Logboek 2012/3 (Cyprus en verder)
Vanaf Egypte staken we over naar Cyprus. De komende maanden willen we rustig langs de kust van Turkije naar het westen varen. Het mooie Griekse eilandje Kastellorizo willen we niet overslaan. We waren er al eerder. Langzaamaan gaan we richting Kreta, voor de overwintering. We hebben geen haast. Ergens moet ons onderwaterschip een beurt hebben en ondermeer moeten twee afsluiters van de toiletten vervangen worden. Ondertussen werk ik verder aan mijn roman.
Paphos (5)
Zondag 01-07-2012
Vandaag - per slot zondag - geen klusjes, maar een kleine expeditie naar de World Heritage Site naast de haven. Zoiets mag je niet overslaan. We zijn er om tien uur, voor de hitte van de dag. Nou, dat valt tegen. De site is de lokatie van opgravingen van een uitgestrekte Helleens-Romaanse stad, die ze Palea Paphos noemen, Oud Paphos. Een mooie plaats, voor een groot deel nog niet eens opgegraven. Interessant zijn de resten van laat-Romeinse villa's met fraaie mozaïeken vloeren. Zie 2 foto's hier. Een tijdje kijken we naar een mozaïek uit eind 2e/begin 3e eeuw na Christus, over de onmogelijke liefde van Pyramus & Thisbe. Ze woonden naast elkaar, maar mochten elkaar niet zien. Door een spleet in de muur kusten ze elkaar. Het loopt slecht af. Mijmeren. Het mozaïek beeldt Thisbe af en op de achtergrond de leeuw die er met haar bebloede sjaal vandoor gaat (zie foto hierboven). Maar eerlijk is eerlijk, de afbeelding van Pyramus geeft niet de indruk dat hij zich zojuist in zijn zwaard heeft gestort (nogmaals foto hiernaast) Het is veel en veel te heet, we houden het voor gezien. Via een achteruitgang komen we vlak in de buurt van de supermarkt. Daar hebben ze al dagen heerlijke kersen. Met een kilo lopen we naar de boulevard. Koffie in een koffietentje op een hoekje. Het wordt vandaag liefst 34o.
Halverwege de middag raak ik weer aan het schrijven, gelukkig. Stand is 224.600 woorden over 509 bladzijden. Vanavond nemen we een taxi naar de binnenstad om er te gaan eten. Terug naar boven
Paphos (6)
Maandag 02-07-2012
Gisteravond verrukkelijk chinees gegeten aan het oostelijk uiteinde van de boulevard, dat 'Cloë's' heet. Lang geleden, dat we chinees aten, en ten onrechte. Vanmorgen nemen we dagkaarten voor de stadsrondrit op een open tweedekkerbus (foto hierboven). Altijd een handige manier om een stad te verkennen. Je kunt op een tiental plaatsen uitstappen en dan heb je een uur om een of andere bezienswaardigheid te bekijken. We stappen uit op Fabrica Hill en ik raak terstond bijna onder een auto. Linksrijdend verkeer hier! Hiet is een ondergrondse kerk uit de vroege christentijd, de Agia Solomoni, met een heilige boom die volhangt met witte doekjes met smeekbeden. Even verder langs de weg zijn grotten uit de oertijd, ongeveer 8000 jaren geleden (foto hier). Er is verder weinig aan te zien en onderhand wordt het geleidelijk snikheet.
Toch vatten we moed om verder te rijden op de circle tour naar de Tombs of the Kings (foto hier). Die koningen waren vroeg-Helleense vorsten uit de 4e eeuw voor Christus. De site is ook al een World Heritage Site. Eerlijk gezegd zijn we er niet zo erg van onder de indruk. Op onze reizen zagen we veel indrukwekkender dodensteden, zoals in Syracuse, Malta of (natuurlijk) in Luxor. We worden vast blasé. Het is onderhand moordend warm, dus rijden we verder met de bus, lekker in de wind op de bovenverdieping. Op de boulevard puffen we uit en lopen naar de boot. Middagslaapje. Lezen. Ik dwing mezelf om ook wat verder te schrijven aan mijn boek. Stand: 225.200 woorden over 511 bladzijden. daar ben ik niet erg tevreden over. Morgen moet ik proberen meer te doen, dan komt er een cruciale passage. We eten vanavond aan boord. Zin om hier weg te gaan en naar Turkije over te steken, hebben we nog niet. Terug naar boven
Paphos (7)
Dinsdag 03-07-2012
Na het ontbijt zet ik me meteen aan het schrijven. De cruciale passage staat er na een aantal uren goed op. Ik schrijf verder, over een paar bladzijden komt er weer een aan. Die is voor morgen. Stand van boek: 227.200 woorden over 516 bladzijden. Tijd voor klusje: het draaien aan het stuurwiel geeft ergens onderin de stuurstand gepiep en gefluit. De bewegingen van het wiel worden doorgegeven aan het roer via een roerkwadrant, dat draait door stalen kabels die over wielen lopen. De assen van die wielen kan ik in onze slaaphut bereiken achter een paar panelen. Als ze gesmeerd zijn is het gepiep en gefluit over. Daarna de stuurautomaat getest; die deed het.
's Middag dutten en lezen in Rob de Wijk zijn recente boek "5 over 12, Hoe Nederland sterker uit de crisis kan komen", Amsterdam, 2012. Veel goede analyses, weinig recepten. Ons zicht op het verleden is nu eenmaal beter dan dat op de toekomst. Strikte begrotingsdiscipline en meer macht voor Europa, daar ben ik het erg mee eens. Of dat gebeurt? Vandaag waait het flink uit het westen. De lucht in het noorden is heiïg. Geen weer om naar Turkije te vertrekken en dat willen we ook helemaal nog niet.
Vandaag wordt mijn jongste zoon Bas 22 jaar. In het begin van de avond bel ik hem thuis op. Gelukkig neemt hij op. Het nieuws: hij zoekt een kamer in Den Haag, de opleiding op het conservatorium begint op 3 september, hij gaat met vrienden in een auto op vakantie naar Frankrijk, Spanje of Italié en, o ja, hij was helemaal vergeten om bij ons te komen eten, die zondag voor ons vertrek. Sorry, verslapen. Verslapen? Ja, pa, het was erg laat worden de nacht tevoren. Toch was het slap van je om niet even op te bellen en excuses aan te bieden. Ja, pa. Terug naar boven
Paphos (8)
Woensdag 04-07-2012
Verandering in de gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer over de maand juni ten opzichte van mei (zie hierboven). Geen commentaar.
Vandaag een rustige dag. Vroeg begonnen met schrijven zonder dat er enig schot in zit. Uren kreunen en steunen, totdat ik gaandeweg meer en meer op papier krijg. 'Op papier' is overdrachtelijk, het is uiteraard 'op de schijf'. Stand aan het eind van de ochtend: 228.500 woorden over 518 bladzijden. We bereiden ons langzaam voor op een vertrek uit dit gastvrije plaatsje. Ik herprogrammeer de Navtex op de stations Cyprus, Antalya en Heraklion. De afstand van de oversteek naar Finike in Turkije is 140 mijl. Dat is goed vierentwintig uur varen. 's Ochtends vroeg weg en de volgende ochtend bij daglicht aankomen. Zodra de wind naar het oosten draait, gaan we weg, want we hebben niet veel zin om een etmaal lang tegen de wind in te motoren.
Bij CERN in Zwitserland is een nieuw elementair deeltje ontdekt. Of dit het langgezochte HIGGS-deeltje is, staat nog niet vast. Het HIGGS-deeltje is verantwoordelijk voor het bestaan van het HIGGS-veld in het universum, dat alle andere elementaire deeltjes hun massa geeft. Het kan bij de vondst echter ook om een exotische soortgenoot van het HIGGS-deeltje gaan, een WIMP (weak interacting massieve particle), een deeltje dat het bestaan van de donkere materie in het heelal verklaart.
Van Ed Braad van de Kriekenmarkt in Gorcum ontvangen we via e-mail het jongste nummer van het Knake-nieuws. ter herinnering: Knake is onze buurtvereniging. Het belangrijkste nieuws is de aanstaande vervanging van de rare vissenkomlampen rond de haven door ouderwetse lantaarns, en de schoonmaak door Knake-leden van het geometrisch kunstwerk van de Pool Winiarski naast de sluis. Dat zat onder de alg en viezigheid, ik heb er op deze website al eens schande van gesproken. De Gorcumse Courant bericht ook ervan. Verder pleiten ze voor een autovrij maken van 't Eind, om er een mooie wandelboulevard van te maken (zie hier) Natuurlijk staan we daar graag achter. Terug naar boven
Paphos (9)
Donderdag 05-07-2012
Gistervond maken we kennis met onze overburen van de Maestro, een Gib'sea 44. Ze heten Rogier & Miriam en komen uit Amsterdam. Jonge mensen die juist begonnen zijn om een jaar te varen met hun drie kinderen Boaz, Isa en baby Olav. De boot kochten ze in Marmaris en de tocht naar Cyprus was hun eerste oversteek. Ze willen geleidelijk de Middellandse Zee uitvaren en eind november de Atlantic oversteken.
Vanmorgen maak ik opnieuw het paneel vast bij het hoofdeinde van Ans' zijde van het echtelijk bed (zie hierboven). Erachter zie je een van de transportwielen van de stuurstand, die ik gisteren smeerde. Daarna even naar het oliepeil van de motor kijken: in orde. We lopen naar de stad. Heen en weer is een warme aangelegenheid, maar in de supermarkt van Papantonio is het heerlijk koel. Voor de terugweg koffie op een straathoek. daarna aan het werk. Vergeef me, maar het schrijven is gebaat bij een aaneenschakeling, een tredmolen van eendere, saaie dagen.
Stand eind van de middag: 230.000 woorden over 521 bladzijden. Bij een glas ouzo werk ik de website bij en bekijk de weerkaartjes, de email en het nieuws. Vanavond passen we op de kinderen van Rogier & Myriam, zodat ze een keer samen uit eten kunnen gaan. Die kans hebben ze nog niet gehad. Terug naar boven
Paphos (10)
Vrijdag 06-07-2012
Gisteravond op de kinderen gepast van Miriam & Rogier van de Maestro, terwijl ze samen uitgaan. Na twee uur keren ze terug en we hebben nog een gezellige avond bij hen in de kuip tot een uur of half één. Vanmorgen reken ik op het havenkantoor het liggeld af tot en met aanstaande maandag. De havenmeester is content dat we langer blijven. Op zijn vroegst dinsdagochtend willen we bij het krieken van de dag vertrekken. Ik bezoek op mijn eentje het kasteel aan de haven van Paphos (foto hierboven). Een in de zon gestoofde brok steen, ooit gebouwd als een burcht door de Frankische vorsten die onder Richard Leeuwenhart in de tijd van de kruistochten Cyprus veroverden. Morgen zal ik er iets meer over vertellen.
Vanaf half elf schrijf ik verder. Ik merk dat ik neig om de volgende cruciale episode uitstel, om ze niet te dicht op elkaar te hebben. Ik vlecht er wat andere verhaallijnen tussen. Geen idee of dat goed werkt of niet. Ik zit zo midden in mijn boek en sta er volstrekt niet boven. Ik heb het nog nooit over gelezen, dus weet ik niet hoe het werkt, of er genoeg spanning in zit (de spanningsboog!) en dergelijke. Eerst wil ik gewoon aan het einde raken. Dan komt de rest, een grondige revisie. Dus of die omleidingen goed werken, weet ik niet.
Aan het eind van de middag komen Rogier & Miriam met hun kinderen gezellig theedrinken en later borrelen. De stand is dan: 231.100 woorden over 524 bladzijden. Die kinderen borrelen natuurlijk niet, die krijgen drinkdanoontjes en chips, die Ans speciaal voor ze gekocht heeft. Veel tijd voor dit verslag is er daarna niet meer. Morgen vertrekken ze naar het Turkse Kas. Hier een foto van het gezinnetje. Ze krijgen natuurlijk ook een ereplaats in de rij van yachties, die we ontmoet hebben op onze reizen op de homepage, omdat ze een eigen website hebben. Terug naar boven
Paphos (11)
Zaterdag 07-07-2012
Een eerste blik uit de kajuitopening leert dat de Maestro is vertrokken. Vanmorgen nemen we voor acht euro een taxi naar de oude binnenstad van Paphos. De chauffeur zet ons af bij de overdekte groente- en fruitmarkt, die als de rest van de binnenstad hoog boven de omringende stads wijken ligt. In de laagte zien we de haven liggen en ernaast de ruïnes van het oude, Griekse Paleo Paphos. Achter de markt ligt een overdekte toeristenmarkt, type souq. Mijn geliefde onderzoekt talrijke jurkjes (foto hierboven) en koopt er tenslotte geen een. Waarom niet? Er was wel een leuke, maar ze vergat het. Ik vind een mooie replica van een beeldje, dat in Paleo pahos werd opgegraven. Het is uit de kopertijd, 3500 jaar voor Christus. Het zal een mooie plek krijgen in onze virtinekast met reistrofeeën krijgen.
Het is wel leuk slenteren in de binnenstad van Paphos. Er is een mooie, compacte moskee met een minaret, afgesloten voor het publiek (foto hier). Achtergelaten door de moslimbevolking, die in 1974 op de vlucht werd gejaagd door de Grieks-Cypriotische putschisten. Het gebouw lijkt niet beschadigd, zelfs de moslimgraven er omheen zijn nog intact. Een verlaten plek waar slechts een enkele toerist komt kijken.
Om half twee zijn we terug aan boord. Het warmste deel van de dag dutten we weg. Daarna schrijf ik lekker een eind weg. Stand is: 232.800 woorden over 528 bladzijden. Ik zit midden in een cruciale episode waar je je als schrijver de vingers bij aflikt. Hopelijk doet de lezer dat straks ook. Geen gezicht eigenlijk, al die hun vingers aflikkende lezers.
Ik zou nog meer over de burcht aan de haven vertellen. Dat doe ik morgen. We gaan eten in Theo's Restaurant aan de kade. Een oude foto toont dat het er al was bij het Turkse bombardement van 1974. Terug naar boven
Paphos (12)
Zondag 08-07-2012
De burcht aan de haven van Paphos, dus. In feite een kleine burcht, die bestaat uit een toren uit de Frankische tijd, binnen een Venetiaanse muur. De Frankische vorsten van Cyprus bouwden hier twee verdedigingstorens, na de aardbeving van 1222. De torens waren verbonden door een muur. De Genuezen veroverden de stad Paphos in 1373. Ze maakten de muren een stuk hoger. De buitenste toren werd tegen het einde van de 15e eeuw door
|
Paphos in juli 1974, bij het bombardement door de Turkse luchtmacht. De foto is van Michalis Haritos, genomen vanaf de burcht. |
Deze foto nam ik eergisteren, ongeveer vanaf dezelfde plaats. |
een aardbeving verwoest. De resten staan er nu nog steeds. Voor de verovering door de Ottomaanse Turken in 1570 bliezen de Venetianen de beide torens met explosieven op. Ze concentreerden hun verdediging van Cyprus op de steden Famagusta, Lefkosia en Kyrenia (het tegenwoordige Turks-Cyprische Girne, waar we twee jaar geleden waren) Na die verwoesting knapten de Ottomaanse heersers de binnenste, westelijke toren weer op in 1592, aldus de vertaling van de Arabische inscriptie boven de poort.
De burcht is klein en overzichtelijk. Ik zie aan iedere zijde gevangeniscellen van de Ottomaanse heersers. In de bodem zitten gaten, die toegang geven tot twee oubliettes, waar tot levenslang veroordeelden werden opgesloten. Intrigerend woord: oubliettes, ‘vergeetcellen’ zou je ze kunnen noemen. Vestdijk schreef een kort verhaal onder die titel. Op de bovenverdieping leefde de Turkse garnizoenssoldaten, de centrale ruimte was in gebruik als moskee. Rond de muren is ruimte voor twaalf kanonstellingen. In 1878 werden de kanonnen weggehaald, toen het zieltogende Ottomaanse Rijk Cyprus overgaf aan de Britten. To 1935 werd de burcht gebruikt voor de opslag van zout. Daarna werd hij gerestaureerd.
In 1974 was op de burchtmuur een stelling van afweergeschut, waarmee de Grieks-Cyprioten de Turkse bommenwerpers bestookten. Dat zie je op een foto (zie hieronder links) uit het boekje van de lokale fotograaf Michalis Haritos, waar ik het eerder over had. Van vrijwel dezelfde plaats nam ik eergisteren een foto (hierboven rechts). Het is allemaal nog geen dertig jaar geleden.
Vandaag vroeg aan het werk. De catamaran naast ons vertrekt voor een charterreis met Belgen (Vlamingen) langs de Turkse kust en de Griekse eilanden. Nu hebben we een beter uitzicht. Ik schiet goed op met mijn boek en schrijf ondermeer een lang stuk met dialogen. Daar krijg ik steeds meer plezier in. Je kunt dingen laten gebeuren in plaats van ze te beschrijven. In het Gastenboek vraagt een lezer wat we doen als het bliksemt (zie daar). De pas verkozen, gematigde moslim-Egyptische president Morsi lijkt de confrontatie met de legertop aan te gaan. Hij roept het afgezette parlement bijeen, zolang er geen nieuw verkozen is. Benieuwd hoe dat afloopt! De stand van mijn boek: 234.800 woorden over 532 bladzijden. Vanavond eten we aan boord. Morgen voorbereiden en uitchecken, dinsdagochtend vroeg weg, op weg naar het Turkse Finike. Terug naar boven
Paphos (13)
Maandag 09-07-2012
Gisteravond blijkt een van de gasflessen leeg. Vraag: is de andere nog vol? Volgen mij wel. Ik herinner me vaag dat ik ze in Ashkelon, Israël, allebei heb laten vullen. Sedertdien hebben we elektrisch gekookt. De sluiting zit muurvast, pas na een fikse krachtsinspanning komt hij los. Let op: de schroefdraad bij gasflessen is letterlijk tegendraads! Gelukkig blijkt de tweede fles inderdaad vol.
Vanmorgen langs de douane om uit te klaren. Geeft geen problemen. Vanavond om zeven uur moet u even langs de havenpolitie, zegt de beambte. Met het boodschappenkarretje lopen we naar de Papantoniou Supermarkt om van alles in te slaan. Ik zie een flacon WD40; daar heb je nooit genoeg van.
Thuis weer aan het schrijven. Het begint op te schieten; het eind komt in zicht. In 'romantijd' is er nog ongeveer een jaar te gaan van de in totaal 15 jaar die het boek beslaat. Stand eind van de middag: 236.000 woorden over 535 bladzijden.
Als de zon achter de taverna's verdwijnt, ruimen we het zonnezeil op van de giek en laten we het bijbootje zakken boven het luik van de voorste hut en binden het vast. Via de WiFi in het Kastro Café kijken we naar het nieuws en de weerkaartjes voor morgen. Spanning in Egypte. het is niet duidelijk of het door de militairen en het Constitutioneel Hof ontbonden parlement morgen kan vergaderen, zoals de nieuwe president Morsi heeft bepaald. Dat besluit is door het Constitutionele Hof vandaag echter weer verworpen. De Moslimbroederschap heeft tot demonstraties opgeroepen. De weerkaartjes lijken dan wat minder interessant, maar we hebben er morgen wel mee te maken. Ze tonen lichte tegenwind en volgens Passageweather krijgen we onderweg vanuit de Golf van Alanya een noord- tot noordoostenwind. Dat zou mooi zijn, want het betekent dat we dan kunnen zeilen. De overtocht duurt ongeveer 24 uur. Morgen tussen zes en zeven kiezen we zee. Terug naar boven
Overtocht Paphos, Cyprus - Finike,Turkije
Dinsdag 10-07-2012
Even voor zessen word ik wakker. Het is dan al ruim een uur licht. Bij de havenpolitie toon ik het uitklaringsbewijs van de douane. Of ik op VHF wil roepen, als ik vertrek? Natuurlijk. Dan komen de tegenslagen. De stuurautomaat valt na een minuut of tien uit. Onbegrijpelijk! Tijdens de hele overtocht van Egypte naar Cyprus deed hij het prima. In de Golf van Suez niet en nu dus ook weer niet. Geen leuk vooruitzicht om 140 mijlen zelf te moeten sturen. Jaap & Diana van de Kiara meldden onlangs dat ze zelf net zo’n probleem hebben. Ik bouw snel het alternatieve navigatiesysteem op: de notebook-PC met C-map zeekaarten erop en een USB-GPS’je dat de scheepspositie in de kaart plot. Tenminste, dat is de bedoeling. Het GPS’je werkt maar plot niet. Enfin, we hebben geen zin nog langer te wachten en steken van wal. Het anker breekt gemakkelijk uit; het zit vol kluiten modder. We varen tussen de boeien de haven uit en ronden het havenhoofd met de oude Frankisch-Ottomaanse burcht. Vaarwel Paphos, je was een aangename haven!
Er is geen wind maar wel een tuitelige zeegang. We leggen de koers op 310 graden en dat zal 24 uur zo blijven tot aan Finike. Die moeten we om de beurt zelf sturen. Gedurende de morgen zakt de zeegang geleidelijk in tot een vlakke, fluwelen blakte (foto hier). Het wordt een uitermate saaie tocht. Dan begint het gepieker. Hoe kan de GPS-positie niet in de C-map staan? Ik ontdek dat C-map de GPS op COM-poort 5 wil openen, maar die zit op COM-poort 10. Daar kan C-map dus niet bij. Dat is zo verholpen. We hebben dus nu een scheepspositie in de kaart (foto hierboven), maar zoals altijd noteer ik de posities ook in de papieren zeekaart. Voor het voortdurend moeten sturen vinden we ook oplossingen. Als je wacht tot je het schip zonder veel roerbeweging op koers hebt, kun je het stuurwiel snel vastzetten en dan houdt-ie de koers lang vast. Meestal een halfuur, soms langer, een mooie gelegenheid voor een extra dutje.
De dag gaat over in de nacht. Al die lange uren hebben we één zeevogel gezien, een stormmeeuwtje, en één schip, dat aan de horizon op dezelfde koers lag. Dat is alles. De pijp die brandstof uit de hoofdtank zuigt, is weer verstopt. Enfin, geen probleem, de dagtank heeft nog ruim voldoende diesel. Wind is er nog steeds niet. Na de schemering is het erg donker, de maan zal pas later opkomen. Het voordeel is dat je nu prachtig het enorme wentelwiel van de Melkweg kunt zien. Zo motoren we de nacht in, op weg naar Turkije. Terug naar boven
Finike, Turkije
Woensdag 11-07-2012
Om half één vaart een fel verlicht vrachtschip ruim voor ons langs naar het noorden, waarschijnlijk op weg naar Antalya. De beloofde noordenwind uit de Golf van Antalya is niet op komen zetten. Even later komt wel een half maantje op, donkeroranje van kleur in het begin, later steeds bleker en feller. Typisch, de glinsterende band van de Melkweg verdwijnt in het schijnsel van de maan. In de loop van de nacht krijgen we wind, maar helaas van voren. Het zij zo. Om de beurt wisselen we elkaar af aan het stuurwiel. Wat kan zo’n nacht lang duren! Om vier uur kondigt een bleekblauw schijnsel in het oosten de dageraad aan. Aan die kant staat een merkwaardige configuratie van hemellichamen. Drie sterren op een rechte lijn boven elkaar, de onderste is het helderst, de bovenste het minst (zie foto hierboven, de bovenste is niet te zien) Je kunt je voorstellen dat mensen aan zo’n treffende configuratie een bijzondere betekenis hechtten. Een teken! Een teken van de goden! Van Jahwe, Allah, eh........ Zoroaster, Baäl, Donar, Thoth, Elvis, enzovoorts. Het is gewone hemelfysica. Ik heb geen idee om welke hemellichamen het gaat, maar dat valt nog wel na te zoeken. De zon komt op en het verschijnsel dooft snel uit. Hier een foto van mij na een doorgestuurde nacht.
Om half zeven zien we dat de lage wolkenbank, die we rechtsvoor aan stuurboord zien, in werkelijkheid de grote Kaap Taşlik Burnu is, met een aantal kleinere eilanden ervoor. De vuurtoren die hier moet staan, geeft geen licht. Hier is de cirkel rond, twee jaar geleden voeren we hier voorbij, op weg naar het oosten. Het is al tegen negen uur als we de grote, gastvrije haven van Finike binnen varen. Hier zitten we weer midden in de wereld van de yachties. Een dinghy vaart op ons toe en wijst ons een plekje toe aan een van de betonnen steigers. Het is al erg warm. Op de kade staat een man, die zich voorstelt als Faik Öztürk, agent. Voor honderd Turkse ponden zal hij voor ons de inklaring en het transit log regelen, dat je in Turkije nodig hebt. Prima, in Egypte zijn we wel erger gewend. Ans bakt een omelet, ik ga bij een ATM Turkse ponden pinnen en daarna gaan we slapen.
's Middags waait het hard in de haven. Uit het zuiden, nota bene. Dat hadden we liever eerder vandaag of vannacht gehad. Het transit-log is inmiddels afgeleverd, de gele Q-vlag kan gestreken. Ik ga me inschrijven op het havenkantoor en krijg de code van het WiFi-netwerk. Daarna loop ik even naar de steiger naast ons, want ik heb gezien daat daar een oude bekende ligt (die ik nog nooit gezien heb): de Second Lady van Danielle & Peter Tazelaar uit Terneuzen, wier weblog ik al jaren graag lees. We hadden een paar keer e-mailcontact. Ze hebben het nodige voor de kiezen gehad, maar dat kun je op die website wel lezen. Het is erg leuk om nu eens persoonlijk kennis te maken. Thuis zie ik op mijn telefoon dat er iemand op de Voicemail heeft ingesproken. Helaas lukt het niet dat bericht af te luisteren. Nóg eens bellen, s.v.p. Terug naar boven
Finike (2)
Donderdag 12-07-2012
Gisteravond gegeten in een restaurant boven de haven. Mooi uitzicht, slecht en erg vet eten. De voorspelling voor de komende dagen luidt: temperaturen boven de 40o. Ans kan er slecht tegen, ik iets beter maar echt fijn is het niet. Vanmorgen staan we om half zeven op om wat klussen te doen, nu het nog niet zo warm is. De belangrijkste is er eentje die zo langzamerhand routine wordt: het uit de dieselhoofdtank draaien van de afzuigbuis en hem weer doorgankelijk maken. Er komen een paar flinke proppen zwarte troep tevoorschijn. Na terugzetten schakel ik hoopvol de circulatiepomp in. Na een uurtje of twee is vulling van de dagtank gestegen van 44% naar 95%. De hoofdtank is nu leeg; voor ons vertrek zullen we hem voltanken.
