze kunnen ook uit de accretieschijven van sterren komen. De hypothese wordt panspermie genoemd. Helaas is 'Oumuamua alweer ver weg, zodat het niet meer mogelijk is er een sonde heen te sturen om bodemmonsters op te halen.

Mooie dag met veel zon. Een nog even verlengde nazomer. Nog steeds dat hogedrukgebied en nog steeds de kachel niet aan gedaan.

     In de VS lijken de kiezers door te krijgen dat ze met het protectionisme van Trump slecht uit zijn. Zijn electorale basis in de Rust Belt brokkelt af, bericht Reuters. Het gaat om staten als Pennsylvania, Wisconsin, Ohio, Michigan en Indiana, waar Trump in 2016 nog won. Het zijn de staten waar men de effecten gaat merken van zijn onbezonnen handelsoorlog met China. En wat zei Trump gisteren in zijn lachwekkende speech voor de Verenigde Naties? Dat China probeert de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten te beïnvloeden. Want aan hem ligt het nooit. Ook een vorige president, George W. Busch, is wel eens een handelsoorlog met China begonnen. Daarna liep de werkeloosheid in de VS significant op, zodat de president snel in zijn voetsporen terugkeerde. Als de wereld de oneerlijke handelspraktijken van de Chinezen wil aanpakken (en dat is zeker nodig), dan moeten de VS, Canada, Japan en de EU dat samen doen. Anders lukt het niet.

     In Liverpool hield Labour-leider Jeremy Corbyn vandaag zijn congrestoespraak. Hij beloofde de kiezers gouden bergen: een eind aan globalisering en een groene revolutie. Klimaatbeheersing, een belasting op tweede huizen, dertig uur gratis kinderopvang en een onvoorwaardelijke erkenning van een Palestijnse staat. Mooie dingen voor de mensen. Maar ik lees niet of hij pleitte voor een tweede Brexit-referendum, integendeel, hij wil een soort Labour-Brexit. Hoe die eruit moet zien, stond er niet bij. Elders lees ik dat hij wel een douane-unie met de EU, dus een model als met Noorwegen en IJsland. Daarbij is het probleem met de Noord-Ieren weg, maar hebben de Britten niets te zeggen over de EU-regels, die ze wel moeten volgen. Het is in elk geval verstandiger dan het gewraakte en gekraakte Chequers-plan van Theresa May. Die blijft daar desondanks aan vasthouden. Corbyn zegt verder niet hoe alles betaald moet worden. Helaas, twee leiders in de ban van het populisme, dit gaat niks worden. Terug naar boven

Recente foto van de Mars-rover Opportunity na de stofstorm,door de HIRISE-camera (foto: NASA/JPL/University of Arizona)

Donderdag 27-09-2018

Ruim drie maanden geleden verdween de Mars-rover Opportunity in een stofstorm, die maanden duurde en over de hele planeet woei. Omdat de zonnepanelen van het karretje geen zonlicht meer krijgen, ging hij in rusttoestand en was er geen contact meer. Het wagentje had al 14,5 jaar baanbrekend onderzoek gedaan op de rode planeet. Veel langer dan ooit voor mogelijk was gehouden; de Rover was bedoeld om slechts drie maanden onderzoek te doen. Inmiddels is de enorme stofstorm gaan liggen en poogt men weer contact te maken, maar dat is nog niet gelukt. Wel is er nu een foto van Opportunity gemaakt op 20 september jl. door de HiRISE-camera vanaf een hoogte van 269 kilometer (zie foto hierboven, het witte vierkant meet ca. 50 x 50 meter). Toen de storm opstak was de rover bezig de hellingen af te dalen van Perseverance Valley, en daar staat hij nog steeds. Men schat dat op dit moment 25% van het maximale zonlicht het karretje bereikt, dus er is hoop dat er niet teveel stof op de zonnepanelen achterbleef en dat hij de storm overleefd heeft en dat er weer contact gemaakt kan worden. Van de week werd de frequentie van contactpogingen verhoogd, en het kan ook zijn dat de rover uit zichzelf opstart en contact opneemt. Daar blijft men naar luisteren tot eind oktober.