Ans draait de wasmachine met het beddengoed. Na drie weken mag dat wel. We spuiten het zzeezout van de boot af. Ik span een waslijn op het voordek en plaats de huik over het zeil op de giek. Allemaal goed te doen nu het nog niet zo warm is (zie foto hiernaast) Om half tien zitten we te kijken: we zijn al klaar voor vandaag. Alleen het zonnezeil moet nog over de giek, zodra de lakens op het voordek droog zijn.
Ik kijk naar het nieuws en de e-mail. Leuke foto's die Tessa van haar baby-dochter Vajèn maakte. Een ander bericht schokt me.
|
Ad Kloet |
Een voormalige collega meldt dat Ad Kloet is overleden. Slokdarmkanker. Ad kende ik al heel lang. In 1985, meen ik, nam ik hem aan als uroloog in het vroegere Ziekenhuis Oudenrijn in Utrecht. Ik was daar toen adjunct-directeur medische zaken. We konden goed met elkaar opschieten. Twee jaar later ging ik naar het Gorcums Beatrixziekenhuis. We verloren elkaar uit het zicht, totdat Ad bestuurder werd in het Oudenrijn, en na de fusie met het Antonius Ziekenhuis, bestuurder van het fusieziekenhuis. In de bestuurderwereld kwam ik hem weer tegen en op mijn voordracht trad hij toe het illustere directeurenclubje 'Medi 1'. Ad en ik waren vrijwel even oud. Hij was een levensgenieter, een joviale en warme man en een kettingroker. Sigaren. Hij ging pas vorig jaar met pensioen. Mijn gedachten zijn bij zijn vrouw Hannie. Dat hij ruste in vrede.
Na het middaguur is het zo heet, dat je alleen maar kunt slapen. dat deden we trouwens doorgaans toch wel. Na half vier vat ik het schrijven weer op. Stand om zes uur: 237.400 woorden over 538 bladzijden. Terug naar boven
Finike (3)
Vrijdag 13-07-2012
Windstilte heerst als de zon is ondergegaan, gisteravond. In de schemering komt er een aangename koelte in de kuip. Ik zit er te luisteren naar de lange, melancholieke liederen van een Turkse zanger, buiten op een terras van een van de restaurantjes langs de haven. Hij begeleidt zichzelf op het klassieke instrument van de Turkse muziek de saz. Je moet je niet vergissen in hoe mooi dat is. Twee jaar geleden kocht ik hier ergens langs de kust twee CD's van zo'n zanger, zijn naam weet ik niet meer en de CD's liggen thuis in Gorcum. Enfin, tegen half twaalf houdt hij pas op. Ans slaapt al een tijd.
Warme nacht. Gelukkig hebben we de ventilator in onze slaaphut staan. Vanmorgen vroeg op om boodschappen te doen. Finike is een aardig plaatsje. De brede boulevards zijn omzoomd door sinaasappelbomen en er zijn veel beschaduwde parken met fonteinen en waterpartijen (foto hier). Veel van onze Nederlandse zeilersvrienden overwinterden hier. We slaan ruim groente, fruit, wijn en sappen in bij de Bulvar Market, die we nog van vorige keer kennen. Op de terugweg lopen we langs de chandlery van Faik Öztürk, onze agent. Kan hij onze rafelende genua laten repareren? En onze motor servicen? Ja, dat kan hij. De motor komt hij straks zelf doen.
Ondertussen improviseer ik een loopplank. Faik komt een uurtje later. Ik zet de ventilator op zijn lijf, het is loeiheet en dat is precies de reden dat ik zelf die beurt niet doe. Geen zin in. Maar we doen het samen en het gaat vlot. Als het klaar is, noteer ik alles in het motorlogboek. Late lunch, laat middagslaapje. Veel boaties zie je overdag niet. ze vluchten voor de zon in de kajuit, waar sommigen airco hebben. Wij blijven doorgaans in de kuip en spannen een extra laken (foto hierboven). Ik schrijf een beetje, 150 woorden, mag geen naam hebben. Even rustiig bepalen hoe ik verder moet. Vanavond komen Danielle & Peter van de Second Lady op de borrel. Terug naar boven
Finike (4)
Zaterdag 14-07-2012
We hadden een zeer gezellige avond met Daniëlle & Peter van Second Lady. Ze hadden een fraaie, oude chianti meegenomen, hetgeen ertoe leidde dat ik een Chateau Musar uit Libanon tevoorschijn haalde, uit 2000, die na een uurtje afkoelen in de koelkast prima smaakte. Het wijst weer eens uit dat goede wijn heel wat verdragen kan. Veel zaken uitgewisseld. We hebben natuurlijk veel ervaringen gemeenschappelijk, bijvoorbeeld ziekte onderweg, geen huis hebben, en dergelijke. Hartstikke leuke avond!
Vanmorgen om half zeven wakker. Ik luister: er is geen wind. We moeten eruit, zeg ik, geen wind, het is nog koel, prima gelegenheid om de genua van het rolstag te halen. Het enthousiasme van mijn echtgenote en geliefde loopt niet over. Niettemin hebben we de klus binnen twintig minuten geklaard en ligt het zeil op de kade te wachten op transport. We gaan toch eerst nog even naar bed. Na het ontbijt breng ik het zeil met het steekkarretje naar de zeilmaken (foto hierboven). Hij zal het wassen, repareren en alle stiksels nalopen. Kosten: 250 euro. Is wel even wat, maar het zeil kan straks weer jaren mee.
Een uurtje later loop ik naar de Turkcell winkel in de stad. Daar schaf ik voor 170 Turkse ponden (circa 70 euro) een dongel aan en een data-SIMkaartje met 10 GB over drie maanden Mijn eigen dongel werkt hier helaas niet. Na één uur is hij bij het systeem aangemeld, zegt verkoper. Ik loop naar de Bulvar Market en koop blikje ice-coffee voor Ans. Er is een uitgestrekte groentemarkt op zaterdagen. Ik koop een zak lekkere perziken.
Bij thuiskomst is het al knap warm. Binnen is het vandaag redelijk koel, met de ventilator aan. Na één uur probeer ik de nieuwe dongel uit. De installatie is eenvoudig en het modem is erg snel, veel sneller dan het WiFi-netwerk van de haven. Mooi! Als er straks op ankerplaatsen bereik is, kan ik in elk geval mobiel het internet op.
We slapen de hete uren beneden. Daarna start ik het schrijven weer op. Gaat goed: 238.600 woorden over 541 bladzijden om half vijf. Terug naar boven
Finike (5)
Zondag 15-07-2012
Een klusdag. 's Ochtends om zeven uur beginnen we met de dieselhoofdtank. De rand van het schroefdeksel van het mangat heb ik een uurtje eerder met WD40 ingespoten. Het laat zich gemakkelijk losdraaien. Met behulp van de vacuümextractor halen we de laatste anderhalve liter Egyptische diesel eruit. Tot mijn verbazing is de tank vrijwel schoon. Ik haal er een paar propjes uit en dat is het dan. Nu gaat me een licht op: het is de slechte kwaliteit van de diesel die havenboy Karkar ons in Suez verkocht, die de opzuigbuis verstopte. Ik besluit om de jerrycans met reservediesel door het mangat in de hoofdtank te gieten. Als ik de bakboordbakskist open, zie ik tot mijn schrik dat een van de jerrycans is leeggelopen. Ans rook gisteren al een diesellucht. Gelukkig heb ik ze destijds met vooruitziende blik in een plastic kist geplaatst. Die staat nu voor een derde deel vol diesel. Zeer heldere diesel overigens. Enfin, nu is de vacuümextractor een nuttig hulpmiddel om de kist leeg te zuigen. De andere jerrycan is heel. Zo komt de reservediesel alsnog in de hoofdtank, de circulatiepomp pompt het in no time over in de dagtank, die nu 100% gevuld is. Met slechte Egyptische diesel, weliswaar, maar we hopen dat we die gauw opgestookt krijgen. Daarna schrobben we de kuipvloer schoon, want er is natuurlijk diesel op het teak gemorst. Omdat in iedere baksfiets een van onze vouwfietsjes zit, en deze er nu toch al uit is, zet ik het fietsje in elkaar. Makkelijk bij boodschappen doen.
Het is onderhand middag. We hebben ontdekt dat je aan de andere kant ven de westelijke havendijk kunt zwemmen. Daar leidt een trap naar een zwemplankiertje. Het water is heerlijk verfrissend, je knapt er helemaal van op. Speciaal Ans, die slecht tegen de hitte kan (foto hierboven). Op de terugweg komen we langs de douches en spoelen ons af. Middagtukje.
Ik heb nog steeds zin in klussen. Het probleem van de weigerende stuurautomaat is immers nog niet opgelost. Gisteren kwam Peter van de Second Lady een reserve-exemplaar brengen, een ST700, type 100. Volgens Fons, die ik om raad vroeg, is de kans groot dat hij niet compatibel met mijn ST6000-systeem. Maar het valt te proberen. Ik maak alle draadjes van de NMEA-, Seatalk-, Rudder-, Fluxgate-, Clutch en Power- en Motorverbindingen los, schrijf van alle verbindingen de volgorde van rode, blauwe, groene, gele en grijze draadjes op en haal de kast los. Peter komt helpen, en samen plaatsen we zijn ST7000 unit, verbinden alles op dezelfde manier als bij mijn unit, en schakelen hoopvol de autopilot in. Helaas, niets. Het apparaat is niet compatibel. Het duurt nog tot half zeven voor we de hele zaak weer hebben teruggeplaatst en verbonden. Het probleem van de stuurautomaat is dus nog niet opgelost. Op zich geen groot probleem meer, want we hoeven tot Kreta geen grote afstanden meer te varen.
Geen tijd voor schrijven of weblog, waant we zijn uitgenodigd op de borrel bij Pauline & Chris van de Zeeling, die met hun Taling 33 op de A-steiger liggen. Zij hebben een huis in Kreta. Terug naar boven
Finike (6)
Maandag 16-07-2012
Een erg hete dag, 42o. Arme Anna. Ze zit het liefst binnen in de kajuit, bij de ventilator. Geen dag om iets te doen, het is een dag om dóór te komen. 's Ochtends breng ik nog de lege gasfles naar de chandlery van Faik, maar dat is alles. Gelukkig lijkt het de komende dagen wat koeler te worden, ongeveer 35 - 37o. Peter van de Second Lady komt een stempelkussentje lenen.
's Middags slapen we de middaghitte weg. Om half vijf zwemmen bij het zwemplankiertje achter de havendijk.Er is een oude dame met een snorkel en een mes in een schede aan haar rechterkuit. Ze gaat oesters loswrikken van de rotsen en voeren aan de octopussen, die hier tussen de rotsen huizen. Een drietal Turkse oude mannen drijft in het water en kletst met elkaar als een stel oude wijven. Soms richt eentje het woord tot ons. We verstaan er uiteraard niks van, behalve als hij een groot litteken op zijn borst toont. Aha! Een bypass-operatie gehad! Jawel, en hij houdt vier vingers omhoog. Vier bypasses, dus. Vreemd dat sommige mensen maar tegen je aan blijven praten en niet schijnen te snappen dat je er geen moer van verstaat. We gaan douchen. Pas tegen zessen begin je je weer wat normaler te voelen. Het lukt om nog een uurtje of anderhalf te schrijven. Stand: 239.100 woorden over 542 bladzijden.
Vanavond gaan we met zijn zessen uit eten, de crews van Second Lady en Zeeling en wij. Terug naar boven
Finike (7)
Dinsdag 17-07-2012
Een aantal dagen na Gerrit Komrij stierf deze week de dichter Rutger Kopland. Een van mijn favorieten. Hij werd 76 jaar. Gelukkig hebben we al die prachtige gedichten nog. Ik sprak hem een keer, vele jaren geleden, tijdens een 'Nacht van de Poëzie' in het Utrechtse Vredenburg over mijn eigen gedichten. Die vond ik gewoon slecht, hij echter niet. Aardige man.
Gisteravond maakten we veel plezier in het restaurant bij de haveningang met de crews van Second Lady, Zeeling en Dulce (foto hierboven). Een avond vol luchtige kout en brasserij. En heerlijk eten: Ans at gefrituurde ansjovis en ik het traditionele Adana kebab. Op tafel staan rode en witte Doluca wijnen. Later zaten we in een muziekcafé aan de haven te luisteren naar een drietal Turkse musici, die zeer aansprekende muziek maakten. Lekker luisteren met een glas raki met ijsblokjes en een apart glas water. Een dronken Noor komt vragen waar die twee blonde vrouwen van ons toch vandaan komen. Uit Holland, zeggen ze in koor. Hij druipt af en gaat tussen een aantal vrolijke Turken zitten. Heerlijke avond! Hier nog 2 foto's.
De bemanning van Zeeling is naar Kreta vertrokken. Niet met de boot, maar met bus, veerboot (naar Rhodos) en vliegtuig. We hopen ze op Kreta terug te zien, in oktober. Vandaag is het wat minder warm en vochtiger. Geen geklus meer. Ik schrijf wel. De stand voor we zometeen gaan zwemmen is: 240.200 woorden over 544 bladzijden. Morgen is hopelijk onze genua klaar. We willen onderhand wel weer eens verderop, naar de paradijselijke baaien van de Kekova Roads. Terug naar boven
Finike (8)
Woensdag 18-07-2012
Vandaag wordt de moeder van Ans 93 jaar. Ze verblijft nog steeds in het verpleeghuis Waerthove in Sliedrecht, onderdeel van de Rivas Zorggroep. Pas geleden is ze weer gevallen maar, o wonder, Ma Steers komt overal bovenop. 's Middags krijgt Ans haar aan de telefoon, haar broer Cees belt op en geeft haar de hoorn. Of we ook lekker in de zon liggen, vraagt ze. Zelf heeft ze daar nooit van gehouden en - eigenlijk - haar dochter ook niet. Enfin, ze klinkt in elk geval monter.
We doen vanmorgen in alle vroegte (en in alle koelte!) boodschappen bij de Bulvar Market. Voorraden om zometeen wat langer in de paradijselijke baaien van de Kekova Roads te kunnen blijven. We hebben ook besloten om omstreeks 10 augustus een week of twee naar Nederland te gaan om te zien hoe het met iedereen is en met name om te zien hoe de beide kleinkinderen Vajèn en Lisa gegroeid zijn. De boot parkeren we dan waarschijnlijk in Marmaris.
Ik schrijf een tekst die ik invoeg in een vroeg hoofdstuk van mijn boek. Gerijpt inzicht. Daarna schrijf ik verder. De stand eind van de middag, voordat we gaan zwemmen: 241.000 woorden over 546 bladzijden. Op de terug weg zien we dat een jongen bezig is om onze genua te wassen in het speciale zeilbad, dat ze hier hebben. Mister Faik komt de gevulde gasfles brengen. Vanavond borrel bij Second Lady, morgen waarschijnlijk weg naar de schoonheden van de Kekova Roads. Terug naar boven
Üçağiz Limani, Kekova Roads
Donderdag 19-07-2012
Leuke en langdurige borrel gisteravond bij Peter & Daniëlle op de Second Lady. Aan het slot besluiten we elkaar in elk geval van de winter een keer in Holland op te zoeken. Merkwaardig fenomeen: er is geen wind en boven het water in de haven hangt een mooie damplaag. De luchtvochtigheid is de laatste dagen toegenomen.
De volgende dag om zeven uur op. Het is nog niet warm. We halen het zonnezeil van de giek en hijsen de genua weer op zijn plek op het voordek. Als het klaar is, transpirereren we behoorlijk. Daarna rijd ik op de fiets langs Faik, om zijn rekening te betalen, langs de bank om te pinnen en langs het havenkantoor om het liggeld te betalen. Daarna zijn we een stuk armer. Ans topt de watertanks af. Peter & Daniëlle komen langs om afscheid te nemen. De vouwfiets wordt ingepakt en de loopplank uit elkaar gehaald. Daarna varen we af, het is 10.10 uur. We leggen aan bij de bunkersteiger en tanken 240 liter schone diesel in de hoofdtank. Dat maakt ons nog een stuk armer. Ik voeg wat van de dieselongerief-absorber (hoe heet zoiets?) toe, die ik bij Faik heb gekocht. Het is half elf als we de haven uitvaren.
Buiten staat een licht windje. We motoren langs de kust in westelijke richting en genieten van wind en water. Onderweg zien we tweemaal een schildpad zwemmen; een is een hele grote, het kleine kopje nieuwsgierig boven water. Na tweeëneenhalf uur komen we een eilandengebiedje aan de oostelijke monding van de Kekova Roads. Het heet Gökkaya Limani, de vorige keer hebben we het overgeslagen. We varen door de kreken en kijken in de ankerplaatsjes. Opvallend dat alle restaurants gesloopt zijn. Er ankeren wat dagjesmensen en toeristenboten, maar vannacht zal het hier eenzaam zijn. Daar ziet Ans tegenop. We besluiten een kijkje te nemen in Kale Köy, een toeristendorpje met een oud Ottomaans kasteel halverwege Kekova Roads. Dat kasteel hebben we destijds beklommen. Prettig al je alles al gezien hebt. Helaas, de drie restaurantsteigertjes zijn al gereserveerd. Druk wuivende eigenaren sturen ons weg. Bij het toeristendorpje Üçağiz Limani lagen we twee jaar geleden voor anker met de Kiara en de Anegada. Daar gaan we dan maar heen. Een kwartier later gooien we het anker uit op korte afstand van de oude sarcofagen (foto hierboven). Destijds hebben we die uitvoerig bekeken. Ze zouden dateren van het het oude, onbetekenende Griekse stadje Teimiussa. Vanaf ons achterbalkon is genoeg te zien: af en aan varende toeristenboten en zeilers die een ankerplekje zoeken. We denken hier een paar dagen te blijven en halen het bijbootje van het voordek en laten het te water. Door wind en water is het hier veel minder heet dan in de haven van Finike. We zwemmen in water van ongeveer 38 graden, niet echt verkoelend. Vanavond drinken we ijskoude raki in de kuip en eten lekker aan boord. Terug naar boven
Üçağiz Limani (2)
Vrijdag 20-07-2012
Vannacht goed geslapen. De hele nacht de ventilator aan gehad. Die neemt nogal wat stroom, vanmorgen zaten we op 85% van de accucapaciteit. Overdag zullen de zonnepanelen de zaak weer fiks opladen. Het is 's nachts aardedonker, dus opnieuw hebben we goed zicht op de grijze lichtbaan van de Melkweg. In de voorhut vond ik gisteravond het flikkerlicht terug, dat we twee jaar geleden in een chandlery in Fethiye kochten. Het doet het nog prima als ankerlicht, naast de ankerbal voor overdag. We zijn overigens de enigen met die ankerbal, de regels tellen hier kennelijk niet zo zwaar.
Vanmorgen het buitenboordmotortje op het bijbootje geplaatst. Natuurlijk deed hij het niet, maar ik maak me sterk dat er gewoon benzine in moet. Maar daar is het al gauw te warm voor. De dag bestaat uit lezen, luieren en zwemmen (foto hierboven). En kijken naar de talloze toeristenbootjes, die met veelal Russische toeristen langs de sarcofagen op de wal varen. Grappig: sommigen kijken naar ons in plaats van naar de sarcofagen. Ik schrijf ook nog. Vandaag is de stand: 242.100 woorden over 549 bladzijden. Vanavond willen we ergens op de kant eten, als na half acht de zon eindelijk achter de bergen verdwijnt. Dus zal ik straks de tank van het buitenboordmotortje gaan vullen. Wedden dat hij het dan wel doet? En zo niet, welaan, dan zullen we moeten roeien met de riemen (die we hebben). Terug naar boven
Kastellorizo
Zaterdag 21-07-2012
Benzine in het tankje van het buitenboordmotortje gegoten, gisteravond. Aan het touwtje getrokken en, zie: hij start meteen. We varen naar het dorpje. Het is er wonderlijk stil. Waar zijn de toeristen? Twee jaar geleden was het hier vol. We kiezen het restaurant van Ibrahim aan de waterkant. ‘Beste Küche, Weit und Breit’, staat op de lichtbak. We zijn de enige gasten. Het eten smaakt er niet minder om. Ibrahim komt een praatje maken, een gemoedelijke man met een buikje. (Net als ik) Het is slecht gesteld met het toerisme dit jaar, klaagt hij. Eigenlijk is het gewoon ingezakt. Alleen via toeroperators komen er nog groepen, maar voor hen is alles al van tevoren besproken en ze eten meestal op de boten. We hebben met hem te doen, met zijn mooie, maar lege restaurant.
Vanmorgen zegt Ans: ‘ik wil wel weer eens weg’. Prima, dat is zo gepiept als je alleen maar je ankertje hoeft op te halen om weg te varen. Uit ijzeren gewoonte controleer ik het peil van de motorolie. Tot mijn verbazing zit er helemaal geen olie op de peilstok. Dat kan niet, nog een keer. Zelfde resultaat. Ik sla de kajuittrap terug en verdomd: er ligt een enorme plas olie onder de motor! Liters! De olie is uit het carter gelopen, ergens moet een lek zitten. Wanneer is dat gebeurd? En waarom hebben we niets gemerkt? Is er geen alarm afgegaan? Onbeantwoorde vragen. Heeft mister Faik een fout gemaakt bij de servicebeurt? Ik besluit het eerst maar eens op te gaan ruimen. Met de olieextractor zuig ik vier liter olie onder de motor uit en giet het terug in de motor. Daarna vaar ik met bijbootje naar het haventje en zoek de havenmeester op. Kunnen we de boot hier even aanleggen om een monteur te zoeken? Dat mag. Even later meren we af aan de steiger van de toeristenboten (foto hierboven). Er is een monteur op een van die boten bezig met een klus. Als die klaar is, komt hij bij ons. Ondertussen krijg ik Fons – op de vroege zaterdagochtend! – aan de lijn. Hij heeft een suggestie: het is mogelijk dat mister Faik bij het wisselen van het oliefilter de oude afsluitring heeft laten zitten. Dat vergeet iedereen wel eens, maar in elk geval sluiten die twee ringen (de oude en de nieuwe) niet goed en gaat het lekken. Juist! Ik heb de oliefilter al losgedraaid als de monteur komt, een oude, vergeelde man met een aardig gezicht, vergezeld van iemand die Engels spreekt. Samen vinden we de twee ringen. Foutje van Faik, dus. Eigenlijk kan de monteur nu wel weg, maar hij komt om iets te verdienen. Dus draait hij de filter weer vast en ruimt de olie in de bak onder de motor op. Motor aan: geen lekkage meer. ‘Hoeveel krijgt u van me?’, vraag ik. ‘Wat u maar wilt’, zegt hij, ‘u had de klus zelf al bijna af’. Ik geef hem 50 Turkse ponden, ongeveer 20 euro, voor de moeite.
Het is twaalf uur en snikheet. We willen wel naar zee. Dus motoren in twee uurtjes, er is geen wind, naar het meest oostelijke eilandje van Griekenland: Kastellorizo. In het Turks heet het Megisti. Het is maar een mijl of vijftien, dus dat de stuurautomaat het nog steeds niet doet, is niet zo erg. Onderweg zien we een grote schildpad traag voorbij zwemmen.
Om kwart over twee ankeren we in de haven, tegenover de gekleurde Griekse huisjes. Weer in de Europese Unie. Twee jaar geleden waren we hier ook. Het is warm. We leggen het zonnezeil over de giek en gaan zwemmen en daarna slapen. Vanavond ouzo, retsina en vis van de grill. We blijven hier een paar dagen. Kan ik weer verder schrijven. Terug naar boven
Kastellorizo (2)
Zondag 22-07-2012
Gisteravond komt de havenpolitie langsvaren om te zeggen dat we een tiental meters moeten verkassen, dichter naar de kade toe, om ruimte te maken voor de grote veerboot die straks komt aanleggen. Normaal gesproken geen probleem, maar nu is er weinig manoeuvreerruimte. Tot vier keer toe houdt het anker niet. Ans, die op het voordek de ankerlier bedient, haalt enorme lappen vuilgeel en blauw zeil naar boven. Als je anker daarop valt, dan kan het natuurlijk niet ingraven. Het lijkt wel of we met een schoonmaakactie bezig zijn. Pas bij de vijfde poging graaft het anker zich in.
Een halfuurtje later zien we dat de verhuizing niet voor niets was. Een enorme veerboot vaart de haven binnen en maakt alle huisjes langs de kade klein en kwetsbaar (foto hierboven). Het is de Diagoras, die we twee jaar geleden ook ergens in deze wateren ontmoetten. Er is nauwelijks manoeuvreerruimte, maar toch weet het grote schip, dat wekelijks uit Athene komt, zich met de achterkant tegen de kade te wurmen. Een halfuur later schuift hij opzij. Dat gaat nét. Majestueus vaart het grote schip de haven uit.
's Avonds eten we op de kade bij de taverna, waar we twee jaar geleden aan de kade lagen. Gefrituurde Barbunya, ook wel rode mul genoemd. Niet slecht!
Vanmorgen zien we dat het bewolkt is en dus niet zo warm. Na het zwemmen en het ontbijt gaan we naar de wal, naar de kleine en zeer rommelige supermarket achter de taverna's. Daar slaan we ondermeer een grote fles retsina in, kersen, courgettes en een homp donker bruin brood. Op het terrasje van Stratos Café op de kade drinken we ijskoffie en eten een croissant. We voelen ons de koning te rijk in dit kleine plaatsje. Verderop leggen de dagelijkse twee ferry's uit het Turkse Kas, dat tegenover Kastellorizo ligt. Dagtoeristen stromen van de loopplank. Om vier uur zullen ze weer terugvaren. Dan heb je denkelijk wel alles gezien op dit eilandje. In de haven leven een paar waterschildpadden. Eentje komt op zijn vaste ronde langs ons terras, de kop eigenwijs boven water. Aan de dienster vraag ik de code van het WiFi-netwerk van het café. Daar kan ik ook aan boord op inloggen.
Aan boord moet ik moeite doen om aan het schrijven te raken. Ik ben aan een nieuw hoofdstuk begonnen, hoofdstuk 32, en dan vlot het wel eens niet. Het is toch ook warm, de zon schijnt door de dunne wolkenlaag heen. Merkwaardig proces, dat schrijven: ik gooi het tenslotte over een andere boeg en dan lukt het wel. Stand: 243.100 woorden over 551 bladzijden. Terug naar boven
Finike, Turkije
Maandag 23-07-2012
(Terug in Finike? Ja, lees maar)
In Kastellorizo is het gisteravond bewolkt. In de smalle zeestraat tussen het eilandje en de Turkse kust hangt lage bewolking. Verbaasd zien we he er steeds kleine uitstulpingen uit die bewolking omhoog wervelen, net alsof het horentjes zijn (zie foto hierboven). Dat zijn opstijgende luchtstromen, er lijkt een onweer in de maak. Inderdaad horen we even later wat gerommel en zelfs vallen er wat regendruppels. Maar het duurt kort, het hele fenomeen lost binnen een halfuur weer op. We eten op de kade tegenover onze boot bij restaurant 'Little Paris', waar ze écht lekker kunnen koken.
Vanmorgen zet ik de laptop aan en schrijf een passage in mijn boek op, die me vannacht is ingevallen. Stand is nu: 243.400 woorden over 551 bladzijden. Ik vermeld dat, omdat er verder vandaag van schrijven niets komt. Ik werp namelijk een blik op het schermpje van de accubewaker en zie dat de ladingsgraad van de accu's is teruggelopen naar 76%. Niet zo vreemd, we hebben de hele nacht de ventilator aan gehad. Dus zet ik de generator aan en die laadt met een laadstroom van ruim 70 Amp. de accu's snel op. Ik voel echter onraad, als die laadstroom helemaal niet terugloopt. Zelfs bij 94% is hij nog meer dan 70 Amp. Dat is beslist niet normaal. Waarschijnlijk zijn er een of meer accu's stuk. Ook dat nog! We bespreken de opties; de beste is om terug te keren naar Finike. Fethiye en Marmaris zijn immers veel te ver. Alleen herinner ik mij dat er een kans is dat de kapotte accu(s) kunnen gaan koken en dus gloeiend heet worden. Dan kunnen er rare dingen gebeuren. Even onze steun en toeverlaat Fons gebeld, die - er is een uur verschil - in Jachtwerf Numansdorp net aan het werk gegaan is. Inderdaad, zegt hij, dat kan gebeuren en dan moet je die accu afkoppelen van het systeem. Dus de accuklemmen losmaken (en goed isoleren) We gaan op weg naar het oosten en zijn al gauw weer in Turkse wateren. Gastenvlaggetjes wisselen. De wind komt ook uit het oosten, dus motoren. Ieder uur voel ik aan de accu's hoe heet ze zijn. We hebben er vier van ieder 135 Ah in de serviceaccubank. De laadstroom van de dynamo van de motor blijft steeds ruim 70 Amp. Om twaalf uur wordt de achterste aan bakboord inderdaad erg heet en er hangt een geur van zwavel ('rotte eieren') omheen. Die is dus gaan koken. Met enige moeite koppel ik hem af. Langzaam verdwijnt de stank. De laadstroom is nu gehalveerd, 35 Amp. Ik veronderstel dat er nog een rotte accu is. We varen dwars door Kekova Roads naar het oosten. Helaas! Terug naar het hete Finike. Om vijf uur koppel ik de achterste accu aan stuurboordkant los, die is ook gaan koken en er hangt een zwavestank. Had ik hem misschien eerder af moeten koppelen? Enfin, even later varen we de haven van Finike binnen. Telefonisch hadden we Peter & Daniëlle van Second Lady al op de hoogte gesteld.
Even later zitten we bij hen in de gastvrije kuip op de borrel. Ik heb de boot aan de walstroom gelegd. Na een aanvankelijke aarzeling normaliseert de situatie zich. De lader doet het in elk geval, ik vreesde een tijdje dat die misschien ook stuk zou zijn. De aardlekschakelaar is niet afgeslagen, dus kortsluiting is er ook niet. Al filosoferend komen Peter en ik tot een mogelijk verklarende theorie: twee dagen geleden hebben we zeer intensief de ankerlier gebruikt. Liefst vijf of zes keer opnieuw geankerd en bovendien allerlei zwaar ongerief van de bodem meegenomen. Dat vraagt erg veel stroom en misschien hebben twee zwakkere accu's - ze zijn alle vier zes jaar oud - toen een te grote opdonder gehad. Enfin, morgen naar de werf. Eerst lopen we met zijn vieren naar de kade met de restaurantjes. De meeste zijn gesloten wegens ramadan, maar er is gelukkig toch iets open. Na de maaltijd vallen we doodmoe in de voorhut in bed (het bed in de achterhut ligt helemaal open, daar staat de accubatterij). Terug naar boven
Finike (2)
Dinsdag 24-07-2012
Wat jammer dat er nu een tijdelijk eind gekomen is aan onze juist begonnen zwerftocht langs de Turkse zuidkust en de eilanden van de Griekse Dodekanesos. Maar het is niet anders. Bij het zeilen moet je flexibel kunnen zijn en tegenslagen accepteren voor wat ze zijn: moeilijkheden die je moet overwinnen. Vanmorgen testen Peter en ik met de multimeter de toestand van de vier serviceaccu's onder het voeteneind van ons bed (foto hierboven). De conclusie is dat drie van de vier kaduuk zijn. De vierde geeft nog 11,2 Volt maar Peter ontdekt dat als je de acculader aanzet er 14,2 Volt geleverd wordt. Zolang hij - de accu, dus - het volhoudt. Daar draaien de koelkast en de drinkwaterpomp op. Verder hebben we via de walstroom 240 Volt op alle stopcontacten, dus er is goed te leven.
Peter en ik fietsen naar de werf. In het kantoortje heerst door de airco een temperatuur van 15 graden. Je wordt door de kou bevangen. Niet gezond. In het begin van de middag komt een electriciën de situatie doormeten. Alle vier de accu's moeten vervangen worden. Later komt de chef mee: hij heeft een AGM-accu gevonden van hetzelfde oppervlak maar iets minder hoog. En met wat minder capaciteit: 110 Ah in plaats van 135 Ah. Dat is acceptabel en ze passen in de bakken. Kosten: 440 dollar excl. 18% BTW. Of ze ergens in Turkije besteld kunnen worden, zullen ze uitzoeken. Het is een flinke aanslag op ons 'calamiteitenfonds'.
Het is warm. We leggen het zonnezeil maar weer over de giek en maken er het beste van. In elk geval kan de wasmachine draaien. Zin om te schrijven heb ik nog niet. Morgen dan maar. We dommelen en luieren de lange hete middaag door. De zon verdwijnt achter de bergrug. Dat scheelt gelijk een paar graden. De kleine Turk op het motorjachtje schuin tegenover ons zit druiven te eten en schenkt zich een whisky in. Het getinkel van ijsklontjes. Hij breekt de ramadaan, maar misschien is hij helemaal geen moslim. Of wel, whatever. Wij schenken ook maar wat in: raki met ijskoud water (Ans) en ijskoude retsina uit Kastellorizo (ik). Genieten. Dan opeens een knal, een vuurpijl springt ergens in de stad omhoog. Het einde van de vasten, vandaag. De muezzin van het moskeetje in de buurt begint te galmen. Schel en slecht geïntoneerd. Wat een slechte zanger! Konden ze in Egypte veel beter, om ook eens wat goeds van dat land te zeggen. Waar het overigens verrassend rustig blijft. De schemer is kort. We eten een koude salade die Ans heeft gemaakt. Terug naar boven
Finike (3)
Woensdag 25-07-2012
Vannacht omstreeks drie uur klinkt er een knal, alsof ergens een granaat wordt afgeschoten. Tegelijk rijdt er een auto door de straten boven ons, met iemand die in de achterbak staat te trommelen. Wat is dit? Een aankondiging dat het uur van de vasten is aangebroken? Ik draai me om en slaap verder.
We staan laat op. De verleiding om lekker te blijven liggen, zolang het nog niet heet is, is groot. Na het ontbijt fiets ik naar het kantoortje van de werf. Weer die temperatuur van 15 graden. Inderdaad zijn de AGM-accu's die we nodig hebben op voorraad, vertellen ze, in Istanboel. Ter plekke worden ze besteld, het duurt 2 tot 4 dagen. Dat is af te zien. Nog tijd voor een lang uitgesteld klusje, de tuinkabouters met zonnecellenlicht - ooit op Malta aangeschaft - doen het allang niet meer. Ik schroef ze van de opstand op het achterschip, reinig ze met een sopje en lijm er nieuwe houders met kapjes op (foto hierboven). Benieuwd of ze vanavond branden.
Verder gewoon een lange, warme dag. Na een lange aanloop raak ik aan het schrijven. Stand: 244.300 woorden over 554 bladzijden. Steeds ziet het water in de haven aan het eind van de middag blauwgroen. Blauwalg, lijkt het. 's Ochtends is het weer weg. Zometeen gaan we naar het plankier buiten de haven, om te zwemmen. Daar is geen blauwalg. Terug naar boven
Finike (4)
Donderdag 26-07-2012
Peter & Daniëlle komen gisteravond borrelen. Nadat een knetterende vuurpijl boven de stad het einde van de vasten aankondigt, floepen de lichtjes van een aantal restaurantjes op de kleine boulevard langs de haven aan. We eten lekker en goedkoop in een ervan. Bij terugkomst op onze steiger zien we de nieuwe kabouterlampjes branden, nadat de de hele dag in de zon hebben kunnen opladen. De lichtjes zijn overigens te zwak om als ankerlicht te kunnen fungeren, maar het is gewoon leuk.
vanmorgen opnieuw laat op. We doen wat boodschappen in de kleine supermarkt hier in de haven. Ze hebben zelfs bruin brood en roggebrood maar helaas geen fruit. Daarna boek ik een bezoek aan Holland bij Corendon van 2 - 23 augustus. We hebben het nu wel gehad met die afmattende hitte hier. We gokken erop dat voor 2 augustus de nieuwe accu's zijn geplaatst. Eind augustus zetten we onze zwerftocht dus voort, op weg naar de overwinterplaats in Kreta.
De dag verstrijkt als de andere dagen. Schuilend voor de hitte onde de bimini en het zonnezeil, met de ventilator op de kuip gericht. Ik schrijf een redelijk eind. Stand: 245.800 woorden over 557 bladzijden. Terug naar boven
Finike (5)
Vrijdag 27-07-2012
Weinig te melden. Het is onveranderlijk heet. We slaken iedere dag een zucht van verlichting als 's avonds om zeven uur de zon achter de westelijke bergrand wegzakt. Dan is het meteen een paar graden koeler.
Schrijven (foto hierboven), lezen (Ans), slapen (allebei) en zwemmen (allebei).
Stand van boek: 247.400 woorden over 561 bladzijden. Terug naar boven
Finike (6)
Zaterdag 28-07-2012
Vanmorgen komt een jongen van de werf met de nieuwe accu's (foto hierboven). Van tevoren heb ik de omkasting en de bodem van het bed weggenomen, zodat de oude en nieuwe accu's er gemakkelijker in en uit getild kunnen worden. De nieuwe accu's zijn Trojan 31-AGM batterijen. De jongen sluit alles netjes weer aan en ik zet vervolgens het bed weer in elkaar. Nauwlettend houd ik de Mastervolt accubewaker in de gaten. De acculader laadt de nieuwe accubatterij (4 x 110 Ah) op met een laadstroom van 30 amp. Geleidelijk loopt die terug. Ondertussen gaat Ans met Daniëlle van de Second Lady naar de groentenmarkt in het stadje. Bij terugkeer presenteert ze onder andere erg smakelijke, donkerblauwe moerbeibessen.
Na een aantal uren is de laadstroom teruggelopen naar circa 5 amp. De accu's moeten nu volledig geladen zijn. Ik herprogrammeer de nieuwe capaciteit (440 Ah) in de bewakingsmonitor. Nu moet het goed zijn. Tijd voor een middagslaapje. In het nieuws lees ik overigens dat de Spaanse overheid in verband met de crisisbestrijding de siësta heeft afgeschaft. Laat zoiets zich afschaffen?
Schrijven. Een lastig gedeelte, waarin een politiek conflict goed moet worden weergegeven. Twijfel: zouden de lezers dit wel interessant vinden? Tegen half zes fiets ik naar de werf om de rekening te betalen. Die knalt er aardig in. Stand van boek: 248.500 woorden over 564 bladzijden. Terug naar boven
Finike (7)
Zondag 29-07-2012
Schuin tegenover ons aan de steiger ligt de boot van de Kakenmaler. Het is een stalen motorjacht. De Kakenmaler zelf zit de hele dag pontificaal op zijn achterbalkon achter een kampeertafeltje met zijn kaken voedsel fijn te malen. Dat haalt hij uit potjes, pakjes en zakjes, of hij zit fruit en groente te schillen met een venijnig scherp mesje. Vaak drinkt hij er een Efes-biertje bij. Aan de ramadan doet hij niet. Alles vermaalt hij met een en dezelfde, ontelbare malen herhaalde, krachtige maalbeweging. De Kakenmaler is een kleine Turk, die op zijn eentje aan boord woont. Soms gaat hij op de bank liggen voor een tukje; of het malen dan stopt, kunnen we niet zien. Ook hengelt hij soms met een draadje met een stukje vlees naar krabben. Om te kunnen vermalen, natuurlijk. Boodschappen doet hij nooit; hij is altijd aan boord. Om de paar dagen komt iemand hem voedsel brengen zodat de maalvoortgang in elk geval gegarandeerd is. Een familielid waarschijnlijk. Waarom woont hij eigenlijk aan boord? Heeft de Kakenmaler geen vrouw? Of is ze overleden? Laatst was er een vrouw op bezoek, een oudere vrouw met een hoofddoekje. De terrasdeuren - zoals veel motorjachten die hebben - schoven dicht. Even later hoorden we de vrouw hevig schelden. Helaas onverstaanbaar. Zou de Kakenmaler misschien geprobeerd hebben om haar te ......? Nee, dat kun je je niet voorstellen.
Achter ons ligt al een paar dagen een prachtige. Turkse gulet (foto hierboven). Vanmorgen wat liggen dromen dat het mijn schip was en dat we het naar Nederland voeren. Maar Ans wil dat niet en trouwens, we kunnen zo'n schip helemaal niet betalen. Maar dromen mag wel. Het is vandaag minder warm. Weer om te schrijven. Eerst reken ik vast even af op het havenkantoor. Er is een actie: 15 dagen betalen, 30 dagen liggen voor 616 dollar.
Schrijven, dus. Stand eind van de middag: 250.500 woorden over 569 bladzijden. Meer dan een kwart miljoen woorden, weer een mijlpaal. Vanavond eten we bij Peter & Daniëlle. Niertjes! De dames houden er niet van, die krijgen dus wat anders, maar Peter en ik hopen te smullen. Terug naar boven
Finike (8)
Maandag 30-07-2012
Vrolijke maaltijd gisteravond bij Peter & Daniëlle aan boord. De niertjes, door Peter bereid, waren erg geslaagd. Misschien had ik die twee volle glazen raki aan het eind van de avond niet moeten nemen. Ik liep bijna van de steiger het water in. Vandaag derhalve een 'dom hoofd'. Buiten zien we dat zowaar de Kakenmaler met zijn boot is vertrokken, met medeneming van twee jonge vrouwen. Die Kakenmaler toch! Het enige dat ik vandaag doe, behalve schrijven, is de transfer naar/van de luchthaven van Antalya regelen. Viereneenhalf uur voor het vliegtuig vertrekt, moeten we hier in de auto stappen.
Het waait vandaag aardig. Daardoor is het niet zo warm. In de loop van de middag belt iemand van Corendon, de maatschappij waar we mee vliegen, dat de vluchttijden gewijzigd zijn. Nu vertrekken we donderdag pas 's middags om 17.00 uur. Tegen half zes keert de Kakenmaler terug. De jonge vrouwen liggen in bikini's op het voordek. Ze zijn nog heel, zo te zien. Dan horen we dat ze Russisch tegen elkaar spreken. Aha! De Kakenmaler chartert een beetje. De stand van het boek: 251.400 woorden over 571 bladzijden. Hoofdstuk 32 nadert zijn eind. Daarna kan ik aan het laatste hoofdstuk beginnen. Dat hoop ik in de drie weken in Gorcum af te schrijven. Terug naar boven
Finike (9)
Dinsdag 31-07-2012
Gisteravond lekker uit eten geweest met mijn schone gade bij het restaurantje hier vlakbij, naast de haven (foto hierboven). De biefstuk die ik kreeg was gelijk een schoenzool. Malse biefstukken vind je in de Oriënt niet.
We slapen nu in de voorhut, omdat we daar direct onder het voorluik wat meer doorluchting hebben. Je hoort 's ochtends ook meer geluiden. De vuurwerkknal om drie uur, die het begin van de vastendag markeert. Hanengekraai. Een vrachtwagen die schakelt voor een helling. Een hond die blaft. De muezzin die het eerste gebed van de dag aankondigt. De wind die even wat aantrekt en golfjes tegen de scheepshuid doet kabbelen. En dan draai je je nog eens lekker om.
Vandaag komt mister Faík eens kijken. Terug van vakantie. Dat wil zeggen: hij is wezen kuren in de bergen voor zijn nierstenen. Daar heeft hij zijn hele leven al last van en hij is diverse keren geopereerd. Hij toont grote japen van littekens. Nu prefereert hij een kuur met de 'stenen' (vermoedelijk kalk) die uit de kop van een vis gehaald worden, een soort zeebaars, en die tot poeder moeten weken in puur citroensap. Als je dat drinkt lossen de nierstenen op. Ik heb er nog nooit van gehoord, maar mister Faík zweert erbij. Ik vertel hem van zijn fout met het oliefilter, waardoor we olielekkage kregen. Daar schrikt hij van. Hij belooft me vier lieter motorolie te brengen.
Geschreven aan een sleutelscène aan het eind van hoofdstuk 32. De eerste versie ervan is klaar. Moet even in de week liggen. Stand is: 252.500 woorden over 573 bladzijden. Terug naar boven
Finike (10)
Woensdag 01-08-2012
Het nieuws is dat vandaag de moeder van Ans weer terug naar haar verzorgingshuis is gebracht door schoonzus Mieke. Het gaat dus weer goed met haar, maar voor hoelang?
Ik schrijf hoofdstuk 32 vandaag af. Het voorlaatste hoofdstuk. In de drie weken die we thuis zullen zijn, probeer ik het laatste hoofdstuk te schrijven. Een gecompliceerd hoofdstuk, waarin alle ontwikkelde verhaallijnen bij elkaar moeten komen. Ik heb er eerlijk gezegd wel zin in. Stand van het boek: 254.300 woorden over 577 bladzijden.
Vanavond uit eten met Peter & Daniëlle. Morgenochtend koffers pakken. Om 12.30 uur komt de taxi ons halen voor de transfer naar het vliegveld van Antalya. Terug naar boven
Antalya International Airport
Donderdag 02-08-2012
Gezellige afscheidsborrel en -diner met Peter & Daniëlle. Ach, we zien elkaar over drie weken weer terug. Peter krijgt de reservesleutels en zal een oogje op de boot houden. Altijd een gerustellend idee als er iemand op je boot let.
Vanochtend vraagt uitgeefmanager Eva de Visser van TenPages per email hoe het met het afschrijven van mijn boek staat. Ik kan haar geruststellen. Daarna pakken we de koffers in. Veel bagage nemen we niet mee. De gebruikelijke routine van het verlaten van het schip. Afsluiters dicht, electragebruikers uit, etcetera. Ook de koelkast zetten we uit, want we koppelen de boot van de walstroom af. Dat is om electrolyse tegen te gaan; er liggen immers twee stalen jachten vlakbij. Nu kan er zich geen stroomkring vormen (als ik het allemaal goed snap). De zonnepanelen houden de accu's gemakkelijk vol; de enige gebruiker die aan staat is de automatische bilgepomp.
Om half twaalf drinken we ijskoffie van Daniëlle op de Second Lady. We kletsen te lang en zijn bijna te laat voor de auto die ons naar het vliegveld zal brengen. In de haast laat ik mijn petje ergens in de kuip liggen. Geen ramp uiteraard, ik heb er thuis genoeg. De rit van 113 kilometer naar Antalya is mooi. De weg kronkelt door de bergen en voert daarna langs de kust van de grote Baai van Antalya. We zijn ruim op tijd op het vliegveld (foto hierboven). Een zeer modern vliegveld. De afhandeling is vlot. Zo te zien vertrekt onze vlucht straks op tijd (17.00 uur Turkse tijd). Terug naar boven
Gorinchem
Vrijdag 03-08-2012
Het vliegtuig van Onur Air, een A321 van Airbus ingehuurd door Corendon, vertrekt een kwartiertje te laat. Wel, het vliegen met Onur Air is geen pretje. Nog niet eerder zaten we in een vliegtuig met zo weinig zitruimte. Je kunt niet eens rechtop zitten met je benen voor je. Die kun je alleen schuin weg steken. En dan hebben wij - als enigen - nog het geluk van een lege stoel naast ons. Mijn achterbuurvrouw vraagt zelfs of ik alsjeblieft mijn rugleuning weer rechtop wil zetten. Het vliegtuig is afgeladen met gezinnen met jonge kinderen. Vier uur stilzitten is voor een kind heel wat. De meesten lukt het niet. Het gevolg is oorverdovend gekrijs en rennen door het middenpad. Na vier uur zien de stewardessen er afgeleefd uit. Eten en drinken krijg je niet; je moet het kopen. Enfin, onderweg zag ik een mooie onweerswolk van het aambeeldtype (foto hierboven) ergens boven de noordelijke Balkan. De piloot vliegt er keurig omheen.
Het hele traject lang is het bewolkt, alleen boven Nederland is het helder. Opnieuw is te zien hoe mooi en popperig ons land is. We landen precies om 20.00 uur op Schiphol. In de bagagehal komt onze koffer als allerlaatste tevoorschijn, terwijl we als een van de eersten incheckten. De eersten zullen de laatsten zijn. Vlak voor de uitgang eten we even snel een HEMA-worst met ketchup. Heerlijk! Trouwe schoonzoon Michel staat met zijn auto voor het Sheraton Hotel ons op te wachten. Een uur later zijn we in Gorcum. Bij Michel & Barbara halen we ons autootje op en rijden naar de binnenstad. Het is kwart voor elf. Thuis! Alles is vertrouwd maar soms weten we niet meer wat waar te vinden is.
De koelkast hebben we aan gelaten, dus er is iets te eten en te drinken. Gewoontegetrouw pakken we meteen de koffers uiten brengen alles op zijn plek. Ik voel heimwee naar de boot. We kijken naar het laatste Journaal en gaan slapen. Vanmorgen staan we op onze vertrouwde tijd op, in Turkije acht uur, hier zeven uur. Ik loop snel de stad in voor een pompoenbrood en wat andere spullen voor het ontbijt. Na het ontbijt gaat Ans op de fiets naar haar moeder en ik ga achter mijn bureau zitten. Het is zonnig weer en de voorspelde onweersbuien blijven uit. De haven ligt vol met jachtjes en het wordt steeds drukker in en op de sluis. Om elf uur schuif ik de schuifpui op het balkon open. Het schrijven komt met moeite op gang. Het is het laatste hoofdstuk; het komt er nu op aan. De stand is: 255.400 woorden over 580 bladzijden. Voor Finike worden in de komende dagen temperaturen van 38 graden voorspeld. Straks ga ik - jawel! - even bij mijn vriend Inge langs in het Heukelums Wijnhuis. Terug naar boven
Gorinchem (2)
Zaterdag 04-08-2012
Hierboven de de update voor de maand juli van de grafiek van de gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer. Geen opzienbarende ontwikkeling.
Gisteren kwamen Tessa en baby Vajèn even langs voor ik naar Heukelum ging. Tessa's baby-dochter is nu bijna drie maanden oud en ziet er prachtig uit. Veel lachen; vooral naar mannen, volgens Tessa. In elk geval kreeg ik een zeer verleidelijk lachje toebedeeld. Gisteravond een heerlijke malse biefstuk; die hebben we bepaald gemist! In Cyprus en Turkije zijn ze niet in staat iets anders dan taaie schoenzolen op tafel te zetten. Later keken we op DVD naar de eerste aflevering van de Deense serie 'Borgen'. Boeiend!
Vanmorgen boodschappen op Oost bij Jan Sterk. Schrijven. Later komt Ans' zoon Derrick langs om zijn nieuwe vriendin Nicky voor te stellen. Kate en hij zijn uit elkaar; daar zit een lang verhaal achter dat ik niet hoef te vertellen. Kleine Caelan is er ook bij. Later gaat Ans met Tessa bij haar moeder langs. Het is een stralend zonnige dag en de wolken die in de loop van de middag ontstaan, groeien niet uit tot buien. In en op de sluis flinke drukte.
Uit de boot heb ik onze Meteograf Elektronische barometer meegenomen. Een dure precisie-barograaf - bijna 1000 euro! - die ik een jaar of tien geleden kocht. Het is een instrument dat ik zeer waardeer en soms ten onrechte negeer, zoals onlangs in de Golf van Suez. Vlak voor ons vertrek uit Finike gaf het schermpje 'low bat' aan. Nu moet er een Alkali-Mangaan batterij in en die kon ik in Turkije niet vinden. Vandaag heb ik de goede gekocht maar helaas, het instrument laat zich niet aanzetten. Mailtje gestuurd naar Swiss Tech Benelux, de leverancier in Nederland. Koffie gedronken bij Rijk in de winkel. In de laatste week van augustus, als we weer weg zijn, wordt het gedichtfragment van Jan Eijckmans op onze gevel aangebracht, vertelt hij. In het kader van de Poëzieroute Gorinchem. Een van de eerste vier gedichten. Dezer dagen ontvang ik het definitief ontwerp. Stand van boek: 256.000 woorden over 582 bladzijden. Terug naar boven
Gorinchem (3)
Zondag 05-08-2012
Vannacht hebben we allebei te lijden van een flinke indigestie: buikkrampen, misselijkheid, braakneiging en diarrhee. Tegen vieren ben ik helemaal leeg en val in een diepe slaap. Daarmee is het in mijn geval over, maar bij Ans niet. Ze heeft er nog het grootste deel van de dag last van. Dat is jammer want het is opnieuw een mooie, Hollandse zomerdag: wolken en veel zon. Al vroeg zitten de bootjesmensen buiten op de steiger aan het ontbijt (foto hierboven).
Later op de dag maak ik een kuier over de Altenawal. De nieuwbouw van de appartementen op de plaats van het voormalige verpleeghuis is een heel eind gevorderd. Een van de grote bouwkranen is weg en een deel van de steigers ook, zodat je een beter beeld krijgt van hoe het eruit gaat zien. Niet onaardig.
Verder schrijven. Aan het eind van de middag is de stand: 257.600 woorden over 586 bladzijden. Terug naar boven
Gorinchem (4)
Maandag 06-08-2012
Maandagochtend. Marktdag op de Groenmarkt in Gorinchem. We slenteren in de zon langs de kramen. Op het terras van het nieuwe Grand Café TAX gaan we zitten voor een kop koffie en om naar de voorbijgangers te kijken. We vermaken ons met het optreden van een standwerker tegenover ons. Hij verkoopt schoonmaakdoeken, waarmee je spiegels, ramen, brillen en wat niet al streeploos schoon kunt maken. Die doeken zijn gemaakt van bamboevezels en het resultaat is zo overtuigend, dat tientallen mensen er een pakketje aanschaffen. Die man heeft een goede dag. 'Moeten wij er niet een hebben?', vraag ik Ans.
'Nee, ik heb al twaalf jaar zo'n doekje.'
Oh. Waarom is me dat nooit opgevallen? Hans de Bruin, de havenmeester komt bij ons zitten. Hij is tevens marktmeester. 'Heb jij al zo'n doekje, Hans?'