     De grotere collega-rover Curiosity, op enige duizenden kilometers afstand, had geen last van de stofstorm. Die werkt niet op zonnnepanelen maar met een nucleaire batterij.

Het nieuwe middel tegen haar slaaphoofdpijn - Melatonine - bekomt Anna slecht. We vreesden dat al. Het middel reset als het ware je biologische klok, maar ze wordt er kotsmisselijk en beroerd van. Dit dus geen oplossing, we moeten iets anders gaan proberen. Een lagere dosis (geen 3 mg maar 0,3, bij de drogist te koop) is misschien ook nog een optie.

Het wordt een zonnige dag, voorlopig de laatste. Ten zuiden van de Italiaanse laars ontstaat boven het warme water van de Middellandse Zee mogelijk een heuse orkaan, Medicane genoemd. Dat komt niet vaak voor., maar toch ontstond er vorig jaar bijna een. Ik me herinner me niet dat wij het ooit meemaakten, maar in november 2014 blijkt er toch ook eentje boven Malta en het zuiden van Sicilië geweest te zijn. Onze Dulce stond toen al in het Portugese Lagos op de wal; ver uit de buurt. Waar de nieuwe orkaan heen trekt, is nog niet zeker.

Het kabinet wil van mensen die een wapenvergunning aanvragen of verlengen, voortaan weten wat zijn of haar ras of etnische afkomst is, lees ik bij de NOS. Ook kan gevraagd worden naar politieke overtuiging of levensovertuiging. Dat gaat wel erg ver. Aantasting van de privacy! Stigmatisering! Dat roepen velen. Ik ben blij dat ik geen wapenvergunning meer nodig heb (voor een alarmpistool aan boord). Wat had ik overigens als politieke overtuiging moeten opgeven? Freischwebende Intelligenz? Begin dit jaar leverde ik het ding in bij de politie. Anderzijds: waar hebben burgers eigenlijk een wapen voor nodig (behalve voor noodsignalen aan boord)? Voor jagers en als leden van schietclubs? Misschien. Tristan van der Vlis van de schietpartij in Alphen aan de Rijn was destijds lid van zo'n club, maar in zijn geval had de politie die nieuwe gegevens niet eens nodig gehad om de vergunning te weigeren. het was een gewone blunder.

     De huidige wijziging blijkt nodig vanwege de verscherping van een Europese vuurwapenrichtlijn na terreuraanslagen, zoals die in Parijs van 2015. Tja, toch houd ik mijn twijfels. Ik denk niet dat terroristen voor hun aanslag eerst het lidmaatschap van een schietvereniging gaan aanvragen. De Volkskrant meldt overigens dat bijvoorbeeld de wapens van de Bataclan-terroristen wél geregistreerd stonden, maar dan als gedeactiveerd. De aanslagplegers wisten ze opnieuw gebruiksklaar te maken. Hadden de nieuwe data dat verhinderd? Lijkt me niet.

Vanmorgen sport. In de loop van de dag komen vele jachten door de sluis. Ze doen mee aan de jaarlijkse Boten- en Camperbeurs (morgen en overmorgen). Een klassiek zeiljacht loopt vast in het midden van de haven en kan zijn afgesproken ligplaats niet bereiken (foto hier). Later krijgt hij een dieper plekje naast de sluis. Werklieden zijn intussen bezig om oip het pleintje van de Kriekenmarkt een podium op te bouwen. Het is een prachtige dag met een wolkenloze hemel. Wij maken ons op om met de bus naar Utrecht te gaan voor een zonnige middag. Terug naar boven

Ons etentje in 'Vis en Meer', Utrecht. Vlnr. Paul, Anna, Tine en ik. In de spiegel de fotografe.