'Nee, mijn vrouw wel.'
Het nieuwe Grand Café is pas geopend. Naar verluidt is het eigendom van het sterrenrestaurant 'Solo' aan de overkant. Het terras ligt op een mooie plek, zeker als het marktdag is. Het is gebouwd in 1886 door gemeentearchitect C.J. Loeven. Vroeger was het een postkantoor (foto hierboven) tot 1914. Daarna was het jarenlang belastingkantoor. Zo kent Ans het nog; ze heeft er vroeger vlakbij gewoond. De herkomst van de naam 'TAX' is dus duidelijk. Bovenin zijn er appartementen en in het gedeelte aan de Tinnegietersteeg komt 'De Franse Winkel', een delicatessenzaak. Die wordt gerund door dezelfde mensen die eerst die zaak in Woudrichem hadden, op de Hoogstraat, waar ik wel eens met de veerpont heenging om er het enige, echte Franse stokbrood te halen. Het wordt vers gebakken door 'Bakkertje Deeg' in Heusden. Ik hoop dat ze het hier ook gaan verkopen!
Het is een aangename dag. Niet warm met af en toe zon en tot dusver droog. Verder gewerkt aan mijn laatste hoofdstuk. Nu 258.400 woorden over 588 bladzijden. Terug naar boven
Gorinchem (5)
Dinsdag 07-08-2012
Vannacht lig ik wakker tot een uur of vier. Het komt door een zeldzame helderheid van denken, die maakt dat ik in een aantal uren het laatste hoofdstuk van mijn boek in hoofdlijnen samenstel. Ik heb alles genoteerd in trefwoorden en fragmenten, zodat ik nu in de komende dagen alles alleen nog maar hoef uit te werken. Het is een vreemd proces; je kunt het niet bewust oproepen, het is er opeens en het houdt niet op voordat je uit bed stapt en alles opschrijft.
Maar eerst rijden we vanochtend naar mijn dochter Floor in IJburg, Amsterdam, benieuwd hoe het met de kleinkinderen is en vooral natuurlijk met baby Lisa, die nu 2,5 maanden is. Onderweg regenbuien. Ach, kleine Lisa is verkouden. Toch probeert ze tegen me te lachen (foto hierboven). Hier een foto van broertje Thijs, nu ruim twee jaar. Komende maandag gaat moeder Floor weer aan het werk.
Op de terugweg is het droger weer dan 's ochtends. We zijn even na twee uur thuis. Ik ben moe en val in slaap op mijn leesstoel (waarin tegenwoordig vaker geslapen dan gelezen wordt). Ik ben duidelijk eerder moe dan vroeger. Later toch een eind geschreven. Stand: 259.000 woorden over 589 bladzijden. Terug naar boven
Gorinchem (6)
Woensdag 08-08-2012
Een E-mail van uitgeefmanager Eva de Visser van TenPages: " V.w.b. je manuscript: dat zijn een hele hoop woorden! Maar je gaf zelf al aan dat je hier nog heel kritisch doorheen gaat. Dit is namelijk een omvang voor wel drie boeken." Ze geeft een aantal tips voor dat revisieproces, zoals focusseren, dramatiseren en inspiratie. Dan schrijft ze: "Een ander belangrijk focuspunt is: hou het klein. Toen we elkaar hebben ontmoet was mijn belangrijkste kritiek dat je een heel leven wil beschrijven, terwijl dat juist is wat je niet moet doen. Dan ‘vliegt het alle kanten op’. Probeer in te zoomen, en dan het liefst op een bepaald thema (bijvoorbeeld liefde en eenzaamheid) in een bepaalde periode met een specifieke dramatische verhaallijn. Dat betekent misschien wel dat je een hele hoop van wat je nu hebt geschreven moet schrappen (kill your darlings), maar als het verhaal er beter van wordt, is dat alleen maar goed. De stukken kun je wellicht later nog wel gebruiken."
Hm. Dat is niet mis! Ik heb er moeite mee om in mijn boek te gaan schrappen. Daar ben ik nog helemaal niet aan toe. Eerst moet het af. Anderszijds heeft ze mogelijk gelijk, maar ik zie me zeker niet het boek tot een derde of tot de helft terugbrengen. "Er zijn ook heel veel goede, dikke boeken", heb ik haar teruggeschreven. Een probleem is dat het boek in zijn totaliteit volstrekt niet kan overzien. Ik heb het nog niet één keer helemaal overgelezen en heb dus geen enkel idee hoe het overkomt. Als het straks af is, zal het zijn eerste kritische lezers krijgen: Rijk van Kooy en Mieke (mijn schoonzusje die lerares Nederlands is). Dan weet ik meer. En uiteraard ga ik het zelf van begin tot einde overlezen.
Gisteravond werd ik even wat moedeloos van de mail van Eva. We gingen daarom maar even de deur uit, uit eten bij Mykonos op de Langendijk. Vandaag is de motivatie helemaal weer terug. Het is wat frisser dan eerdere dagen. Ik maak een ochtendwandeling en zie hoe leden van de buurtvereniging KNAKE het Symposion beeld van de jong overleden Gorcumse kunstenaar Ad Dekkers op de Kalkhaven schoonmaken (foto hierboven). Hulde! Bij ons op de sluis hebben ze al eerder de ernstig vervuilde geometrische figuren van de Pool Ryszard Winiarski schoongemaakt. Na nog een boodschap in de binnenstad ga ik aan het werk. Het schiet op. Stand: 260.300 woorden over 591 bladzijden. Terug naar boven
Gorinchem (7)
Donderdag 09-08-2012
Een vreemde dag. Niet in het begin. We staan vroeg op want Ans moet op de Weverstraat de hele dag op de kleine Caelan passen, omdat zijn vader Derrick moet werken. Gelukkig is het mooi, zonnig weer, zodat ze met hem naar de kinderboerderij in het stadspark kan. Om half één belt ze op. Caelan is lief en gezeglijk, het valt allemaal mee.
Dus ik ben de hele dag alleen. In één lange ruk schrijf ik mijn boek af. Sneller dan ik had verwacht. Om kwart over vijf 's middags tik ik de laatste regel (foto hierboven). Een vreemd, wezenloos gevoel. Ik heb er tien maanden lang onafgebroken aan gewerkt. Bijeen 598 bladzijden (inclusief bijlagen), 263.332 woorden. Vandaag acht pagina's geschreven. Natuurlijk, het is nog lang niet af. Er moet een grondige revisie volgen, samen met mijn twee kritische lezers. Morgen al laat ik misschien drie exemplaren printen, twee ervan zijn voor hen. Hoe de laatste regel luidt? "Het geeft niet of ze al slaapt."
Natuurlijk denk ik ook nog na over de opmerkingen van Eva, de uitgeefmanager van Tenpages. Het is niet zo 'dat ik een heel leven wil beschrijven' en dat 'het alle kanten opvliegt'. Misschien lijkt dat oppervlakkig zo, maar alles is sterk gefilterd en er staat geen passage in, die niet verband houdt met de verschillende verhaallijnen in het boek. We zullen zien.
Straks komt Ans thuis. Ze leest als eerste het einde van het boek. Terug naar boven
Gorinchem (8)
Vrijdag 10-08-2012
Een dag overgoten van zon. De eerste dag sedert oktober vorig jaar, waarop ik niet aan mijn boek hoef te schrijven. Ik onderdruk de neiging om alvast van voren af aan aan een eigen revisie te beginnen. Eerst wat meer afstand nemen, houd ik mezelf voor. Het voelt zoals vroeger de eerste dag van de schoolvakantie voelde. Maar er is wel iets leuks te doen. Ik loop naar de printshop van Cindruk in de Burgstraat. In mijn broekzak een USB-stickje met mijn hele boek erop. Ik bestel drie exemplaren, dubbelzijdig afgedrukt en met een ringband. "In een halfuur klaar", zegt de dame achter de balie. Het duurt iets langer maar dat geeft niets. Trots breng ik een exemplaar aan Rijk & Joke in hun antiquariaat. Ze zullen het allebei kritisch gaan lezen. Voor het aanbrengen van correcties en aantekeningen heb ik voor beiden een rode balpen meegenomen.
Vandaag rest er eigenlijk niets dan zorgeloos wat door de stad slenteren en een middagdutje doen. Dat is geen nieuws. Ans is vanmiddag met Caelan en Derrick mee naar Arnhem, naar een van de Rijnboten van de rederij waar Derrick werkt. Ik maak dit verslagje en wacht op mijn vriend Herman, om zometeen samen een glas wijn te gaan proeven in Wijnhuis Heukelum. Terug naar boven
Gorinchem (9)
Zaterdag 11-08-2012
Vandaag is het Straatmuzikantenfestival in de binnenstad van Gorcum. Er zijn akoestische live-optredens op meerdere plaatsen in de binnenstad én op het terras van Fort Vuren. Meer dan vijftig muzikanten spelen de hele middag op straat, op dertien verschillende locaties. Onder andere bij ons op het Eind, op het terras op de Derde Waterkering en op Buiten de Waterpoort. Het mooie weer maakt het nog eens exxtra gezellig in de stad. Ans' dochter Barbara, haar vader en twee van haar kinderen (Jordin, gitaar; Nikita, zang) hebben een orkestje gevormd met bassist Teus Aanen en schoonzoon Jeffrey op drums. Ze treden drie keer op, te beginnen op de Grote Markt voor de terrassen (foto hierboven). Natuurlijk gaan we kijken en luisteren. Ans heeft kleinkind Caelan bij zich (foto hier).
De hele middag volgen we door de stad de optredens. Hier zie je ze ze op de Varkenmarkt. Ik raak erg verzot op hun vertolking van Van Morrisons' 'Brown Eyed Girl'. Dat spelen ze op Buiten de Waterpoort op mijn verzoek nog een keer extra. We genieten met een lekker glas wijn erbij, in het zonnetje. Schoonzoon Michel, de man van Barbara, heeft een paar optredens op YouTube gezet, hier en hier.
Aan het eind van de middag verzamelen alle muzikanten zich op de Varkenmarkt voor een kleine 'after-party'. Natuurlijk wordt er geïmproviseerd. Barbara c.s. treden nog een keer op en kleine Caelan staat ernaast en speelt virtuoos de luchtgitaar (foto hier). Net als de echte musici heeft een flesje water naast zich op de grond gezet. We blijven er hangen tot half acht. Dan lopen we samen naar het nieuwe Grand Café TAX op de Groenmarkt, waar we een tafel hebben gereserveerd. Erg lekker gegeten! Als we thuiskomen heb ik geen puf meer voor het dagelijks verslag. Terug naar boven
Gorinchem (10)
Zondag 12-08-2012
Prachtige dag. Een mooie constante oostenwind en veel zon. Zeilweer, dus. Uitgeslapen. Een kuier langs de rivier en het strandje van Buiten de Waterpoort (foto hierboven). Verder kijken we samen naar een aantal afleveringen van de Deense serie 'Borgen'. In het nieuws is dat via het zogenaamde 'Dorifel-virus' de bankgegevens van 600 Nederlanders zijn gestolen, waarvan 468 bij ING. Meteen gekeken, maar er is niets raars op onze rekening te zien. Ook doe ik een volledige computerscan. Niets raars gevonden.
Veel publiek op de sluis. Op mijn oude dag - die hopelijk nog lang op zich laat wachten - ga ik daar lekker naar zitten kijken. Nu doen we de zonwering naar beneden om ons af te schermen tegen al te nieuwsgierige blikken. Eind van de middag komt Barbara haar moeder opzoeken. Even later komt Tessa ook langs met baby Vajèn. Dat is alles wat er te melden is.
Een schok: de gematigd Islamitische president van Egypte, Morsi, heeft vandaag de minister van defensie, Tantawi, en de legerchef ontslagen. Hij heeft ook de grondwetswijziging teruggedraaid, die de militairen vlak voor de verkiezingen invoerden om hun macht en privileges veilig te stellen. Mogelijk heeft de aktuele onrust in de Sinaï ermee van doen maar - eerlijk gezegd - vind ik het nogal een waagstuk van Morsi. Het is uiterst onwaarschijnlijk dat het leger hier genoegen mee zal nemen. Benieuwd hoe dat gaat aflopen. Terug naar boven
Gorinchem (11)
Maandag 13-08-2012
Bij de printshop van Cindruk laat ik vanmorgen nog een keer mijn boek uitdraaien. Het laatste (derde) exemplaar had ik afgelopen zaterdag aan mijn vriend Herman meegegeven en dus had ik er zelf geen een meer. Ik ben natuurlijk laaiend benieuwd wat de eerste lezers ervan vinden. Ik merk dat ik geen lust heb om het boek zelf nog eens op te slaan. Ik heb werkelijk geen enkel idee of het nou iets voorstelt of dat het gewoon niks is.
Met Ans naar de markt. De zon gaat meestal schuil achter een dunne laag sluierbewolking. Het is benauwd, misschien komt er nog onweer. Anderhalf uur lang zitten we genietend naar de voorbijgangers te kijken op het terras van Grand Café TAX. Om half één komen Barbara, Michel en Esri bij ons zitten.
's Middags een dutje. Ans is naar haar moeder. Een begin van verveling. Ik mis het schrijven en zou ook wel weer op de boot willen zijn. Soms denk ik: begin alvast iets anders te schrijven. Kan, ik heb wel een idee. Toch grijp ik in plaats daarvan naar een boek. Het eerste in tien maanden. Het is 'Alsof het voorbij is', de vertaling van 'The Sense of an Ending' van Julian Barnes (Atlas, 2011). Terug naar boven
Gorinchem (12)
Dinsdag 14-08-2012
Warme dag, benauwd zelfs. Opnieuw dreigen onweer en buien, net als gisteren. Toen ging dat niet door. Om tien uur komt de Zoladex-zuster Yvonne langs om me de voorlaatste hormooninjectie te geven. Medio november is de laatste; dan zit er drie jaar hormoonbehandeling op en is het een kwestie van afwachten wat er met mijn PSA gebeurt.
Overdag lees ik de korte roman 'Alsof het voorbij is' van Julian Barnes uit (oorspronkelijk 'The Sense of an Ending', Atlas, 2011). Merkwaardig verhaal. Aan het eind van het boek weet je nog niet precies wat er gebeurd is. Dat vind ik wel knap van Barnes. Het verleden is nooit voorbij en altijd weer anders dan je dacht.
Terzijde: hier staat nog een mooie mix van de optredens op het Gorcums Straatmuzikantenfestival.
Er is bericht van Eva de Visser van TenPages: "Fijn dat je het laatste hoofdstuk van je manuscript hebt geschreven. Goed om hier nog helemaal doorheen te gaan en vooral heel kritisch te bekijken naar wat er toe doet en wat niet." Ze wil het in deze fase nog niet aan uitgevers sturen. Ze heeft een groot gedeelte gelezen en denkt 'dat er nog wel een hele hoop te halen valt'. Pas wanneer we allebei het gevoel hebben dat het maximale eruit is gehaald, zal ze de uitgeverijen benaderen. Of ik het daarme eens ben, vraagt ze. Hm. Ik weet het niet. Op dit moment weet ik niet zo goed raad met het manuscript. Liever wacht ik nu de reacties van de vier lezers af: Joke, Rijk, Mieke en Herman. Schoonzusje Mieke had ik vandaag even aan de telefoon. Ze is op bladzijde 187 en vindt het moeilijk om te stoppen met lezen. Dat klinkt goed. Terug naar boven
Gorinchem (13)
Woensdag 15-08-2012
Gelukkig denk ik er vanmorgen aan dat ik nog een nieuwe wiek moet bestellen voor onze windgenerator. Net op tijd! Bij Watersportcentrum De Rietpol in Spaarndam verkopen ze die. Daar komt onze Air X marine ook vandaan. Een telefoontje leert dat je ze alleen maar in sets van 3 stuks kunt kopen en dat de zwarte wieken niet meer leverbaar zijn. In plaats daarvan zijn er nu blauwe, die volgens de zegsvrouw van De Rietpol veel stiller zijn. 'Fluisterstille bladen', zegt ze.
Vandaag is een warme, benauwde dag. Voor de derde keer op een rij worden voor 's avonds zware onweders voorspeld. Ik begin toch maar met de correctie van het eerste hoofdstuk van mijn boek. Ik haal er nog heel wat fouten uit, meer dan ik verwachtte: taal- en tikfouten en zinnen die beter geformuleerd moeten worden. Ik ga die nog niet in het manuscript wijzigen. Eerst wil ik de reacties van mijn vier lezers afwachten, om alles in één keer te verwerken.
Om 11 uur heb ik een afspraak met iemand uit een ver verleden. Zeker veertig jaar heb ik Kor van Hulten niet gezien. We leerden elkaar kennen tijdens onze medische studie. Kor is nu 70 en staat bekend als de 'Fietsdokter van Nederland'. Zo heet zijn website, waar je kunt lezen wat hij allemaal doet. Vanochtend komt hij op de fiets uit zijn woonplaats Bunnik naar Gorcum. We zitten uren te praten op het terras van het Museum Café en lunchen later bij 'De Hoofdwacht' (foto hierboven). Bij ons thuis zetten we het gesprek voort, nu met Ans erbij. Kor is in mijn ogen weinig veranderd. Uiteraard ouder geworden, maar nog steeds is hij de man die onophoudelijk ideeën spuit, als een waterval. In de loop van de middag komt mijn vriend Herman langs. 'Aha!', denk ik, 'een lezer!' Inderdaad, Herman heeft al ruim 250 bladzijden in mijn boek gelezen en hij vindt het erg boeiend. Het boek doet hem aan zijn eigen jeugd denken. 'Goed voor de zelfreflexie', zegt hij. Hij spant zich in om het boek uit te hebben voor we vertrekken. Ook hij haalt er veel fouten uit.
Om vier uur vertrekken ze, eerst Herman en daarna Kor. Die moet nog helemaal naar Bunnik fietsen. Let wel: hij heeft geen fiets met electrische motor. Vijf uur: ik voel me aardig 'sufgeluld'. Maar het was een uiterst leuk weerzien met Kor. Terug naar boven
Gorinchem (14)
Donderdag 16-08-2012
Vandaag komt me in de zin dat Kor van Hulten gisteren vertelde dat hij veertig jaar geleden mijn lichtblauwe 2CV overnam. Ik wist dat niet meer. De 2CV komt in mijn manuscript voor. (Kor overigens niet). Met mijn toenmalig vriendinnetje reed ik ermee naar Polen (1973) en naar het revolutionaire Portugal (1974). Die episodes komen ook in het boek voor. Het 2CV'tje deed het uitstekend. Of dat later bij Kor ook zo was, durfde ik niet te vragen. Na veertig jaar.
De dag van onze terugkeer naar de boot komt ras dichterbij. Vandaag een mooie, niet al te warme dag. Gisteravond kwam er bij ons geen onweer, in tegenstelling tot veel andere plaatsen in Nederland.
Op Facebook heeft mijn dochter Floor een dermate leuke foto van kleinzoon Thijs geplaatst, dat ik hem hierboven ook opneem. Hij schildert een poes, staat eronder. Sprekend, nietwaar? Jaja, een talent.
Ans gaat naar haar jeugdvriendin Jannie. Ik zet me aan de correctie. Wonderlijke ervaring om je eigen boek door te lezen! Hier en daar staan er nogal wat d's en t's verkeerd. Ik heb de eerste tien hoofdstukken gedaan en voel me niet eens zo ontevreden. De sfeer is er heel wat anders dan in de latere delen van het boek: speelser en ironischer, minder grimmig, bijvoorbeeld. Een idyllischer wereld.
Ik loop even langs Rijk voor een kop thee in het antiquariaat. Hij en Joke zullen ieder hun opmerkingen over mijn manuscript te gelegener tijd op papier zetten en mailen, zodat ik ze straks aan boord lezen en verwerken kan. Terug naar boven
Gorinchem (15)
Vrijdag 17-08-2012
Vanmorgen bezoeken we in het Gorcums Museum de tentoonstelling over de Martelaren van Gorinchem. Het trieste verhaal van de moord in 1572 op 19 katholieke geestelijken door de geuzen van Lumey vind je hier. Een oorlogsmisdaad, zeggen we vandaag de dag. De tentoonstelling van gastconservator Roy Tepe is erg interessant. De martelingen, die dagenlang duurden voordat de ongelukkige priesters in de restanten van een turfschuur in Brielle werden opgehangen, zijn erg realistisch uitgebeeld. Bijvoorbeeld hiernaast, een uitsnede uit een grotere prent van Albert Clouwet uit 1675, waar je ziet hoe de neus van een van de martelaren wordt afgesneden. Op de achtergrond hangen de lichamen van een aantal reeds opgehangen priesters, terwijl een ander de trap naar de galg wordt opgesleept.
De catalogus, samengesteld door Roy Tepe, is de moeite waaard. Eigenlijk vind je er overzichtelijk vrijwel alle feiten over de martelaren bijeen.
Thuis lunch en tukje. Daaarna verder met de correctie. Ik ben op bladzijde 108. Opnieuw valt het niet tegen. Straks komt Herman langs. Samen gaan we even een glas wijn drinken bij Inge in Heukelum. Terug naar boven
Gorinchem (16)
Zaterdag 18-08-2012
Warme dag! Vroeg op om in het Piazza Center boodschappen te doen. Ondermeer mosselen voor vanavond. Daarna bij Oma Steers langs.
Terug thuis zet ik me aan de correctie. De episode over de bezetting van het Utrechtse Academiegebouw in juni 1969. Dilemma: moet zoiets er integraal in blijven? Ik weet het niet. Voor de persoonlijke emancipatie van de hoofdpersoon Lucas is dat gedeelte van groot belang en volgens schrijver Julian Barnes is een roman immers de geschiedenis van de ontwikkeling van een karakter. Dus laat ik het staan.
In de loop van de dag neemt de warmte toe tot over de 30o. Talrijke bootjes met half en bijna helemaal blote mensen passeren de sluis. Mensen zitten op de steigers en laten hun voeten in het water bungelen (foto hierboven). Zwemmen in de haven is verboden; het water is te vies.
DHL levert de nieuwe rotorbladen van onze windgenerator af. Om kwart voor drie komen Ans' dochters op de thee, Barbara met Esri en Tessa met baby Vajèn. De laatste kan al zelfstandig omrollen en je zo lieftallig toelachen dat je ervan wegsmelt. Verder met de correctie. Ben ergens in hoofdstuk 15 (p. 155) Zometeen gaan we eens op de Groenmarkt en de Varkenmarkt kijken, waar muziekgroepen optreden in het kader van de Gorcumse Zomerfeesten. Terug naar boven
Gorinchem (17)
Zondag 19-08-2012
Gisteravond is het gezellig op de Varkenmarkt. We zitten er met de dochters van Ans en haar jongste kleinkinderen Esri en Vajèn (foto hierboven). Er speelt een gelegenheidsband met Rik Tazelaar's 'Taas'. Ze spelen zeer aanstekelijk, onder andere "Rocking in the free world", een klassieker van Neil Young.
Vandaag hebben we warmste dag van de week en - mogelijk - van het jaar en zelfs van deze eeuw. Uit voorzorg houden we de ramen dicht en de zonneschermen naar beneden. Dat scheelt, terwijl het om drie uur buiten 33o is, is het binnen 26,5o. 's Ochtends maken we nog een wandeling over Buiten de Waterpoort, langs het volle rivierstrandje aan de Merwede. De rest van de dag blijven we binnen. Met de correctie van mijn boek ben ik in hoofdstuk 17.
Om half vier bel ik mijn oudste zoon Rommert. Hij wordt vandaag 25 jaar. Gisteravond had hij een vrolijke BBQ voor vrienden belegd in het park naast zijn studentenflat. Nu zitten ze ook allemaal weer in het park. We stiefelen we toch maar even naar de Varkenmarkt. De laatste dag van de Zomerfeesten in Gorinchem. Ondanks de drukte vinden we twee barkrukken tegen de voorkant van Restaurant 't Gelach. Het is niet al te warm onder het dichte bladerdak van de hoge kastanjebomen. De muziek, meestal van vaderlandse bodem, heeft een hoog meezing-karakter. Niet onze voorkeur. Om kwart over vijf houden we het voor gezien. Op de Langendijk horen we aangename, Braziliaanse klanken op het terras van Café 'Soestdijk'. Daar staat een volslanke dame lekker te swingen en de sterren van de hemel te zingen met een kleine combo. Het is de van oorsprong Finse Pauliina May, die al heel lang in Gorcum woont (foto hier). We schuiven achter een tafeltje en als even later ook mijn vroegere collega-ziekenhuisdirecteur Dick Roza erbij schuift, wordt het helemaal gezellig. Pauliine zingt op mijn verzoek 'Autumn Leaves' ('Les Feuilles Mortes') en maakt er een opwindende, jazzy vertolking van. Helaas, we kunnen niet lang blijven. We moeten op baby Vajèn passen, zodat Tessa & Jeff een keertje uit eten kunnen gaan. Dat gunnen we de jonge ouders graag. Terug naar boven
Gorinchem (18)
Maandag 20-08-2012
Minder warm vandaag, maar wel benauwd. Verder met de correctie van mijn boek. Tussendoor lees ik 'Met stille trom' van F. Springer (Querido, 2012). Het is een roman - 'een journaal' - dat Springer al in het begin van de jaren zestig schreef en dat hij toen ongeschikt voor publikatie achtte. Hij miste er het drama van de in de steek gelaten Papoeabevolking in. In 2011, het jaar van zijn dood, heeft hij het manuscript bewerkt en er een voorwoord bij geschreven. het is na zijn overlijden verschenen.
Ans is met Barbara naar haar moeder en daarna na de Weverstraat, waar Kate met Liam en Caelan is teruggekeerd uit Tsjechië. Ik erger me voortdurend over die minne zaak van de veroordeling van de punkrockgroep Pussy Riot in Rusland. Vandaar de spotprent hierboven, die ik op Facebook aantrof. De autoriteiten willen nu ook twee andere bandleden, die tot dusver buiten spel bleven, gaan vervolgen. Het regime maakt zich, met de machtige Poetin voorop, onsterfelijk belachelijk.
Eind van de middag. De hemel is dichtgetrokken, af en toe rommelt het even. Met de correctie ben ik toe aan hoofdstuk 20. Overmorgen vliegen we. Terug naar boven
Gorinchem (19)
Dinsdag 21-08-2012
Dat primitieve stammen vaak oorlog met elkaar voeren en daarbij elkaars vrouwen plegen te roven, is een bekend feit uit de antropologie. Het voorkomt in elk geval genetisch schadelijke inteelt. In voormalig Nederlands Nieuw-Guinea was het niet anders, getuige het postuum uitgebrachte boek 'Met stille trom' van F. Springer (Querido, 2012). Springer schreef het in 1963, direct nadat Nederland het gebiedsdeel onder zware druk van de Amerikanen aan Indonesië had overgedragen. Springer was vier jaar bestuursambtenaar in de kolonie. Toen hij de drukproeven thuis gestuurd kreeg, schrok hij: in feite was het een sleutelroman en de diverse gezagsdragers uit die periode kwamen er niet erg in hun voordeel uit. "Gelaten en eigenlijk zonder slag of stoot vertrokken wij uit Nieuw-Guinea, staart tussen de benen, met zeer omfloerste trom. (....) Wij hadden de Papoea's in de steek moeten laten." Hij trok het manuscript terug, tegen de mogelijke ophef zag hij teveel op.
Een jaar voor zijn dood, "een mensenleven later", komt hij het manuscript weer tegen, "niet met 'a sinking feeling' maar wel met stijgende verbazing dat ik toen terugdeinsde voor publicatie." Het spijt hem dat hij niet de kans greep om het publiek te laten weten "hoe wij op onze onooglijke bestuurspostjes verbeten onze plicht tegenover de ons toevertrouwde Papoea's bleven doen, al hadden de grote buitenwereld en ook het moederland ons allang opgegeven." (Inclusief de Papoea's, zou ik zeggen). En bovendien: de meeste hoofdpersonen waren inmiddels overleden.
In een ingehouden proza vertelt Springer over de ontnuchterende realiteit van het beschavingswerk tussen wilde stammen, die elkaar haast permanent beoorlogen. Een hopeloze opgave, zwaar bekritiseerd door een doorgeslagen Amerikaanse antropoloog, die betoogt dat die oorlogen tot het authentieke leven van de inboorlingen behoren en waarin je niet moet ingrijpen. Het boek ontkomt niet aan een zekere saaiheid als de ingewikkelde problemen uiteengezet worden, maar het geeft een goed en soms hilarisch inzicht in de dilemma's van mensen in een van onze laatste kolonies. Dilemma's die in andere vorm en onder heel andere omstandigheden ook in mijn eigen boek terugkeren. Wat kun je doen in zulke omstandigheden? Weinig tot niets, en wat je uiteindelijk doet werkt vaak ook nog precies verkeerd uit.
Vanmorgen is het bewolkt en beduidend minder warm. Ans gaat vroeg weg. Ze gaat met Kate en Liam naar de Mytylschool in Dordrecht. Het joch heeft daar zijn eerste schooldag. Ik ga naar de Marokkaanse kapper 'Lok' op de Langendijk. Het werd tijd. Verder met de correctie. Ik ben bij hoofdstuk 22 (blz. 295) 's Middags komen Herman & Marjan op de electrische fiets uit Wijk en Aalburg, via de Woudrichemse pont. Herman heeft zijn exemplaar van mijn manuscript met correcties meegebracht. Mooi, dan kan ik die met die van mezelf verwerken als we aan boord zijn. Wat vindt hij van het boek? 'Om het in één zin samen te vatten', zegt Herman, 'Ik vond het jammer dat het uit was.' Kijk, dat hoort een auteur graag. Tessa en baby Vajèn komen ook even gedag zeggen. Vanavond gaan we samen bij 'Mykonos' op de Langendijk eten. Terug naar boven
Gorinchem (20)
Woensdag 22-08-2012
Vanavond vliegen we dus naar Antalya. Aankomst 01.15 uur locale tijd. Als het goed is, staat er een auto klaar om ons naar Finike te brengen. Kost ruwweg twee uur. Hierboven het Sembach-weerkaartje voor a.s. zaterdag, de dag dat we uit Finike willen vertrekken. Waarschijnlijk rechtstreeks naar het Griekse Kastellorizo. Het is rustig weer in Zuid-Turkije, zoals je ziet, in tegenstelling tot Nederland waar het mooie zomerweer duidelijk verdwenen is. Een depressie veroorzaakt een westelijke stroming, die nogal wat regen en koudelucht aanvoert. Net op tijd weg, zou je zeggen.
Omdat we pas tegen vijf uur naar Schiphol vertrekken - schoonzoon Michel zal ons brengen - hebben we alle tijd om de koffers te pakken. Ik ga verder met de correctie van mijn manuscript. Ik heb nu 23 hoofdstukken gedaan. Ondertussen nuttigen we de laatste boterhammen met het laatste broodbeleg, de laatste glazen vruchtensap en de laatste sinaasappel en appel. Zometeen, vanaf half, vier begint het serieuze inpakken. Ik sluit dit verslagje nu alvast af. Terug naar boven
Finike (11)
Donderdag 23-08-2012
Een kalme vlucht van een kleine vier uur met een Boeing 737-400 van Corendon Airlines brengt ons naar Antalya. Nou ja, de vlucht was kalm maar aan boord veel krijsende kinderen. Toch lukt het me om hoofdstuk 24 van mijn boek te corrigeren. Het obligate applaus na de landing van opgeluchte mensen, die niet vaak vliegen. (Wij wel, ahem). De mensen die ons komen afhalen staan gereed met een bordje met mijn naam. Het is twee uur als we afrijden. Om vier uur zijn we in Finike bij de jachthaven. We worden keurig bij de steiger afgezet. Het is dan nog 30o. De boot ziet er prima uit. Mijn petje, dat ik vergeten had, is vanaf de bakboordlier in het gangboord gewaaid. We klappen de loopplank uit en zetten de koffers binnen, zetten de afsluiters open en koppelen aan op de walstroom. Dat is alles. Snel duiken we in de voorhut, waar het bed nog is opgemaakt. De ventilator staat in het gangpad op ons gericht.
Marina Finike van bovenaf. Bij de gele pijl ligt onze Dulce. (foto: Peter Tazelaar)
Om half tien staan we op. Snel even boodschappen voor het ontbijt bij het supermarktje op de haven. We besteden de dag aan het uitpakken van de koffers, het vullen van de boot, het afspuiten van het dek en het verder op orde brengen van de boot. Een tijdlang is de stroom op de wal uitgevallen. De temperatuur stijgt tot ruim 40o, maar dan liggen we al uren amechtig in de kuip om het warmste deel van de dag uit te zitten, pardon, te liggen. Wat een overgang! Peter & Daniëlle van Second Lady zijn ergens in de Kekova Roads; we verwachten ze in de loop van morgen terug. Zelf willen we zaterdag vertrekken. Terug naar boven
Finike (12)
Vrijdag 24-08-2012
Gisteravond gegeten bij Restaurant 'Altin Sofra' aan de haven. Een mix van voorgerechtjes en gebakken lamslever. Vanmorgen vroeg op. Ook de Kakenmaler is al wakker. We staan vroeg op om, zolang het nog niet te warm is, naar de Bulvar Market te lopen om te fourageren. Vooral veel fruit en groente, want we zullen in de komende weken vaak ankeren. Daarna ga ik naar het havenkantoor om het resterende liggeld te voldoen en een zogenaamde 'Blue Card' aan te schaffen voor 20 TL (ziie hierboven). Wat is het geval? De provincie Antalya heeft een regel ingesteld, die alle schepen in het bijbehorend kustgebied verplicht om een vuilwatertank te hebben. Het vuilwater mag niet meer binnen 12 mijl van de kust op zee geloosd worden, maar in afzuiginstallaties ('poepslurpers') in de marina's. Eigenlijk net als bij ons in Nederland. Met de Blue Card is daarenboven een online registratiesysteem opgezet, waarbij de kustwacht kan zien of je inderdaad in de haven geloosd hebt. Heb je geen Blue Card, dan riskeer je een forse boete. In de haven gaan geruchten dat al diverse jachten werden aangehouden. Probleem is: de meeste marina's hebben geen poepslurpers. Finike ook niet. Maar daar weet de baliemedewerker van de marina wel raad mee: hij voert in dat onze 'Dulce' vandaag 69 liter vuilwater heeft geloosd. Typisch Turks: de ene administratie ondergraaft de reglementen van de andere administratie. Het kost de provincie en de kustwacht natuurlijk een smak geld en het werkt niet.
Second Lady meldt per SMS dat ze tegen vijf uur zullen arriveren en dat we om zes uur op de borrel worden verwacht. Vanmiddag corrigeer ik hoofdstuk 25 van mijn manuscript. Daarna zet ik de afsluiter van de koelwateraanvoer open, inspecteer de motor (geen olie eronder) en controleer het oliepeil. In orde. Ik zwem een rondje om de boot en constateer dat er alweer aardig wat aangroei op het onderwaterschip zit. Dezer dagen even wat krabben. Morgen weg uit Finike! Terug naar boven
Kastellorizo
Zaterdag 25-08-2012
Bar gezellige avond, gisteravond, met Peter & Daniëlle. Na de borrel op Second Lady gaan we eten bij Restaurant Petek bij de haveningang. Forel met gesmolten kaas blijkt een verrassende combinatie. Later genieten we van live-muziek op het terras in de haven naast het supermarktje. We drinken er raki met ijs en water en ik moet bekennen dat ik hem aardig om had. Pas om half twee naar bed.
Vanmorgen desondanks vroeg op, zeven uur, met een tamelijk dom hoofd. De werkzaamheden gaan dan op de automatische piloot. Over autopilot gesproken: vandaag blijkt dat je hem kunt inschakelen maar hij stuurt hardnekkig naar links. Op 'plussen' met telkens tien graden reageert hij niet. Dus sturen met de hand. We wilden nog even voltanken maar op de bunkersteiger is de electriciteit uitgevallen. Merkwaardig. Het is kwart voor negen als we de haven uitvaren, nagewuifd door Daniëlle. (Peter lag waarschijnlijk nog in bed). De schaarse wind is tegen. Motoren dus. De route leidt weer dwars door Kekova Roads, altijd een aardig gedeelte.
Er doen zich verder geen moeilijkheden voor. Het is lekker fris op zee. Zes uur later varen we de natuurlijke havenkom van het Griekse Kastellorizo binnen (foto hierboven). Officieel heet het tegenwoordig Megisti in het Grieks. Het meest oostelijk stukje Griekenland, vlak tegen de Turkse kust. Links staat het kleine moskeetje met minaretje, het bewijs dat hier vroeger ook moslims woonden. Na de val van het Ottomaanse rijk waarschijnlijk gedwongen naar Turkije te verkassen. We werpen het anker uit in 7 meter, voor het restaurantje 'Little Paris'. Vorige keer hebben we daar lekker gegeten en ze hebben een (beveiligd) WiFi-netwerk. Vanavond de code vragen. Overigens doet de Turkse dongel het hier, zo vlakbij Turkije, ook uitstekend. We laten het bijbootje in het water zakken en gaan zwemmen in water van 27o. Heerlijk. We bijven hier nog minstens een dag. Terug naar boven
Kastellorizo (2)
Zondag 26-08-2012
Om een uur of zeven gisteravond komt een oude bekende langs: de wekelijkse veerpont Diagoras uit Athene. De huisjes op de kant vallen in het niet (foto hier). We eten bij Restaurant "Mikro Parisi", op de kade vlakbij de plek waar ons schip zachtjes achter zijn anker dobbert. Gefrituurde kalamari, octopus in het zuur met augurken en paprika's, kleine gefrituurde garnalen en bietensalade, omspoeld met koude retsina. Heerlijk! De bietensalade kon ik niet weerstan, hoewel die meer suiker bevat dan goed voor mij is. Enfin, wat een betoverend plekje is dit! Af en toe steken een paar grote waterschildpadden hun gerimpelde koppen uit het water; ze worden door de kok gevoerd met de overblijfselen van de schoongemaakte vis.
We slapen als een roos, in de voorhut waait een lichte, verkoelende bries. In de orthodoxe kerk beginnen ze al vroeg met de kerkdenst die met luidsprekers uitgetoeterd wordt over de haven. hetzij moslims, het zij christenen, gelovigen willen altijd van zich laten horen. We staan op en zwemmen een flink eind, ik probeer het anker op te sporen maar je ziet het niet onder het zeegras op de bodem. Gezeten in het bijbootje poets ik een lelijke zwarte schuurvlek van de scheepshuid. Daarmee hebben we het ontbijt weer verdiend. Een uurtje later peddelen we naar de kade. Hiernaast een foto van ons geankerd scheepje. We drinken koffie op de kade bij Café Bar 'Meltemi' en kijken naar de toeristen die met de twee dagelijkse veerpontjes uit Turkije arriveren (foto hier en hier nog wat meer foto's van deze fraaie haven). Daarna lopen we over de oostelijke kade verder. In een winkeltje achteraf koopt Ans een leuke blouse en een bijkleurende zonnehoed.
Dan komen we bij de oude, Ottomaanse moskee. Hij dateert uit de 18e eeuw en binnen is een museumpje ingericht over de geschiedenis van dit eilandje. Die blijkt heel wat woeliger te zijn dan ik dacht. Uiteraard gaat die heel ver terug tot in de Oudheid en net als de andere eilanden die we in de Middellandse Zee bezochten, wisselde het vaak van eigenaren. Het behoorde ondermeer bij Rhodos, bij het Byzantijnse Rijk, werd in de 14e eeuw veroverd door de kruisridders voordat die overstaken naar Cyprus, werd veroverd door een Egyptische sultan en door de Napels en behoorde eeuwenlang tot het Ottomaanse Rijk. Toen werd ondermeer dit bevallige moskeetje gebouwd. In het begin van de jaren '20 van de vorige eeuw was het in Italiaans bezit (Castel rosso). Nu begrijpen we dat je hier zoveel toeristen uit Italië ziet!
In WO1 ging het mis. Het werd gebombardeerd en veroverd door de Fransen en nog eens gebombardeerd vanuit Turkije. In 1926 verwoestte een zware aardbeving de stad. Het schamele restant kwam weer in Italiaans bezit. In de tweede wereldoorlog liep het verder mis. Het eiland werd veroverd door de Britten, heroverd door het Italië van Mussolini en opnieuw veroverd door de Britten. na een explosie in een brandstoftank vatte een munitiedepot vlam en de brand die ontstond verwoestte nog eens de helft van alle overgebleven huizen. De Britten brachten de overlevenden eerst naar de overkant, naar Turkije, maar de Turken konden zoveel mensen niet voeden (misschien voelden ze er niet voor) Daarop werden ze door de Britten vervoerd naar Cyprus en vervolgens, in 1948 naar Palestina. Daar bleven ze 2,5 jaar. Velen emigreerden naar Australië, de rest keerde in groepjes terug en troffen een volledig verwoest eiland aan. Intussen had het Verenigd Koninkrijk het verwoestte en ontvolkte eiland in 1947 aan de Grieken afgestaan. Nu wonen hier een kleine 500 mensen, maar op oude foto's kun je zien dat er vroeger minstens twintig keer zoveel huizen stonden en de bevolking dus veel omvangrijker was. Zie hieronder.
|
Kastellorizo in 1921. Foto genomen vanuit westelijke richting. Voor je oriëntatie: onze Dulce ankert nu rechtsonder. |
|
Kastellorizo nu. Foto genomen uit het zuiden. Onze Dulce zou nu in de linker onderhoek liggen. In het midden is de oostelijke bergrug, vroeger geheel bebouwd, nu bijna kaal. |
Onze lunch nemen we in de schaduw op de oostelijke kade. Hij bestaat uit vruchten met yoghurt. We peddelen terug aan boord en zoeken verkoeling in het water. Ik doe de correctie van hoofdstuk 27 van mijn boek en val daarna in een zalige middagslaap. Een aangename manier van leven! Maar morgen gaan we weer verder, naar het westen. Terug naar boven
Wall Bay, Baai van Fethiye, Turkije
Maandag 27-08-2012
Vroeg op. Met het bijbootje breng ik de volle vuilniszak naar de wal. Er zijn vuilnisbakken bij 'Mikro Parisi'. We zwemmen een eind en dan hijsen we het bijbootje op het voordek en maken het vast. Om 8.45 uur varen we de mooie, natuurlijke haven van Kastellorizo uit. Er komt juist een motorboot van de Griekse kustwacht binnen. We zetten een koers pal west. De stuurautomaat doet het nog steeds niet dat wil zeggen: hij wil consequent naar links sturen. Ik zal dezer dagen in de uitvoerige handleiding gaan zoeken, waarschijnlijk moet je gewoon iets re-kalibreren. De weinige wind is opnieuw precies tegen. We motoren langs Rho, een ander Grieks eilandje, direct westelijk van Kastellorizo. Er schijnen een tiental mensen te wonen op deze onherbergzame plek.
Het vervolg van de tocht is weinig interessant. Over een tamelijk woelige zee langs de Turkse kust. Op zeker moment is de wind iets zuidwestelijker, we rollen snel degenua uit en krijgen er een halve tot een hele knoop snelheid bij. We passeren in het begin van de middag een rij barre, onherbergzame kapen, waar de zee nog eens extra woelig is. De genua blijft helaas niet staan. Tegen half vier lopen we de grote Baai van Fethiye binnen. Het waait nu 16 - 20 knopen en de genua kan weer uit. Met snelheden tussen de 7 en 8 knopen zeilen we snel de resterende 15 mijlen naar de smalle doorgang naar het westelijk subgedeelte van de baai (foto hierboven). We willen overnachten in Wall Bay, waar we twee jaar geleden ook waren. Maar er zijn meer belangstellenden. Huurjachten motoren ons op topsnelheid voorbij, tuk om als eerste een ligplaatsje te kunnen opeisen. Ik weersta niet de verleiding om zelf er ook een schepje bovenop te doen. Ans lacht me uit. Ze heeft gelijk, ik ga weer naar kruissnelheid, we zien wel. We kunnen immers altijd ergens ankeren. Toch blijkt bij het restaurant van Wall Bay nog plaats genoeg aan de twee steigers. Er liggen wat Hollanders, Duitsers, een enkele Turk, een catamaran uit een onduidelijk oostblok land en een trimaran uit Israël (zonder vlag). 's Avonds eten we heerlijk gegrillde dorade in het restaurantje aan het eind van de pier. We besluiten een dag te blijven liggen. Terug naar boven
Wall Bay (2)
Dinsdag 28-08-2012
(Overige foto's volgen)
Een heerlijk plekje, dit Wall Bay. Je ligt er eigenlijk in een soort van bos, waar de geiten lopen die successievelijk in het restaurantje op de grill zullen eindigen. Hierboven en hier drie foto's. Hier te vertoeven voelt alsof we vakantie hebben, of hebben we dat ook? Vanmorgen geeft Irakleio Radio een stormwaarschuwing op de Navtex. Een hogedrukgebied boven de Balkan en een laag boven Cyprus veroorzaken in de Ionische Zee en in het hele Egeïsche gebied vandaag near gale Bf 7 en later gale 8. In het gebied waar we liggen, Rodos Sea, geldt dat ook. Nou waren we al van plan niet weg te gaan, maar met zo'n vooruitzicht blijf je vanzelf in de haven. Tijd voor klusjes. Gisteren zag ik dat de opzuigbus van de hoofdtank weer verstopt zat. De dagtank stond op 87%. De operatie van het eruit schroeven en doorgankelijk maken van die buis, o.a. met de fietspomp, is routine geworden. Ik vermoed dat het euvel vanzelf verdwijnt, zodra we de smerige diesel uit Egypte kwijt zijn. De klus is snel geklaard. Daarna zwemmen en ontbijt.
Vandaag waait het zelfs hier in de beschutting van Wall Bay hard. Met 32o is het aangenaam. Ik doe de correctie van hoofdstuk 27 van mijn manuscript en lees in 'About Time. Cosmology and Culture at the Twilight of the Big bang' van de Amerikaanse astrofysicus Adam Frank (Free Press, 2011) Benieuwd waar de auteur heen wil. Straks gaan we borrelen en eten in het restaurantje. Er zijn een aantal huurjachten vertrokken ondanks de harde wind Ze hebben natuurlijk hun schema. Weinig jachten arriveren. Voor ons in de baai scheurt op een Brits jacht de genua, die ze voluit hadden staan. Het grootzeil raakt verstrikt in een onduidelijke lijn, waarschijnlijk eentje van de lazy jacks, en kan niet verder naar beneden. Wijselijk verkassen ze naar en plek met meer luwte om de zaak te klaren. Een tijd later keren ze terug, het grootzeil is naar beneden, en krijgen een plekje achter de tweede steiger. We zien wel wat de Navtex morgen zegt. Het idee was om naar Rhodos te gaan, op 35 mijl. Maar dat kan ook overmorgen nog. Of de dag daarna. Terug naar boven
Wall Bay (3)
Woensdag 29-08-2012
Gisteravond draait de harde wind naar het oosten en stuwt het water in Wall Bay omhoog. In het restaurantje met zijn lage kade zitten we met de voeten in het water. We eten een kipspies met verschillende groenten erbij en rijst. De harde wind gooit onze wijnglazen om en tenslotte zelfs de fles. Het geeft niet, we zitten lekker gezellig samen.
Vannacht blijft de wind hard doorstaan. Pas tegen een uur of tien neemt hij af. Alle jachten vertrekken in de loop van de dag. Wij niet; ervaring heeft ons geleerd dat na harde wind de hoge zeegang nog een dag blijft doorstaan. Mogelijk gaan al die vertrokken boten niet naar open zee, maar zoeken ze een van de talrijke andere baaitjes op in de de grote Baai van Fethiye. We lezen, luieren en zwemmen. Onze watertanks zijn voor 40% leeg. We besluiten voor de afwas e.d. de zeewatervoetpomp te gaan gebruiken. Het kost even tijd voorat het werkt. Ik doe de correctie van hoofdstuk 28 van mijn boek. Ook pak ik de nieuwe rotorbladen van de windgenerator uit (foto hierboven). Ze zijn totaal anders dan de oude. Volgens de beschrijving zijn ze van koolstofvezel gemaakt en de afwindse rand is messcherp. Het wordt echter knap heet, nu de wind weg is, en dat beneemt me de lust ze erop te gaan zetten. De zonnepanelen houden overigens tot dusver de nieuwe accubatterij redelijk op peil. We staan nu op 79% van de accucapaciteit. Toch besluit ik de dieselgenerator eens aan te zetten. Binnen een halfuur zijn we op 91% en dat is genoeg.
Eind van de middag nog eens zwemmen. Ondertussen druppelt er een flottielje van Sunsail-boten binnen. Leuk om naar hun escapades te kijken. Onder leiding van de flottieljeleidster houden ze met hun kinderen een hilarische bijbootjesrace. Leuk om te zien. Onderwijl zitten we aan de borrel en later opnieuw in het restaurantje. Samen nuttigen we een gegrillde, zeer verse zeebaars. We gaan op tijd weg, hoewel het gezelschap van tijdelijke boaties noodt tot vertier. Tja, je kun niet alles hebben. Bovendien willen we vermeiden dat de opa van de familie van eigenaars van dit etablissement met zijn aftandse Turkse saz aan tafel het lied 'Raki, raki' komt zingen. En pas weggaat als je vijf TL op tafel legt. Ach, een mooi, simpel leven dat we leiden. Mogelijk gaan we toch morgen op weg naar Rhodos, direct of met een ankerplaatsje ergens tussenin aan de kust. Je ziet wel, tenzij we geen Internet-verbinding hebben. Terug naar boven
Baai van Bozuk Bükü, Turkije (via Rhodos)
Donderdag 30-08-2012
Afvaart om kwart voor acht. Lichte wind uit het oosten. We varen door de prachtige, beboste dreven van Skopea Limani, het westelijk bekken van de grote Fethiye-baai. Door het nauwe gaatje tussen de eilanden van Tersane en Domuz. Dan zuidwest langs de hoge bergen van het schiereiland, waar anders hevige valwinden plegen te waaien. Nu is het rustig. Buitengaats zetten we de koers direct op Rhodos, 32 mijl. Geleidelijk aan draait de wind naar WZW. Ans verwisselt de gastenvlaggetjes en knoopt de gele Q-vlag eronder (foto hier). Een tijd lang kunnen we motorzeilen op de grote genua. Op nieuw valt de afwezigheid van zeeleven op; slechts enkele vliegende vissen en welgeteld een stormmeeuw.
Tegen half twee naderen we Rhodos. Veel kans op een ligplaats hebben we waarschijnlijk niet. De Mandraki-haven is berucht. In het seizoen is hij doorgaans overvol en steevast staan er lieden die schreeuwen dat alle lege plaatsen zijn gereserveerd. Voor charterboten, wel te verstaan. Ze hebben in wezen geen enkel recht van spreken maar schrikken bezoekende jachten af. We naderen de haven met het grote, middeleeuwse bastion (foto hiernaast) Ook nu staat er zo'n kerel te gebaren dat er geen plaats is. Tot zijn grote woede varen we door. "We take a look inside", roepen we. Binnen zien we een zestal vrije plaatsen. Voorzichtig varen we erop toe. De kerel is inmiddels op zijn brommer gesprongen en staat er nu ook.
"These are all reservations", roept hij, "Turn around and leave!"
"We don't sea any reservation signs", antwoorden we. "We think these places are free."
"No, no! Reservations! leave!"
De man staat intussen op de voorplecht van een van de afgemeerde jachten. Ik vaar wat dichterbij om de uitwisseling te vergemakkelijken. "Who are you?", informeer ik.
"I am harbour-official", zegt hij. Zonder twijfel een leugen.
"How can we see that?" Hij wijst op zijn polo-shirt waar iets op zou moeten staan dat het bewijs ervan is. Ondertussen ga ik in de fout. Ik kom te dichtbij en vaar over de mooring-line van het jacht waarop hij staat, gelukkig zonder dat de motor in zijn werk staat. De lijn knapt. De man ontsteekt nu helemaal in razernij. "Look what you have done! You pay for the diver. You come to my office!"
"Where is your office?", vraag ik.
Hij wijst onduidelijk naar de havendam. Het lijkt ons beter dat we nu maar rechtsomkeert maken. Hij duikt weer op bij de uitgang. "When you anker behind the harbour, you come to my office. Or I will come to your boat with my friends."
Dat lijkt me een regelrechte bedreiging. Inderdaad is er een ankerplaats achter de Mandraki-haven. Daar ligt het aardig vol, maar eigenlijk hebben we helemaal geen zin meer in Rhodos en in die meneer, die vanavond met zijn vrienden zonder twijfel verhaal zal komen halen. We kijken op de kaart. De baai van Bozuk Bükü aan de Turkse kust ligt op slechts 12 mijl. Die kennen we van twee jaar geleden. Een mooie baai met een goed restaurantje. We zetten koers op 300o, de baai is precies bezeild. Inmiddels waait het alweer 16 - 20 knopen en we scheuren ernaartoe. Binnen de baai strijken we het zeil en vinden in het westelijke hoekje een plaatsje aan de restaurantsteiger. 's Avonds eten we verrukkelijke gegrillde octopus. Naar Rhodos hoeven we niet meer. Even zuidelijk van de Mandraki-haven is een marina in aanbouw. Het werk ligt al jaren stil en je kunt er niet in. Belachelijk dat zo'n belangrijke stad geen jachthaven heeft. Terug naar boven
Bozuk Bükü (2)
Vrijdag 31-08-2012
Een vakantiebestaan dat zich concentreert rond stukjes varen, ergen ankeren en de keus van restaurantjes. Daar is weinig over te melden en zo'n leven munt uit door irrelevantie. Het zij zo, het is namelijk wél genieten. Dit baaitje van Bozuk Bükü is wondermooi. 's Ochtends kraaien de hanen van de familie die het restaurantje 'Ali Baba' drijven. Zeer landelijk. Ik koop er een vers brood en span me nog even in om de opzuigbuis van de hoofdtank weer doorgankelijk te maken, maar dan heb je het wel gehad. Zwemmen, natuurlijk. Later werk ik de website bij; via de dongel is het Turkcell-netwerk goed bereikbaar, zulks in tegenstelling tot Wall Bay, waar je alleen GSM had. Later klim ik naar de bergrug met de ruïnes van de oude Helleense burcht en maak nevenstaande foto. Dat deed ik twee jaar geleden ook. De schoonheid van de plek rechtvaardigt het herbezoek.