Vrijdag 28-09-2018

Vannacht droomde ik van Charles Bukowski. Ik ontmoette hem op de gang voor mijn kamer in het vroegere Oudenrijn Ziekenhuis. De dichter was verlegen. Hij droeg een gestreepte pyama of gevangenispak, niet duidelijk welk van de twee. Hij gaf me een stuk papier met wat regels poëzie. Die kon ik in mijn droom helaas niet goed lezen, maar ik moest het papiertje goed bewaren van hem. Hij lachte en ik zag dat hij een zeer slecht gebit had. Misschien kon ik met hem naar een tandarts gaan? Einde droom.

Ik vind het altijd een feest om in Utrecht te zijn. Heerlijk slenteren, een blik in boekhandel Broese en in de zon op terrasjes naar de vele jonge mensen kijken. Er was extra drukte vanwege het Nederlands Filmfestival. Gisteravond tenslotte een vrolijk etentje met onze vrienden Paul & Tine bij Restaurant Vis en Meer in de Drieharingstraat. De dames aten zeetong en de mannen mosselen. In mijn geval vooraf gegaan door heerlijke oesters. Paul & Tine ken ik al vanaf de jaren 70, toen we dichtbij elkaar woonden aan hetzelfde stukje van de Oudegracht, niet ver van de Twijnstraat. Hierboven een foto van ons etentje.

De Medicane, de orkaan in de Middellandse Zee, neemt in kracht toe en trekt over de Ionische Zee richting Griekenland en Kreta. Bij ons is september de zesde te warme maand op rij, meldt Weeronline. In de oostelijke helft van de Stille Oceaan trekt orkaan Rosa in de richting van Mexico en Californië. Het is dit seizoen al de 7e orkaan van categorie 4, de op een na zwaarste categorie. In het westelijk deel van de Pacific trekt de typhoon Trami (3e categorie op naar Japan. In het Caribisch gebied trekt de tropische storm Kirk naar het westen in de richting van Curaçao en ten westen van de Azoren ontwikkelt zich een stormdepressie, die grote kans heeft om tot orkaan uit te groeien. 

Vanmorgen doen we boodschappen voor het weekeinde en rijden daarna door naar Anna's broer Cees en zijn vrouw Mieke  in Papendracht, voor een verlate verjaardagslunch. Met enige nostalgie lopen we door hun mooie tuin, die de juiste graad van verwaarlozing en herfstigheid heeft. Nostalgie, want wij hebben al sinds ons vertrek uit Deil eind 2005 geen tuin meer. Maar ook geen werk eraan.

     Terug in Gorcum. De haven is volgestroomd met jachten die te koop liggen. Zometeen om zes uur begint de Botenmarkt en morgen is er de hele dag ook nog een markt met bootspullen en allerlei prullaria. Onze auto kunnen we gelukkig kwijt aan de Kalkhaven. Terug naar boven

Boten- en camperbeurs. Een dweilorkestje vaart door de eerste havenkom.

Zaterdag 29-09-2018

De jaarlijkse Boten- en Camperbeurs is vandaag. Altijd gezellig. Om half acht begint men de kramen op te bouwen. Die staan in een lange rij langs de Kriekenmarkt, de Appeldijk, de Havendijk en het Eind. Ook op de altijd actieve Burgstraat hebben de ondernemers kraampjes neergezet. Al gauw stromen de bezoekers massaal toe. Burgers, boeren en buitenlui schuifelen achter elkaar aan langs de te koop aangeboden jachten. Het weer werkt mee; het is fris maar zonng. Op het podium op het pleintje van de Kriekenmarkt treden muziekgroepen op, terwijl een blaasorkestje door de haven wordt gevaren (foto hierboven). We driinken koffie op een terrasje naast de sluis (foto hier).

     We schuifelen met de mensendrommen mee langs de kramen en de boten. De motorjachten die ik mooi vind - type Pikmeerkruiser, lage jachten die gemakkelijk onder veel vaste bruggen door kunnen -  zijn zonder uitzonderling duurder dan een ton, soms bijna twee. Maar we willen onze Dulce niet kwijt. Zou ze hier ergens in de komende jaren ook te koop liggen? Niet aan denken. Er zijn veel kramen met prullaria en meuk. Bij een ervan zie ik twee kleurige beelden van ca, 70 cm hoog, van de stripfiguren Mickey & Minnie Mouse. Zou leuk staan in de serre, zeg ik tegen Anna, die tot mijn verbazing aarzelt. Ze vindt ze ook leuk, maar na enig nadenken wil ze het niet. We groeien dicht en we willen niet bekend staan als 'het huis met de muizen'. Dus blijven we 'het huis met de boeken'.