Een lezer wilde weten of we ook last hebben van kakkerlakken. Nee, gelukkig niet. We gaan nooit met onze schoenen de boot in en verwijderen direct kartonnen embalage bij de supermarkets. Bovendien staan er ettelijke 'kakkerlakkenhuisjes' aan boord. Tot dusver kennelijk afdoende.
's Middags zwemmen en een middagtukje. Daarna doe ik de correctie van hoofdstuk 29 van mijn manuscript. Ondertussen zijn alle jachten vertrokken en er komen maar weinig voor in de plaats. Dat zijn alleen Turkse, waarschijnlijk is het dit weekeinde weer wisselen voor de charterboten. De laatste dag van de maand augustus. Vanavond weer lekker eten bij 'Ali Baba'. Terug naar boven
Panormitis, eiland Sími, Griekenland
Zaterdag 01-09-2012
Lezer Huib Koel had ons aangeraden om zeker de baai van Panormitis aan te doen, aan de zuidwestkant van het Griekse eiland Sími. Vandaag varen we de 12 mijl erheen. Huib heeft gelijk: de besloten baai met het grote, Grieks-orthodoxe klooster op de oever is van een grote schoonheid. Het kloostercomplex heeft in het midden een mooie, ietwat kitscherige, neo-barokke klokkentoren (foto hierboven). Er liggen ongeveer vijftien jachten geankerd, waarbij het midden wordt vrijgehouden voor doorvaart van de talrijke veerboten met toeristen, die aanleggen (foto hier). Het klokkenspel van de toren speelt iedere keer dat een veerboot aanlegt, een vrolijk deuntje. We ankeren om een uur of elf in 5 meter water, zeegras met zand en klei eronder. Als je door het gras bent, houdt het anker prima. We zetten het bootje over de railing en hangen het achter het zwemplatform.
Ondanks de grote aantallen toeristen op de wal heerst er een vorrname rust in de baai. Omdat de baai ondiep is, is het water warmer dan elders. Klusje: het vastgegroeide logwieltje schoonmaken. Daarna bestudeer ik de handleidingen van de Raymarine ST6001+ stuurautomaat. Misschien dat een 'SeaTrial-calibratie' een oplossing biedt? Daarmee kun je kompasrichting aanpassen. Ik probeer het op verschillende manieren, maar helaas heeft het geen effect. Ook de 'User-calibratie' biedt geen soelaas. Misschien moet ik de 'Dealer-calibratie' proberen, maar dat is wat ingewikkelder. Andere keer.
's Middags luieren, zwemmen en lezen. Ik doe de correctie van hoofdstuk 30 van mijn boek. 's Avonds hang ik het buitenboordmotortje op het bijbootje. Hij slaat meteen aan. We gaan we netjes gekleed eten in de vermaarde taverna van het klooster. Inderdaad is die voortreffelijk! Tijdens het eten gaat de zon roodoranje in het westen onder. Het is volledig windstil. Er piept er een SMS-bericht binnen op de telefoon van Ans. Het is van Geert & Ine Beernink van de Anégada. Ze liggen vlakbij in het Turkse Bozburun en zijn voor reparaties onderweg naar Marmaris. Is het leuk als we elkaar treffen in Bozuk Bükü? Ok, morgen terug naar het beminnelijke Turkse baaitje. Heb ik ook weer Internet. We lopen nog even het klooster in. Een prachtig complex met mooie kapellen, binnenpleintjes, patio's, fraai versierd met verschillend gekleurde steentjes en muurschilderingen. Er is een mini-minimarktje waar we frisdrank, retsina, sap, tomaten en fruit inslaan. Terug naar boven
Bozuk Bükü (3)
Zondag 02-09-2012
We worden wakker als er fraai monnikengezang uit de richting van het klooster opklinkt. De Grieks-orthodoxe rite op zondag. We zwemmen onze rondjes om de boot en maken het schip klaar voor vertrek: b.b-motor op de hekstoel, bootje op het voordek, en dergelijke. Om kwart voor negen halen we het anker op, met enige moeite want het zit goed ingegraven. Er is geen wind als we de baai uitvaren. Twee uur later arriveren we weer aan de steiger van Restaurant 'Ali Baba'. Geert & Ine komen een halfuur later. De grote catamaran moet langszij achter de steiger gemanoeuvreerd worden. Bij ons in de kuip drinken we wat. Het is anderhalf jaar geleden dat we elkaar voor het laatst zagen in Ashkelon, Israël. Zij vertrokken toen samen met de Kiara van Jaap & Diana de Leeuw naar Cyprus.
Geert helpt me om het probleem van onze stuurautomaat te vinden. Allereerst gaat hij kijken bij de drive-unit, die in de ruimte achter ons bed het roerkwadrant aanstuurt. Daar zit ook de roerstandaanwijzer. Die zou mogelijk de afwijking naar bakboord kunnen veroorzaken. Maar er is niets mis mee. Vervolgens onderwerpt hij de processor-unit aan een grondige inspectie. Hij vindt dat de aansluitingen van power en motor niet goed zitten; er steken wat draadjes uit die mogelijk contact met elkaar maken. Nadat hij ze beter heeft vastgemaakt, zetten we hoopvol de automaat aan. De clutch, de schakeling tussen STANDBY en AUTO, werkt goed. Maar dat deed hij al. In AUTO is het stuurwiel nu echter goed gefixeerd; het loopt niet meer weg naar bakboord. Merkwaardig: het display op de stuurstand toont nu, als je op AUTO drukt, het bericht 'LOW BATT'. Maar een blik op de accumonitor toont dat de accu's gewoon 12,70 Volt hebben. Op het schermpje van de ST60 multidata varieert de accuspanning echter tussen 11,8 en 12,2 Volt. Raar. We halen de multimeter erbij. Die meet over power 3,5 Volt in de stand STANDBY en 0,0 Volt in AUTO. Over de draden van motor staat 9,5 Volt in STANDBY en 12,5 Volt in AUTO. Het lijkt dus of er ergens bij de aansluiting van de accu's niet goed zit. Dat moet ik eens aan Fons vragen.
Het is ondertussen zes uur geworden. Tijd voor een borrel op Anégada (foto hierboven). Het is aan de steiger ondertussen zeer druk geworden; we tellen ruim twintig jachten. De shift van huur- en charterjachten is dit weekeinde geweest. Er ligt een jacht met een Beiers mannenkoor verderop. Begeleid door accordeon zingen ze in de kuip 'altdeutsche Lieder'. Het klinkt minder erg dan je zou denken. Met Geert & Ine is er veel bij te praten en op te halen aan herinneringen. We eten in het afgeladen restaurantje 'Ali Baba' en hebben een plezierige avond. Nog laat klinken er liederen van de Beieren over de steiger, maar wij geloven het wel en gaan slapen. Terug naar boven
Bozburun
Maandag 03-09-2012
Hoog tijd om weer eens een haven op te zoeken met walstroom en water op de kade. We hebben een hoop vuile was opgespaard en nog een kleine honderd liter water. Onze keus valt op het Turkse Bozburun, in het noorden van de Yesilova Baai, die tegenover het Griekse Sími ligt. We nemen afscheid van Geert & Ine, die vandaag naar Marmaris willen. Even voor tien uur varen we af en uurtje later ronden we de kaap Kara Burun, waar we de wind tegen hebben. Een aantal Turkse gulets vaart met ons op (foto hier). Een kaap verder draaien we de baai in waar Bozburun aan ligt en dan kunnen we zeilen. Anderhalf uur later scharrelen we door de groep eilandjes die voor het haventje ligt. Er zijn veel ankeraars. De invaart is gemakkelijk en schilderachtig, met de moskee die ernaast ligt. We stromen het anker uit en meren met de kont af tegen de kade van de restaurantjes en de winkeltjes, waar met wlastroom en kranen hebben gezien. Een gedienstige marinero neemt onze touwtjes aan.
De volgende uren zijn we druk bezig met het afspuiten van de boot (foto hier); er is veel zout opgedroogd aan dek. Verder draait de wasmachine overuren. We toppen de watertanks af. Het is gezellig op de wal. Bozburun is een alleraardigst plaatsje (foto hierboven). Vanaf de minaret van de vlakbij gelegen moskee klinkt nu eens een redelijk melodieus gezongen gebedsoproep. Leuk is ook dat gulets, tripperboten en jachten nu eens dooreen liggen. Iedereen waakt natuurlijk wel over zijn anker. Het is niet zo warm meer, omdat er een fikse westenwind door de haven waait. Voor vanavond hebben we een tafel gereserveerd bij Osman's Restaurant, vanaf waar we naar onze boot kunnen kijken (foto hier). Het is alom bekend dat boaties dat nu eenmaal het leukst vinden: eten en onderwijl naar je bootje kijken. Morgen blijven we een dagje. Terug naar boven
Bozburun (2)
Dinsdag 04-09-2012
Gisteravond verschijnt er een tankauto op de kade. Hij vult de tanks van een motorjacht verderop met enige duizenden liters diesel. Ik loop erheen: kan hij onze tank ook even bijvullen? Hoeveel? Ja, eh, honderd tot honderddertig liter. Dat kan. Zo hebben we weer volle tanks; waarschijnlijk hoeven we tot Kreta niet bij te tanken. En..de smerige Egyptische diesel is weer verder verdund.
Vanmorgen naar de markt, op een terreintje achter het dorpje (foto hierboven). Ans vindt leuke jurkjes voor de kleindochters Vajèn en Lisa. We slaan veel fruit in, noten en eieren. Alles is beschamend goedkoop. Op de kade drinken we ijskoffie (met bootzicht) in Kandil Restaurant (foto hier). Met belangstelling volgen we het komen en gaan van jachten en gulets. Regelmatig zitten ze met in elkaar gehaakte ankers, een lot dat ons tot dusver bespaard is gebleven. Het probleem wordt overigens steeds goedmoedig opgelost. We vragen de eigenaar van het restaurant of hij vanavond gegrillde lever heeft. Jazeker, zegt hij. Dan kan hij op ons rekenen. In een van de supermarktjes slaan we verdere voorraden in.
We lunchen na het middaguur bij Kandil. Kaassalade (Ans) en tonijnsalade (ik). Daarna lopen we naar een leuke winkel in een achterafstraatje, waar mijn geliefde leuke rolkussens aanschaft voor ons bed in Gorcum. Mijn jongste zoon Bas verrast me aangenaam met een onverwacht telefoontje. Hij is gisteren begonnen met zijn opleiding 'Compositie' op het Haags Conservatorium. De opleiding is erg toegespitst op de persoon van de student, zegt hij. Een kamer in Den Haag heeft hij nog niet, maar hij maakt kans op eentje. Laten we hopen dat het allemaal lukt! Een paar dagen geleden ontving ik van Rijk van Kooij een interessante email. Hij heeft mijn manuscript uitgelezen en wijdt er een kritische bespreking aan. Die houd ik nog even voor me, per slot heeft verder nog vrijwel niemand het boek gelezen, maar ik heb inmiddels veel nagedacht over zijn opmerkingen. Vandaag stuur ik hem een reactie. Verder corrigeer ik hoofdstuk 31; er zijn nog twee te gaan. Het boek blijft me sterk bezighouden. Terug naar boven
Palamut, Turkije
Woensdag 05-09-2012
Vandaag weer eens verder naar het westen. Om half tien lichten we het anker en varen tussen de eilandjes Bozburun uit. Het is uiterst licht weer. Motoren dus. In de zeestraat die het Griekse eiland Sími van het Turkse vasteland scheidt, staat een onordelijke zeegang. Later naderen we de smalle doorvaart tussen Sími en het kleine eilandje Nimos, dat er vlak ten noorden van ligt (foto hierboven). Enige jaren terug voeren we er vanaf de andere kant door, op weg naar het stadje Sími. De smalle doorgang fungeert als een windtunnel, de lichte tegenwind haalt aan tot 25 knopen. Vanaf de doorvaart komen we op ruim water; daar valt de wind weer weg. Aan de overkant passeren we de kaap Ince Burnu op het lange, smalle Turkse schiereiland van Datça. We volgen de kustlijn naar het westen. Kale, droge bergen, af en toe onderbroken door een kiezelstrand. Ver aan bakboord zien we vaag de contouren van het Griekse eiland Tilos. Door het vrijwel ontbreken van wind is het knap warm.
Even over tweeën bereiken we het haventje van Palamut, onze pleisterplaats voor vannacht. Er is weinig te zien. Wat jachten, een vakantiedorp, een lang kiezelstrand met restaurants en een nieuwe betonnen kade met laid moorings. Buren - een Zwitser en een Turk - helpen ons aanmeren met de kont naar de kade. Als we liggen ga ik mijn baantjes zwemmen. Daarna een tukje. Eind van de middag steekt de wind op en beweegt het schip. We voelen dat we ergens onder water iets raken. Zometeen ga ik eens onder de boot kijken. Morgen hoor je de uitslag. Terug naar boven
Palon, eiland Nísiros, Griekenland
Donderdag 06-09-2012
Onder water zag ik gisteren meteen wat er mis was: het roer schuurde tegen de stenen. Onder langs de nieuwe betonnen kade heeft men voor de stevigheid een hellinkje stenen gestort. De remedie is eenvoudig: het schip verder van de wal leggen. We eten 's avonds een werkelijk voortreffelijke garnalencasserole in een van de restaurantjes.
De volgende morgen zijn marktkooplui doende hun negotie op te bouwen langs de kade. Een vijftal katten zit te wachten tot het vissertje verderop van zee terugkeert. Onmiddelijk stromen ook een aantal mensen toe, die verse vis willen kopen. We willen vandaag verderop en varen om kwart over negen de haven uit. Op 17 mijl naar het westen ligt het Griekse eiland Nísiros, waar we een paar jaar geleden ook waren. Het is een uitgedoofde vulkaan (laatste uitbarsting in 1888) die we toen met een huurauto bezochten (het verhaal staat hier). We boksen op tegen een harde wind uit het westen, die oploopt naar 25 knopen. Een uitloper van de beruchte meltemi, de noordenwind die de Egeïsche Zee pleegt te teisteren. Zin om te gaan kruisen hebben we niet. Onderweg zien we eenmaal een school dolfijnen; tamelijk grote beesten die even bij onze boot talmen maar al gauw hun koers hervatten. Drie uur later naderen we het haventje van Palon, op de noordoostpunt van het eiland. Niet ver van ons ligt het grote en bekende eiland Kos, waar we binnenkort naar toe willen.
We leggen met het anker vooruit gestroomd met de kont aan tegen de kade voor de taverna Ellinis (foto hierboven). Ondanks de harde zijwind lukt het me recht naar de kant te komen. In de loop van de middag lopen meer jachten binnen; het wordt weer afwachten welke ankers gekruist liggen. Het verbaast ons dat er nu, begin september, nog zoveel boten varen. In de taverna Ellinis, naast Aphrodite waar we destijds vaak aten, krijg ik de code van het WiFi-netwerk. Ook geregeld. Naar de nieuwssites kijken. Middagdutje. Wat een leven. Terug naar boven
Knidos, Turkije
Vrijdag 07-09-2012
Rond kwart voor zes komt een jonge vrouw in uniform langs alle jachten om te zeggen dat iedereen zich voor zeven uur op het kantoor van de havenpolitie moet melden om in te checken. Dat is een tegenvaller voor ons, want we zijn nog niet ingeklaard in Griekenland. We hadden dat in Rhodos willen doen, maar daar kregen we de kans niet. Dus beken ik dat op het bureau. "You are illegal!", zegt ze met een streng gezicht. We mogen vannacht nog blijven, maar morgenochtend moeten we door naar Kos om in te klaren. "OK", zeg ik, "unless there are strong winds". Want ik heb gezien dat er vanaf morgen veel wind komt." Maar ze is onverbiddelijk. 'Nou', denk ik bij mezelf, 'We zien wel. Ik laat me niet de zee opsturen bij slecht weer'. We bellen naar Kos Marina, waar geen plaats is. In de oude haven in de stad zou na negen uur wel plaats zijn. 's Avonds eten we gezellig met onze buren, Linda & Ian, mensen uit Johannesburg, Zuid-Afrika, in de taverna Ellinis tegenover ons (foto hier).
Om kwart over zeven kiezen we vanmorgen zee. Het is rustig weer en, zoals meestal, hebben we de wind tegen. Het is een goede twintig mijl naar Kos. Na een uur trekt de wind geweldig aan en als snel staat er een hoge zeegang. Ik stuur op naar de bergkust van Kos, mogelijk vinden we daar luwte. Ans moppert, dit was de bedoeling niet. Het schip stampt erg en we krijgen flink veel buiswater over. Dichter onder de kust neemt het gelukkig af. Helaas duurt dat maar een halfuur. Onder de kust krijgen we geen luwte, maar juist hevige valwinden vanaf de bergen. Die lopen op tot 35 knopen. Dit is niet leuk meer. Op 2,7 mijl van Ák Foúka, de noordwestpunt van Kos, geven we het op. We laten ons voor het lapje de negen mijl naar de punt van het Turkse schiereiland Datça blazen. Achter Kaap Deveboynu (Kaap Krio) heen is een veilige haven uit de Oudheid, Knidos, waar we beter weer kunnen afwachten. Ondertussen loopt onze snelheid op tot 8,2 knopen. Als we de kaap ronden zitten we meteen in de luwte (hier wel) en rollen de genua in. De invaart van de oude haven vergt oplettendheid; de havendammen uit de oudheid liggen er nog, maar de noordelijke ligt onder water en bij de zuidelijke is een ondiepte. Die is overigens goed te zien. Tot onze verbazing is het niet druk. Er liggen twee ankeraars. Bij een restaurantje ligt een drijvende t-steiger met maar één boot eraan; toevallig een Nederlands jacht, waar we achter afmeren. Dan kijken we vol ontzag rond: om ons heen zijn de restanten van het oude Knidos goed zichtbaar. Op de noordoever staat een redelijk bewaard antiek theater (foto hierboven), je gelooft je ogen niet. Het oude Knidos kende twee theaters en twee havens, de coomerciële haven waar wij liggen, en aan de andere kant van een smalle, lage isthmus een militaire haven, waar ooit de grote triremes lagen. Die haven is geheel verzand. Dit is een fantastisch mooie plek, als we de strijd tegen wind en zee niet hadden opgegeven, waren we er voorbij gevaren. Kijk hier naar wat mooie foto's.
We blijven in elk geval morgen nog op deze onwaarschijnlijk fraaie plek. Geweldig om zomaar midden in de Helleense tijd te liggen, een haven van meer dan 2000 jaar oud. En we houden de weerkaartjes scherp in de gaten. Terug naar boven
Knidos (2)
Zaterdag 08-09-2012
Vannacht blijft de meltemi hard doorwaaien. Irakleio Radio stuurt voor ons gebied een stormwaarschuwing op de Navtex: 'HIGH PRESSURES 1022 OVER NW BALKANS ARE COMBINED WITH LOW 1005 OVER RODOS. NEAR GALE 7 LOC GALE 8'. Toch gaan vanmorgen er huurjachten weg, want zaterdag is wisseldag. We benijden ze niet. Terwijl de wind hard over de isthmus de haven in blaast, geven we ons over aan luieren en lezen. Wij hebben gelukkig alle tijd. Ook doe ik de correctie van hoofdstuk 32 van mijn boek. Nu nog het laatste. Dat zal morgen wel zijn, want nu - aan het eind van de middag - zenden de Grieken een nieuwe stormwaarschuwing uit. Ook de weerkaartjes laten zien dat de meltemi morgen nog niet gaat liggen.
Ik was helemaal de maandelijkse update vergeten van de grafiek van de gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer. Die geeft deze maand geen verrassend beeld te zien (hierboven). Terug naar boven
Knidos (3)
Zondag 09-09-2012
Opnieuw harde wind in de nacht. Toch is de verwachting voor vandaag wat beter: de meltemi beperkt zich nu vooral tot het noorden en midden van de Egeïsche Zee. Niettemin vlaagt het hier flink gedurende de dag. We doorbreken onze luie apathie en struinen een paar uren door de ruïnes van het oude Knidos. Die ervaring inspireert mijn geliefde in het antieke theater tot een gloedvolle en prachtig voorgedragen reizang; helaas voor lege banken (foto hierboven).
Het is aangenaam om samen tussen de ruïnes van deze ooit rijke en belangrijke stad te zwerven. Vanuit zee staat er een frisse bries, zodat het ondanks de warmte goed toeven is. Hier zie je nog wat andere foto's. Aan de zeezijde lopen we naar de oude oorlogshaven van de stad, waar ooit de grote triremes lagen. De haven lijkt nu belachelijk klein en is volledig verzandt. We treffen tussen de rotsen en de oude stenen behalve distels ook bosjes witte, lelieachtige bloemen aan (foto hier). Later zoeken we in de 'Gids Middellandse Zeeflora', die we in Malta van Gerda Bol kregen, op dat de bloem uit de Narcissenfamilie stamt. Een zogenaamde Pancratium maritinum, oftewel een 'Sea Daffodil'. Een 'zeenarcis', dus.
Hieronder een mooie kaart van Knidos, genomen uit de pilot van Rod Heikell. Bij het rode kruisje aan de t-steiger ligt onze Dulce.
 |
In de middag corrigeer in mijn laatste hoofdstuk, hoofdstuk 33. Nu ik het hele boek heb doorgenomen, is mijn geloof af en toe geschokt, maar toch intact gebleven. De komende weken ga ik alle veranderingen en correcties opnemen in het manuscript In de tweede helft van de middag lopen steiger en baai weer vol met gulets, huurboten en een flottielje van Sunsail-boten. Het is een drukte van belang. Met belangstelling kijken we naar het gedoe en het gestuntel (foto hier), maar dat is niet eerlijk: wij hebben tijd en ervaring, voor hen is maar een of twee weken in het jaar. Morgen gaan we waarschijnlijk weer verder. Terug naar boven
Knidos (4)
Maandag 10-09-2012
De gisteravond binnenkomende flottieljeboten hebben het flink voor hun kiezen gehad. Enkele hebben volledig aan flarden gescheurde voorzeilen (foto hierboven). Voor de derde nacht in successie flinke N tot NW-wind vannacht. Vanmorgen een stormwaarschuwing op de Navtex voor het zeegebied ten noorden van ons. Reden om nog langer te blijven, want we willen immers naar het noorden. Er is nóg een reden: over twee dagen zijn de verkiezingen in Nederland. De uitslagenavond willen we niet missen en hier in Knidos hebben we goed internet. Overigens staat er ook vandaag tamelijk veel wind.
Om twaalf uur besluit de flottieljeleider van Sunsail alsnog tot vertrek. Het is inderdaad rustiger geworden en ten zuiden van het schiereiland van Datça blijven ze in de luwte. We lezen en ik begin aan de verwerking van de verbeteringen en correcties van mijn vriend Herman en van mezelf in het manuscript. Een secuur werkje, want de beide verbeteraars overlappen elkaar soms wel en soms niet. Aan het eind van de middag heb ik de eerste vier hoofdstukken klaar. Tussendoor zwemmen we een eind. Ondertussen lopen er nieuwe flottieljeboten binnen. Meest Hollanders van SailBest.nl. Net als gisteren raken we weer geheel ingebouwd. Het lijkt Helgoland wel in het hoogseizoen. Maar het is ook gezellig. Terug naar boven
Knidos (5)
Dinsdag 11-09-2012
Ochtend na een rustige nacht. We blijven wat langer liggen en horen de flottieljes en de andere jachten de een na de ander vertrekken. Langzaamaan ontstaan er een weldadige rust en leegte. We zijn de enige boot aan de steiger in dit schone Knidos (foto hierboven). Ergens las ik een goede omschrijving: het is of je midden in een openluchtmuseum ligt. Hoewel de meltemi duidelijk is gaan liggen, vragen we ons af waarom we eigenlijk zouden weggaan. Het is hier zo mooi en rustig! Tenminste, totdat de volgende vloot flottieljeschepen in de loop van de middag arriveert. Het is echter ook wel weer een leuke afleiding om naar ze te kijken. Voorraden hebben we nog genoeg en gisteren heeft Ans een brood gebakken. Bovendien hebben we hier goed verbinding met Internet, voor de verkiezingsuitslagen van morgenavond. Onze eigen stem zal niet verloren gaan. We hebben Ans' dochter Tessa gemachtigd om voor ons te stemmen.
We brengen de dag op de welbekende, luie wijze door. Ik breng de veranderingen en verbeteringen in de hoofdstukken 5 en 6 van mijn manuscript aan en repareer een kapot lichtarmatuurtje. We zwemmen trouw onze baantjes en bellen Diana van de Kiara, die vandaag jarig is. Meer is er over vandaag niet te vertellen. Terug naar boven
Knidos (6)
Woensdag 12-09-2012
Gisteravond probeert een 50-voets huurjacht met liefst elf Nederlandse mannen aan boord, af te meren aan de steiger. Ze naderen op te hoge snelheid en bovendien hangen de stootwillen te hoog. Gevolg: een van de stootwillen passeert boven de steiger en drukt een lantaarnpaal finaal om. Vanmorgen soldeert een werkman de paal weer aan zijn voetstuk vast.
Na het avondeten kijken we naar de film 'Le Concert' van Radu Mihăileanu, een Franse komedie uit 2009. Vermakelijk, inderdaad.
Tot dusver zag de lezer voornamelijk foto's van een eenzame Dulce aan de steiger. Om te laten zien dat het 's avonds anders gesteld is, maakte ik vanmorgen de foto hierboven. We lagen vannacht weer helemaal ingebouwd. Zoals ik eerder zei is die drukte niet ongezellig. Regelmatig komen mensen een praatje maken, want ze zien aan de outfit van onze boot wel dat wij een apart slag zeilers zijn. Vooral de zonnepanelen en de windvaan trekken aandacht; ik vertel altijd maar eerlijk dat ik die windvaanstuurinrichting nooit onder de knie heb gekregen.
Vandaag is het verkiezingsdag in Nederland. Vanavond zal ik proberen de uitslagen te volgen op de laptop. Er zijn weer enige naden van de buiskap losgeraakt; Ans naait ze secuur weer aan elkaar. Om elf uur liggen we weer als enige aan de steiger. Ik voer de verbeteringen en correcties van de hoofdstukken 7 en 8 in het manuscript-bestand in. 's Middags lees ik met bewondering de nieuwe roman 'Liefde heeft geen hersens' van Mensje van Keulen (Atlas, 2012). Het is een merkwaardige 'who-dun-it' en levert een boeiende beschrijving van een aantal morbide karakters, die voortdurend je aandacht gespannen houden. Alleen het einde is wat mij betreft abrupt en onbevredigend, alsof er meer in had gezeten.
Vanavond dus uitslagenavond. Ans heeft Marina Kós gebeld en warempel, morgen hebben ze een plaats voor ons, helaas maar voor één dag, maar we kunnen in elk geval eindelijk een keer in Griekenland inklaren. En boodschappen doen. Het is rustig weer, ditmaal geen valwinden onder Kós. Maar het is vanavond een stuk kouder dan eerder. Niet meer dan 24o. Voor het eerst sinds hoelang hebben we sokken aan en onze fleecejackets. Terug naar boven
Kós, Griekenland
Donderdag 13-09-2012
Gisternacht houd ik het tot drie uur vol om naar de verkiezingsuitzending op Politiek 24 te kijken. In Nederland is het dan twee uur en er is bijna 80% van de stemmen geteld. Rutte één, Samsom twee, enzovoorts. Gelukkig eindelijk een pro-Europese uitslag. Vandaag maakt iemand van het IMF duidelijk dat de Grieken een derde noodlening nodig zullen hebben. Goed dat hij dat niet voor de verkiezingen heeft gezegd!
Na een snelle overtocht op de motor, ook nu weer tegen de wind in, naderen we Marina Kós. Het is net twaalf uur geweest. Een marinero komt ons in een dinghy tegemoet. 'Hoeveel dagen?'
'We made a reservation for one day.'
'Yes, but how many days you want?'
'Eh.... three days'
Hij bladert in een map op zijn stuurstand en wenkt ons hem te volgen. Zo komen we op een plekje aan de eerste (betonnen) steiger terecht. Loopplank uit. Even later komt een jonge vrouw van de port police langs. Ze vult een formulier in en zegt ons achtereenvolgens naar de passport control, de customs en de central police office te gaan. Allemaal aan de oude haven gelegen, op een halfuur lopen. Wat erg meevalt, is dat we niet een nieuw traffic document hoeven te laten maken. De oude uit 2009 kan gewoon verder gebruikt worden. Zo lopen we even later over een boulevard vol toeristen naar het centrum van de stad en de oude haven (foto hierboven). Het valt ons op dat er - voor ons gevoel - veel toeristen zijn. In de oude haven liggen wat jachten; er is echter plaats genoeg. Maar de haven is vuil en de kade ook. Geen aantrekkelijke ligplaats. We zullen overigens hier in het vuile Griekenland weer een stringent anti-kakkerlakkenbeleid moeten instellen. Dus schoenen op de kade bij de loopplank laten staan, e.d. In een uur hebben we alle bezoeken aan stoffige kantoortjes afgelegd. Helaas ontdekken ze in het politiehoofdkwartier dat onze bootverzekering per 1/9 is verlopen. Dat hadden we niet gezien. Maar we mogen het document laten faxen vanuit Holland. In een zijstraatje lunchen we in een taverna, met gegrillde sardientjes en retsina. Ans is 18 jaar geleden hier op vakantie geweest.
Ook op het marinakantoor ontdekken ze dat ons statement of insurance zojuist verlopen is; het moet gefaxt worden, anders moeten we vertrekken. Terug aan boord bel ik mijn tussenpersoon, die ervoor zorgt dat het nieuwe document binnen een halfuur is gemaild en gefaxt.
Het WiFi-netwerk in de haven is nogal traag. Ik ben benieuwd of een foto erdoor komt. Helaas, na tien minuten is het nog niet gelukt. Ik probeer of er verbinding te maken is met Turkcell en, verdraaid, dat is er. Het Turkse vasteland ligt hier vlakbij en de verbinding is snel. Toch ga ik morgen een Grieks data-SIMkaartje opscharrelen voor mijn dongel. Vanavond gaan we eens lekker de stad in. Terug naar boven
Kós (2)
Vrijdag 14-09-2012
Vanmorgen nieuwe leeftocht ingeslagen. Met een volle boodschappenkar terug naar het schip, waar we de koelkast tot de rand vullen. Daarna lopen we naar de binnenstad voor een glas ijskoffie op een van de vele terrassen. Daarna nemen we plaats in het blauwe toestentreintje (foto hierboven), dat ons naar het Asklepeion zal brengen, het heiligdom voor de (half(god) van de geneeskunde. Voor een dokter een plaats om te bezoeken, zelfs als hij met pensioen is. Het treinritje voert ons de stad uit, omhoog naar de plek in de bossen waar de Duitse archeoloog Herzog het heiligdom in het begin van de vorige eeuw ontdekte, op aanwijzing van een lokale antiquair. Het is een indrukwekkend, prachtig complex. Niet omdat de tempelruïnes, die zich over drie terrassen uitstrekken, zo indrukwekkend zijn. Er staat niet veel meer overeind. Dat komt omdat de ridders van de Joannieterorde van Jeruzalem - die we nog goed kennen als de vestingbouwers van Malta - in de Middeleeuwen de stenen naar beneden lieten sjouwen om er het grote kasteel naast de oude haven mee op te bouwen. Maar vooral omdat het een prachtige plek in de bossen is, met een wijds en fenomenaal uitzicht over de stad en de zeestraat tussen Kós en de Turkse kust. Hier zou dus ooit de patroon van de Westerse geneeskunde, de beroemde Hippocrates, zijn praktijk hebben uitgeoefend. Hij zou de eerste zijn geweest die naar natuurlijke oorzaken van ziektes zocht, in plaats van bovennatuurlijke. Natuurlijk hangt overal zijn 'eed' in alle talen opgehangen in het beschaduwde limonadetentje bij de ingang. In mijn tijd werd die eed bij de uitreiking van het artsexamen al niet meer afgelegd; wel werd hij voorgelezen. We lopen er een uur rond en sporen met het treintje weer terug. Hier staan nog wat foto's van deze bijzondere plek. Terug in de stad vinden we een bevallig pleintje achter het kasteel van de Joannieters: het plein van Hippocrates. Hier staat een enorme plataan, oud, ziek en uitgehold, in stand gehouden door een staketsel dat de loodzware takken steunt. Ernaast is een watertappunt met Arabische inscripties (foto hier). De boom zou een nazaat zijn van de plataan, waaronder Hippocrates 2400 jaar geleden zijn leerlingen onderwees. De huidige plataan is 500 jaar oud. Er zijn terrasjes (uiteraard), een moskee (de Gazi Hassan moskee) en een Osmaanse hamam.
We lunchen aan boord. Beetje op de centen passen. Onderweg zien we een restaurantje, waar je het favoriete gerecht van Ans kunt eten: sushi. Dat is voor vanavond. Op de steiger wisselen de huurboten van bemanningen. Terug naar boven
Kós (3)
Zaterdag 15-09-2012
Vanmorgen print ik de nieuwe 'statement of insurance' uit, die onze assurantietussenpersoon gemaild had. Ik berg hem op in de map met scheepspapieren. Daarna zet ik een van de vouwfietsjes in elkaar, pomp de banden op en fiets naar een filiaal van de telefoonmaatschappij Wind Hellas. Mijn oude data-SIMkaartje kan niet meer gebruikt worden, dus ik krijg voor 27,50 euro een nieuwe met 2Gb voor een maand. Als ik hem uitprobeer, blijkt Wind heel wat minder snel dan het Turkse Turkcell. De laatste kan ik waarschijnlijk nog wel benutten, zolang we op eilanden vlak voor de Turkse kust liggen.
Het is een drukte van jewelste op de kade. Eigenlijk is het vandaag wisseldag. De crews van de huurjachten, die gisteren arriveerden, vertrekken in alle vroegte. gezeul met bagage, sippe gezichten. A.s. maandag moet iedereen weer aan het werk. Heel anders staan de gezichten van de nieuwe lichting, die vanaf de middag aankomt en staat te popelen om zich in te schepen. Tussendoor hebben de employé's van de verhuurmaatschappijen de boten schoongemaakt en afgespoten. Het zijn deze dag vrijwel allemaal Duitsers, die aankomen. Opgewonden verkennen ze hun schepen en laten zich de werking van de rolzeilen, de motor, de ankerlier en de b.b.motor uitleggen. Onze buurman krijgt bij vertrek zijn mooring-lijn in de schroef; er moet een duiker komen om hem te verlossen.
We vullen onze watertanks bij. Daarna werk ik uren aan een extra correctie van mijn manuscript (foto hierboven). Door het lezen van die laatste roman van Mensje van Keulen heb ik namelijk ontdekt dat ik een verouderde systematiek van aanhalingstekens gebruik. Ik heb vroeger geleerd dat, als je een persoon sprekend opvoert, het gezegde tussen dubbele aanhalingstekens staat. Dus: "......" Maar dat is niet meer zo. Tegenwoordig moet het met enkele. Dus: '.....' Citeert een spreker iemand of iets, dan is het wel met dubbele. Dus: '......"......".....' Hetzelfde geldt voor het weergeven van gedachten van romanpersonen. Titels van boeken moeten niet tussen enkele aanhalingstekens, zoals ik gewend was, maar cursief zonder. Het is nogal een klus, maar tegen het eind van de middag heb ik de eerste acht hoofdstukken af.
Gisteren mailde Joke van Ravensbergen, de partner van Rijk van Kooij, me een bespreking van mijn manuscript. Ze had het na Rijk gelezen. Haar oordeel is tot mijn opluchting positief. Toch is Lucas, de hoofdpersoon, 'al lezend niet mijn held geworden', schrijft ze. Dat kan ik me voorstellen. Ik ben er niet op uit geweest om hem een sympathiek personage te maken. Daarvoor toont hij bijvoorbeeld teveel opportunisme, hoewel ook anderen hem regelmatig een loer draaien. Ze vindt het jammer dat ik het perspectief van de alwetende verteller heb gekozen. 'Als je vanuit 'ik' had geschreven, zou je voor de lezer misschien duidelijker de dilemma's en de wanhoop van het personage hebben kunnen schilderen.' Inderdaad is die keus moeilijk voor me geweest. Ik koos uiteindelijk toch voor de 'hij-vorm', om al schrijvend meer afstand tot mijn hoofdpersoon te kunnen bewaren. ik geloof zelf dat dat wel goed gewerkt heeft. Bovendien geef ik vaak innerlijke monologen van Lucas weer, waarin toch zijn directe beleving en gemoedsbewegingen vertolkt worden. Die vrijheid heeft 'de alwetende verteller'. Tja, verder laat ik alle aangename lof van Joke achterwege; eenieder moet het boek t.z.t. zelf lezen.
Vanavond gaan we bij een Italiaan vlakbij 'pasta con vongolé' eten. Morgen vertrekken we uit Kós. Terug naar boven
Psérimos
Zondag 16-09-2012
Voor we kunnen vertrekken, moeten we eerst ons marine traffic document laten afstempelen. Ongelofelijke onzin. Stel je eens voor dat buitenlandse zeilers iedere keer bij onze havendiensten moeten stempelen, bij aankomst en vertrek, als ze bijvoorbeeld van Medemblik naar Enkhuizen zeilen! Als de Grieken moeten bezuinigen, kunnen ze dit wel meteen afschaffen. Enfin, dapper fiets ik naar het gebouw van de Port Police in de binnenstad. Daar zeggen ze dat ik bij de Port Police in de marina moet zijn. Dat haalt je de koekoek! Ik protesteer: ze hebben me gezegd dat ik hier moest zijn. Ze geven toe en stempelen mijn document en mijn crewlist. Ik terug.
Ans heeft intussen de boot vaarklaar gemaakt. Om tien uur verlaten we de marina. Er is totaal geen wind. We ronden kaap Ammóglossa zeer ruim; er ligt een uitgestrekte ondiepte voor. Zo komen we weer dicht onder de Turkse kust. Niet ver van ons vandaan vaart een vrachtschip langs. Na de ondiepte varen we pal West. Het kale eiland Psérimos is niet ver. Op de zuidoostelijke flank staat een grote Griekse vlag geschilderd (foto hierboven). Op Kós zagen we dat ook. ze zijn door enthousiaste Grieken op de rotsen geschilderd, toen deze eilanden in 1947 door de Britten bij Griekenland werden gevoegd.
We varen naar de zuidwestkant van het eiland, waar het gehuchtje Psérimos aan een kleine baai met zandstrand ligt. Wat taverna's en een tiental huisjes en een kade voor de toeristenboten. We ankeren in zeer ondiep (3 - 4 meter), glashelder water en gaan in de kuip zitten rondkijken (2 foto's hier). Kalmte en rust. Er liggen wat mensen op het strand en wat tripperboten aan de kade. Daar staan ook wat tentjes met snuisterijen en sponzen. Een heerlijk plekje voor vannacht. Lust om aan land te gaan, hebben we niet. We eten wel aan boord. Er is traag internet met de Griekse SIM-kaart. Ik doe ik de kuip de aanhalingstekens-correctie van hoofdstuk 8 en daarna de volledige correctie van hoofdstuk 9. Terug naar boven
Pothia, eiland Kalimnos
Maandag 17-09-2012
Rustige nacht, nadat we toch maar het ankertje hebben gelicht (vanwege de onrustige golfslag) en met de kont tegen de kade van de tripperboten zijn gaan liggen. Die komen pas in de loop van morgenochtend terug. Even na tien uur vertrekken we in westelijke richting. De zee is een rimpelloze spiegel. Een paar uur later leggen we met het anker voor uitgestroomd met de kont tegen een nieuwe kade aan in Pothia, het hoofdstadje van het eiland Kalimnos (foto hierboven). Het eiland is zeer bergachtig en beduidend groter dan Psérimos. Er is water en stroom op de kade, maar bij het aansluiten van een tussenstukje blijkt het kortsluiting te geven. Kabelbreuk. Een halfuurtje gepeuter en met een beduidend korter tussenstukje doet het het weer.
Tegenover ons het gebruikelijke areaal aan taverna's en ouzeri's. Een grote supermarkt, even verderop. De nieuwe kade geeft afstand van de drukke weg; er zijn allemaal terrasjes tussen. Ik wijd me aan de dubbele correctie van hoofdstuk 10 van mijn manuscript. Ondertussen arriveren meedere huurjachten. Het blijft druk hier, in dit naseizoen. Het mannetje dat met aanleggen helpt, zegt tegen ze dat ze zich moeten melden bij de port police. Dat heeft hij tegen ons niet gezegd, dus doen we het niet. We bespreken de route naar Kreta. Maar eerst willen we nog naar Léros en mogelijk ook naar Arki, dat ons door verschillende mensen is aanbevolen. Terug naar boven
Lakki, eiland Léros
Dinsdag 18-09-2012
Gisteravond door het stadje Pothia gezworven. Op een plein aan het water zitten de terrassen vol met Grieken. We scharen ons bij hen en drinken een glas ouzo met ijsblokjes, vergezeld van een schaaltje met olijven en brokjes geitenkaas. In het stillere deel van de haven vinden we een kleine taverna, waar we gegrillde octopus en stifado eten. Met een fles rode wijn erbij slechts voor 34 euro. Als we veertig euro geven, haalt de eigenares een mooi beschilderde schelp op; een geschenkje voor ons.
Midden in de nacht worden we wakker van een enorme veerboot, die oneindig langzaam aan de ferrykade aanlegt. 's Ochtends vertrekken we tegen tien uur. We motoren de baai uit en om de kaap heen naar het westen. Zuidelijk langs Kalimnos dus, om langs de ruwe en verlaten westkust naar het noorden te gaan. Wind is er nauwelijks maar wel een vervelende, wiegende zeegang. Ook duizenden meeuwen, die nestelen op de hoge rotskliffen. Sinds gisteren is er - voor het eerst sinds Egypte! - bewolking. De temperatuur is een aangename 26 graden. Aan de onherbergzame westkust staan op de meest onbereikbare plaatsen kleine kloosters, de witte gebouwen tekenen zich af tegen de grauwe rotsen (foto hier). Een vreemd leven, in deze afzondering. Verder naar het noorden liggen wat eilanden die een baai afsluiten. Een smalle zeestraat voert tussen die eilanden en de kust. Het is een imponerend landschap, dat aan de Noorse fjorden doet denken (foto hierboven). In de uiterste noordoosthoek zou een mooie, beschutte ankerplaats zijn, met mooringboeien bij een restaurant. Inderdaad, een prachtplek, als we dichterbij komen. We aarzelen; het is echter nog zo vroeg. We besluiten door te varen naar Léros, dat al gauw opdoemt achter de zoveelste kaap. In de noordwesthoek van de grote, diepe baai van Lakki zijn steigers met water en stroom. Er tegenover is een spiksplinternieuwe marina, die volkomen vol lijkt te liggen. Maar aan de kade van het stadje Lakki is plaats genoeg en de haven is goed beschermd tegen de meltemi. Er liggen zelfs mooringlijnen die het aanleggen erg veilig maken.
Léros heeft een slechte reputatie in de jongste geschiedenis. De Grieken verbanden duizenden psychiatrische patiënten naar het eiland, die er zonder behandeling in kommervolle omstandigheden moetsen leven. Tijdens het kolonelsregime in de vorige eeuw werden politieke dissidenten hier opgeborgen.
Het is rustig aan de kade. De pijnbomen aan de overkant van de weg naar de ferryterminal geven het hier een rustieke sfeer. Het stadje (of dorpje) is een eindje verderop. We doen een middagdutje en daarna werk ik een paar uur aan de correctie van hoofdstuk 11 van mijn manuscript. Vlakbij is een café'tje, genaamd Escape Café, waar we straks een ouzo gaan drinken en mogelijk wat eten. Morgen door naar het eilandje Arki, weg van de bewoonde wereld, waar we gaan ankeren en mogelijk geen Internet hebben. Terug naar boven
Marathos (bij Arki)
Woensdag 19-09-2012
Het eten in Café Escape is niet denderend. Na afloop gaan we in het plaatsje Lakki op zoek naar een ATM. De straten zijn uitgestorven, de winkels dicht met rolluiken ervoor. Een dooie boel, heel anders dan Pothia gisteren. Het contrast kon niet groter. Gelukkig vinden we wel een ATM om geld te pinnen.
De nacht is rustig. Om negen uur gaan we op weg naar het eiland Arki. Er hangen schapenwolken in de blauwe lucht. Buiten de baai moeten we naar het noorden, rechts tegen de lichte wind en vooral recht tegen dezelfde fikse zeegang als gisteren in. Maar bij kaap Passa, de noordwestkaap van Léros, kunnen we een smalle zeestraat in (foto hierboven), die tussen het eiland en een trits kleine rotseilanden door naar het noordoosten loopt. De zee is nu rustig en de geliefde maakt koffie. We drinken nog steeds koude koffie, sedert de hevige hitte van een maand geleden. Als we voorbij het laatste rotseiland varen, zitten we al grotendeels in de luwte van het grote eiland Lipso. Oostelijk van Lipso moet je goed op de ondiepten letten, die tussen de vele kale kalkrotseilandjes liggen. Verderop zien we Arki en in het westen de contouren van het grote eiland Patmos. In feite is onze bestemming niet Arki, maar het veel kleinere Marathos, waar in een inham, beschermd door een nog kleiner eilandje, een aantal meerboeien liggen die je gratis kunt gebruiken. Mits je uiteraard in een van de drie taverna’s aan de wal gaat eten (foto hier). We hebben geluk, er zijn vrije boeien. Ans pikt er handig eentje aan en daarna liggen we als een huis. Ik maak de zonnepanelen schoon en ontdek daarbij dat een van de buisverbindingen van de opbouw los zit. Volgt een speurtocht naar het juiste inbussleuteltje, dat zich gelukkig laat vinden. Dan is de zaak snel aangedraaid. ’s Middags tukje en het verwerken van de correcties van hoofdstuk 12 van mijn boek. Internet hebben we hier niet, zoals ik al verwachtte. Dat komt morgen op Pátmos wel weer. Terug naar boven
Skála Pátmos, Pátmos
Donderdag 20-09-2012
Gisteravond stappen we voorzichtig in ons wankele bijbootje. Ans aarzelt en valt in het water. Dapper houdt ze haar tas omhoog, waar ondermeer haar mobieltje in zit. Ze klautert snel aan boord. We checken het telefoontje; het doet het nog. Na twintig minuten doen we poging twee en peddelen naar de steiger van het restaurant van de familie Emilianos. We liggen aan een van hun meerboeien. Eigenaar Pantelis, hoofd van de familie, neemt het touwtje aan. Trots toont hij ons zijn mooie taverna. In 1978 kwamen ze uit Australië, vol heimwee naar Griekenland. op het onbewoonde rotseiland Marathi streken ze neer, vastbesloten om er 'een hemel op aarde' van te maken, zoals Pantelis dat zegt. Er was geen water, electriciteit of telefoon en er stonden nog geen bomen. Nu hebben ze er inderdaad een wondermooie tovertuin van gemaakt, vol met geurende bloemen en lommerrijke zitjes onder ficussen en palmbomen. Je kunt er ook logeren,; ze hebben een paar kamers voor mensen die van rust en stilte houden. In de jaren '90 kregen ze concurrentie; er kwamen twee taverna's bij. Vaak gaan jachtcrews naar de verkeerde taverna; dus niet naar die van de meerboei waar ze aan liggen. Pantelis haalt er zijn schouders over op.
We genieten van het eten en de geuren van kamperfoelie, jasmijn, basilicum en andere bloemen en kruiden, die het terras opdrijven. We zitten in de luwte op een lange bank langs de taverna. Lang zijn we de enige gasten, tot een stel van een Frans jacht ook komt eten. We eten een salade met hun eigengemaakte geitenkaas en kipfilet van de grill. Het is een droomplek. Ietwat giechelig peddelen we terug naar de boot. Wind mee, gelukkig.
's Nachts is er tamelijk veel wind. De kreten van de beide hanen van Pantelis wekken ons 's ochtends. We draaien ons nog een keer om. Pas om een uur of tien vertrekken we. We varen om Marathi heen naar het noorden. Boven de eilanden is de verwachte zeilwind. Comfortabel zeilen we met ruime wind op de grote genua de zeestraat tussen de Arki-eilanden en het grotere Pátmos over. Hier zou de evangelist Johannes een eeuw na Christus zijn merkwaardige Openbaringen hebben geschreven. Dergelijke apocalyptische teksten werden in die tijd meer geschreven en het is niet helemaal duidelijk waarom deze in de Bijbel terecht kwam en de andere niet. Het eiland bestaat uit drie enorme rotsklompen, verbonden door lage, smalle landtongen. Op een van de hoogste bergen staat een groot klooster, omringd door hoge, grijze muren. Zo beschermden de orthodoxe monniken zich vroeger tegen de aanvallen van piraten, die dit gebied teisterden. De piraten werden in de zestiende eeuw tenslotte verjaagd door de Ottomanen, die de monniken met rust lieten.
In een hoek van de grote baai aan de oostkant van het eiland ligt de haven van Pátmos. We vinden er een plekje aan de lange, betonnen kade. Geen walstroom en water. Wel rijden er kleine tankauto's met water rond; we hebben echter nog genoeg. De middag vergaat met wat dutten, een boodschapje en kijken naar jachten die met de ankers in elkaar zijn geraakt (foto hierboven). Morgen verder naar het zuiden, naar het piepkleine eilandje Levitha van de familie Kambassos. Drie jaar geleden waren we omstreeks dezelfde tijd daar ook. Let op: geen internet. Terug naar boven
Levitha
Vrijdag 21-09-2012
Met zeer lichte wind verlaten we de haven van Skála Pátmos. Tegelijk met ons vaart een hydrofoil af en van zee nadert een veerboot. Ik ga maar een eind aan de kant en laat ze passeren. Op de hoogste berg van Pátmos is de barse kloosterburcht goed te zien (foto hiernaast) Hij werd in 1088 gebouwd door de heilige Christodoulos ter ere van de apostel Johannes, die 900 jaar eerder zijn Openbaringen schreef. Het klooster had een collectie manuscripten en boeken, die bijna de grootste was in de Oude Wereld. We zetten de koers op het eilandje Levitha, vrijwel pal zuid. De zee is volledig blak en we motoren rustig zuidwaards. In het noorden zien we wolkenpartijen. Irakleio Radio had vanmorgen een gale warning voor het zeegebied ten noorden van ons. De wolkenpartijen lijken echter onze kant op te schuiven. Anderhalf uur later, nog een halfuur varen naar Levitha, is de situatie volledig veranderd. Een hoge, holle zee uit het westen gooit de boot als een speelbal heen en weer. Vreemd genoeg is er nog helemaal geen wind, maar na een kwartier is dat anders. We draaien een stuk genua uit en stormen over de hoge zee naar de lijzijde van het eiland. Uit mijn ooghoek zie ik 29 knopen op de windmeter. Aan de zuidzijde van het eiland waait het nog steeds hard, maar de vervelende zeegang is weg. In de verte zien we een zeiljacht dat juist zee kiest en snel weer terugkeert. Opgelucht varen we de baai binnen. Een groot Brits jacht vaart ook binnen. Aan de oostzijde van de baai is een uitloper met meerboeien. Het jacht dat schielijk terugkeerde, ligt er al weer. We pikken een boei achter hem en maken vast. Rust. In de verte zien we het Britse megajacht weer uitvaren; waarschijnlijk vinden ze dat ze te weinig ruimte in de baai hebben.
We zijn blij dat we hier liggen, als in de middag de wind nog verder aantrekt. De wolkenbank is overigens weggetrokken. We liggen hier prima en rusten uit. Internet is er niet en de telefoon heeft geen ontvangst. Onderweg heb ik de satelliettelefoon aangezet, volgens afspraak met zwager Cees en Ans’ dochter Tessa. Gelet op de wankele situatie van Ans’ moeder willen we bereikbaar zijn. Later verwerk ik de correcties van hoofdstuk 13 van mijn boek. Vanavond gaan we eten in de taverna van de familie Kambassos. Net als drie jaar geleden. Benieuwd of het morgen minder waait. Terug naar boven
Levitha (2)
Zaterdag 22-09-2012
Voorzichtig stappen we gisteravond in ons wankele bijbootje. Niemand heeft zin in een nat pak. Het waait nog altijd flink als we naar de steiger peddelen. Het is ongeveer een kwartier lopen naar het huis van de familie Kambassos. Onderweg raken we het pad kwijt, maar vinden het na een tijdje weer terug. In de eetruimte is de helft van de tafeltjes bezet. Het is intussen donker geworden; de wind loeit hierboven hard om het huis maar de eetruimte ligt goed beschut. We kiezen voor een stoofschotel van geit; daar staan ze hier bekend om. Inderdaad heerlijk. Op de terugweg – ik had uit voorzorg een zaklamp meegenomen – raken we opnieuw van het stenige pad af en vinden het later weer terug. In het licht van de lamp zien we veel zee-uien langs het pad, planten met lange stelen en een toorts van witte bloemetjes erop. Familie van de hyacinth. Ans wil er een paar meenemen om te drogen, maar hoe we het proberen, het lukt niet om de stelen te breken of de plant in zijn geheel uit de grond te trekken. Muurvast zit hij. Een schaar hebben we helaas niet bij ons. We slagen erin om heelhuids met het bijbootje aan boord te komen. Daar drinken we koffie en kijken naar de aangrijpende oorlogsfilm (op DVD) “Süsskind” van Rudolf van den Berg uit 2012.