Het is een heerlijke en gezellige dag. We krijgen bezoek van Tessa en haar kinderen, Onze vrienden Herman & Marjan, en later Barbara en nog later Jeff. Op die manier kunnen er inderdaad geen muizen meer bij. Terug naar boven

In alle vroegte trekt op zondagochtend het Circus Renz over het Eind naar Buiten de Waterpoort.

Zondag 30-09-2018

Toen de Medicane, de orkaan in ontwikkeling in de Ionische Zee, gisteren in de loop van de dag in Griekenland aan land ging, was hij al danig afgezwakt. Kreta liet hij rechts liggen. Toch richtte hij nog veel schade aan op het schiereiland Peloponnesos: wateroverlast en uitgebreide stroomuitval. Om een of andere reden is men in de media de storm 'Zorba' gaan noemen. De kern ervan trekt nu verder in de richting van de eilanden Lesbos en Chios, waar veel opvangkampen voor migranten zijn. Hoe die de storm moeten doorstaan in hun schamele huisvesting? Ondertussen maakt de westkust van Turkije zich op, waar de storm vandaag aan wal zal gaan.

Van de weel droomde ik van de Amerikaanse dichter Charles Bukowski. Aanleiding om hem weer te gaan lezen. Een van Bukowski's vaste thema's is de alcoholroes en de weergave van de lucide beelden, associaties en stemmingen die er bij horen. Het leverde hem een omvangrijk oeuvre op van duizenden gedichten, honderden korte verhalen en zes romans. Er zijn talloze voorbeelden van de alcoholische luciditeit, dit fragment is er een van:

(...)

en als de barman oud was

en een beetje moe en een beetje

wijs

was het goed om te zien waar hij

was of wat hij aan het doen was -

glazen spoelend of leunend

tegen de bar of

een snel shotje achterover

drukkend

of wat hij ook aan het doen was

het was altijd goed om gewoon

een beetje van hem te zien,

om het witte overhemd te

plaatsen.

het witte overhemd was een

belangrijke achtergrond om

tegen en mee

te drinken.

(...)

de bar was de beste

plek om je te verstoppen.

je kreeg de tijd onder je

controle, tijd om in te

waden, tijd om niets

in te doen.

geen goeroe was nodig,

geen god.

niets te verwachten dan

jezelf

en niets verloren

aan het onverwachte.

(Uit: 'Laatste kruk naar het eind', The Last Night of the Earth Poems, 1992,

Ned. vert. Lebowski, 2014)

Met die kruk uit de titel van het gedicht zal een barkruk bedoeld zijn. Wat is hier lucide aan? Alles. Geen verwachting en niets verloren. Op een barkruk zittend aan een bar lijkt de tijd stil te staan; ik weet er alles van.

In alle vroegte trekt vannmprgen een lange stoet gele vrachtwagens over het Eind (foto hierboven). Het is het Circus renz International dat op Buiten de Waterpoort zijn tenten gaat opzetten. Vannacht vroor het bijna en dat is zeer vroeg in de herfst, volgens Weeronline. In De Bilt was het zelfs nog nooit zo koud op 30 september. Normaal vriest het daar voor het eerst pas op 4 november. We zetten de kachel aan. Eerst vul ik het circuit van de radiatoren wat bij.

     Het is een mooie, droge zondag. Straks brengt Anna me naar Wijk bij Duurstede, waar dit weekeinde de Wijkse havendagen zijn, een evenement voor historische schepen. Ik zal me er inschepen op de Niets Zonder Gods Zegen van onze buurman Lourens. Morgen zullen we de boot terugvaren naar Gorcum, via een omweg omdat de sluis bij Hagestijn tijdelijk gestremd is.  Terug naar boven

Lees vanaf hier verder op https://www.sailing-dulce.nl/home/56