Vannacht is het rustig. Tegen een uur of zes trekt de wind echter geweldig aan, opnieuw uit N tot NW. We draaien ons nog maar eens lekker om in bed. Om acht uur jaagt de wind nog steeds om het schip; het lijkt wel harder dan gisteren. Buiten is het zonder twijfel een nare klotszee. We blijven vandaag lekker achter onze meerboei hangen. Een drietal jachten vertrekt wel; we benijden ze niet. Na een laat ontbijt zet ik me aan het voor de zoveelste keer doorraggen en –blazen van de opzuigbuis van de hoofdtank. Het heeft lang geduurd, eer het weer nodig was. De slechte diesel uit Suez van kameraad Karkar moet nu bijna op zijn. Daarna werp ik me op verwerken van de correcties op hoofdstuk 14. We verlaten het schip niet. Na de lunch begin ik “De Verdovers” van Anna Enquist te lezen (Arbeiderspers, 2011); een boek dat over anesthesiologen en psychotherapeuten handelt. Het valt me op dat Enquist bij het weergeven van gedachten van hoofdpersonen geen aanhalingsteken gebruikt. Ik had dat gezien bij Mensje Van Keulen, maar dit vind ik mooier. Het betekent natuurlijk wel dat ik alle gecorrigeerde 14 hoofdstukken hierop nog een keer moet nalopen. Het is niet anders. Om kwart over zes heb ik het aangepast in de 14 hoofdstukken. Ik mis het nieuws; het is raar om geen internet te hebben. Ik mopper op de kortzichtige lieden die dit jaar de Wereldomroep hebben afgeschaft. De hele dag lang arriveert er slechts één jacht. De familie Kambassos houdt vandaag de keuken dicht en komt ook geen liggeld ophalen. Vanavond eten we aan boord. Pasta. Terug naar boven
Astipálaia
Zondag 23-09-2012
Na het eten, gisteravond kijken we op DVD naar de film 'Lilith', het meesterwerk uit 1964 van de Amerikaanse cineast (en communist!) Robert Rossen, met een top-cast: Warren Beaty, Jean Seberg, Gene Hackman, Peter Fonda en Kim Hunter. Het werd de laatste film voor Rossen stierf. De film speelt zich af in een psychiatrische privékliniek en handelt over de obsessie van een aankomend bezigheidstherapeut (Warren Beaty) voor Lilith, een patiënte (Jean Seberg). Waar liefde en waanzin elkaar overlappen. Ik zag de film dertig jaar geleden of langer en laatst heb ik hem besteld en meegenomen aan boord. Merkwaardig, de film - in zwart/wit - heeft na al die jaren nog niets van zijn geheimzinnige kracht verloren. We hebben er ademloos naar gekeken. Zeer aanbevolen!
Vannacht is het rustig en vanmorgen ook. Het is acht uur. Helaas geen weerbericht op de Navtex, maar we wagen het erop. We willen immers pal zuid, 180 graden, varen naar het eiland Astipálaia dat op zo'n mijl of dertig ligt. De wind is noord en de zeegang is te houden. Met de genua vol uit schiet het goed op. Ach, en na een uur trekt de wind aan naar een goede Bf 6. We suizen over de achteroplopende zeegang naar het eiland toe, steeds sneller. De golven duwen ons voort en af en toe surfen we loeihard van de golftop af. Eén keer zag ik 9,8 knopen (SOG) op de meter. Om half twaalf ronden we met een noodgang de westelijke kaap van het volledig kale eiland. De hoge zeegang is meteen weg maar de wind blijft hard doorstaan. Van luwte is weinig sprake. Vanaf de kaap is het nog ruim zes mijl naar de haven. Daar waren we drie jaar geleden ook, eveneens op weg naar Kreta. In de haven liggen een vijftal jachten, maar er is een vrije plek. We leggen met het anker voor uitgestroomd aan met de kont naar naar de betonnen kade. We schrikken: wat is hier gebeurd? Een derde deel van de kade ligt in puin, de kastjes voor water en electra en de mooie lantaarnpalen zijn verdwenen. Drie jaar terug was alles nog splinternieuw! Met behulp van de kabelhaspel kan ons aansluiten op een verderop gelegen electra-kastje. Ans wil eindelijk de was doen; de hoop vuile kleren is hoog. Je kunt iemand bellen voor water; er ligt een slang op de kade, maar op de kraan zit een hangslot. De man komt na een kwartier en vertelt de oorzaak van de onttakeling: een jaar geleden was er een storm uit het zuiden Bf 12. Enorme golven sloegen een deel van de haven stuk. 'Het zal wel 200 jaar duren', zegt hij, 'voordat de schade wordt hersteld.'
Nu er ook weer mobiel internet is, zet ik de verslagen van de vorige dagen op de website. En haal mijn nieuwsachterstand in. De merkwaardige woelingen in het Groningse Haren. De kabinetsformatie. Het Griekse tekort dat veel hoger uitkomt. Herfstweer in Holland. De weerkaartjes voor hier. Overigens is het hier ook allang niet meer zo warm als een paar weken geleden. Gemiddeld 25o, 's nachts 20o. Beter te verdragen dan die hitte! Terug naar boven
Astipalaia (2)
Maandag 24-09-2012
Vanmorgen komt een drietal leden van de port police op de kade langs; twee mannen en een vrouw. Contrôle? Nee, ze vertellen dat de boten weg moeten. De haven wordt gesloten, want in de loop van de dag gaat een aannemer aan de slag met een shovel. Dan is het te gevaarlijk om hier te liggen. De kapotgeslagen kade zal gerepareerd worden. Dat is toch beduidend eerder dan over 100 jaar, zoals de waterman gisteren zei. We kunnen aan de ferrykade gaan liggen, zegt de port police, vandaag komt er geen veerboot meer. Een aantal boten vertrekt, wij verkassen naar de betonnen veerkade. Daarna doen we boodschappen en maken een wandeling door het dorpje. Allemaal witgeverfde huizen en huisjes, terrasvormig tegen de hellingen rond de haven opgebouwd. De kozijnen en deuren hebben doorgaans allemaal dezelfde kleur donkerblauw, sommige lichtgroen of taupe. Een mooi gezicht. Op een terras drinken we ijskoffie. Hier heb je een mooi uitzicht op de lege haven (foto hier). Het is stil, het seizoen loopt af, zegt de bediende, komend weekeinde sluiten ze de tent. In mei gaan ze weer open. Toch is er wel enige ontwikkeling ten opzichte van drie jaar geleden, zien we. Wat meer terrassen, boetiekjes en taverna's. Onze favoriet in de hoek van de haven, met tafeltjes en stoeltjes op het zandstrand, is er ook nog.
In de loop van de dag leggen er steeds meer jachten aan langs de veerkade. Het raakt aardig vol en we krijgen aardige, Britse buren (foto hier). Gelukkig komt de waterman nog een keer langs; ook aan de veerkade is een tappunt. We vullen de tanks bij, die door het vele draaien van de wasmachine alweer halfleeg zijn geraakt. Water zullen we nodig hebben, als we in de Baai van Elounda nog een kleine week achter het anker moeten wachten op de 1e oktober, als we onze gereserveerde plaats in de marina van Ayíos Nikoláos kunnen innemen.
We halen de uv-bescherming voor de kajuitramen weg. De zon is niet zo fel meer. Ans maakt de ramen schoon. 's Middags voer ik de correcties van hoofdstuk 15 in. De haven naast ons is nu leeg, afgezien van de lokale boten. De werkzaamheden met de shovel, waarvoor we weg moesten, zijn vandaag in elk geval niet begonnen. Vanavond gaan we in ons favoriet restaurantje eten. Morgen waarschijnlijk vroeg op weg om in één ruk Kreta te kunnen halen. Terug naar boven
Baai van Spinalonga, Kreta
Dinsdag 25-09-2012
Om kwart voor zes op, om kwart over zes afvaart. De Britse nevenligger gaat gedienstig opzij. Het is nog volop donker, de navigatieverlichting moet aan. Nauwelijks zichtbaar gloort de dageraad aan de oostelijke kim. We motoren de baai uit en langs het kale eiland naar het zuiden. Er is totaal geen wind. waar blijft de beloofde NW/W 2 - 4? Na een uur klimt de zon boven de horizon uit. Uren verstrijken. De zee is blak als een spiegel (foto hierboven). Het is tamelijk fris, we hebben onze fleece-jackets aan en sokken!
Omstreeks half twaalf steekt er een licht windje op, net genoeg om de genua te laten staan. Het scheelt direct 1 - 1,5 knoop! Nu schieten we op met 7 knopen per uur en soms meer. De kans om nog voor donker op Kreta te zijn, neemt navenant toe. Al uren hebben we geen andere jachten meer gezien. Kreta ligt buiten de routes van de flottieljes en is te ver voor huurjachten. Straks zijn we weer 'yachties' onder elkaar, met voor- en nadelen.
We schieten goed op. Soms dreig ik achter het stuurwiel in slaap te sukkelen (de stuurautomaat is stuk, zoals bekend), dan neemt Ans het over. Omstreeks drie uur is het ineens zo'n vier graden warmer. Net of de zomer opnieuw begint. Ook het zeewater is flink warmer dan bij de eilanden noordelijk van ons. Vreemd, maar aangenaam. Fleecejacks uit. Op 18 mijl van Kreta zien we opeens de contouren van het hoge, bergachtige eiland. Voor ons langs passeert naar het westen een groot cruiseschip van MSC-cruises, met de merkwaardige naam 'Poesia' ('An ode to luxury', foto hier). Kreta komt steeds dichterbij (nou ja, eigenlijk komen wij dichterbij) en rijst op uit de avondnevel als een geheimzinnig rijk vol tover (2 foto's hier). Bij kaap Ioannis is het winderig, onze snelheid neemt toe. De kaap staat vol met windmolens. Voor ons ligt het vroegere melaatseneiland Spinalonga, nog eerder een Venetiaanse vesting die een beleg van vijftig jaar door de Ottomanen uithield. Spinalonga! Hoe mooi vonden we het drie jaar geleden! In de vallende schemer varen we de ruime baai met dezelfde naam binnen. De genua draaien we in. We vinden een mooie ankerplek aan de oostkant van de baai, met dieptes van drie tot vijf meter. Er liggen twee andere jachten. Ik hijs de ankerbal en het ankerlicht. Schuin aan de overkant pinkelen de lichten van de badplaats Elounda. Het uitzicht uit de kuip is fenomenaal, het is nog warm en de stilte is enorm. We gaan zitten met een fles retsina uit Astipalaia. Ruim tachtig mijl met lichte wind in 13 uur. Hier blijven tot 1 oktober is bepaald geen straf! Terug naar boven
Baai van Spinalonga (2)
Woensdag 26-09-2012
Prima geslapen, ondanks of dankzij de stilte. 's Ochtends zwemmen we een aantal rondjes rond de boot. Het water is inderdaad beduidend warmer dan bij de onlangs bezochte eilanden. Lekker ontbijt met gekookte eitjes in de kuip. Er is redelijk internet via de dongel. In de loop van de ochtend vertrekken de beide andere ankeraars; we hebben het baaitje voor ons alleen. Vanuit de verte zien we de tripperboten over de grote baai van en naar Spinalonga varen. Het is lekker warm weer. We besluiten de boot een eind verder de baai in te verkassen. Dichter bij het strandje (foto hierboven). Bij het ophalen zit er klei aan het anker; daarin houdt het het best en verderop graaft het zich goed in.
De dag bestaat als steeds uit luieren, lezen, zwemmen en het invoeren van de correctie van hoofdstuk 16 van mijn boek. Vandaag is er een algemene staking in Griekenland tegen de bezuinigingen, die nodig zijn om in de euro te kunnen blijven. Alle openbare diensten liggen plat. Op zo'n ankerplek merk je er uiteraard helemaal niks van. Even horen we niet bij de rest van de wereld. In de loop van de middag komt er een tripperboot met Russen langs. Hij meert af aan het strandje; de Russen mogen zwemmen. Wat is leuker dan zwemmen? Zwemmen met harde muziek, natuurlijk. De klassieke Griekse deun van 'Nooit op zondag' klinkt vele malen achtereen; niet alleen met bouzouki maar ook met een neuriënd mannenkoor. James (over)Last? De Russen krijgen slechts twintig minuten om te zwemmen, dan vertrekt de boot weer. De rust keert weer terug. De zon schittert in het water. Een licht windje brengt wat koelte. Niets meer te doen. Heerlijk. Terug naar boven
Ayíos Nikoláos
Donderdag 27-09-2012
Een stille, haast windloze avond. In de kuip luisteren we een tijdlang naar Dvořáks' Strijkkwartet in E, opus 80 B57, in een gevoelige uitvoering van het Stamitz Quartet. Speciaal het tweede deel het andante con moto, kunnen we niet genoeg horen. Overbekende muziek, zeker. Maar hier op deze eenzame plek heeft het kennelijk een nieuwe kwaliteit, een ragfijne finesse, die we niet eerder hoorden. Stil luisteren we in de kuip. Het oude Turkse lampje op de stuurstand, dat we een jaar of wat geleden in Istanboel kochten, geeft een bescheiden licht. Het verre gedokker van een binnenvarend vissersbootje stoort niet. Aan de oever horen we de klokken van een kudde schapen, die verkoeling zoekt aan de waterkant. Hindert ook niet. Niets hindert, eigenlijk.
Vreemde coïncidentie. Na een rustige nacht weten we bij het opstaan opeens: we willen hier wel weg. Alvast naar de marina van Ayíos Nikoláos. Het gevoel dat de reis erop zit, dat we het niet hoeven rekken, dat we onze winterplek willen inrichten. Om tien uur lichten we het anker uit de klei, waarin het is ingegraven. We varen langs het eilandje Spinalonga (foto hierboven). Op de transen van het zuidelijk bastion staat een tiental zwarte vlaggen. Ze klapperen in de wind. Een kunstproject? In elk geval geeft het deze toch al zo tragische plek een extra trieste grandeur (foto hier). Het is maar een mijl of tien naar de marina. We varen langs het bekende stadsgezicht en zoeken naar de Toedelodoki Bar. De bar van Lucia Jongbloed en haar man Nikos en hun vriendin Wendelmoed, waar we drie jaar geleden zoveel vrolijke uurtjes doorbrachten. Helaas, het lijkt of de bar dicht is.
In de haven leggen we aan op de kop van de stenen kade. meteen zien we een oude bekende, de Brit Alan, die op een merkwaardig Zweeds piratenschip woont. En er nu nog woont. Hij neemt onze touwtjes aan. De marina is prop- en propvol, zegt hij, er zijn te weinig plaatsen. Ik loop naar het kotje van de marinero's. De aanwezige marinero kijkt na of we op de lijst van reserveringen staan en, ziedaar, we staan erop en er is plaats voor ons. Die Alan overdreef vroeger ook al zo. We krijgen een plek aan de binnenkant van de B-steiger, naast de catamaran van Ulrich en Sissi, die we ook al van drie jaar terug kennen. We kijken rond en zien de typische overwinterhaven: veel nationaliteiten, veel mensen die hun boot winterklaar maken, een handjevol Hollanders. Het voelt als thuiskomen. Veranderd is er niet veel, maar vanavond is er een feest op de kant. Tourist Day, wat dat ook moge zijn. Je zou zeggen dat ze hier - anders dan sommige Grieken - door hebben waar het geld en de nering vandaan moeten komen.
De dame op het havenkantoor herkent me - en ik haar. Ze weet nog dat we drie jaar geleden hals over kop weg moesten, het schip de kant op, omdat ik een intensieve behandeling voor mijn zojuist ontdekte prostaatkanker moest ondergaaan. Je vraagt je af of ze nu haar verbazing onderdrukt, me in levende lijve voor haar te zien staan. Ik teken en betaal het wintercontract. Mogelijk kunnen we in januari de wal op, anders wel in februari. Terug aan boord voor lunch en tukje. Daarna de correcties invoeren van hoofdstuk 17. Vijf uur. Morgen de boot goed vastleggen met extra lijnen, vanweg de winterstormen. Terug naar boven
Ayíos Nikoláos (2)
Vrijdag 28-09-2012
Gisteravond boeken we een vlucht naar Holland voor volgende week woensdag. Met Air Berlin naar Düsseldorf, met een tussenstop in Zürich. Het is de enige maatschappij die op korte termijn een goedkope reis heeft.
Tourist Day 2012 wordt hier in Ayíos gevierd in de haven. Op het grote grasveld voor de steigers staan allerlei stalletjes met lokale producten, zoals honing en koeken. Er is een grote barbecue en een bar waar gratis wijn en ouzo wordt verstrekt. 'It is raki', zegt de man achter de tafel. Ongelovig kijk ik hem aan. Ik begin er maar niet aan, evenals aan de gratis metaxa, die aan een andere tafel wordt geschonken door hooggehakte meisjes met lange, blote benen en kleine metaxa-broekjes. Wijn dus, een niet te zuipen rode wijn in plastic bekertjes. Zal ook wel lokaal zijn. We zitten in een kring op plastic stoeltjes te praten met wat andere Hollandse zeilers. De overgrote meerderheid van de bezoekers zijn geen boaties, laat staan toeristen, maar Grieken uit stad en omgeving. Als zich na een uur een lange rij vormt voor de verstrekking van gratis eten van de bbq, houden we het voor gezien. We lopen naar het binnenstadje, waar het tegen verwachting ook al zo druk is. We dachten dat iedereen in de haven was. We eten in het Italiaanse restaurant 'La Strada', dat we nog van drie jaar geleden kennen. Een prima restaurant! na het eten begeven we ons op weg naar de Toedelodoki Bar, waar we hartelijk begroet worden door Lucia, Nikos en Wendelmoed. We beleven er een paar genoeglijke uren.
Vandaag gaan we op pad. We moeten ons melden bij de port police, die tegenwoordig in de terminal van de grote haven zetelt. Opnieuw volgt de procedure van het controleren en fotokopieëren van ons eigendomsbewijs (ICP) en het verzekeringsbewijs. Voor de derde maal, sedert we in Griekenland zijn! Dat kost een hoop werk en archiefruimte, zonder dat iemand er ooit wat mee doet. Hier kan gemakkelijk op bezuinigd worden. na afloop lopen we naar het koffiehuis, Asteria, aan de haven, waar we drie jaar geleden vrijwel dagelijks onze ochtendkoffie genoten. Vertrouwd gevoel, een uutje of wat met het achterhoofd tegen de muur geleund, kijken naar de stroom langslopende toeristen (foto hierboven). Op de terugweg regelen we bij een autoverhuur-kantoortje de transfer naar het vliegveld, volgende week.
Het is opnieuw een warme dag. We halen de ventilator weer tevoorschijn. Terwijl Ans de kajuit schoonmaakt, voer ik de correcties e.d. in van hoofdstuk 18 van mijn boek en - op de website, rubriek 'Kaarten en Routes' - de Google Earth-coördinaten van de recente havens en ankerplaatsen (voor de liefhebber) Kopieer die en voer ze in in het zoekvenstertje linksboven, en je suist in een wijde bocht naar al die prachtige lokaties toe. Vanavond eten we aan boord. Terug naar boven
Ayíos Nikoláos (3)
Zaterdag 29-09-2012
Peinzen over electrolyse. Buurman Ulrich vertelt dat men er hier in de haven veel last van heeft: het fenomeen dat als je aan de walstroom ligt met stalen jachten in de buurt (en die liggen hier), de minder edele metalen delen van je schip - bijvoorbeeld je bronzen schroef - aangevreten worden door een retourstroom in het water. Veel schepen hadden er problemen mee en bij eentje was zelfs de saildrive volledig aangevreten. Daarom hebben we als polyester jachten allemaal offeranodes op de schroef en de schroefas zitten. In ons geval hebben die overigens nog behoorlijk wat 'vlees'. Omdat we van plan zijn om de walstroom af te koppelen, als we volgende week voor een aantal maanden naar Nederland gaan, is er geen echt probleem. Dan is er geen gevaar van electrolyse. Maar we denken erover om al voor de feestdagen terug te keren en dan liggen we natuurlijk langer aan de walstroom. Dan is de walaarde = scheepsaarde. Het probleem speelt niet als je die twee weet te scheiden. Ulrich heeft daar een 'spanningsscheider' voor, want bij hem met zijn aluminium schip speelt electrolyse nog veel erger dan bij ons. Peinzen dus. Ik kan gemakkelijk een extra offeranode in het water hangen, maar moet ik die dan ook nog verbinden met de schroefas? Werkt hij anders niet? Ik leg de vraag per email aan Fons voor.
Om tien uur lopen we naar de watersportwinkel op het hoekje bij de haven. We kopen er twee sterke, metalen veren voor de landvasten. Als het hier van de winter hevig stormt, vangen die de schokken wat op. Het is hier wel gebeurd dat dergelijke schokken zo hevig zijn, dat de klampen uit het dek gerukt worden. De prijs valt mee, 44 euro per stuk, ik had ze nog duurder verwacht. We lopen naar de boulevard en drinken ijskoffie op het terras van koffiehuis 'Asteria' en kijken naar de mensen. Op de terugweg ontmoeten we op het terrein van de marina Chris & Pauline van de Zeeling, mensen die we van 't zomer in Finike hebben ontmoet. We konden toen goed met ze opschieten. Ze lieten hun boot in Finike, maar ze hebben een huis hier op Kreta, niet ver van Ayíos. Ze stellen voor vanmiddag ergens in de buurt te gaan eten, maar eerst bevstig ik nog de nieuwe veren aan de landvasten (foto hierboven)
Daarna rijden Chris & Pauline ons in hun zwaarbestofte auto, die al jaren geen regen heeft gezien noch een wasstraat, naar een dorpje boven Ayíos: Exo Lakonia. Daar kennen ze een lokale taverna onder een waterval van bougainville, waar we met zijn vieren een uiterst genoeglijke middag doorbrengen met diverse lekkere hapjes en retsina, en tot slot meloen en raki (foto hier). Raki? Ja, ik had het eerder van de week fout, het blijkt dat de Kretenzers zelf een soort jenever stoken, die ze - net als de Turken - raki noemen. Anders dan in de Turkse raki (en de Griekse ouzo) zit hier totaal geen anijs in. Stevig spul! Enfin, Chris - die ik in technisch opzicht hoger inschat dan mezelf - heeft ook een oordeel over het electrolyse-probleem. Onzin, zegt hij, iedere moderne scheepsdiesel heeft in zijn koppelingssysteem een electrische scheiding tussen motor (scheepsaarde) en schroefas en schroef (zee-aarde, walaarde) Door die scheiding kan er geen stroom terug in het water lopen en dus is er geen electrolyse. Nu twijfel ik. Chris & Pauline brengen ons naar de boot, waar we een genadiglijk tukje doen. Later vind ik een email van Fons: het is het beste om de extra offeranode aan de schroefas vast te maken, schrijft hij. Tja, zoals gewoonlijk spreken de deskundigen elkander tegen en de leek blijft met het probleem zitten. Terug naar boven
Ayíos Nikoláos (4)
'De verdovers' van Anna Enquist (Arbeiderspers, 2011), dat ik gisteravond uitlas, eindigt met een sombere zin:
'Traag zal hij uit de verdoving omhoog zwemmen en bovenkomen in een onbegrijpelijke, gruwelijke wereld.'
De zin gaat over een patiënt die zometeen uit een narcose zal ontwaken. Narcose bij een hersenoperatie, waarbij de patiënt tijdens de operatie tot bewustzijn gebracht moet worden, om de neurochirurg zélf informatie te geven over de hersengebieden, waarin deze snijdt. Of die wereld werkelijk zo onbegrijpelijk zal zijn, moet je overigens niet hopen, want dan kan de ongelukkige zijn chirurg weinig zinnigs vertellen. Dat de wereld onbegrijpelijk en gruwelijk is, is niet het thema van het boek, maar het speelt wel steeds op de achtergrond. Ik vond het een geestig en intelligent boek. De tegenstelling tussen anesthesiologen ('de verdovers'), wier professie het uitschakelen van gevoelens is, en psychotherapeuten (Enquist is/was therapeut), die juist gevoelens willen oprakelen, zodat de analysandus tot verwerking ervan kan komen, staat centraal in het boek. Het verhaal heeft af en toe iets van een drakerige doktersroman, want het is bekend dat in een ziekenhuis - en zeker op een OK - zich van alles en nog wat afspeelt, maar overstijgt gelukkig meestal dat niveau. Ik vond het dus - nogmaals - een geestig en intelligent boek en het is, zeker voor mensen met een ziekenhuisachtergrond, vol herkenning.
Fons heeft intussen gereageerd op de stelling over moderne scheepsdiesels en electrolyse. Inderdaad zijn motor (scheepsaarde) en schroefas electrisch van elkander gescheiden. Maar de schroefas (rvs) en de schroef (brons) niet, zegt hij. Tussen twee verschillende metalen ontstaat altijd electrolyse, zowel in zoet als in zout water. Vandaar de offeranodes van zink. Volgens Fons heeft het dus wel zin, als je een extra offeranode in het water hangt en die met de schroefas verbindt. Tot zover kan ik het wel volgen, alleen of (en wat) het nu precies met de walstroomaansluiting te maken heeft, is me niet duidelijk.
Vanmorgen spannen we twee kruislijnen van de achterbolders op de steiger, tegen het zijdelings bewegen van de boot bij harde zijwinden. Op de plaatsen waar schavielen dreigt, schuiven we er stukken flexibele buis omheen. De grote, oranje stootwillen uit Hurghada hangen we naast de stellage van de windvaanstuurinrichting. Het doet ergens aan denken; morgen zal ik een foto ervan tonen. De vaderlandse vlag en het Grieks gastenvlaggetje halen we alvast binnen. Daarna begint het - net als de vorige dagen - al aardig warm te worden. We wandelen door de stad naar ons favoriet koffiehuis 'Asteria' aan de stadshaven. Op het terras nemen we ijskoffie en kijken naar de honderden langsdrentelende toeristen. Geen bekende gezien. Terug aan boord verwerk ik de correcties en herschrijvingen van hoofdstuk 19. Nog twee dagen en drie avonden. Terug naar boven
Lees vanaf hier verder in Logboek 2012/4 (Kreta+Gorcum)
website maken